Búnaðarrit - 01.01.1914, Side 56

52
BÚNAÐARRIT
verzlunarstaðirnir hafa stækkað, og þar eru fleiri kýr
nú. Þetta er þó ekki um Arnessýslu og Þmgeyjarsýslu.
1 þeim tveim sýslam af öllu landinu hefir hunum
fjölgað síðasta mannsaldurinn.
í Guilbringu og Kjósarsýsíu, Eyjafjarðarsýslu og
Vestmannaeyjum hefir þeim og fjölgað, en þar eru það
verzlunarstaðirnir, sem gera fjölgunina. Bændurnir eiga
ekki fleiri kýr þar nú en 1853. Og í öllum liinum sýsl-
um landsins hefir húnum fæhhað.
Enn meira hefir ftó geldneytunum fæhhað.
Með því, sem eg nú liefi sagt, vildi eg þá liafa
sýnt fram á það, að húafjöldinn nú sé mihlu minni en
hann áður var og 5 sinnum minni að minsta hosti en
hann var á tímabilinu 1000—1600.
Oeldneytin eru líha mörgum sinnum færri nú en
þá og líhlega að minsta lcosti 10 sinnum færri en þau
voru á árunum 1000—1600, en úr því fœhhar peim,
og örast gengur fœhhunin á 18. oldinni og fxjrstu árum
19. aldarinnar.
Eggert Ólafsson segir 17531), þegar hann er að
tala um Borgarfjörð, að nú séu engir uxar reknir á
þær heiðar, sem stórar hjarðir hafi gengið á fyrir fáum
árum.
Þetta ætla eg nóg til að sýna fram á það, að það
er hrapallegur misskilningur, að halda að við, sem nú
lifum, séum miklu meiri kúabændur en forfeður okkar
voru og þeim fremri í flestu. Kúabúin voru stærri, og
við erum ekki eins nautamargir og þeir.
Enginn vafi er á því, að með þessar stóru nauta-
hjarðir var illa farið. Nautum var beitt og sennilega
líka kúm.
í Harðar sögu og Hólmverja er sagt frá því, að
naitfciflokknr var rekinn í haga um vordaga, og fylgdu
honum tveir menn, fullorðinn karlmaður og drengur,2)
1) Eeröasaga hans bls. 189.
2) Harðar saga og Hólmverja, 29. kap., bls. G4.