Búnaðarrit - 01.01.1914, Síða 88
84
BÚNAÐARRIT
indum og vildu kosta 50—80 aurum árlega til þess að
fá vissu um feitimagn kýrinnar um árið.
En bæði þessi félög ættu að vinna að því, að bæta
kynið og gera nautgriparæktina arðvænlegri.
Hingað til er varla hœgt að segja að annað liafi
verið gert í því efni en að reyna að hœJclca meðaUcýr-
nytina með því að velja yfirhrigði til undaneldis.
Ef við tökum stóran hóp kúa — allar íslenzku
kýrnar — og at.hugum einhvern eiginleika þeirra, t. d.
nythæðina, komumst við að raun um, að mikill meiri
hluti þeirra mjólkar svipað. Reiknum við út nyt meðal-
kýrinnar, kemur í Ijós, að fjöldinr. af kúnum eru meðal-
kýr. En nokkrar eru yfirbrigði, þ. e. a. s. þær eru nyt-
hærri en meðalkýrin; aðrar eru undirbrigði, því að þær
eru nytlægri. Nú er það föst regla., sem gildir um allar
skepnur, að yftrbrigði á yftrhrigði, en afkvœmi yftr-
briyðisins nálgast smám saman meðaUagið. Petta er aft-
urlivdrfsVógmálið, og það gildir jafnt inn Jcúalcynhœtur
sem aðrar Jcynhætur.
En með því að velja stöðugt yfirhrigði til undan
eldis má JiæJcJca meðallagið nolcJcuð eða að vissu taJc-
marJci, en úr því verður það eJcJci JiœJcJcað freJcar með
þeirri aöferð einni.
Á þessu byrja vanalega allar kynbætur. Við höfum
lengi alið kálfa undan þeim kúnum, sem voru álitnar
beztar, og með því valið yfirbrigði. Enn mun þó hvergi
nærri því stigi náð, að við höfum með þessu hækkað
meðalkýrnytina eins og hægt er með því einu.
En séu yfirbrigðin athuguð nánara, kemur í ijós, að
yfirbrigðin, sem undan þeim koma, eru misjöfn, og sýnir
sig þá, að' undan sumum yfiibrigðunum koma önnur,
sem ekki gefa foreldrunum eftir, en öðrum yfirbrigði,
sem nálgast meir og meir meðallag. Þetta Jcemur af
því, að beinu œttleggirnir eru misjafnir, og annað stig
allra Jcynhóta er að ná í þá heinu œttleggi, sem heztir
eru, og Jireinrœlda þá.