Búnaðarrit - 01.01.1914, Page 133
BÚNAÐARRIT
129
Ásetning, fjárhtis og hirðing.
Ásetningin er ekki svo góð sem vera skyldi; þó
munu menn ekki alment hafa mist fé vegna fóðurskorts
síðan 1882. En auðvitað hafa menn mist meira og
minna — vegna fóðurskorts — hörðustu vorin, t. d.
1899 og 1910, og þá helzt þar sem mikið er treyst á
útheitina, t. d. í Gullbringusýslu, sumstaðar austan við
Mýrdalssand, efst á Rangárvöllunum og víðar. Satt að
segja veit enginn, hvað margt drepst af fé fyrir slæma
ásetningu og of nauma gjöf, því að stundum veikist féð
frekar og drepst af „lungnaveiki" og öðrum kvillum,
vegna þess að það er of holdlítið og lasburða til að
verjast þeim kvillum og þola þá.
Það er óhætt að segja, að ef nokkuð verulega
harðnar í ári, þá verða mjög margir bændur á þessu
svæði í heyþroti og hættu staddir með fénað sinn.
Vorið 1906 kvaðst Skúli læknir í Skálholti hafa gefið
40 kúm um tíma, og má skilja af því, hvernig nágrann-
ar hans hafa þá verið staddir. Og þessi eru mörg
dæmin.
Næstliðinn vetur var talinn harður um Suðurland,
enda bar snemma á heyleysi hjá eínstökum mönnum,
og fyrir jól byrjuðu menn að verða hræddir um hey-
leysi. Á jólaföstu iagði mikinn snjó austanfjalls. Þá
var eg á ferð um uppsveitir Árnessýslu og varð var við
kviða hjá mönnum vegna harðinda. Eg vissi og til þess,
að bændur austan við Mýrdalssand voru farnir að sjá
fyrir þrot í heyjum sínum á Þorra, en í Rangárvalla-
sýslu voru einstakir bændur nærri búnir með hey sín
seint á Góu. Eg heyrði marga góða menn segja þar,
að ef hagleysur héldust þá fram á sumarmál, þá mundi
hljótast af þeim fénaðarmissir fyrir suma menn, og það
jafnvel þar sem liti út fyrir að nóg hey væru t.il í sveit-
inni. Þeim yrði aldrei miðlað svo sem þyrfti, til þess
að alt færi vel. Eg hefl sannar sögur af, að bóndi einn
á Rangárvöllum, er hafði á næstliðnu hausti 170 hesta
9