Búnaðarrit - 01.01.1914, Qupperneq 172
166
BÚNAÐARRIT
mikið á sig til þess að komast í efni og tryggja á þann
hátt framtíð sina og hagsæld þjóðarinnar, heldur eyða
öllu handbæru, svo að þjóðin á við fátækt að búa.
Nú á timum er mikið talað um mentunina, og hver
lyftistöng hún er fyrir unga fólkið, og er sízt að bera
á móti því, ef mentunin gengur í góða átt. En gangi
hún í það, að eyða kiöftum, tíma og peningum til þess
að iæra það, sem fjarri manni liggur, og iitlar líkur eru
til að gagni komi, eða í það tízkutildur, sem er hégóm-
legt og jafnvel skaðlegt eftir okkar ástæðum, en sneiði
hjá hinu góða, fagra og nytsama, sneiði hjá flestu inná-
við, sem göfgar mann og vekur viljaþrótt, starfslöngun
og staðfestu, þá er öðru máli að gegna.
Fyrst og fremst þuifum við að mentast í því, sem
að beztum notum kemur og getur iyft okkur á hærra
mannkosta og menningar stig, svo sem trúrækni, sið-
gæði og hagfræði, en siðar í öðrum fróðleik. Og láta
þó ekki of mikinn gagnslitinn þekkingarlærdóm draga
frá lærdómsþekkingu, skilningi og skyldurækni í hinu
göfuga og gagnlega.
í flestum greinum hættir svo mörgum við að meta
það, sem minna er um vert, meira en það, sem mestu
vaiðar, líklega ofLast af athugaleysi, meta smá auka-
atriði meira en aðalatriðin, og hið lakara meira en hið
betra, meta t. d. stundaránægju í mörgum myndum
meira en gagniegan vinning, útlitið meira en reyndina,
eyrisvirðið meira en krónuviiðið, óþaifa atvinnu meira
en heiðarlega, atvinnuleysi meira en arðlitla og lágt-
borgaða vinnu, óreiðu meira en skilvísi og ýmislegt
ódrenglyndi meira en veglyndi göfugmenna.
Leiðin er vandfarin og villugjörn, svo að við förum
meira og minna afvega. Ef við athugum vel stefnu
okkar og alt starf, þá skýrist það smátt og smátt fyrir
okkur, svo að við skiljum það betur og getum reiknað
út, hvað skaðar eða batar. Getum við þá orðið hissa
á fyrra athugaleysi sjálfra okkar.