Búnaðarrit - 01.01.1914, Page 187
BÚNAÐARRIT
181
Aðalreikuingur þessi, sem er yflr allar beinar tekjur
og gjöld sveitabúanna, er íurðu einfaldur og glöggur.
Viðskiftareiknings-upphæðirnar eru allar færðar yflr í
hann, og er hann að því leyti hárréttur. En það af
tekjunum, sem gengur óverðlagt til heimilis, er ekki
mögulegt að komast hjá að meta til verðs, því þar er
ekki um söluverð að ræða. En sú er bót í máli, að það
gengur alt með álveg sama verði til útgjalda í 1. lið
reikningsins (til fæðis, klæðis o. fl.), svo það sakar ekki
að neinu leyti aðalreikninginn.
En vegna smáreikninganna yfir einstakar greinar
sveitabúanna er óheppilegt að verða að meta og verð-
leggja þannig þessar tekjur, er til heimilis ganga; því
það verðlag getur orðið meira og minna ónákvæmt.
En þess ber að gæta, að þeir smáreikningar nást hvort
sem er ekki öðruvísi en með ágizkun að ýmsu leyti.
Enda sé eg ekki að nauðsyn beri til að halda þá alla
árlega.
Þess ber líka að gæta, að þó smáreikningar hverra
einstakra atvinnugreina búsins sýni t. d. hreinan gróða,
þá getur búsheildin verið í stórri afturför fyrir því, ef
eyðslan, sem engri atvinnugrein getur tilheyrt, er mikil.
Ólikt þýðingarmeiri er því reikningur yflr búsheildina en
parta hennar, og það því fremur, þegar heildarreikning-
urinn næst hreinn og glöggur, en ekki reikningar
partanna.
Yflrlitstöflur væri fróðlegt að halda, bæði yfir við-
skiftareikninginn og aðalreikninginn, svo fljótlega sjáist
inargra ára yfirlit yflr rekstur búsins.