Þjóðlíf - 01.07.1986, Síða 50

Sólveig Ólafsdóttir:
Hugsjónin að sameina
félagshyggjuöflin
Sólveig Ólafsdóttir gekk í
Framsóknarflokkinn á árinu 1969
og sagði sig úr honum 22. sept-
ember 1972. Hún var varafor-
maður FUF 1970-71, eða fram að
Laugardagsbyltingunni. Hún seg-
ir að þeim fjórum sem gengu úr
flokknum þennan dag hafi þótt
fullreynt með að nokkru sinni
tækist að breyta flokknum. „Við
höfðum ekki geð í okkur til að
standa í þessu áfram,“ segir hún.
Auk hennar fóru úr flokknum
Jónatan Þórmundsson, Gunnar
Gunnarsson og Ragnheiður Ingv-
arsdóttir, sem þá var starfsmaður
flokksins.
Sólveig segir að spenna hafi farið
að gerjast milli eldra og yngra fólks
innan flokksins um og upp úr 1968 -
og í kjölfar prófkjaranna sem flokk-
urinn ákvað að taka upp 1968. „Við
vorum ung og áköf og vildum breyta
og bylta eins og gjarnt var um unga
fólkið á þessum tíma,“ segir Sólveig.
„Eldri kynslóðin í flokknum, og sum-
ir hinna yngri líka, skynjuðu þetta
sem uppreisn — það skildi hreinlega
ekki hvað var að gerast undir niðri.
Hugsjón okkar var að sameina félags-
hyggjuöflin í landinu gegn hinum
sterku hægri öflum, sem verið höfðu
við stjórnvölinn frá 1959. Persónu-
lega fannst mér ekki skipta máli
hvort sameining eða samvinna vinstri
aflanna færi fram undir merkjum
Framsóknarflokksins. Ef til vill þurfti
þarna að koma til alveg nýtt afl. Þá
voru starfshættir flokksins og innan-
flokksstarfið allt tekið til óvæginnar
gagnrýni í okkar röðum.“
Sólveig segir að fólk innan hópsins
hafi aldrei rætt hugmyndafræðina til
botns, enda hafi komið í ljós síðar að
hugmyndafræðin var býsna ólík, t.d. í
varnarmálum. „Eina hugmynda-
fræðin sem var áberandi innan hóps-
ins var sameiningarhugmyndin," seg-
ir hún. „Og svo vorum við sammála
um ýmsa starfshætti innan flokksins.
Deilurnar finnast mér hafa snúist
frekar um menn en málefni, a.m.k. á
því tímabili sem ég var þarna. Þær
deilur voru sýnilegri en hugmynda-
fræðilegar deilur.“
Sólveig segist hafa fundið það út að
Framsóknarflokkurinn væri íhald-
samur flokkur og hún hafi hætt að
nenna að standa í því að koma ein-
hverjum breytingum þar til leiðar.
Hún sneri sér að ýmsum félagsmálum
eftir að hún hætti afskiptum af stjórn-
málum, var kjörin í stjórn starfs-
mannafélags útvarpsins 1971 og síðan
í samninganefnd BSRB og hún var
formaður Kvenréttindafélags íslands
1975-81.
„Mín pólitík hefur alla tíð verið
nokkuð á skjön við flokkapólitíkina.
Ég er ekkert voðalega þæg! Mér finn-
ast oft koma góð mál frá ýmsum
flokkum og vil þá gjarnan styðja þau
góðu mál. Ég hef átt erfitt með að
binda mig í pólitíkinni, hvað sem
síðar verður. En það verður alla vega
ekki Framsóknarflokkurinn!"
Sólveig telur sameiningarhug-
myndina hafa verið óraunsæja.
„Flokkarnir eru miklu ólíkari en við
héldum, eða vildum, að þeir væru.
Það hefur sýnt sig síðar að þessar
hugmyndir voru óraunsæjar. Það hef-
ur aldrei verið neinn vilji hjá forystu-
mönnum vinstri flokkanna um að
sameinast — til þess eru hagsmunir
þeirra hvers um sig allt of sterkir."
Kristinn Finnbogason:
Of fljótir á sér
„Möðruvallahreyfingin var
stofnuð utan um einn mann, Ólaf
Ragnar Grímsson. Hann vildi
strax fá mikil völd í flokknum og
hann fékk reyndar meira en flestir
aðrir. Með Ólafi fóru margir
ágætir menn sem mikil eftirsjá var
að, en þeir eru nú sumir komnir
aftur.“
Kristinn Finnbogason hafði um-
talsverð áhrif innan Framsóknar-
flokksins á tíma Möðruvallahreyfing-
arinnar, var m.a. framkvæmdastjóri
Tímans þegar SUF-síðan var lögð
niður í október 1973. Kristinn var
mjög á öndverðum meiði við forvígis-
menn Möðruvallahreyfingarinnar, en
hann harðneitar þó að hafa átt nokk-
urn þátt í því að SUF-síðan var lögð
niður.
„Ég man þetta nú ekki nákvæm-
lega lengur,“ segir hann, „en ef ég
man rétt vildu þeir ritstýra síðunni
sjálfir og hafa sérstakan ábyrgðar-
mann að henni, en af hálfu blað-
stjórnar kom ekki annað til greina en
að einn ábyrgðarmaður væri að öllu
blaðinu. En hitt vil ég segja, að með-
an ég var framkvæmdastjóri fengu
þessir menn borgað fyrir allt sem þeir
skrifuðu á þessa síðu.“
Kristinn var spurður hvort honum
hefði einhvern tíma þótt Framsókn-
arflokknum stafa veruleg ógn af
Möðruvallahreyfingunni. Hann
neitaði því staðfastlega og endurtók
að Möðruvallahreyfingin hefði
byggst utan um Ólaf Ragnar persónu-
lega.
„Ég held,“ segir hann, „að ef hann
hefði verið látinn hafa dúsu, eins og
sagt er, þá hefði hann aldrei farið
neitt, — ef hann hefði t.d. verið gerð-
ur að vararitara eða fengið eitthvert
álíka embætti.“
Kristinn er þeirrar skoðunar að
fremur hafi verið tekist á um menn
en málefni á þessum árum og þegar
hann var spurður hvort ekki hefði
m.a. verið tekist á um afstöðuna til
hersins viðurkenndi hann að það væri
vissulega rétt. Hann benti hins vegar
á að fleiri hefðu staðið að Möðru-
vallahreyfingunni en andstæðingar
hersins og nefndi sérstaklega Jónatan
Þórmundsson.
„í Framsóknarflokknum hafa alltaf
verið menn sem eru með her og aðrir
á móti her,“ segir Kristinn. „Það má
t.d. nefna Eystein og Hermann á sín-
um tíma. Það eru heldur ekki endi-
lega vinstri mennirnir sem eru á móti
hernum. Og þótt ég hafi talist til and-
stæðinga þessara manna á sínum tíma
vil ég fullyrða, að ég er ekkert síður
til vinstri en sumir þeirra sem þarna
fóru út.“
50 ÞJÓÐLlF