Frjáls verslun - 01.08.2007, Blaðsíða 206

300 STÆRSTU
206 F R J Á L S V E R S L U N • 8 . T B L . 2 0 0 7
Hvernig telur þú að gengi krónunnar þróist á árinu 2008? Fellur
hún eða styrkist? Og er búið að ná verðbólgunni niður eftir þenslu
síðustu tveggja ára?
Eins og staðan er nú styður hár vaxtamunur við útlönd við gengi
krónunnar og veldur því m.a. að hún rís ávallt aftur þrátt fyrir
boðaföll á mörkuðum. Við teljum hins vegar að gengi krónunnar
muni gefa nokkuð eftir á síðari hluta ársins 2008 samhliða því
sem vaxtalækkunarferli Seðlabankans mun hefjast. Við gerum ráð
fyrir að gengisvísitala krónunnar fari lægst í u.þ.b. 128 stig sem er
um 8% veiking frá meðalgengi fyrstu 9 mánaða ársins 2007. Við
teljum að hár vaxtamunur við útlönd muni varna frekari lækkun
krónunnar og gæti krónan jafnvel orðið sterkari en þessu nemur
ef t.d. vaxtalækkunarferli Seðlabankans dregst á langinn. Skilyrði á
alþjóðamörkuðum skipta auk þess miklu máli fyrir krónuna og gæti
framvinda í líkingu við þá sem varð í ágúst sl. valdið meiri veikingu
krónunnar en spá okkar gerir ráð fyrir.
Vinnumarkaðurinn er yfirspenntur um þessar mundir og ekkert
sem bendir til þess að þenslan sé á undanhaldi nú þegar atvinnu-
leysi er að mælast undir prósentustigi. Þá eru kjarasamningar lausir
um áramótin sem setur enn frekari þrýsting á laun. Að okkar mati
eru því skammtíma verðbólguhorfur ekki góðar. Horft lengra fram
á veginn eru verðbólguhorfur hins vegar betri. Við sjáum fram á að
kólnun á fasteignamarkaði á næsta ári samhliða því sem peninga-
málastefna Seðlabankans fer að koma fram af fullum þunga og eftir-
spurnin í hagkerfinu dregst saman. Að mati Greiningardeildar mun
Seðlabanki Íslands þó ekki ná verðbólgumarkmiði fyrr en í fyrsta
lagi á árinu 2009.
Eru skuldir heimilanna, yfir 220% af ráðstöfunartekjum, ekki orð-
nar verulegt áhyggjuefni fyrir bankana?
Á þessum tíma í hagsveiflunni - þegar efnahagsumsvif eru að
dragast saman - er það viðbúið að útlánaáhætta sé á leið upp.
Það er því eðlilegt að bankarnir verði íhaldsamari í útlánum á
þessum tímapunkti. Hins vegar er skuldastaða heimilanna sem
hlutfall af ráðstöfunartekjum ekki svo mikið áhyggjuefni. Há
skuldastaða stafar m.a. af því að þjóðin er ung og langflestir
búa í eigin húsnæði. Aukinheldur eru 75% af skuldunum verð-
tryggðar með fastri raunvaxtakröfu til langs tíma sem þýðir að
greiðslubyrðin er nokkuð stöðug þrátt fyrir vaxtahækkanir Seð-
labankans og möguleg verðbólguskot.
ÁSGEIR JÓNSSON
forstöðumaður
greiningardeildar Kaupþings
VERÐBÓLGU-
HORFUR
EKKI GÓÐAR
Eru líkur á því að íbúðaverð lækki í krónutölum á næstu árum?
Fasteignaverð var verulega undirverðlagt, m.a. vegna hafta á fjár-
magnsmarkaði, áður en bankarnir hófu að lána á fyrsta veðrétti til
fasteignakaupa árið 2004. Þannig er það fullljóst að töluverð inni-
stæða var fyrir hækkunum. Hins vegar er ljóst að markaðir geta bæði
hækkað og lækkað. Sá möguleiki er alveg fyrir hendi að offramboð á
ákveðnum svæðum í borginni gæti orðið til þess að lækka fasteigna-
verð að nafnvirði. Þó finnst okkur líklegast að lækkanir á fasteigna-
markaði gerist áfram með íslensku leiðinni, að verðið standi í stað á
meðan verðbólga geisar.

Hversu líklegt er að það hægi á útrás íslensku fyrirtækjanna á
næsta ári?
Mörg félög á markaðinum hafa nú nýlokið yfirtökum, eða eru
að ljúka áreiðanleikakönnunum í því skyni, og líklegt að í þeim
tilfellum fylgi tími samþættingar. Því er ekki ólíklegt að á næsta
ári kunni eitthvað að hægjast um, en óvarlegt væri þó að ætla að
einhver lognmolla muni ríkja í þessum efnum. Það má jafnframt
reikna með því að áfram verði um minni yfirtökur að ræða, t.d.
hjá bönkunum, þar sem verið er að bæta inn einingum í tengslum
við vöruframboð eða til að styrkja stöðu á markaði.
Hvernig er líklegt að verð á hlutabréfum þróist á næstu tólf mán-
uðum?
Nokkur félög hafa verið í ákveðnu samþættingar- og umbreytingarferli
undanfarið sem ætti að leiða til betri afkomu á árinu 2008 en á árinu
2007 og það ætti að styðja við gengi þeirra á markaði. Þá hafa nokkur
félög nýlokið yfirtökum á félögum þar sem áhrif yfirtökunnar eiga
eftir að koma fram að fullu. Ekki er því annað að merkja en að góður
gangur geti orðið á innlendum markaði næstu 12 mánuðina.
Hvernig telur þú að hagvöxtur verði á næstu tveimur árum?
Útlit er fyrir að verulega hægi á vexti þjóðarútgjalda á næstu tveimur
árum en að hagvöxtur verði knúinn áfram af auknum útflutningi.
Nú þegar líður að verklokum stóriðjuframkvæmda taka fjárfestingar
að dragast hratt saman sem helst í hendur við minnkandi inn-
flutning á fjárfestingarvörum. Eftir fimm ára samfelldan neysluvöxt
sjáum við fram á að einkaneyslan dragist lítillega saman á næsta ári.
Að mati Greiningardeildar mun hagvöxtur á næstu tveimur árum
mælast 2,5-3%.
Ásgeir Jónsson, forstöðumaður greiningardeildar Kaupþings.