Frjáls verslun - 01.08.2007, Blaðsíða 42
42 F R J Á L S V E R S L U N • 8 . T B L . 2 0 0 7
- Hver eru helstu áherslumál þín sem viðskiptaráðherra?
„Þau eru að byggja upp nýtt og öflugt ráðuneyti neytendamála,
leikreglna á markaði, verslunar og þjónustu og fjármálamarkað-
arins. Neytendamálin hafa verið afskipt í íslenskum stjórnmálum.
Nú breytum við því.
Eitt helsta erindi jafnaðarstefnunnar að mínu mati er að efla
frjáls viðskipti, fríverslun og virkja samkeppni á mörkuðum til
hagsbóta fyrir neytendur. Þannig byggjum við sem þjóð undir
aukna verðmætasköpun í samfélaginu til að standa undir vel-
ferðinni. Um leið breytist hlutverk ríkisvaldsins með minni rík-
isrekstri en aukinni áherslu á eftirlit með skýrum leikreglum.
Útrás og vöxtur verslunar og þjónustu á síðustu árum hefur
verið ævintýralegur og hraður. Til að byggja undir framrás
þjónustugreinanna þarf m.a. að efla samkeppnisumhverfið
með endurskoðuðum lagaramma, auknum framlögum til eftir-
litsstofnana og bættu umhverfi íslenskra neytenda með ýmsum
hætti. Til að gera sér grein fyrir stærðunum má nefna að heil
57% af mannafla landsins starfar við þjónustu hvers konar,
um 90.000 manns. Og um 67% tekna þjóðarbúsins eru af
þjónustugreinum og verslun. Þjónustan ein nemur um 55% af
landsframleiðslunni og hefur hlutdeild hennar aukist um 14%
á 30 árum.
Til að efla fjármálamarkaðinn þarf öflugar eftirlitsstofnanir.
Þær eru grundvöllur trúverðugleika þeirra. Samkeppniseftirlitið
verður eflt markvisst með auknum framlögum þannig að það
geti sinnt sínu mikla hlutverki af krafti. Hin hliðin á virkri og
öflugri samkeppni er raunveruleg neytendavernd með öflugri
neytendafræðslu. Neytendamál varða flesta flokka stjórnarráðsins
og viljum við ræða og vinna að heildstæðri aðgerðaráætlun fyrir
öll ráðuneyti þar sem málefni neytendaverndar á hverju málasviði
fyrir sig verða skilgreind.
Við ætlum að blása til nýrrar sóknar í neytendamálum. Setja
þau í pólitískt kastljós og byggja upp nýtt og kraftmikið neytenda-
málaráðuneyti.
Slík ráðuneyti neytendamála hafa um árabil verið til staðar
á Norðurlöndunum og reyndar víða í Evrópu. Skandínavísku
jafnaðarmannaflokkarnir hafa rutt brautina með öflugri stefnu-
mótun á sviði neytendamála og nú er lag fyrir okkur að gera slíkt
hið sama.“
Viltu nefna dæmi um mikilvæg neytendamál?
„Með því mikilvægasta sem við mér blasir sem ráðherra neytenda-
mála er að taka á málum sem snúa að gjaldtöku hvers konar fyrir
innheimtur og þjónustu. Seðilgjöld, yfirdráttargjöld og innheimt-
ukostnað. Auk þess að leggja af samkeppnishindrandi gjöld á
borð við stimpilgjöld, uppgreiðslugjald í bönkum og vörugjöld
sem eru ranglát og úrelt skattheimta. Auk þess erum við að skoða
setningu innheimtulaga sem setja þak á kostnað sem lögmenn
geta innheimt á þriðja aðila.
Á borði viðskiptaráðuneytisins á þessu augnabliki eru nokkur
stór mál sem tengjast þessum stóru neytendamálum með
beinum hætti. Fyrst ber að nefna frumvarp til laga sem við erum
að leggja lokahönd á um fyrningafrest á fjárhagskröfum. Þar er
gert að meginreglu að kröfur fyrnist á fjórum árum en séu ekki
að ganga kaupum og sölum árum saman fólki til hrellingar.
Þetta er mikið réttlætismál sem við munum kynna sérstaklega
á næstu vikum.
Þá er mikilvægt mál í vinnslu sem er lög um greiðsluað-
lögun. Mikið sanngirnismál sem er komið í drög að frumvarpi.
Kjarni þess er að koma á úrræði til að aðstoða einstaklinga sem
eru í mjög alvarlegum greiðsluerfiðleikum. Hér er um að ræða
nýtt úrræði ætlað þeim sem árangurslaust hafa reynt ráðgjöf og
aðstoð við að leysa úr greiðsluerfiðleikum sínum og ekkert blasir
við annað en viðvarandi erfiðleikar eða gjaldþrot.“
- Ert þú hlynntur því að skattar á fyrirtæki verði lækkaðir úr
18% niður í t.d. 12% til að örva atvinnulífið og halda stórfyrir-
tækjunum hér heima?
„Já, við eigum að stefna að því. Auk þess fylgi ég því að við sam-
ræmum skatta á almenning og fyrirtæki í framtíðinni. Þ.e. að
hlutfall skatta á atvinnutekjur einstaklinga verði sambærilegt við
samanlagðan skatt á fyrirtæki og fjármagn. Það myndi færa venj-
ulegu fólki með lágar- og millitekjur veruleg tækifæri til að auka
ráðstöfunartekjur sína án þess að vegið sé að velferðarkerfinu.“
- Íslenska útrásin, er hún bara rétt að byrja, eða sérð þú fyrir
þér að það hægist á henni?
„Já, hún er rétt að byrja. Hún tekur til margra þátta atvinnulífs-
ins. Oddi er kominn með þrjár prentsmiðjur í Rúmeníu, Eimskip
með risastóra kæligeymslu í Kína, orkufyrirtækin fara víða og svo
ekki sé talað um fjármálafyrirtækin.
Þetta ævintýri er rétt að hefjast enda er þekking og mannauður
Íslendinga mikill og það er hann sem við munum byggja afkomu
okkar á í framtíðinni. Ál og fiskur verða þar í miklum minni-
hluta. Það er verslun, viðskipti og þekking fólksins sem er okkar
stærsta auðlind.“
- Íslenskur iðnaður, hann hljómar allt að því gamaldags núna.
Hvar liggja tækifærin nú þegar sífellt erfiðara verður að keppa við
stórþjóðir í Asíu, eins og Kína, vegna hins ódýra vinnuafls þar?
„Hann á mörg færi ef tekið er til tækni- og verkþekkingar okkar
almennt. Hýsing netþjónabúa og sérþekking okkar á sviði
hreinnar orku er til dæmis mikil uppspretta. Íslenskur iðnaður
stendur vel og á bjarta daga framundan. Því er þó ekki að neita að
flökt krónunnar skerðir samkeppnishæfni íslensks iðnaðar.“
��� �������������� ���������
�����������
�����������������
�������������������������
��������������
�������������������
������������������������
�������������������
����
�������
������
�����
�������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������
����������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������� ������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������
�����������������������
������������� ������������������������
������������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������������������������������������
����������������������
���������������������������������������������������������������
������������������
V I Ð T A L V I Ð V I Ð S K I P T A R Á Ð H E R R A