Morgunblaðið - 04.02.1982, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. FEBRUAR 1982
25
nga með kaup og kjör:
verkfallsboðun-
ldauppsagna
ásamt öðrum starfsmönnum ríkis-
ins.
Sáttasemjari ríkisins er skyldug-
ur að leggja fram sáttatillögu innan
10 daga frá boðun verkfalls. Hann
getur síðan frestað verkfalli um 15
daga til viðbótar svo tími gefist til
að fjalla um sáttatillöguna. Verkfall
þarf því ekki að skella á 20. febrúar
heldur er 6. marz líklegri dagur.
I lögum eru hins vegar ákvæði
um, að í heilbrigðisþjónustu og ör-
yggisgæzlu geti kjaradeilunefnd
sagt til um hverjir þurfi að vinna í
verkfalli og hverjir ekki. Nefndin
getur þannig skyldað ákveðinn
fjölda hjúkrunarfræðinga til að
halda uppi nauðsynlegustu heilsu-
gæzlu. I verkfalli BSRB árið 1977
varð hins vegar ágreiningur um
hvað væri bráðnauðsynleg heilsu-
gæzla og taldi BSRB, að kjaradeilu-
nefnd hefði þá látið halda uppi
starfsemi, en ekki féll beinlínis und-
ir þetta ákvæði.
Ríkisspítalarnir — sérkjara-
samningur — uppsagnir
Hjá ríkisspitölunum hefur aðal-
kjarasamningur hjúkrunarfræð-
inga, sem gildir til 1. ágúst, verið
samþykktur, en þar hafa hins vegar
ekki tekist samningar um sérkjara-
samning. í samtölum við hjúkrun-
arfræðinga í gær kom fram, að
hjúkrunarfræðingar hafa rætt sín á
milli um uppsagnir og verða upp-
sagnarbréf væntanlega send vinnu-
veitendum frá miðjum þessum mán-
uði. I könnun, sem hjúkrunarfræð-
ingar gerðu í haust kom fram, að
um 90% hjúkrunarfræðinga eru til-
búin að segja starfi sínu lausu
vegna óánægju með kaup og kjör.
Hjúkrunarfræðingar hafa ekki
verkfallsrétt vegna gerðar sérkjara-
samnings.
Fastráðnir hjúkrunarfræðingar
hjá rikinu hafa þriggja mánaða
uppsagnarfrest, en ef um víðtækar
uppsagnir er að ræða geta stjórn-
völd (vinnuveitandinn) áskilið sér
allt að sex mánaða uppsagnarfresti.
I lögum um réttindi og skyldur rík-
isstarfsmanna segir meðal annars:
„Nú vill starfsmaður beiðast
lausnar. Skal hann þá gera það
skriflega með þriggja mánaða fyrir-
vara nema ófyrirsjáanleg atvik hafi
gert starfsmann ófæran stöðu sinni
eða viðkomandi stjónvöld samþykki
skemmri frest. Skylt er að veita
lausn ef hennar er löglega beiðst. Þó
er óskylt að veita starfsmönnum
lausn frá tíma, sem beiðst er, ef svo
margir leita lausnar samtímis eða
um líkt leyti í sömu starfsstétt að til
auðnar um starfrækslu þar myndi
horfa ef beiðni hvers um sig væri
veitt. Geta stjórnvöld þá áskilið
lengri uppsagnarfrest, allt að sex
mánuðum."
Nemendur foringjaskóla Hjálpræðishersins sungu fvrir vegfarendur í Austurstræti fyrir skömmu, en auk þess hafa þeir
haldið samkomur og sungið á vinnustöðum.
„Viljum benda á Jesúm“
„VIÐ erum hér í nokkurs konar her
ferð,“ sagði Kannveig M. Níelsdóttir,
en hún kom ásamt nokkrum félögum
sínum úr norskum foringjaskóla
Hjálpræðishersins, í heimsókn á
Mbl. „Við komum á föstudaginn og
förum aftur á sunnudag, og verðum
með útisamkomur, syngjum fyrir
fólk á vinnustöðum og höldum sam-
komur fyrir börn og fullorðna."
Rannveig og félagar hennar
sungu fyrir starfsfólk Mbl. í kaffi-
tímanum við góðar undirtektir, og
kom ýmsum á óvart að sungið var
við lög sem þekkt eru úr sönglaga-
keppnum. „Þetta er engin nýjung
innan hersins, við höfum oft notað
dægurlagamúsik til að ná til fólks-
ins, allt frá fyrstu tíð,“ sagði Rann-
veig. Hún sagði, að þau væru búin
að heimsækja nokkra vinnustaði,
Hafskip, Eimskip, Grensásdeild,
Elliheimilið Grund og væru á leið-
inni á fleiri staði.
„Þetta er í fyrsta sinn sem nem-
Nemendur í
foringjaskóla
Hersins í heimsókn
endur úr skólanum koma hingað til
lands í 86 ára sögu Hersins hér á
landi. Hjálpræðisherinn er þó
eldri, hann var stofnaður fyrir
rúmum 100 árum af William Booth
í East End í London. Starfsemi
Booths var fyrst nefnd kristna trú-
boðið, en varð smám saman að
nokkurs konar herfyrirkomulagi,
sérstakir einkennisbúningar voru
teknir upp og Hjálpræðisherinn
var stofnaður 1878.“
Rannveig var spurð hvers vegna
hún hefði farið í Herinn og hvernig
fyrirkomulag væri innan hans.
„Það má segja, að ég hafi alist upp
í þessu, amma og afi á Akureyri
voru bæði í Hernum þar og ég fór
snemma að fara á barnasamkom-
ur. Síðan sótti ég um inngöngu í
Herinn, en maður verður að upp-
fylla nokkur skil.vrði til að fá inn-
göngu, vera persónulega kristinn
og bindindismaður á vín og tóbak.
Eftir að hafa verið „hermaður" í
nokkur ár, sótti ég um að komast á
foringjaskóla í Noregi og fékk það.
Þetta er tveggja ára skóli og fara
menn til ýmissa starfa innan hers-
ins að honum loknum. Flestir
vinna við nokkurs konar trúboð á
heimaslóðum og margir vinna
einnig að ýmsum félagsmálum, svo
sem með eiturlyfjasjúklingum,
börnum og gamalmennum. Þá
starfa sumir við trúboð í fjarlæg-
um löndum og aðrir með blindum
og heyrnarlausum. Hjálpræðisher-
inn starfar nú í 83 löndum og eru
meðlimir um þrjár milljónir. Ég
vil að lokum taka fram, að þessi
herferð er framar öllu gerð til að
leggja áherslu á Jesús Krist, en
hann hefur gefið okkur innihalds-
ríkt líf sem hefur sinn tilgang."
ndinni má meðal annarra sjá Júlíus Ingibergsson, Ágúst Einarsson, Kristján Ragnarsson,
ison, Jóhann Antoníusson, Björgvin Gunnarsson, Gísla Jóhannesson, Þórarin Ólafsson,
Ljósm. Mbl.: ÓI.K.M.
Eigendur loðnuskipa:
Aflatryggingarsjóður bæti tap-
ið vegna stöðvunar veiðanna
EIGENDUR loónuskipa komu saman í
höfuðstöðvum Landssambands ís-
lenzkra útvegsmanna á þriðjudag og
ræddu þar þau vandamál sem komið
hafa upp vegna stöðvunar á loðnuveið-
um, en Ijóst er, að eigendur og áhafnir
þeirra skipa, sem ekki hafa lokið við
sinn kvóta, verða fyrir miklum skakka-
follum, ef veiðitapið verður ekki bætt á
einhvern hátt.
Kristján Ragnarsson, formaður
LÍÚ, sagði eftir fundinn, að menn
hefðu verið sammála um að útgerð-
um og áhöfnum yrðu greiddar bætur
úr Aflatryggingarsjóði. Málið væri
nú til umræðu hjá stjórn sjóðsins og
yrði væntanlega afgreitt þaðan á
föstudag.
Það kom fram hjá Kristjáni að
Aflatryggingarsjóður stæði mjög vel
að vígi með að bæta þeim loðnuskip-
um tapið, sem um væri rætt, og ekki
ætti að koma til neinna fjárhags-
vandræða vegna þess. Sagði hann að
loðnuskipin hefðu greitt mjög háar
upphæðir í sjóðinn á undanförnum
árum, en aldrei þurft að fá neitt úr
honum. Því væri talið eðlilegt að
sjóðurinn brygðist nú við og bætti
mönnum eitthvað af því tapi, sem
þeir hefðu orðið fyrir og stuðlaði
þannig að jafnrétti innan flotans.
Þá sagði Kristján, að fundarmenn
hefðu verið sammála um, að við-
halda kvótakerfinu víð framhald
loðnuveiða, hvenær sem það yrði.
60% í árslok
uvegum forréttindi
haldið, getur aukið frjálsræði
í verðmyndun orðið áhrifarík-
asta og varanlegasta aðgerðin
til verðjöfnunar af þeim sem
ríkisstjórnin boðar nú.
I tilefni af yfirlýsingum um
að skera eigi niður útgjöld
ríkissjóðs má benda á, að
fyrri ráðagerðir í þeim efnum
hafa oftast reynst nær orðin
tóm, og hætt við að svo verði
einnig nú. Brýnt er orðið að
gera sömu kröfur til hagræð-
ingar í opinberum rekstri,
eins og gerðar eru í atvinnu-
lífinu.
ÞVí ber að fagna, að ríkis-
stjórnin segist ætla að koma
því í höfn að innleiða gjald-
frest á aðflutningsgjöldum.
Hins vegar er með öllu ónauð-
synlegt að leggja um leið ný
gjöld á innflutning. Hæglega
má innleiða gjaldfrestun í
Hjalti Geir Kristjánsson
áföngum og sleppa því að
skylda innflytjendur að taka
gjaldfrest á allan innflutning
sinn. Allar athuganir Verzl-
unarráðsins benda til, að með
slíku verði tekjutilfærsla hjá
ríkissjóði óveruleg.
Rætt er um skatt á banka
og sparisjóði og má í því til-
efni benda á, að bankar greiða
nú landsútsvar og gjaldeyr-
isbankar verulegan skatt af
gjaldeyrisviðskiptum. Sá
skattur er það hár, að hann
stendur í vegi fyrir því, að
fleiri bankar óski eftir heim-
ild til gjaldeyrisviðskipta.
Auknir skattar á banka og
skattlagning sparisjóða munu
hækka vexti og auka þannig
tilkostnað atvinnuveganna.
Þeir skapa heldur ekkert
réttlæti, þar sem sparisjóðir
og fjárfestingarlánasjóðir
greiða ekki landsútsvar. Ef
verið er að leita að réttlæti
væri nær að skattleggja þann
opinbera atvinnurekstur sem
nú nýtur skattfríðinda og er í
samkeppni við einkarekstur."
Hjalti Geir Kristjánsson
sagði í lokin: „Skammtímaað-
gerðir í efnahagsmálum geta
verið nauðsynlegar meðan
verið er að skapa svigrúm til
varanlegra lausna. Fátt bend-
ir til að svo sé ætlunin nú. Því
harma ég að enn skuli verða
bið á markvissri framtíðar-
stefnu í efnahagsmálum. Á
slíkri stefnumörkun er nú
brýn þörf.“
Spá Verslunarraðsins um þróun verðlags:
Verðbólgan á árinu
1982 verður 51%
VEKZLUNAKKÁÐ fslands hefur gert spá um þróun verdlags, launa og
gengis Kandaríkjadollara í framhaldi af þeim efnahagsaðgerðum, sem
ríkisstjórnin hefur boðad. Samkvæmt þessum athugunum verður verðbólg-
an á árinu 1982 51% og launahækkanir 41%. Hækkun dollarans verður um
62% ef miðað er við gengisskráninguna í árslok 1981, en 41%, þegar
reiknað er frá skráðu gengi hans eftir gengisfellinguna 14. janúar síðastlið-
inn.
Forsendur spár Verzlunarráðs-
ins eru, að engar grunnkaups-
hækkanir verði á árinu, gert er
ráð fyrir versnandi viðskipta-
kjörum, sem gæti við útreikning
verðbóta á laun hinn 1. marz
samkvæmt Ólafslögum, og einnig
er gert ráð fyrir, að niðurgreiðsl-
ur verði auknar um 6% á fyrri
helmingi ársins, samkvæmt
stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnar-
innar.
Spáin gerir ráð fyrir, að hinn 1.
febrúar verði hækkun F-vísitöl-
unnar 10,5%, síðan 10% hinn 1.
maí, 10% hinn 1. ágúst og loks
13% hinn 1. nóvember. Mánuði
síðar, þ.e.a.s. 1. marz, 1. júní, 1.
september og 1. desember, hækki
laun um fyrst 8%, þá aftur 8%,
8,5% og loks 1. desember um
11,5%.
Þá er spáð verðgildi hvers
Bandaríkjadollara, sem í upphafi
ársins var 8,185 krónur, og áætlað
verð hans sett í 9,90 krónur hinn
1. marz, í 11 krónur hinn 1. júní, í
12 krónur 1. september og í 13
krónur hinn 1. desember 1982.
Samkvæmt þessu verður hækk-
un frá upphafi árs til ársloka
51% á framfærsluvísitölu, 41% á
launum, 62% á gengi Bandaríkja-
dollara og meðaltalshækkun milli
ára verður þá: 47% á F-vísitölu,
43% á laun og 56% á dollara.
Þess má geta, að 13% hækkun
F-vísitölu, sem spáð er í desem-
bermánuði næstkomandi, lýsir
verðbólguhraða miðað við eitt ár,
sem nemur 63%.