Morgunblaðið - 08.04.1983, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. APRÍL 1983
Kveðja tíl Einars Braga
og Bryndísar Schram
— eftir Guðrúnu
Halldórsdóttur
Dag einn í vikunni lá skrifari
þessara lína lágt í inflúensu og
varð það helst til afþreyingar að
blaða í blaði allra iandsmanna,
Morgunblaðinu, eintaki gefnu út
23.3., og á bls. 19 gaf á að líta
kunnuglegt andlit. Þar var komin
Bryndís blessunin Schram og var
að svara Einari okkar Braga til-
skrif nokkurt, sem henni fannst
hið ómaklegasta. En tilefni þess
tilskrifs hafði haftur verið rabb
Bryndísar um daginn og veginn í
Útvarpinu. „Svona rekur hvað
annað í tilverunni og þræðir mis-
skilnings og vanþekkingar vefjast
upp á þá leiðarhnoðu, sem við les-
um okkur eftir í daglegu amstri,"
hugsaði undirrituð og stakk upp í
sig pencilínbelg. „En mikið er það
forljótt af henni Bryndísi að kalla
Einar Braga „karlrembusvín", þá
á hann ekki skilið. Það er líka al-
rangt hjá Einari að segja Bryndísi
hafa svikið málstað kynsystra
sinna með því að hallast á póli-
tíska sveif með bónda sínum. Það
mætti þá á sama hátt segja, að
hún hefði svikið málstað fjöl-
skyldu sinnar og bróður, því að
margir eru málstaðirnir og mörg
eru vígin að verja.
Áður en lengra er haldið langar
mig til að færa þeim Bryndísi og
Einari Braga þakkir. Einari vegna
þess, að hann ber málstað okkar
kvenna fyrir brjósti, sem var nú
raunar hans von og vísa, því að
hann er þekktur fyrir að standa
með þeim sem eiga undir högg að
sækja í tilverunni. Bryndísi vil ég
líka þakka það, að með störfum
sínum mörgum og góðum hefur
hún gefið ungum kynsystrum sín-
um uppörvandi fordæmi. Einkum
eru mér í huga störf hennar við
barnatíma Sjónvarpsins, en þætt-
ir hennar þar eru afburðagóðir og
efast ég ekki um, að henni sé
greitt jafn vel fyrir þá eins og
dagskrárgerðarmönnum þeim,
sem láta stjórnmálamenn koma
fram og leika rullur sínar frammi
fyrir alþjóð. E.t.v. getur Bryndís
upplýst þetta svona til að undir-
strika jafnréttið.
Bryndís segir í svari sínu til
Einars Braga:
„Mín persónulega kvenfrelsis-
barátta hefur verið fólgin í því frá
því að ég man eftir mér að viður-
kenna aldrei, að ég væri kúguð og
lifa samkvæmt því“ (tilvitnun lýk-
ur). „Nú þykir mér aldeilis týra,“
hvíslaði rödd í brjósti mér við iest-
ur þessarar yfirlýsingar, að vísu
hás og með hitaslæðing en fráleitt
með óráði. „Hvurs vegna var
manneskjan að rembast við að
viðurkenna aldrei eitthvað sem
mæddi ekki á henni, hvurslags
barátta er það eiginlega?"
Undirrituð er alveg viss um það
að Bryndís Schram hefur alla tíð
verið sjálfstæð og ekki látið troða
á sér, enda hefur skaparinn séð
henni fyrir góðum vopnum í sjálf-
stæðisbaráttunni: Hún er fögur,
vel gefin, menntuð og efnahags-
lega hefur hún ekki þurft að
beygja sig. En það er einmitt
tvennt hið síðasttalda, menntun-
arleysið og það að þurfa að sækja
fé sitt í vasa annarra sem hefur
gert konum erfitt fyrir, svo erfitt
á köflum að til kúgunar hefur
leitt, samt er það misskilningur
Bryndísar að halda að við kvenna-
listakonur göngum með kvenna-
kúgun á heilanum.
Skilji undirrituð Bryndísi rétt,
þá áiítur hún, og það er ef til vill
útbreiddur misskilningur, að
kvennalistakonur bjóði fram með
þann málstað einan að vopni, að
fleiri konur skuli með góðu eða
illu komast í þau hægu sæti, sem
sumir halda að þingstólar séu.
Skjöplast þó skýr og fögur sé. Að
vísu er það eitt af baráttumálum
listanna að jafna það misvægi sem
nú er milli kynjanna á Alþingi, en
við álítum að konur eigi annað og
mikilvægara erindi inn á þing
heldur en að tylla sér á sögufræg-
ar stólbrúnir og taka sig út í þing-
sölum. Okkur er ljóst að við ís-
lendingar erum á barmi gjald-
þrots og að heimsbyggðin öll
stefnir í átt til tortímingar. Því
viljum við spyrna við fótum. Við
bendum á það að til geta verið
fleiri stjórnmálastefnur heldur en
hægri, vinstri og miðstefnur hins
hefðbundna flokkakerfis, sem
skreyta sig hugsjónalegum láns-
fjöðrum, er hæfa vel páfuglum
stórra samfélaga en passa lítt
þeim spörfuglum sem í íslenskum
mó verpa.
Stefna kvennalistanna er raun-
sæisstefna, sprottin upp úr óra-
langri reynslu kvenna af heimilis-
rekstri, umönnun og verndun lífs.
Hún er stefna mannúðlegrar hag-
sýni, sem vill taka upp nýtt gild-
ismat mannlegra verðmæta og
samábyrgðar og taka mið af raun-
verulegu ástandi þjóðarbúsins en
hafna neyslusjónarmiðum, lífs-
þægindakapphlaupi og bráða-
birgðaráðstöfunum, sem valda að-
eins auknum erfiðleikum þegar til
lengdar lætur og hafa engar raun-
verulegar lausnir í sér fólgnar.
Við erum ekki að blása í her-
lúðra til að berjast á móti körlum,
bara af því að þeir eru karlkyns.
Við viljum berjast á jafnréttis-
grundvelli fyrir bættum raun-
sæjum stjórnarháttum við hlið
þeirra karia, sem hafa djörfung til
að leggja sæti sín að veði fyrir
nauðsynlegum en e.t.v. óvinsælum
stjórnaraðgerðum til þess að þjóð-
in rétti úr skuldakútnum. öðrum
körlum, sem ekki eru tilbúnir til
þess að takast á við vandamálin
með öðru en orðgnótt og hama-
gangi gefum við gjarnan langt nef,
Guðrún Halldórsdóttir.
„En mikiö er það for-
Ijótt af henni Bryndísi
að kalla Einar Braga
„karlrembusvín“, það á
hann ekki skilið. Það er
líka alrangt hjá Einari
að segja Bryndísi hafa
svikið málstað kyn-
systra sinna ... “
því að þeir hafa ekkert á Alþingi
að gera.
í áðurnefndri grein Bryndísar
hvetur hún konur til þess að rísa
upp og hrista af sér slenið, verða
virkari og fara að hugsa sjálf-
stætt. Ef það skyldi hafa farið
fram hjá Bryndísi er rétt að benda
henni á, að það er einmitt það sem
við erum að gera.
Reykjavík 25.3. 1983.
Guðrún Ilalldórsdóttir
Dvalarheimilið Höfði Akranesi:
Bygging raðhúsa fyrir
aldraða og öryrkja kom-
in á framkvæmdastigið
Dvalarheimilið Höfði.
Akranes, 17. marz.
UM ÞESSAR mundir eru liðin fimm
ár frá því að Dvalarheimilið Höfði á
Akranesi var tekið í notkun. Með
tilkomu þess urðu mikil þáttaskil í
málefnum aldraðra í kaupstaðnum
og nærsveitum hans, en sveitahrepp-
arnir sunnan Skarðsheiðar eru eign-
araðilar að ’/t hluta móti Akurnes-
ingum.
Því fer fjarri að öllum fram-
kvæmdum sé lokið, og nú um þessar
mundir er verið að taka ákvarðanir
um áframhaldandi uppbyggingu
heimilisins.
Af því tilefni þótti við hæfi að
fá fréttir hjá formanni stjórnar
Höfða, Herði Pálssyni, bakara-
meistara og bæjarfulltrúa á Akra-
nesi. Hann var fyrst inntur eftir
því hvað efst væri á baugi hjá
stjórninni:
Hjá okkur er efst á baugi að
hefjast handa við byggingu rað-
húsa fyrir aldraða og öryrkja sem
staðsett verða á lóð heimilisins.
Þetta mál hefur lengi verið til um-
ræðu hjá okkur og segja má að það
sé nú komið á framkvæmdastig.
Stefnt er að því að byggja í fyrsta
áfanga 8—10 íbúðir í tveim stærð-
um, einstaklingsíbúðir 62 m2 að
stærð og hjónaíbúðir 73 m2 að
stærð. Húsin eru hönnuð þannig
að t.d. öryrkjar og hjólastólafólk
geti farið ferða sinn um þau.
Ahugi fyrir íbúðun-
um mikill
Hörður sagði áhuga fólks fyrir
Hörður Pálsson
þessum byggingum vera mikinn.
Haldnir hafa verið tveir fundir
þar sem við höfum kynnt hug-
myndir okkar og hafa undirtektir
verið mjög góðar. Fljótlega mun-
um við auglýsa eftir umsóknum
um fyrstu byggingarnar. Það er
staðreynd að margt eldra fólk býr
í stórum íbúðum sem eru því á
allan hátt mjög óhagkvæmar, það
hefur hvorki getu né aðstöðu til að
viðhalda þeim, hér er því góð
lausn á vandamálum þess. Fólkið
mun eiga þessar íbúðir að öllu
leyti sjálft, en dvalarheimilið hef-
ur forkaupsrétt að þeim og endur-
selur þær þegar fráfall eða aðrar
aðstæður koma í veg fyrir að það
geti búið í þeim lengur. Verð íbúð-
anna er á bilinu 660—770.000 kr.
miðað við verðlag í jan.-mars 1983.
Rekstur heimilisins
erfiður
Um rekstur og rekstrarfyrir-
komulag heimilisins, sagði Hörður
að starfseminn væri komin í nokk-
uð fastar skorður. Þar væru nú 44
vistmenn sem allir byggju útaf
fyrir sig, ýmist í einstaklings- eða
hjónaíbúðum. Það er óhætt að
segja að búið sé mjög vel að fólk-
inu, fermetrafjöldi á hvern vist-
mann er hvergi meiri en hjá
okkur, sé miðað við önnur dval-
arheimili landsins. Vistmenn fá
þarna alla þjónustu, fæði og
hjúkrun eftir því sem við verður
komið. Nýverið hefur verið tekin í
notkun aðstaða til föndurvinnu,
sömuleiðis hefur verið sett upp
hárgreiðslustofa og aðstaða til
fótsnyrtingar. Eins er verið að
koma upp þjálfunartækjum sem
heimilinu var gefið fyrir skömmu.
Rekstrarstaða heimilisins er
slæm og aðalástæða þess sagði
Hörður vera fyrirkomulag á
greiðslu daggjalda. Við bjóðum
upp á mun meiri þjónustu en yfir-
leitt gerist hér á landi, en samt er
það ekkert metið. Þetta finnst
okkur ranglátt. Hörður sagði það
skoðun flestra að heimilið væri af-
ar óheppileg stærðareining rekstr-
arlega séð, það þyrfti að vera fyrir
ca. 30 vistmenn til viðbótar.
Rekstrarhalli á sl. ári nam kr. 1,4
milljónum og í áætlunum fyrir
þetta ár er gert ráð fyrir að hann
sé kr. 2,5 milljónir. Eftirspurn eft-
ir vist er mikil, milli 60—70
manns eru á biðlista svo það er
mikil nauðsyn að hefjast handa
við stækkun heimilisins.
Hörður sagði að á sl. ári hefði
verið veitt kr. 1 millj. til hönnun-
arvinnu og frumteikningar lægju
nú fyrir en óvíst væri hvenær
framkvæmdir gætu hafist.
Dagvist nýtur
vinsælda
Nú um nokkurn tíma hefur ver-
ið rekin dagvist á dvalarheimilinu
og hefur sú þjónusta notið mikilla
vinsælda. Aldraðir bæjarbúar
geta komið og dvalið þar dagstund
með vistmönnum við ýmis störf.
Opið hús er að jafnaði einu sinni í
viku og þar er yfirleitt fullsetið,
fólkið kemur þá saman og spilar,
föndrar eða skemmtir sér á annan
hátt. Félagsmálaráð bæjarins
annast þennan þátt starfseminnar
með aðstoð sjálfboðaliða, ráðið sér
einnig um heimilishjálp fyrir
aldraða, en sú þjónusta finnst mér
ekki hafa verið notuð nægilega
mikið, sennileg skýring á því er sú
að hún hefur ekki verið kynnt
bæjarbúum nógu vel.
Skilningur á málcfnum
aldraöra mikill
Við spurðum Hörð Pálsson að
lokum hvort áhugi almennings á
málefnum aldraðra væri mikill