Morgunblaðið - 08.04.1983, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. APRÍL 1983
Afkoma KRON svipuð
1982 og árið á undan
AÐALFUNDUR Kaupfélags
Reykjavíkur og nágrennis var
haldinn á Hótel Sögu sunnudag-
inn 27. mars. Fundinn sóttu um
eitthundrað fulltrúar.
Fundarstjórar voru kjörnir Sig-
urður Magnússon og Vilhjálmur
Jónsson og fundarritari var Jónas
Hólmsteinsson.
Rannsókna-
nefnd flug-
slysa skipuð
SAMGÖNGURÁÐHERRA hefur í
samrami við ný lög um rannsókn-
anefnd flugslysa skipað nýja nefnd.
f nefndinni eiga nú sæti Karl
Eiríksson framkvæmdastjóri, sem
er formaður nefndarinnar, Sveinn
Björnsson flugmaður, Þorgeir
Pálsson verkfræðingur, Gylfi
Jónsson flugmaður og Björn Þ.
Guðmundsson prófessor. Skipað
er í nefndina til fjögurra ára í
senn.
Ólafur Jónsson, formaður fé-
lagsins, og Ingólfur ólafsson,
kaupfélagsstjóri, fluttu skýrslur
um rekstur og hag félagsins á
liðnu ári. Þar kom m.a. fram, að
rekstrarafkoma félagsins var
svipuð og árið áður. Heildarveltan
varð 162 milljónir og er það 53%
aukning miðað við fyrra ár. Niður-
staða efnahagsreiknings er 102
milljónir króna, þar af eigið fé
63%. Rekstrarhagnaður varð 3,1
milljón.
Stærsta verkefni KRON um
þessar mundir er undirbúningur
að stórversluninni í Holtagörðum
sem áætlað er að opna á seinni
hluta þessa árs.
Kjörtíma í stjórn KRON höfðu
lokið Guðmundur Ágústsson,
Gylfi Kristinsson og Jón Þór Jó-
hannsson. í stjórn voru endur-
kjörnir þeir Gylfi Kristinsson og
Jón Þór Jóhannsson, en Guðmund-
ur Ágústsson gaf ekki kost á sér. í
hans stað var kosinn Sigurður
Magnússon. Endurskoðandi var
kjörinn Hrafnkell Björnsson og
varaendurskoðandi Sigurður
Ármannsson.
(FrétUtilkynning.)
Eldur í
eldhúsi
Tímans
Eldur kom upp í kaffistofu
dagblaðsins Tímans miðvikudag
fyrir paska, og voru upptök hans á
bak við eldavél sem þar er í eldhúsi,
samkvæmt upplýsingum sem Mbl.
fékk hjá slökkviliðinu. Eldavélin
brann auðvitað og einnig urðu lít-
ilsháttar skemmdir á vegg þar á
bakvið. Ekki er vitað um eldsupptök,
en hugsanlegt er talið að um út-
leiðslu hafi verið að ræða. Slökkvi-
liðsmönnum tókst strax að ráða
niðurlögum eldsins, en talsverður
reykur varð af eldi þessum.
Ljósmynd: JS:
Jónas Þór Steinsson, framkvæmdastjóri Bflgreinasambandsins, (til vinstri) og formaðurinn, Þórir Jensen. Bflgreinasam-
bandið er samband bflainnflytjenda og annarra sem annast sölu og þjónustu á bflavörum. í sambandinu eru um 200
félagsmenn.
Hjólbarðakönnun bflgreinasambandsins:
Þriðji hver bíll var á
ólöglegum hjólbörðum
ANNAN júní í fyrra gekkst Bflgreina-
sambandið fyrir könnun á hjólbörðum
ökuUekja og kom í Ijós að nærri því
þriðji hver bfll var með ólöglega hjól-
barða á einn eða annan hátt. Bflgreina-
sambandið efndi til blaðamannafundar
í gær þar sem nánari grein var gerð
fyrir niðurstöðum könnunarinnar. f
greinargerð frá Bflgreinasambandinu
segir m.a.:
„í hjólbarðakönnuninni voru skoð-
aðir hjólbarðar á 3.335 bflum á ein-
um degi, sem eru rúm þrjú prósent
af bílum f landinu. Meirihluti þeirra
var á höfuðborgarsvæðinu. Nokkur
munur var á ástandi eftir landsvæð-
um, en ekki svo mikill að hann skipti
sköpum. Hjólbarðar voru skoðaðir á
2.754 fólksbflum, sem voru 82,5%
þeirra, sem voru skoðaðir. Þá voru
239 jeppar, 212 sendibílar og 86 vöru-
bílar skoðaðir.
30,6% bíla, sem voru skoðaðir,
reyndust vera með einn eða fleiri
hjólbarða, sem ekki voru löglegir.
Þetta er sláandi niðurstaða, þar sem
ætla verður að ólöglegir hjólbarðar
séu þannig að bein hætta geti stafað
af þeim. A meðan ástandið er svona
er nærri þriðji hver bfll hættulegur f
umferðinni.
Þessi niðurstaða kom á óvart, þar
sem talið var að á þessum tíma væru
hjólbarðar í hvað bestu lagi, þar sem
skammt væri um liðið síðan menn
tóku vetrarhjólbarða undan bflum
og hefðu þá ástæðu til að ilta eftir
sumarhjólbörðunum.
Þó að mánuður væri liðinn 2. júní
í fyrra frá því að taka átti neglda
hjólbarða undan bílum voru enn 5%
bíla með einn eða fleiri negldan
hjólbarða. Nærri 16% var enn á
vetrarhjólbörðum á öllum hjólum og
32% á einu eða fleiri hjólum.
Algengasti galli á hjólbörðum
reyndist vera að mynstur var of slit-
ið. það reyndist vera á einu hjóli eða
fleiri á 21% bíla og óeðlilegt slit
reyndist vera á 9,5% bíla. Orsakir
þessara galla eru stundum óljósar,
en ástand, sem veldur auknu sliti,
var að finna á mörgum bílum. Hægt
var að sjá ranga hjólastillingu og
mæla rangan loftþrýsting f 10%
þeirra bíla, sem voru skoðaðir. Á
13,5% bíla höfðu hjól ekki verið
jafnvægisstillt og eitt prósent var
með beiglaða felgu.
í hjólbarðakönnun Bílgreinasam-
bandsins komu fram ýmsar athyglis-
verðar upplýsingar um notkun á
hjólbörðum hér á landi. Til dæmis
reyndust um 40% allra bíla vera á
þverbanda — (radial) hjólbörðum,
en álíka margir fólksbflar voru á
radial-hjólbörðum og skábanda-
hjólbörðum (diagonal eða cross-ply).
Þar sem flestir nýir bílar koma til
landsins á radial-hjólbörðum eru
það frekar eldri bílar, sem eru á
skábandahjólbörðum.“
Þeir Þórir Jensen, formaður Bíl-
greinasambandsins og Jónas Þór
Steinsson, framkvæmdastjóri töldu
að ástand hjólbarða væri jafnvel enn
verra en könnunin í fyrra gaf til
kynna. Nefndu þeir til þá ástæðu að
könnunin hefði verið sérstaklega
auglýst og þvf Ifklegt að þeir sem
vissu af bílum sínum á slæmum
hjólbörðum hefðu látið bílana liggja
þann daginn. Eins var mikið af nýj-
um bílum á götunni á þessum tfma.
Þeir Þórir og Jónas voru á þeirri
skoðun að skýringin á þessu slæma
ásigkomulagi hjólbarða væri
kannski fyrst og fremst sú, að menn
hefðu hreinlega ekki efni á að endur-
nýja nógu oft. En það mun kosta
nálægt 10 þúsund krónur að endur-
nýja á öllum hjólum á venjulegum
fólksbíl. En þeir lögðu áherslu á það
að það mætti draga verulega úr sliti
með réttri meðferð.
Minning:
Stefana Guðbjörg
Björnsdóttir
Fædd 22. október 1885
Dáin 23. febrúar 1983
l!m sorgir .synjj þú eigi
þótt syrti um skógargeima
því horfnum heióum degi
þér haustió bauð að gleyma.
I»á sveitin vermdist sólu
þú songst um dag og njólu.
Sú dýrð er lóngu liðin,
liðið er sóngsins vor.
(Sig. Júl. Jóhannesson þýddi.)
Þetta lag og ljóð hafði frænka
mín óskað eftir að yrði flutt við
útför sína, má segja að það sé
táknrænt fyrir ævi hennar alla.
Hún var mikil gleðimanneskja, sí-
kát og bar ekki sorg sína á torg.
Foreldrar hennar voru hjónin
Helga María Bjarnadóttir og
Björn Stefánsson, bóndi í Ketu í
Hegranesi. Þau eignuðust 5 börn,
þar af 2 dætur, Guðmundu og
Stefönu, sem hér verður minnst,
báðar búsettar í Reykjavík, og 3
syni, Pál bónda í Beingarði í
Hegranesi, Jósías, er drukknaði
rúmlega tvítugur, og ólaf, er
lengst bjó að Mörk á Laxárdal og
síðast í Holti á Ásum. Hann lifir
nú einn eftir af systkinunum.
Helga móðir Stefönu dó úr
lungnabólgu í janúar 1904. Það
sama ár réðst Stefana sem vinnu-
kona til sóknarprestsins á Ríp, sr.
Jóns Ó. Magnússonar, og fluttist
með fjölskyldu hans vestur að
Fróðá á Snæfellsnesi síðar á ár-
inu.
Minntist hún oft þeirra flutn-
inga vestur. Hún fór á undan með
vinnumönnum prestsins og skyldu
þeir byggja íbúðarhús áður en
fjölskyldan flytti, en hún átti að
sjá um matseld, við aðstæður sem
nú þættu lítt boðlegar.
Næst lá leiðin til Reykjavíkur
þar sem hún lærir karlmannafata-
saum og setur síðar upp sauma-
stofu að Bergstaðastræti 4 sem
hún starfrækti langa tíð. Hún tók
ungar stúlkur sem lærlinga og fór
nú líka að sauma kvenfatnað.
Mörgum varð minnisstæð gleðin,
sem alla tíð ríkti á heimili Stef-
önu. Sjálf var hún hrókur alls
fagnaðar og átti létt með að hrífa
aðra með sér. Stundum spilaði
hún á orgelið sitt eða tók ljóðabók
ofan úr hillu og las fyrir stúlkurn-
ar sínar. Má segja að hún hafi vilj-
að mennta þær bæði til munns og
handa. Gestkvæmt var á Berg-
staðastræti 4. Húsrými var ekki
stórt á nútímamælikvarða, en
þarna bjó hún og þarna vann hún.
Hinum fjölmörgu kunningjum
hennar, sem áttu leið til borgar-
innar, var tekið tveim höndum og
þeim leiðbeint er ókunnugir voru
borgarleiðum. Oft var hún líka til
staðar þegar norðanrútan kom að
taka á móti vinum og venslafólki.
Stefana giftist ekki og eignaðist
ekki afkomendur, en fjölskylda
hennar var samt stór. Hún vildi
öllum gott gera, ekki einasta fjöl-
mennu frændliði, heldur og hverj-
um þeim er hjálparþurfi var.
Sá, sem lifað hefur hartnær
heila öld, hefur lifað mikið breyt-
ingatímabil í sögu lands og þjóðar,
en ég held að hún hafi átt auðvelt
með að aðlaga sig breytingum.
Hún var alla tíð einörð sjálfstæð-
iskona og fylgdist vel með gangi
þjóðmála, las mikið og var fróð.
Hún þekkti fjölmarga og var vin-
föst og minnug. Hún skrifaðist á
við fjölda fólks vítt um land og
jafnvel utanlands. Hún skrifaðist
á við frændfólkið í Kanada og
marga þá sem fóru utan til náms.
Mörg minningabrot koma upp í
hugann af frásögnum hennar, s.s.
frá Alþingishátíðinni 1930, er hún
ásamt vinkonu sinni og frænku
leigði stórt tjald og tók þar á móti
Vestur-íslendingum og fleirum; er
hún sem ung stúlka fór sumar eft-
ir sumar í kaupavinnu upp að
Hvanneyri, eða fór um sveitir
nyrðra og saumaði karlmannaföt;
frásagnir af vinum sem hún átti
svo víða, í Geitagerði í Fljótsdal,
Raufarhöfn, systkinunum frá Hól-
um í Reykjadal, sem alla tíð héldu
tryggð við hana, svo og öllum vin-
unum heima í Skagafirðinum,
Jónas í Hróarsdal var gjarnan
nefndur og börn hans, sem verið
höfðu æskuvinir hennar, og svo
mætti lengi telja. Líka var henni
hugljúf minning að rifja upp frá
fermingarárinu 1899 er biskupinn
yfir íslandi fór um Skagafjörð og
yfirheyrði fermingarbörnin á Ríp.
Að því loknu tók hann í hönd
henni, kyssti hana á kinnina og
sagði, að ef hún ætti éftir að
standa sig eins vel i lífinu og hún
hefði gert í dag, þyrfti hún engu
að kvíða. Hún trúði því að blessun
hefði fylgt þessum orðurr.
Stefana dvaldi allan sinn starfs-
aldur í Reykjavík eins og fyrr seg-
ir, en árið 1970 varð hún að flytja
úr stofunni sinni á Bergstaða-
strætinu, þá orðin 85 ára og
starfsgetan þorrin. Þá varð að
ráði að hún flyttist til frændfólks
síns norður yfir heiðar. Hér dvaldi
hún næstu árin og virtist una sér
vel þrátt fyrir breytta staðhætti,
alltaf glöð og þakklát. Fór hún eitt
sinn í smáferðalag með sumar-
gestum er hér voru staddir, var
hún að venju kátust allra. Er heim
kom fékk hún vísu frá einum
ferðafélaganum, sem lýsir við-
horfi hans til gömlu konunnar:
(■jöret ei myndi gledifátt,
glötgl það dæmjn sýn»,
|»eim Hem hefði um evi átt
áxt og .samfylgd þína
Á þessum árum undi hún löng--
um við að lesa bréfin sín gömul og
ný, sum jafnvel síðan fyrir alda-
mót, vinanna var minnst, upp voru
rifjuð ljóð og vísur sem höfðu ver-
ið henni hugstæð, og oft hafði hún
yfir eftirfarandi erindi:.
Yfir Nundum sorgarál.s,
nóI fær stundum dvalió.
í blóm.sturlundum munamáls
margt er undir falid.
eða þetta:
Vesling |>eim, sem villtur er,
vængi Drottinn gjöróu
og leyfdu honum að lyfta sér
lítið eitt frá jörðu.
Eftir rúmlega 5 ár hér í Húna-
vatnssýslu stóð henni til boða dvöl
á vistheimili aldraðra við Sjúkra-
hús Sauðárkróks. Þá var hún aftur
komin heim — í Skagafjörð.
Stefana hlaut að lifa það vegna
síns háa aldurs að sjá jafnaldra og
vini hverfa einn af öðrum yfir
móðuna miklu. Sárt var margra
saknað. Vil ég aðeins nefna syst-
urdóttur hennar, Klöru Jónasdótt-
ur, sem verið hafði henni stoð og
stytta en dó á miðjum aldri — svo
og Bjarna Jensson flugmann sem
hún hafði tekið miklu ástfóstri við
frá bernsku, en hann fórst í flug-
slysi á besta aldri. Það reyndist
henni þungbært, en hún sagði
klökkum rómi: „Bráðum fæ ég að
fara líka," en árin liðu og urðu
mörg, fölskvi ellinnar hafði löngu
byrgt sýn til líðandi stundar og
mildað biðina. En hún hafði ekki
gleymst, hún fékk hægt andlát að
morgni 23. febrúar sl. á 98. ald-
ursári.
„Kveikl er Ijós við Ijó.s
hurl er .sortanx svió.
Angar rós vió ró.s
opnaxt himin.s hlió.
Niöur Htjörnum Htráó
engill framhjá fer.
Drottins n* gó og náð
boðin alþjóð er.“
— Ég trúi því að henni hafi ver-
ið vel fagnað.
Sigríður Ólafsdóttir