Morgunblaðið - 06.09.1984, Blaðsíða 58

58
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. SEPTEMBER 1984

^Vericí mjög \/a.rlcö\ro.r frá, þegar þér imÁtið
þer\f\an kjól. er mjög gömul b^ggirvg."
^ísí er ...
... að lofa honum
aö borða tertuna.
TM R«o U.S. Pat. Off — ail rights reserved
• 1979 Los Angetee Times Syndicate
Til Hong Kong í fragt og utaná-
skriftin?
Með
morgunkaffinu
Jæja, þú hefur verið að hlera rétt
einu sinni.
HÖGNI HREKKVÍSI
Úðum
ekki
garða
Kæri Vclvakandi.
Mér þykir timi til kominn að
einhver færi Hafliða Jónssyni
garðyrkjustjóra og félögum hans
þakkir fyrir að hafa tekið forystu í
því mikla vandræðamáli sem
garðaúðunin var síðustu ár. Þann-
ig var málum komið að hér á
Stór-Reykjavíkursvæðinu keppt-
ust menn allt sumarið við að úða
margskonar eitri á plöntur í þeirri
veiku von að hægt yrði að útrýma
skordýrum, sem virtust vera að
bera þær ofurliði. Svo var komið í
fyrra að ég hafði keypt tvær mis-
munandi eiturtegundir, úðað sam-
kvæmt örletursleiðbeiningum á
dönsku, í allt fimm sinnum. Allt
án árangurs. Þá var mælirinn full-
ur hjá mér. Ég sagði við sjálfan
mig: „Ég er ekki að rækta nytja-
skóg, mér sýnast tré í þeim görð-
um sem hirðuleysi ríkir hér í inn-
bænum þrífast dável. Nú hætti ég
að úða. Ef trén ekki lifa þetta af,
fæ ég mér nýjar plöntur og reyni
þar til garðurinn er ónæmur."
Hafliði og félagar virðast hafa
haft næmi til að skynja að hér
hafi fjöldi manna verið sama sinn-
is. Þeir tóku sig saman og gáfu út
leiðbeiningar þar sem fólki var
leiðbeint svo hægt væri að af-
leggja eitrun hér á höfuðborgar-
svæðinu. Þetta var einstakt atriði,
saga til næsta bæjar í borgarlífinu
því í vor kviknaði af þessu al-
mannahreyfing þar sem svo til
engir úðuðu garða sína. Nema
kannski einstaka sendiráð, sem
ekkert fylgdist með hvað var að
gerast, og svo, „mærkeligt nokk“,
kirkjugarðarnir.
Þessi hreyfing var svo sterk að
garðyrkjumenn hreyfðu sig ekki
með úðasprautur, þeir lögðu tank-
bílum. Stórmiklir efnahagsmunir
viku fyrir hreyfingu fólksins. En
þeir sátu ekki auðum höndum.
Skrúðgarðafræðingar, garðyrkju-
fræðingar, ráðunautar á öll um
sviðum, sjúkdómafræðingaplönt-
urnar eða hvað sem þeir nú ann-
ars heita komu saman og hófu að
gera hróp að Hafliða og félögum.
Almenningur lét þetta ekki hafa
áhrif á sig og lét ósprautað.
Nú þegar haustar má sjá að
gróður í borginni er ekki lakari en
áður, fuglarnir leika við hvern
sinn fingur. Þeir hafa náð sáttum
við mannfólkið. Hafðu þökk fyrir
Hafliði. Þetta er glæsilegur
punktur í 40 ára garðræktarferli
þínum. En látið ekki deigan síga.
Næsta vor verður enn gerð tilraun
til að hefja eiturúðun. Þá er ykkar
enn þörf því á þessu sviði er al-
menningur áhugasamur og metur
gerðir ykkar. En varla er annars
staðar forystu að vænta.
Til hamingju Reykvíkingar.
Jónas Hjartarson
Mannréttindi gleymast
umræðum um fjölmiðla
í
Kæri Velvakandi.
Ég get ekki sagt annað en að
mér hafði brugðið ónotalega þegar
upphófust umræður um fjölmiðl-
ana og dómstólana. Sumir tóku
málið svo óstinnt upp að mér varð
hugsað. Skyldu þeir sem snúast
svo harkalega til varnar fyrir eig-
in málstað vera næmir á þau ótal-
mörgu smáatriði sem í samfé-
laginu mynda eina heild sem kall-
ast mannréttindi.
Mér verður ætíð minnisstætt
þegar Þór Vilhjálmsson hæsta-
réttardómari hélt erindi um
mannréttindi í hljóðvarpi fyrir
mörgum árum, ungur lögfræðing-
ur. Þá varð mér ljóst og hefur ætíð
síðan verið hugfast, hve mikilvægt
er við alla lagasetningu að haft sé
í huga mikilvægi grundvallar lýð-
réttinda og friðhelgi einstaklings-
ins.
Ýmis atriði sem teljast til und-
irstöðu lýðréttinda eru svo sann-
arlega sameiginlegt áhugamál
bæði blaðamanna og almennings.
Þar má sérstaklega nefna prent-
frelsisrétt en hluti af þeim rétti er
skylda yfirvalda til að láta í té
upplýsingar sem þau búa yfir.
Skyldum öllum fylgja réttindi
og réttindum skyldur ef vel á að
vera. Rétti blaðanna til að koma
upplýsingum á framfæri fylgir
skylda að gera það með nærfærni
þegar það varðar persónulega
hagsmuni, einkalíf manna.
Það liggur í augum uppi að
nauðsynlegt er að setja einhverjar
reglur um mörk milli þess þar sem
trúnaðar ber að gæta og hins sem
opinbert er. Freistingar hljóta að
vera margar. Það verður að teljast
mikilsvert fyrir blaðamannastétt-
ina sem heild að þessi atriði séu
skýr. Blöðum fjölgar um allt land
Skapta sjálfsala svarað
Kæri Velvakandi:
Fyrir nokkru birtist í dálkum
þínum grein frá persónu sem kall-
ar sig „Skapti sjálfsali". Vil ég hér
með taka undir hans orð, en þá
sérstaklega hvað varðar sölu miða
í almenningsfarartæki. Ég vil
kalla það seinagang hjá þeim aðil-
um sem standa að rekstri stræt-
isvagna að ekki skuli hafa verið
teknir upp betri þjónustuhættir.
Þar á ég við þá aðferð sem víða
erlendis tíðkast að fólk geti keypt
kort sem gildi í mörg skipti og
stimpli þau sjálft í viðurvist vagn-
stjóra. Þetta gæti flýtt fyrir af-
greiðslu fólks og komið í veg fyrir
allt umstangið sem fylgir miða-
menningunni. Ekki eru miðar úr
sjálfsölum það eina sem betur
mætti fara. Einnig er brýnt að
gefa út mánaðar- eða vikukort
sem fólk gæti notað takmarkað
eða ótakmarkað. Þá væri hægt að
gefa út afsláttarkort fyrir fólk
sem ekki hefur yfir miklum fjár-
munum að ráða svo sem skólafólk
á öllum aldri. Ef þetta fengist
fram væri mun ánægjulegra að
nota strætisvagna á ferðum sínum
um bæinn.
Einar
og þar af leiðandi aukin hætta ef
úrskurður um vafaatriði er að
fullu og öllu í hóndum einstakra
blaðamanna.
Mikilvægi lagasetningar á þessu
sviði hlýtur að vera mikilvægt
vegna framtíðarinnar, og skiptir
þá iitlu máli hvað gerðist í fortíð-
inni. Okkur má öllum ljóst vera að
með því að setja reglur núna erum
við að girða fyrir öfugþróun t.a.m.
ef hér yrðu breytingar á opinberri
réttarvitund.
Það hefur þó vakið mesta at-
hygli mína í þeim orðaskiptum
sem áttu sér stað á sunnudaginn í
Mbl. þegar þingmaður sem hefur
verið málsvari þeirrar stefnu að
ríkisvaldið skuli setja almennar
reglur til þess að þurfa ekki að
grípa fram í við einstök tækifæri
gerir sér ekki grein fyrir megin-
reglum réttarfarsins. Alþingi (þar
á meðal þingmaðurinn) setur lög
og dómstólar dæma skv. þessum
lögum. Þingmenn mega ekki
ganga í þá gildru að veitast að
dómstólum fyrir túlkun þeirra á
lögunum. Þeir þurfa að kynna sér
dómana, og ef ástæða er til, gera
breytingar á lögunum í réttiætis-
átt. Þarna er munur á löggjafar-
valdi og dómsvaldi. Ef löggjafar-
valdið ætlar að veitast að dóms-
valdinu þá er það enn einu sinni
komið út á hálan ís, hvort sem það
er út af Spegilsmálinu eða ein-
hverju öðru.
Fyrir alla muni bið ég ykkur:
Ræðið þið mannréttindi án þess að
gerast persónulegir, pólitískir eða
hagsmunasinnar.
Jón Sigurjónsson.