Morgunblaðið - 11.09.1986, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER 1986
'SjPSSS**
ogk»
HMINHh
&SAMBANDSINS
ÁRMÚLA3 SÍMAR 683910 81266
Sölutækni I___________________________________
Þetta námskeiö hefur átt miklum vinsældurri að fagna,
en tilgangur þess er að veita þátttakendum innsýn I
heim sölu- og samskiptatækninnar. Þátttakendur fá
einnig þjálfun I sölumennsku og lýsingu á Islenska
fyrirtækjamarkaðnum.
Efnk________________________________
• íslenskt markaðsumhverfi.
• Uppbygging og mótun sölustefnu.
• Vöruþróun, æviskeiö vöru o. fl.
• Uppbygging sölubréfa.
• Val á markhópum.
• Starfsaðferðir sölufólks.
• Samskipti og framkoma.
• Söluhræösla.
• Markaðsrannsóknir og áætlanagerö.
Leiöbeinandi: Haukur Haraldsson, sölu- og markaðsráögjafi._
Námskeiðið hentar sérstaklega sölufólki i söludeildum
heildverslana, iðnfyrirtækja, tryggingafélaga, ferða-
skrifstofa og annarra þjónustufyrirtækja, einnig sölu-
fólki sem vinnur að sölu á hráefni og þjónustu til fyrir-
tækja og stofnana.
Tími: 15.—17. september, kl. 14.00—18.00 að Ánanaustum 15.

A ÚTFLUTNINGSOG MARKAOSSKÓLIÍSLANDS
Stjórnunarfélag islands Ánanaustum 15 ■ 101 Reykjavík ■ ® 91 -621063 ■ Tlx2085
Búskaparsaga
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Þórunn Valdimarsdóttir:
Sveitin við sundin. 328 bls. Sögu-
félag 1986.
Svo kann að virðast að búskapar-
saga Reykvíkinga sé tæpast þess
virði að vera skráð. Við lestur þess-
arar bókar kemst maður að raun
um hið gagnstæða. Reykvíkingar
voru fyrrum bændum góðir. Þeir
héldu bæði kýr og kindur, auk hesta
að sjálfsögðu, og stunduðu jarða-
bætur af kappi. Hvorki var þetta
skammtun né löngun til að rækja
þjóðlega hefð heldur lífsnauðsyn og
hún brýn: matarins varð ekki aflað
með öðru móti. »í Reykjavík var
um aldamótin og langt fram á þessa
öld stærsta nýræktarsvæði lands-
ins, og fram á fjórða áratuginn var
Jarðræktarfélag Reykjavíkur af-
kastamesta búnaðarfélag á
landinu,« segir Þórunn. En Jarð-
ræktarfélag kusu Reykvíkingar að
kalla félag sitt fremur en búnaðar-
félag þar eð þeir höfðu ekki aðal-
framfæri sitt af búskap. Eigi að
síður mátti Jarðræktarfélagið sín
meira en nokkurt búnaðarfélag,
meðal annars fyrir þá sök að fyrir-
menn bæjarins, og þar með lands-
ins, höfðu forystu fyrir þvf. »A
vorum dögum þætti ankannalegt
ef biskup og prófessor í lögfræði
héldu fyrirlestra um búskap, en þá
var ekkert eðlilegra. Þeir fara ekki
heldur nú á dögum úr skrifstofunni
í fjósið að ræða við ráðsmann sinn,«
segir Þórunn. En biskup sá, sem
hún á við öðrum fremur, var Þór-
hallur Bjamason, sá sem byggði
Laufás og kom þar á fót fyrirmynd-
arbúi. Ahugi á jarðabótum var
geysimikill um aldamótin síðustu.
»Landsmálablöðunum ber saman
um að hinn mikli ræktunaráhugi í
Reykjavík hafi komið upp á níunda
áratug síðustu aldar,« upplýsir Þór-
unn. Vafalaust hefur það verið fyrir
erlend áhrif, í og með að minnsta
kosti, því árferði hér var hið al-
versta á öldinni.
En félagsmálaáhugi sýnist þá
einnig hafa verið mikill og almenn-
ur og margt gert til að auðvelda
fátæku þurrabúðarfólki að afla sér
matar með ræktun. Ómagafram-
færi íþyngdi þá öllum sveitarfélög-
um og var því eindregið stefnt að
því að forða fólki frá að segja sig
til sveitar.
Ræktun úti um holt og mýrar
við Reykjavík var þá bæði tímafrek
og erfið. Sýnu erfiðara var þó að
girða túnin og veija þau fyrir
ágangi búfjár, þar til gaddavírinn
kom til sögunnar. Beitarálag í bæj-
arlandinu var þá óhóflegt, bæði
vegna fjölda búfjár heimamanna og
eins vegna hesta sveitamanna, og
fjár sem þeir ráku til slátrunar í
bænum. Böm og unglingar voru
látin gæta gripanna og var það
hreint ekki vandalaust, t.d. í Vatns-
mýrinni, þar sem mógrafir göptu
hvarvetna við augum. Umgangur á
ræktuðu landi var alls ekki þolað-
ur. Til dæmis hefur Þórunn þetta
eftir skólapiltinum Indriða Einars-
syni: »Á vorin gengum við oft upp
í kirkjugarðinn. Dauðraborgin var
einasti græni bletturinn, þar sem
stíga mátti fæti á gras. Aðrir gras-
blettir voru bannaðir.«
Ef til vill sannar það best hve
búfjárhald þótti hér nauðsynlegt að
fyrir kom að hey væri flutt inn frá
útlöndum. Enda telur Þórunn að
mjólk hafí skort í Reykjavík allt til
áranna í kringum 1930.
Upp úr aldamótunum voru mjólk-
urmálin mikið rædd í bænum. Og
þá var fyrst fyrir alvöru tekið að
huga að hreinlætinu. Mjólkin var
lengi vel seld á götum úti. Mjólkur-
salinn hafði þá meðferðis fötu og
pelamál. Gat þá hver sem var keypt
pela og drukkið á staðnum. Fræg-
ust er lýsing Guðrúnar Bjömsdóttur
bæjarfulltrúa á þessum viðskipta-
háttum er hún skrifaði í Lögréttu
1908. Upp frá því mun fleirum
hafa skilist að sóðaskapur gæti
haft hættur í för með sér. Þá lék
grunur á að mjólk væri stundum
seld vatnsblönduð. Þótti það óhæfa
því dýr var dropinn. Þómnn rekur
hreinlætiskröfumar til erlendra
áhrifa sem mjög hafi tekið að gæta
hér upp úr aldamótum. Brátt var
tekið að gerilsneyða mjólk. En hún
þótti verri. Og lengi vel var talið
að með því færu mörg bætiefni
forgörðum.
Framan af gætti síst meira hrein-
lætis í meðferð kjöts. Og slátmn
búfjár þótti líka ómannúðleg. Kjöt-
verslun í Reykjavík var lengi
fmmstæð. Og ófært sýndist að
flytja út kjöt áður en meðferð þess
og geymsla komst í skárra horf.
Að öllu samanlögðu er rit þetta
nákvæmt og yfirgripsmikið. Höf-
undur heldur sigr við efnið og fer
lítið út fyrir þann ramma sem í
Þórunn Valdimarsdóttir
heiti ritsins felst. Þetta getur því
ekki skoðast sem nein almenn bún-
aðarsaga fyrir umrætt tímabil,
Reykjavíkurbúskapurinn var ekki
alls kostar dæmigerður fyrir
íslenskan landbúnað. Hins vegar er
þetta fyrirferðarmeiri kapítuli í
sögu höfuðstaðarins en margan
mundi að óreyndu gmna.
Þómnn gerir sér far um að skrifa
léttan stíl og ekki um of fræðileg-
an. Fyrir bragðið verður bókin
skemmtilegri aflestrar. En margs
er að gæta og álitamálin mörg.
Maður getur t.d. lent í vanda með
notkun sagnanna: byggja, reisa,
smíða, leggja, gera. Vel hæfir að
nota sögnina að girða eina saman,
síður að reisa girðingu. Raunar
minnist ég ekki að hafa nokkm
sinni heyrt svo til orða tekið, nema
talað sé um að reisa við fallna girð-
ingu.
Þá hnaut ég um þessa setningu:
»Til að dilkamir yrðu nógu vænir
þurfti að hætta að færa frá.« Man
ég ekki rétt að fráfæmalömb væm
kölluð graslömb en dilkur merki
»sá, sem sígur móður sína« svo
stuðst sé við orðabók?
Myndir em margar í bókinni.
Prentun þeirra hefur tekist vel, þær
koma yfirhöfuð skýrt fram. Og
myndartextamir em sérlega grein-
argóðir, oftast getið hvenær mynd
sé tekin, á hvaða stað og af hvaða
fólki, ef kunnugt er. Sumar mynd-
anna hafa birst áður á prenti, aðrar
kannast ég ekki við að hafa séð
áður.
Þá fylgja uppdrættir af gömlu
Reykjavík með fomum örnefnum
og er það verk unnið að bestu
manna yfirsýn.
^ Morgnnbladið/RAX
Útsölumarkaður í sautjánda sinn
„ÞAÐ hafa þúsundir manna komið hingað og verslað síðan við opnuðum síðastliðinn föstudag,“ sagði
Birna Eyjólfsdóttir hjá Útsölumarkaðinum í samtali við Morgunblaðið. Útsölumarkaðurinn, sem er í
nýja Bílaborgarhúsinu á Fosshálsi var fyrst starfræktur vorið 1978 og hefur síðan verið haldinn á
hverju vori og hausti. Að þessu sinni taka 14 fyrirtæki þátt í Útsölumarkaðinum. „Kjörorðið okkar er
„gott verð — góð vara“. Vörurnar sem hér eru til sölu er nær undantekningarlaust með 50—80% afslætti
og þær elstu er sex mánaða gamlar. Vörur sem eru eldri en það eru seldar á 250 krónur, sama hvað um
er að ræða. Sérstaklega er hægt að gera góð kaup í vefnaðarvörum." Útsölumarkaðurinn er opinn
13—18 mánudaga til fimmtudaga, 13—19 á föstudögum og 10—16 á iaugardögum. Verið getur að opnun-
artímar breytist eitthvað í næstu viku. Útsölumarkaðurinn stendur til 20. september.