Morgunblaðið - 09.10.1986, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. OKTÓBER 1986
í heimsókn hjá einkasjónvarpinu Kanal to í Kaupmannahöf n:
aldurinn er líklega um 25 ár. Flest
eru þau ráðin óreynd, en hafa svo
alizt upp á staðnum, því þama eru
nokkrir aðeins eldri, sem geta sagt
hinum til. Það er nánast eins og
að koma inn í menntaskóla að koma
þama í heimsókn. Krakkar út um
allt og stöku eldri menn innan um,
eldri menn, sem kannski em að
komast á fimmtugsaldurinn.
í fyrstu var erfitt að fá fólk til
að vinna á stöðinni, því þeir sem
vom komnir í fasta vinnu þorðu
fæstir að taka þá áhættu að sleppa
henni og ana út í óvissuna. Nú er
það hins vegar orðið mun auðveld-
ara, eftir því sem stöðin hefur
áunnið sér nafn, en eftir sem áður
er það helzt komungt fólk sem er
ráðið. Kannski vegna þess að ungt
og óreynt fólk fær minna kaup en
þeir rejmdu, en ungt fólk fellur líka
betur inn í þann ramma, sem stöð-
in hefur sett sér. Einn starfsmann-
anna þama, sem varla er sprottin
grön, sagði að vinnan á rásinni
væri ekki aðeins vinna, heldur öllu
fremur lífsháttur, því þau legðu sig
fram af öllum l£fs og sálarkröftum.
Þama bullar og sýður starfsgleðin.
Hveijir horfa á rás tvö?
Hvort sem ungt fólk er ráðið
þama vegna þess að það er ekki
eins frekt til fjárins eða ekki, þá
fellur það vísast vel að áhorfendun-
um. Þó fræðilega séð geti um
helmingur Dana séð rásina, þá leyn-
ir sér ekki að tónlistar- og
skemmtiefnið er einkum miðað við
ungt fólk, en myndvalið höfðar til
fólks á öllum aldri, lika framhalds-
þættimir. Það er ekki ósennilegt
að stærstur hópur áhorfenda séu
unglingar og svo fólk á eftirlaunum.
Unga starfsfólkið veit vei af gamla
fólkinu og reiknar með, að því finn-
ist notalegt að sjá ungt og huggu-
legt fólk, með hýrlegt yfírbragð.
Áhorfendafjöldinn er óþekkt stærð.
En starfsfólkið ætlar ekki lengur
að vaða í villu um áhorfendaflöld-
ann, því í desember á gera heljarins
mikla skoðanakönnun á því hversu
margir horfí á hvað og á hvaða
aldri áhorfendur séu. Og þá á líka
að taka þetta með í reikninginn við
efnisvalið og miða fjárútlátin við
niðurstöðumar. Það er vel þekkt
t.d. í Bandaríkjunum að leggja
mesta peninga í vinsælustu dag-
skrámar og kallast „ratings".
Sumir starfsmennimir em örlítið
uggandi yfír þeirri stefnu, óttast
að vönduð dagskrrárgerð, t.d.
fréttaefni, víki fyrir léttmetinu. Það
er þó ekki fullvíst, því það er greini-
legt að t.d. í Bandaríkjunum er
aukinn áhugi á fréttum og um leið
renna meiri peningar í fréttaþætti.
Hvað sem kemur út úr skoðana-
könnuninni og hvort sem hún
verður látin stýra dagskrárgerð og
-vali, eða ekki, þá er ljóst að betur
má, ef duga skal. Meðan stjóm
Esselte fínnst það styrkja ímynd
fyrirtækisins að taka þátt í fjölmiðl-
un, þá er Rásin gulltryggð. En ef
Esselt-ingum fer að leiðast þófíð,
þá verða góð ráð dýr fyrir ungling-
ana á rás tvö.
tapi, þá er það Esselte, sem
skemmtir sér við að borga undir
skemmtunina. Fyrir þá er það vísast
aðeins skiptimynt að punga út með
4—6 milljónir á ári.
Afruglarasalan er eina beina
tekjulindin, en það þarf ekki að
horfa lengi á efni dagskrár stöðvar-
innar til að sjá, að óbeinar auglýs-
ingar koma þar við sögu, þó stöðin
megi ekki auglýsa. En starfsmenn
stöðvarinnar fullyrða að þeir fái
ekki borgað fyrir slíkar auglýsingar
í beinhörðum peningum, þeim sé
aðeins lagt eitt og annað til, sem
sé svo sýnt á skjánum.
Hvað er að sjá á rás tvö?
Þó reksturinn sé ekki kominn á
fast eftir árin tvö, þá er dagskráin
það. Stöðin byrjar útsendingar dag-
ana §óra á morgunsjónvarpi frá kl.
6—9, er vel að merkja ein um þann
tíma, því ríkissjónvarpið er ekki
komið á fætur svo snemma. Þetta
er léttur og líflegur þáttur, þar sem
ægir saman beinum útsendingum
sinni í viku er einhverskonar frétta-
skýring, innlend eða erlend, nátt-
úruþættir og annað ámóta.
Endahnúturinn eða öllu heldur
slaufan, stuttar fréttir og svo er
vingjamlega boðið góða nótt.
Stöðin sýnir að jafnaði 15 kvik-
myndir á mánuði, alls konar
kvikmyndir en þó líklega mest
amerískar. Nú um daginn sýndu
þeir Gandhi, en flestar eru myndim-
ar heldur eldri en hún. Annað
dagskrárefni er ýmist heimagert
eða aðkeypt. Þeir era með fasta
tónlistarþætti einu sinni í viku og
svo tónleika aðra hveija viku eða
svo. Þarf nokkuð að taka fram, að
tónlistin er hvorki eftir Bach né
Bítlana, heldur enn yngri menn?
Þama sjást líka fastir kynningar-
þættir um kvikmyndir og leikhús
og smærri atriði, sem koma í Gott
kvöld-þættinum.
Innviðir stöðvarinnar
Það vildi svo til, að þá daga, sem
blaðamaður Morgunblaðsins fylgd-
Fjárhagnrinn ótraustur —
en starfsfólkið fullt atorku
Morgunþáttarfólkið ásamt skoskum gestum sinum. F.v. er Camilla M. Renard, Sten Andersen, Erik Weir
fréttamaður og tveir Skotar. Á borðinu eru leifar af lifrarpylsunni. Gestimir tinast í eldhúsið innan um
dymar á bak við.
Fyrir rúmum tveimur árum
fóru ný útvarpslög gegnum
danska þingið, en með herkjum
þó. Og þá varð pláss fyrir Kanal
to, rás tvö á sjónvarpsskermum
hér i Kaupmannahöfn og ná-
grenni.
Það er danska menntamálaráðu-
neytið, sem úthlutar leyfum. Það
vora þrír aðilar, sem sóttu um lejrfí
og þeir fengu að skipta með sér
einni rás. Það er kristileg sjón-
varpsstöð, sem sjónvarpar endram
og sinnum í vikunni, en er ekki
með samfellda dagskrá. Svo var það
Week-end avisen, sem fékk lejrfí til
að sjónvarpa föstudaga, laugardaga
og sunnudaga. Og loks Kanal to,
sem fékk að senda út hina fjóra
dagana. Week-end avisen hefur nú
hætt útsendingum. Þeir ætluðu að
íjármagna stöðina með auglýsing-
um, sem komu aldrei, svo þar með
var sú saga á enda. Þeir halda þó
enn lejrfínu, sem rás tvö vildi þó
gjaman fá. Það er svo undir
menntamálaráðunejrtinu komið
hvort og hvenær stöðin fær að
senda út um helgar.
Tveggja ára
óstöðugur rekstur
Rásin er Kaupmannahafnarstöð,
en vegna þéttbýlisins hér í kring,
þá nær líklega um helmingur þjóð-
arinnar útsendingum hennar, ef
hann kærir sig um.
Það er ijarri lagi að eftir þessi
tvö ár standi stöðin styrkum fótum,
ef litið er á reksturinn. í upphafí
voru eigendumir tveir. Annar var
ekta barón með gamalt nafn, hinn
var aðeins kallaður barón vegna
þess hve honum hafði vegnað vel í
viðskiptalífínu. En nafnbótin og
fyrri velgengni dugði þessum ungu
mönnum lítt, svo fyrr en varði hopp-
aði baróninn af. I vor varð stöðin
gjaldþrota. Þá yfirtók starfsfólkið
reksturinn, en eftir stuttan tíma tók
fyrri eigandi stöðina aftur og seldi
hana. Nú á sænska stórfyrirtækið
Esselte 40%, Sven Borg, sem er vel
þekktur blaða- og umboðsmaður og
kvikmyndaframleiðandi hér á 40%
og svo á lögfræðingur nokkur, Ka-
roly Nemeth um 20%. Fyrri eigend-
ur eiga enn einhvem reyting
hlutafjár og sitja í stjóm.
Reksturinn er fjármagnaður með
því að selja „afraglara", því hluti
efnisins er sendur út truflaður. Þeir
hafa selt um 43 þúsund „afruglara"
það sem af er, selja nú um 250 slíka
á dag. Það kostar á milli 500 og
600 d.kr. að kaupa „afruglara" í
upphafí, en síðan 135 krónur á
mánuði og heldur minna ef borgað
er fyrir þijá eða sex mánuði fram
í tímann.
En meðan stöðin er rekin með
Stjómstöð rásarinnar er ekki fyrirferðamikil, frekar en annað þar.
úr sjónvarpssal, músíkmjmdbönd-
um, innlendum og erlendum inn-
skotum og ekki sízt teiknimjmdum
handa þeim, sem það vilja. Svo er
slökkt fram að hádegi, en þá koma
fréttir, síðan gjaman einhver stutt
dagskrá um fólk eða fyrirbæri.
Upp úr hádeginu koma fram-
haldsþættir, en aðeins fyrir þá
innvígðu, sem hafa lagt fé í „afrugl-
ara“. Undir kvöldmat eru svo
kannski bingó, með þátttöku áhorf-
enda. Klukkan sjö kemur þátturinn
Gott kvöld sem er Go’ aften á
nútímadönsku. Þátturinn með
þessu notalega nafni era aðalfrétt-
imar þeirra og þær era bomar fram
jafn notalega og nafnið segir til um,
tekið mjúklega á áhorfendum. Aðal-
efni kvöldsins er svo „rugluð"
kvikmynd, en í kringum hana era Fréttastofan er eitt stórt herbergi. Mette Fymbo fréttamaður er
dagskrár um aðskiljanleg efoi. Einu hér á tali við Sören Bach.
ist með starfsemi á rás tvö, átti
hann leið um ríkissjónvarpið
danska. Heimili þess er ekki aðeins
ein væn bygging, heldur margar,
svo það kallast Sjónvarpsbærinn,
TV-byen. Útvarpið deilir rejmdar
húsum með sjónvarpinu. Þama er
allt ótrúlega stórt í sniðum, und-
urglæsileg og smekkleg húsakjmni,
þar sem listaverk og snilldarleg,
dönsk hönnun og handverk gleðja
augað. Rás tvö er til húsa í gam-
alli byggingu á Norðurbrú, sem
hefur bara verið máluð öll hvít að
innan. Gólfín era gömul, listaverkin
ekki komin enn og húsgögnin svo-
lítið tilviljanakennd.
Aðalinngangurinn að Kanal to lætur ekki mikið yfir sér.
Það vinna á milli 60 og 70 starfs-
menn á Rásinni. Rejmdar rísa þeir
varla undir nafoinu menn, því þau
era flest vart af bamsaldri. Meðal-