Morgunblaðið - 28.10.1986, Síða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. OKTÓBER 1986
Minning:
Jón Abraham Ólafs-
son sakadómari
Fæddur 21. febrúar 1931
Dáinn 20. október 1986
Kveðja frá Framsóknar
fékigi Reykjavíkur
Daginn fyrir andlát sitt var Jón
Abraham Olafsson staddur í hópi
félaga sinna á aðalfundi framsókn-
arfélaganna í Reykjavík. Það hefur
áreiðanlega ekki hvarflað að nein-
um viðstöddum, að þetta yrði síðasti
fundurinn, sem Jón sæti, enda lék
hann á aís oddi og spjallaði um
líðandi atburði stjómmálanna með
sínum glöggu og hittnu athuga-
semdum, sem jafnan hittu í mark.
Fáeinum klukkustundum síðar var
hann allur, svo skjótt geta veður
skipazt i lofti.
Jón Abraham Ólafsson var um
langt skeið í forystusveit framsókn-
armanna í Reykjavík og var
formaður Framsóknarfélags
Reykjavíkur 1972—74. Sökum
óvenjulegrar greindar og víðtækrar
þekkingar á þjóðfélagsmálum var
hann eftirsóttur til félagsmála-
> starfa og voru honum falin margs
konar trúnaðarstörf fyrir Fram-
sóknarflokkinn. M.a. átti hann sæti
í miðstjóm hans 1971—78. Þá var
hann f sendinefnd íslands á þingi
Sameinuðu þjóðanna í New York
sem fulltrúi Framsóknarflokksins
og nutu kraftar hans sfn vel á þeim
vettvangi. Þá var Jóni sýndur sá
trúnaður að vera skipaður f yfirkjör-
stjóm í Reykjavík, auk margra
annarra trúnaðarstarfa, sem of
langt væri að rekja hér.
Alþjóðastjómmál voru Jóni Abra-
ham hugleikin og lét hann sig
málefni vestrænnar samvinnu
miklu skipta. Hann skipaði sér
snemma í sveit þeirra manna sem
gerðu sér grein fyrir þýðingu örygg-
is- og varaarmála fyrir íslendinga.
Hann gegndi forystuhlutverki á
þessu sviði hér á landi og var for-
maður Varðbergs 1965—66 og sat
síðar í sfjóm Samtaka um vestræna
samvinnu um árabil og var vara-
formaður samtakanna sfðustu árin
sem hann sat í stjóm. Hugsjónir
hans á þessu sviði voru aldrei fal-
ar, þótt stundum væri reynt að
þyrla moldviðri kringum þessi mál.
Vinir og samherjar Jóns Abra-
hams em harmi slegnir yfir hinu
skyndilega og óvænta ffáfalli hans.
Hann var glæsilegur að vallarsýn
og í minningunni lifir hann sem
traustur og góður félagi, sem ávallt
var hægt að leita til og reiða sig á
um lausn vandasamra viðfangs-
efna.
Stjóm Framsóknarfélags
Reykjavíkur sendir eftirlifandi konu
hans, Sigríði Þorsteinsdóttur, og
fjölskyldu samúðarkveðjur um leið
og störf Jóns Abrahams Ólafssonar
fyrir Framsóknarfélag Reykjavíkur
em þökkuð.
Alfreð Þorsteinsson, form. FR.
Aðfaranótt 20. október sl. lést
Jón Abraham Ólafsson sakadómari
f Borgarspítalanum í Reykjavík.
Andlát hans bar brátt að. Jón hafði
verið við störf vikuna áður, án þess
að vitað væri að hann kenndi sér
nokkurs meins og kom því andlát
hans okkur samstarfsfólki hans
mjög á óvart.
Jón fæddist 21. febrúar 1931 í
Reykjavík og lést því langt um ald-
ur fram. Foreldrar hans vom Ólafur
Einarsson og kona hans, Ingveldur
Einarsdóttir. Jón lauk stúdentsprófi
ffá Verslunarskóla íslands 1952 og
lögfræðiprófi frá Háskóla íslands
1958. Eftir það var hann við fram-
haldsnám í lögfræði við University
of Illinois, College og Law 1959.
Hinn 1. janúar 1960 varð Jón full-
trúi sakadómarans (síðar yfirsaka-
dómara) í Reykjavík, aðalfulltrúi
varð hann 1968 og sakadómari árið
1972, en því starfi gegndi hann til
dauðadags.
Jón fylgdi Framsóknarflokknum
að málum og lét hann félagsmál
mikið til sín taka á vegum flokks-
ins. Hann var um skeið varaformað-
ur SUF, í miðstjóm flokksins og
formaður Framsóknarfélags
Reykjavíkur. Þá var Jón formaður
Varðbergs og sat í stjóm samtaka
um vestræna samvinnu. Hann var
um árabil í jrfirkjörstjóm Reykjavík-
ur. Jón hefur síðustu ár átt sæti f
stjóm dómarafélags íslands.
Hinn 4. desember 1955 kvæntist
Jón eftirlifandi koriu sinni, Sigríði
Þorsteinsdóttur, og var hún honum
traustur lífsfömnautur. Þau eign-
uðust þijú böm, tvær dætur, þær
Helgu og Ingveldi, sem báðar eru
upp komnar og einn son, Jón Ein-
ar, sem er enn í heimahúsum. Fyrir
hjónaband átti Jón eina dóttur,
Sigrúnu.
Jón var mjög fær lögfræðingur
og leituðu dómendur við Sakadóm
Reykjavíkur oft til hans með vanda-
söm úrlausnarefni. Minnist ég þess
að hafa oftsinnis þegið hjá honum
góð ráð. Dómar hans bám vitni
réttsýni hans og glöggskyggni,
enda stóðust þeir yfirleitt er til
æðri réttar kom.
Samstarfsfólk Jóns minnist hans
sem góðs starfsfélaga, sem lífgaði
upp umhverfi sitt með glaðværð
sinni. Hann sagði skemmtilega frá
og hnyttin tilsvör hans em okkur
minnisstæð.
Þegar Jón er kvaddur er hans
minnst með þakklátum huga fyrir
ágæt kynni og ánægjulegt sam-
starf. Sendi ég f.h. starfsfólks
Sakadóms Reykjavíkur Sigríði konu
hans, bömum og fjölskyldu allri,
innilegar samúðarkveðjur.
Gunnlaugur Briem
í dag verður gerð frá Fríkirkj-
unni í Reykjavík útför Jóns Abra-
hams Ólafssonar sakadómara, sem
andaðist aðfaranótt mánudagsins
20. október sl. á 56. aldursári, en
hann veiktist mjög snögglega þessa
nótt.
Jón fæddist 21. febrúar 1931 í
Reykjavík, sonur hjónanna Ólafs
Einarssonar verkamanns, sem and-
aðist 1973, og Ingveldar Einars-
dóttur, sem andaðist 1966. Var
hann yngstur 10 bama þeirra hjóna,
en 2 þeirra em látin á undan Jóni.
Jón ólst upp í foreldrahúsum við
Laugaveginn í Reykjavík og fór
snemma að vinna til þess að létta
undir með foreldrum sínum. Vann
hann m.a. með skólanámi við verzl-
unarstörf hjá Silla og Valda og við
skrifstofustörf hjá Eimskipafélagi
íslands hf.
Jón lauk stúdentsprófí frá Verzl-
unarskóla íslands árið 1952 og
lagaprófi frá Háskóla íslands árið
1958. Að loknu prófi vann hann
fyrst á vegum flármálaráðuneytis-
ins og Framsóknarflokksins að
ýmsum verkefnum, en hinn 1. jan-
úar 1960 hóf hann þau störf, sem
áttu eftir að verða ævistarf hans
eftir það. Varð hann þá fulltrúi
sakadómara í Reykjavík (síðar yfir-
sakadómara). Hinn 1. janúar 1968
varð Jón aðalfulltrúi og frá 1. ágúst
1972 var hann skipaður sakadóm-
ari og gegndi því starfi til æviloka.
Þá tók Jón ámm saman virkan
þátt í ýmsum félagsstörfum, m.a.
fyrir Framsóknarflokkinn og dóm-
ara. Var hann í stjóm Dómarafé-
lags íslands er hann lézt.
Hinn 4. desember 1955 gekk Jón
að eiga Sigriði Þorsteinsdóttur, sem
lifir mann sinn. Áttu þau saman
tvær dætur, Helgu og Ingveldi, sem
em uppkomnar, og einn son, Jón
Einar, sem er á 12. ári. Þá átti Jón
dóttur, Sigrúnu, áður en hann
kvæntist. Er móðir Sigrúnar Sigríð-
ur Steingrímsdóttir.
Sigrún er gift Áma Einarssyni
líffræðingi. Helga er gift Jóhanni
Agli Hólm matreiðslumanni og Ing-
veldur heitbundin Þorsteini Krist-
leifssyni flugmanni. Em bamaböm
Jóns fímm.
Jón var mikill heimilisfaðir og
bar mjög fyrir bijósti hag og vel-
ferð fjölskyldu sinnar. Veit ég að
mjög kært var með honum og
einkasyninum og áttu þeir margar
ánægjulegar stundir saman. Er föð-
urmissirinn því Jóni Einari sérlega
þungbær á viðkvæmum aldri.
Mér hefur sjaldan bmgðið jafn
mikið og þegar Sigríður hringdi til
mín árla morguns mánudaginn 20.
október sl. og sagði mér, að Jón
hefði dáið um nóttina. Við hjónin
höfðum verið með þeim og sam-
starfsfólki okkar Jóns á leiksýningu
í Þjóðleikhúsinu á laugardagskvöld-
ið og þar kvöddumst við og gerðum
ráð fyrir að hittast á vinnustað
okkar næsta mánudag. En hér
sannast hið fomkveðna, að enginn
ræður sínum næturstað. Hinzta
kveðjan fór fram þetta kvöld.
Ég hefi átt því láni að fagna að
vera samstarfsmaður Jóns í rúm
23 ár og eiga hann þar að auki sem
góðan vin og hollan ráðgjafa öll
þessi ár. Held ég að mér sé óhætt
að fullyrða, að sjaldan hafi borið
mikið á milli okkar.
Jón lauk góðu lagaprófi á sínum
tíma og var öllum lögfræðingum
sakadóms Ijóst, að Jón hafði yfir
að ráða einna mestri þekkingu okk-
ar allra í lögfræði og var víðlesinn
í þeim efnum. Þá átti hann sérlega
gott með að kryfla erfið vandamál
til mergjar á einfaldan hátt til þess
að komast að endanlegri niðurstöðu
í verkefnum, sem í fyrstu sýndust
mjög flókin, en urðu auðskilin að
lokum. Held ég, að margir sam-
starfsmenn okkar hafi oft átt betra
með að leysa verkefni sín af hendi
eftir að hafa rætt um þau við Jón
og notið ráða hans. Er því í okkar
hópi stórt skarð og vandfyllt.
Jón var traustur og góður vinur
vina sinna. Þá var hann einstaklega
glaðvær að eðlisfari og sá oft hinar
skoplegu hliðar tilverunnar. Er
hann einn af þeim mönnum, sem
ég hefi heyrt fljótasta að svara fyr-
ir sig, og oftast á sérlega hnyttileg-
an hátt.
Jón var mikill náttúmskoðandi
og hafði gaman af að fara í göngu-
ferðir og njóta þess að vera úti í
náttúrunni að loknum erilsömum
störfum. Gerði hann þetta oft um
helgar.
Jón er horfinn alltof fljótt og allt-
of snögglega. Við hin stöndum eftir
og lítum til baka. Eftir stendur
minningin um velviljaðan og traust-
an samferðamann, sem hafði til að
bera sérstaklega ríka réttlætis-
kennd. Ég sendi konu Jóns, bömum
hans og öðrum ættingjum innilega
samúðarkveðju mína og ijölskyldu
minnar.
Sverrir Einarsson
Margrét Sigtryggs
dóttir - Minning
Fædd 20. júni 1892
Dáin 21. október 1986
Vér sjáum hvar sumar rennur
með sól yfir dauðans haf.
Og lyftir í eiKfan aldingarð
því öllu sem Drottinn gaf. (Matt. Joch.)
Og nú hefur Drottinn létt þunga (
dagsins af elskulegri vinkonu, sem
komin er á leiðarenda, og hefur
skilað löngu dagsverki. Það er kom-
ið að launauppgjöri, enginn sem
þekkti hana efast um að hún fái
ekki laun trygga og góða þjónsins.
Fyrsta heimili okkar hjónanna
var í húsi þeirra Margrétar og Stef-
áns í Miðstræti, Siglufirði. Friðrik
bróðir Margrétar leigði okkur sína
hæð í því húsi. Öll urðum við góðir
vinir og nágrannar. Margt gott á
ég, sem þetta rita, Margréti að
þakka, ung og óreynd sem ég var,
gat ég spurt hana til ráða, mér
fannst sem hún kynni ráð við öllu.
Þegar ég minnist góðra vina, detta
mér oft í hug síðustu orðin í bók
Bjömstjeme Bjömson, „Á Guðs
vegum", en þar stendur: „Þar sem
góðir menn fara, þar em Guðs veg-
ir.“
Dóttir okkar fæddist í húsi þessa
góða fólks, og ég saumaði, undir
leiðsögn Margrétar, bamafötin á
vélina hennar. Þá fengust ekki til-
búin bamaföt, og ég átti enga vél.
Mörg sporin átti ég upp á loftið og
ég bý að því alla ævi, hve fús og
elskuleg hún var við mig. Það kom
að því að við fluttum í eigið hús,
og seinna til Noregs. Það liðu mörg
ár, en það var opinn faðmur þeirra
í Miðstræti, þegar við komum heim
aftur. Og svona hefur það alltaf
verið. Það er gott að eiga góða vini
og vita það, að þó aðskilnaður verði
oft langur, þá breytast þeir ekki,
trygglyndið ætíð það sama og hlýj-
an, þegar maður hittist.
Ég býst við, að við séum flest
með því marki brennd, að okkur
I finnist við ekki hafa gert nóg fyrir
vini okkar, og svo skyndilega eru
þeir horfnir af sjónarsviðinu.
En hvenær gerir maður nóg?
Markast það ekki af aðstæðum og
ástæðum líðandi stundar? Og
tíminn bíður ekki eftir manni.
Lífselvan streymir jafnt og þétt.
Einn góðan veðurdag erum við öll
horfín sjónum, og aðrir teknir við.
Reynum alltaf að láta hlýhug og
vinarþel móta hugsanir, orð og
gjörðir. Ég trúi því, að hlýhugur,
góðar óskir og bænir fylgi Mar-
- gréti yfir landamærin miklu. Hún
var ein af þeim, sem hægt er að
segja um: „Þú góði og tryggi þjónn.
Yfir litlu varstu trúr. Yfir meira
mun ég setja þig.“ Ég bið henni
allrar blessunar og þakka af alhug
samfylgdarárin.
Hrefna Tynes
Gagnlegar bækur
eftirHelga
Þorláksson
Engin öld hefur fært íslensku
þjóðlífi jafnmiklar breytingar sem
þessi. Þjóðflutningar frá dreifbýli í
þéttbýli, tæknivæðing, samgöngu-
bætur, byltingar í heilbrigði og
menningariífi — allt þetta hefur gerst
svo hratt á síðustu áratugum að við
hin eldri gætum haldið að við værum
komin í annan heim ef íslensku fyöll-
in væru ekki enn á sínum stað og
veðurfarið væri ekki jafri elskulega
Qölbreytt og áður. Við njótum því
hins nýja tíma en eigum flest jafri-
hliða skýra og ánægjulega mynd af
mörgu frá horfinni tíð, æskuámm
okkar. Reynsluþekking okkar gerir
okkur því auðvelt að skilja og meta
hið nýja samfélag.
Oðru máli gegnir með unga fólkið,
þá æsku sem hraðfleygt tileinkar sér
undur tækni- og tölvualdar. Sá
íslenski jarðvegur sem það spratt upp
úr, líf dreifbýlisungmennis í leik og
starfi, er þéttbýlisbami nútímans
framandi og því gefast ekki lengur
tækifæri til sveitadvalar að sumri í
líkingu við það sem áður var. Við
bætist svo hve vélvæðing sveitanna
hefúr umtumað starfsháttum þar,
einkum að sumri til. Lifnaðarhættir
þjóðarinnar fram að miðri þessari öld
eru því flestum bömum fjarlægir,
orðnir að sögu.
En megindrættir þjóðlífs og menn-
ingar liðinnar tíðar eru undirstaða,
sem hver kynslóð þarf að kunna
nokkur skil á til að geta metið starf
sitt og stöðu og íhugað möguleika
til frekari framþróunar. Bein og óbein
sögukennsla er því sterk nauðsyn
innan heimilis og í skóla. Þörfin er
því meiri hér á landi sem breyting
mannlífsins hefur orðið hraðari og
stórfelldari en þekkjast mun annars
staðar.
Þótt nú gefist æ meiri kostur
margs konar myndmiðlunar á fróð-
leik, verður bókin enn besti bjarg-
vættur okkar á heimilum og í skólum.
Þar er einnig úr miklu að velja,
sagnabálkum, æviminningum og
öðru.
Mig langar að vekja athygli for-
eldra og kennara á gagnlegum
bókum hins reynda rithöfundar og
skólamanns Sigurðar Gunnarssonar,
þar sem hann dregur upp aðgengi-
lega mynd af ævintýrum bemsku
sinnar, einkum sambúðinni við dýrin
á landi, í lofti og sjó eins og hún
gafst flestum ungmennum fram eftir
öldinni. Bækumar bera sönn heiti:
Ævintýrin allt um kring, Ævin-
Siguröur Gunnarsson
týraheimar og Lifið altt er ævin-
týr. Frændi segir tveim forvitnum
nútíma bömum sögur af sambúð
sinni í leik og starfi við dýrin, villt
og tamin, í eðlilegu umhverfi. Svo
fléttar hann vel inn í ýmis atriði úr
forsögu okkar um landnám, siði, trú
og lifnaðarhætti. Auðvelt er að grípa
niður hvar sem er t.d. með hjálp efnis-
yfirlits og kaflaheita. Kemur það
m.a. að góðum notum við hvers kon-
ar þemavinnu í skóla, efnisöflun í
ritgerðir eða þá til íhugunar og
dægrastyttingar.
Fýrir okkur hin eldri eru þessar
bækur einnig skemmtileg upprifjun
horfinnar tíðar. Frásögn Norðlend-
ingsins af heimaslóðum vekur okkur
einnig til forvitnilegs samanburðar á
átthagaminningum úr öðrum lands-
hlutum.
Þessar bækur, sem ísafoldarprent-
smiðja hefur gengið smekklega frá,
ættu að vera til í öllum skólasöfnum.
Þær eru einnig vel fallnar til gjafa
hvar sem foreldrum er annt um að
bömin kunni skil á þeim jarðvegi sem
samtíð þeirra og ffamtíð er vaxin
upp af.
Höfundur er fyrrverandi skóla-
stjóri.