Morgunblaðið - 12.11.1986, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. NÓVEMBER 1986
41
Kaffibaunamál:
Ekki venja að
segja frá um-
boðslaunum
Olympiuskáksveitin samankomin við æfingar
VISA styrkir Olympíuskáksveitina
ÍSLENSKA skáksveitin, sem
teflir á Olympíuskákmótinu í
Dubai dagana 14. nóv.-2. des.
heldur utan í dag. Verður fyrst
flogið til Lundúna og þar skipt
um flugvél og flogið til Dubai
við Persaflóa.
Undanfamar vikur hefur skák-
sveitin verið í þjálfun undir leið-
sögu dr. Kristjáns Guðmundsson-
ar, liðsstjóra. Skáksamband
íslands hefur lagt sig fram um
að afla ijár og hafa margir aðilar
lagt þessu lið og í byijun vikunn-
ar kom skáksveitin ásamt farar-
stjórum á fund hjá VISA ísland
þar sem Einar S. Einarsson, fram-
OLYMPÍUSKÁKMÓTIÐ
STUÐNINGSAÐILI ÍSL.
kvæmdastjóri VISA, afhenti
150.000 króna framlag til Skák-
sambandsins til styrktar Olympíu-
liðinu.
Þráinn Guðmundsson, forseti
Skáksambands íslands, þakkaði
stjóm VISA þessa gjöf. Kvað
hann miklum erfiðleikum bundið
að afla §ár til að standa straum
af kostnaði við þátttökuna í
Dubai, en ýmsir aðilar hefðu tekið
á málinu með skilningi og velvild.
Þessi stuðningur VISA væri eitt
hið stærsta framlag einstaks aðila
til ferðarinnar. Hann færði Einari
sérstakar þakkir fyrir hlýhug og
stuðning við Skáksamband Is-
lands fyrr og síðar.
Aðalfundur miðsljórnar Alþýðubandalagsins:
Samþykkt tillaga 11111
„nýjajafnaðarstjórn“
ÓLAFUR Ó. Johnson, forstjóri
O. Johnson & Kaaber hf., mætti
sem vitni í „kaffibaunamálinu"
fyrir Sakadómi Reykjavíkur í
gær.
Ólafur var inntur eftir því hvort
það sé venja að innflytjendur hér-
lendis gefi þeim aðilum sem þeir
eiga viðskipti við upplýsingar um
umboðslaun og þess háttar varð-
andi innkaupin erlendis. Sagði
Ólafur að það væri ekki venjan.
Hann sagði aðspurður að sér hefði
verið kunnugt um tilvist ICO (Al-
þjóðlegu kaffistofnunarinnar) á
ámnum 1979-1981 ogum mismun-
andi aðstöðu þjóða innan og utan
samtakanna. Hann var þá inntur
eftir því hvort sú aðstaða hafí kom-
ið upp á því tímabili sem hann
þekkti til að íslenskir kaffiinnflytj-
endur hafí orðið að sæta lakari
viðskiptakjörum en innfytjendur í
aðildarlöndum ICO. Ólafur sagði
það mat sitt að íslendingar hafi
notið góðs af því árin 1979-1981
og allt fram á þennan dag að hafa
verið utan ICO, en breyting hafí
orðið á síðustu mánuðum, sem
gæti leitt til annars ástands. Hann
var inntur eftir því hvort ekki hefði
verið alkunna meðal þeirra sem
fengust við kaffíviðskipti á þessum
árum að kaupendur í löndum utan
ICO fengu kaffíð á verulega Iægra
verði en kaupendur í aðildarríkjum,
þegar tillit var tekið til afslátta.
Ólafur sagðist ekki hafa séð samn-
inga við fyrirtæki innan ICO, en
alkunna væri að lönd utan ICO
hafí getað keypt mun ódýrara kaffi
í þeim löndum þar sem var offram-
leiðsla.
Ólafur sagði að auðvelt hefði
verið á þessum árum að fá upplýs-
ingar um heimsmarkaðsverð á kaffí
og enn fremur um verð á kaffí til
landa utan ICO. Ifyrmefndar upp-
lýsingar hefði verið hægt að fá með
áskrift að vissum blöðum og telex,
en upplýsingar um hið síðamefnda
hefði þurft að leita víðar, t.d. með
því að leita tilboða á ýmsum stöð-'
um, t.d. hjá ákveðnum aðilum sem
stunda kaffímiðlun og em sumir
hveijir staðsettir í Evrópu. Sækj-
andi málsins, Jónatan Sveinsson,
spurði Ólaf hvort unnt hefði verið
á þessum tíma að afla sér upplýs-
inga um þá afslætti sem í boði vom
vegna kaffíinnflutnings frá Brasilfu
eða Columbiu. Sagðist Ólafur telja
að þessar upplýsingar hafí ekki
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá
Landssamtökum hjartasjúklinga:
„Undanfarin ár hefur umræða í
dagblöðum og öðmm fjölmiðlum um
hjartasjúkdóma aukist mikið og
hafa hjartalæknar eflt mjög vem-
lega þekkingu almennings hér á
hjartasjúkdómum og þá fyrst og
fremst kransæða-sjúkdómum, sem
er stærsti bölvaldurinn. Þessi aukna
umræða hefur átt diýgstan þátt í
ótrúlega hraðri uppbyggingu hinnar
ágætu aðstöðu sem nú er að fínna
á Landspítalanum í Reykjavík, þar
sem skomir em upp hjartasjúkling-
ar í hverri viku, með góðum árangri.
Það gegnir því mikilli furðu er
dr. Nikulás Sigfússon yfirlæknir á
rannsóknarstöð Hjartavemdar seg-
ir eftirfarandi í viðtali í Morgun-
blaðinu 2. nóvember sl., þar sem
verið hægt að fá frá öðmm en hin-
um opinbem kaffiútflutningsstofn-
unum viðkomandi landa.
Mikið hefur verið um það deilt í
máli þessu hvort viðskipti Sam-
bandsins og Kaffíbrennslu Akur-
eyrar hafí verið umboðsviðskipti eða
kaup SÍS og endursala til Kaffí-
brennslunnar. Ólafur var inntur
eftir því hvemig hann hafí litið á
viðskipti O. Johnson & Kaaber við
Kaffíbrennslu O. Johnson & Kaaber
og sagði hann að um hafí verið að
ræða bein kaup, þar sem víxlar
vegna viðskiptanna vom samþykkt-
ir af O. Johnson & Kaaber og hefði
fyrirtækið orðið fyrir skakkaföllum
ef illa hefði farið, en ekki Kaffí-
brennslan. Þá komi þar einnig til
lánstraust við fjármögnun. Við-
skiptin hafí verið færð sem vöm-
kaup hjá fyrirtækinu og síðan sem
vömsala til Kaffíbrennslunnar.
Hjörtur Eiríksson, fyrrverandi
varaformaður stjórnar Kaffí-
brennslu Akureyrar og fram-
kvæmdastjóri iðnaðardeildar SÍS
var næsta vitni í málinu. Hann sagði
að oftar en einu sinni hafí verið
rætt á stjómarfundum hjá Kaffí-
brennslunni um afslætti og
umboðslaun vegna kaffiinnkaupa-
viðskiptanna við SÍS, eftir að upp
kom um þessi atriði. Ekki var þó
alltaf bókað í fundargerðir um þess-
ar umræður. Hann var spurður að
því hvort ráðamenn Kaffíbrennsl-
unnar hafí verið einhuga eða fundist
það sjálfgefíð árið 1981 að afslætt-
imir ættu að renna til fyrirtækisins.
Hjörtur kvaðst aðeins getað svarað
fyrir sjálfan sig, en sér fyndist að
vegna mjög mikillar vinnu og þeirra
sérstöku aðstæðna sem vom fyrir
hendi væri eðlilegt að innflutnings-
deild SÍS fengi hluta af þessuir.
afslætti. Sagði Hjörtur að þessi af-
staða sín byggði á því að með
auknum tekjum innflutningsdeildar
SÍS hafí deildin getað gefíð kaup-
félögunum meiri afslátt af viðskipt-
um þeirra við deildina og veitt meiri
þjónustu.
Nú er lokið við að yfirheyra flest
vitni í málinu og verður ekki meira
gert að sinni. Næsta þinghald verð-
ur mánudaginn 19. janúar á næsta
ári. Þá verður Snorri Egilsson, að-
stoðarframkvæmdastjóri innflutn-
ingsdeildarinnar á þeim ámm sem
málið snýst um yfirheyrður. Síðan
verða samprófanir og því næst verð-
ur málið flutt. Þá verður þess vart
lengi að bíða að dómur falli í málinu.
hann ræðir um áhættuþætti hjarta-
sjúkdóma og sérstaklega, „fyrir-
byggjandi aðgerðir".
En í viðtalinu segir svo: „Þó er
það svo að fyrirbyggjandi aðgerðir
hafa átt erfítt uppdráttar í flestum
löndum. Hér á landi em menn fús-
ari til að gefa peninga til tækja-
kaupa en til að tryggja fyrirbyggj-
andi aðgerð, en menn verða að
gæta þess að vemlegur hluti þeirra
sem deyja úr kransæðasjúkdómum,
deyja skyndidauða, og í þeim tilvik-
um skiptir ekki máli hve vel sjúkra-
hús em útbúin að tækjum, hið eina
sém hefði getað komið þessu fólki
að gagni em fyrirbyggjandi aðgeiðir."
I fyrstu hvarflaði það að lesanda,
að rangt myndi eftir yfirlækninum
haft í viðtalinu, en engin leiðrétting
hefur þó sést ennþá, viku síðar.
Þama er ómaklega vegið að sam-
AÐALFUNDUR miðstjómar Al-
þýðubandalagsins, sem haldinn
var um helgina, gerði stjóm-
málaályktun og fleiri ályktanir
sem forystumenn flokksins
kynntu blaðamönnum í gær. Þar
er gerð tillaga um nýtt stjóraar-
mynstur eftir næstu kosningar,
svokallaða jaf naðarstjóm Al-
þýðubandalags, Alþýðuflokks og
Kvennalista, þar sem Alþýðu-
bandalagið yrði burðarásinn.
heijum: Pélögum og einstaklingum
sem stuðlað hafa að tækjakaupum
fyrir sjúkrahús landsins, og þá ekki
síst að félagi okkar, Landssamtök-
um hjartasjúklinga, sem undanfarin
þijú ár hefur lagt sig fram um
kaup á lækningatækjum og lækn-
ingarannsóknatækjum í samráði og
fullri samvinnu við hjartalækna á
stærstu sjúkrahúsum landsins. Við
höfum stefnt að sama marki og
Hjartavemd að reyna að vinna gegn
hjartasjúkdómum, og teljum okkur
því samheija þeirra.
Landssamtök hjartasjúklinga
harma þá þröngsýni, er fram kemur
í umræddri blaðagrein, og vona að
skammsýni og einstrengingsleg
sjónarmið verði ekki til að spilla
þeim áhuga og velvild sem skapast
hefur meðal almennings um starf-
semi félags okkar."
Megin verkefní stjórnarinnar
yrði „að sameina þjóðina um já-
kvæða stefnu jafnaðar, framfara
og friðar“, eins og segir í stjóra-
málaályktuninni.
í ályktuninni eru nefnd tíu mál-
efni sem Alþýðubandalagið mun
„safna liði til stuðnings" í komandi
kosningabaráttu og eru þetta sögð
vera aðalatriðin:
1. Kjarajöfnun með nýjum hluta-
skiptum í þjóðfélaginu. Markmiðið
en Aukinn réttur kvenna, hærri
kaupmáttur kauptaxta — eins og
1982 og tilfærsla kaupauka og
yfirborgana.
2. Áætlun ríkisvalds, verkalýðs-
hreyfíngar og atvinnurekenda um
raunverulega styttingu vinnutím-
ans.
3. Jöfnun búsetuskilyrða, vald-
dreifing og ný byggðastefna.
Markmið: Stöðva byggðaflóttann.
4. Barátta gegn hersetu og nýj-
um vígbúnaðarkröfum NATO.
Markmið: Brottför hersins og frið-
lýst land.
5. Ný sókn í atvinnulífínu án
frekari flilutunar erlends ijármagns,
en með aukinni áherslu á rannsókn-
ir, þróunarstarfsemi og nýsköpun.
6. Bætt staða atvinnuveganna:
Sjávarútvegs með nýju og sam-
ræmdu skipulagi veiða og vinnslu
og betri Iqorum fískvinnslufólks.
Landbúnaðar með heiðarlegum
samningum ríkisvalds og bænda til
langs tíma um lífskjör bænda og
búaliðs. Iðnaðar með átaki til að
auka vöruvöndun og hlutdeild á
heimamarkaði.
7. Nýtt skattakerfí til þess að
veija samneysluna með tilfærslu
skatta af einstaklingum til fyrir-
tækja.
8. Samfelldu húsnæðiskerfí eign-
aríbúða, félagslegra íbúða og
leiguhúsnæðis.
9. Jöfnun og samræmingu lífeyr-
isréttinda fyrir alla landsmenn og
raunhækkun elli- og örorkulífeyris.
10. Auðlindastefna og umhverf-
isvemd verði grundvöllur stefnunn-
ar í efnahags- og atvinnumálum.
Svavar Gestsson formaður Al-
þýðubandalagsins kvaðst harma þá
neikvæðu afstöðu sem formaður
Alþýðuflokksins hefði til tillagna
Alþýðubandalagsins og nýrrar jafn-
aðarstjómar og sagði að slík
afstaða hefði leitt til klofnings Al-
þýðuflokksins aftur og aftur. Fór
hann hörðum orðum um þessa af-
stöðu forystu Alþýðuflokksins. ~
Ólafur Ragnar Grímsson sagði með-
al annars í þessu sambandi að ef
Jón Baldvin væri eins neikvæður
og af væri látið væri hann „aftur-
virkur“ stjómmálamaður sem vildi
gamaldags stjóm með Sjálfstæðis-
flokknum. Svavar Gestsson sagði
að með þessari stjónmálaályktun
væri Alþýðubandalagið að lýsa því
yfir að það neitaði því að fara í
stjóm með Sjálfstæðisflokknum.
Leiðrétting
í frétt um halla á rekstrí Landa-
kotsspítala, sem birt var í
Morgunblaðinu laugardaginn 8.
nóvember, er rangt faríð með
nafn hjúkranarfostjóra spital-
ans. Hún heitir Guðrún Marteins-
son.
Athugasemd frá stjórn Lands-
samtaka hjartasjúklinga