Morgunblaðið - 06.12.1986, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 1986
B2'^eir
Sigrún
Eldjárn
Nútímaævintýri fyrir káta krakka
Dag nokkurn þegar Áki litli bregður sér út
í garð hittir hann kostulega geimveru -
með tvö höfuð og fjóra fætur - sem segist
heita Bétveir. En hvað í ósköpunum er
Bétveir að gera á jörðinni?
Bækur Sigrúnar Eldjárn njóta mikilla
vinsælda meðal yngstu kynslóðarinnar.
Heillandi ævintýri með litmyndum á hverri
síðu.
Verð kr. 788.00
FRAKKASTÍG 6A, 12! REYKjAVÍK, SÍMh 91-25188
KíOÍ
Sáli
Sigtryggur
Jónsson
Sálfræðingur svarar ungu fólki
1SSir
iSS**
Thorbjörn
Egner
Fólk og rsortingjar
I KARDEMOMMUBÆ
thorbjörn egner
Hvað get ég gert til að bæta fjölskyldulífið
heima?
Er ekkert athugavert við það að unglingar
detti í það um hverja helgi?
Eiga unglingar rétt á því að fá getnaðar-
varnir?
Hvernig get ég öðlast meira sjálfstraust?
í bókina geta unglingar sótt fróðleik, hvatn-
ingu og góð ráð á því stórkostlega ævi-
skeiði sem unglingsárin eru. Kæri Sáli er
bók sem unglingum þykir bragð að - og
fullorðnir ættu að kynna sér.
Verð kr. 988.00
„ÍK.."
Charles
Dickens
Hver kannast ekki við Kasper, Jesper
og Jónatan?
Nú er hún komin út aftur, sagan um ræn-
ingjana þrjá og Soffíu frænku. Bókin kom
upphaflega út fyrir aldarfjórðungi og hefur
verið ófáanleg um langt skeið.
Bókina prýðir mikill fjöldi litmynda sem
höfundurinn hefur gert sérstaklega fyrir
þessa útgáfu sögunnar.
Hulda Valtýsdóttir og Kristján frá Djúpalæk
þýða söguna.
Verð kr. 788.00

DROTTNINGAR DAUÐANS
„Mikillar þakkar vert að fá þessa
skemmtilegu jólasögu í svo góðri þýð-
ingu
Örn Ólafsson, DV
Sagan um nirfilinn gamla sem hatast við
jólin og boðskap þeirra. Furðulegar sýnir
ber fyrir augu hans á jólanótt, og þegar
hann rís úr rekkju á jóladag lítur hann
heiminn öðrum augum en áður.
Ein fegursta jólabók ársins - prýdd fjölda
teikninga og litmynda.
Þorsteinn frá Hamri þýðir söguna.
Verð kr. 888.00
l)roU»inS1"
,jíiiið»,,s
Yoko Tsuno
Myndasögurnar um Yoko Tsuno hafa farið
mikla frægðarför um Evrópu. Yoko og vinir
hennar hafa komist í samband við íbúa á
fjarlægri reikistjörnu. Skyndilega færist
harka í leikinn. Ef drottning dauðans nær
yfirhöndinni munu skelfilegir atburðir
gerast.
Verð kr. 487.00
Háskólinn Vm:
Tannlækningar
hafa verið kennd-
ar frá 1945
eftír Þórð Kristíns-
son
í síðasta pistli var rætt um
læknisfræði og verður nú vikið
að tannlæknadeildinni eftir efn-
inu.
Tannlækningar hafa verið
kenndar við háskólann frá árinu
1945 er sérstakt nám í þeirri grein
var tekið upp við læknadeild sam-
kvæmt alþingissamþykkt frá
árinu 1941; réð þar úrslitum að
mikill skortur var á lærðum tann-
læknum, dýrt var að sækja
tannlæknanám til útlanda og
einnig að nú var landið hemumið
og engin leið að komast til ann-
arra landa. Sjálfstæð tannlækna-
deild var svo sett á stofn árið
1972.
Kennslu í tannlækningum má
þó rekja allt aftur til læknaskól-
ans, fyrirrennara læknadeildar,
en sú kennsla var einungis miðuð
við almennustu þarfír lækna, að
draga úr tennur og fylla upp í
holur; t.d. héldu læknanemar í
mörg ár opinni stofu þar sem
veitt var ókeypis tannlæknishjálp
við minni háttar aðgerðir. En
tannlæknaskorturinn var orðinn
mikill er kom fram á styijaldarár-
in síðari og hafði ágerst er kröfur
um bætta heilbrigðisþjónustu juk-
ust; þannig voru einungis 12
starfandi tannlæknar á Islandi
árið 1940 er íbúar landsins töld-
ust 121.474.
Tannlæknadeildin er fámenn-
asta deild háskólans, í deildinni
eru nú 69 nemendur, þar af eru
33 á fyrsta námsári, en sjö þeir
efstu sem standast próf öðlast
innritun á annað námsár. Ræðst
þessi takmörkun af því að dýr
tækjabúnaður til kennslu í verk-
legum greinum leyfir ekki fleiri
nemendur, en námið miðast mjög
við fasta niðurröðun á tæki þar
sem einungis einn nemandi kemst
að í senn. Kennarar í fostu starfí
eru samtals 17, sumir í hlutastöð-
um, en stöðugildin eru rúmlega
12. Nokkur hluti kennslunnar á
fyrsta og öðru námsári er á vegum
annarra deilda, læknadeildar og
raunvísindadeildar.
Frá því að tannlæknakennsla
hófst við háskólann hafa útskrif-
ast þaðan nálægt 160 tannlækn-
ar, þannig að mikiil meirihluti
tannlækna sem starfandi eru hér-
lendis munu hafa hlotið menntun
sína við Háskóla íslands; t.a.m.
voru 170 tannlæknar á landinu
árið 1980, einn fyrir hverja 1.300
íbúa, þar af voru 115 í Reykjavík
eða einn fyrir hveija 750 íbúa.
Nú munu vera 196 starfandi á
landinu og hlutfallið einn á hveija
1.230 íbúa. Skipulagt framhalds-
nám verður hins vegar að sækja
til annarra landa eins og er raun-
in í flestum öðrum deildum
háskólans.
Árið 1983 fluttist tannlækna-
deildin í eigið húsnæði við
Vatnsmýrarveg, en fyrstu fimmt-
án árin var aðsetur tannlækna-
kennslunnar í tveimur kennslu-
stofum á efstu hæð í
aðalbyggingu háskólans og hin
næstu tuttugu og þrjú bjó hún
við þröngan kost í kjallara mið-
álmu Landspítalans. Verður að
telja vel búið að deildinni til fram-
búðar í hinu nýja húsnæði við
Vatnsmýrarveginn; fastir kennar-
ar hafa þar allir sína aðstöðu og
„Tannlæknadeild-
in er fámennasta
deild háskólans, í
deildinni eru nú 69
nemendur, þar af
eru 33 á fyrsta náms-
ári, en sjö þeir efstu
sem standast próf
öðlast innritun á
annað námsár.“
öll kennsla fer þar fram sem ekki
er á vegum annarra deilda. Rekin
er tannlæknaþjónusta við deildina
þar sem nemendur fá verklega
þjálfun í tannlækningum undir
eftirliti kennara, auk þess sem
nokkrar telgur fást af seldri rönt-
genþjónustu. Þá hafa kennarar
sinnt almennri ráðgjöf um tann-
heilsu og verið til ráðgjafar
tannlæknum utan deildar og
sjúklingum þeirra.
Engar rannsóknastofnanir eru
í tannlæknadeild, en hugmyndir
uppi um tannsmíðaskóla sem rek-
inn yrði í húsnæði deildarinnar,
röntgenstofu og tannlækninga-
stofnun. Kennarar deildarinnar
vinna að ýmsum rannsóknarverk-
efnum og oft í samvinnu við aðra
aðilja, t.d. röntgendeild Landspít-
ala, Hjartavemd, aðra tannlækna
og erlenda háskóla. Gögnum er
stöðugt safnað um ástandið í
tannheilsu íslendinga og verkefn-
in sem nú er unnið að em m.a.
rannsóknir vegna beineyðingar
kjálkabeina hjá tannlausu fólki,
rannsóknir á munnheilsu og
breytingum á munnheilsu tiltek-
inna aldurshópa, rannsóknir á
gæðum krónu- og brúarmáta,
rannsóknir á örvemm í munni til
að grafast fyrir um ástæður tann-
skemmda, rannsóknir á bein-
prófflum andlits- og höfuðbeina
til að gera staðal til viðmiðunar
við meðferð tannskekkju, rann-
sóknir á sambandi örvera í munni
og hjartaþelsbólgu, sveppum í
munni, sambandi höfuðverkja og
álagsmeina í kjálkaliðum o.fl.
I næsta pistli verður vikið að
námsgreinum læknadeildar öðr-
um en læknisfræði, þ.e. lyfja-
fræði, hjúkmnarfræði og
sjúkraþjálfun.
Höfundur er prófstjári við
Háskóla íslands
8
ui