Morgunblaðið - 23.09.1987, Síða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. SEPTEMBER 1987
Togarinn Sj6U í Hafnarfjarðarhöfn. Morgunbiaðið/Þorkeii
Togarinn Sjóli:
Fullkomnasta skip ís-
lenska fiskveiðiflotans
Eina íslenska skipið sem er sérstaklega smiðað til vinnslu aflans um borð
KOMINN er tíl landsins togarinn
SjóU HF 1 en hann er tuttugasta
og fjórða skipið sem norska
skipasmíðastöðin Flekkefjord
SUpp og Maskinfabrikk hefur
smíðað fyrir íslendinga. Stöðin
afhenti eigandanum, útgerðar-
fyrirtækinu Sjólastöðinni hf. i
Hafnarfirði, Sjóla þann 14. þessa
mánaðar.
í stýrishúsi Sjóla eru öll rafeinda-
tæki af nýjustu gerð, svo sem
ratsjár, kortaskjáir (videoplottar),
lórantæki, gervihnattastaðsetning-
artæki, Furunodýptarmælar, Atlas-
dýptarmælir og Mesotecktrollhljóð-
sjá (sonar) frá Simrad. í brú skipsins
er einnig Sagemskriðmælir (logg),
Anschutzsnúðáttaviti (gyro) ogsjáif-
stýring, Scanmaraflamælir, Sailor-
talstöðvar og Qarriti (telextæki) og
IBM einkatölvubúnaður (PC).
Sjóli er 56,5 metrar á lengd og
12,6 metrar á breidd. Skipið er 882
rúmlestir að stærð og lestarrúmmál
þess er 700 rúmmetrar. Meltugeym-
ar skipsins eru 100 rúmlestir að
stærð, eldsneytisgeymar 222 rúm-
metrar og ferskvatnsgeymar 140
rúmmetrar.
Bárður Hafsteinsson skipaverk-
fræðingur hjá Skipatækni hf. í
Reykjavík hannaði skipið og hafði
yfírumsjón með smíði þess. Við
hönnun skipsins var sérstök áhersla
lögð á orkuspamað, góða toghæfni
og sjóhæfni og mikinn ganghraða.
Skrokklag togarans er mjög óvenju-
legt, stefni skipsins er perulaga,
bakki yfírbyggður og akkerisvindur
í lokuðu rými, þannig að skipið ver
sig betur að framan. Gerðar voru
líkanathuganir á skrokklagi skipsins
hjá Skibsteknisk Laboratorium í
Kaupmannahöfn sem leiddu til end-
anlegrar lögunar skipsins.
Að sögn Þráins Kristinssonar,
skipstjóra á Sjóla, hreppti skipið hið
versta veður á leiðinni heim frá
Noregi en hann var mjög ánægður
með sjóhæfni þess. Sérstakur velti-
tankur er uppi undir brúargólfí
skipsins sem hægt er að dæla sjó í
til að minnka veltu skipsins. Sjórinn
í tanknum getur dregið um helming
úr veltuhraða skipsins. Það tekur
síðan innan við tíu sekúndur að
tæma tankinn en það getur þurft
að gera ef um til dæmis yfirísingu
eða hliðarvind er að ræða.
Ganghraði Sjóla í reynsluferð
reyndist vera 15 sjómílur á klukku-
stund en aðalvél skipsins, sem er
af gerðinni Wartsila Vasa 6R32, er
tæplega þrjú þúsund hestöfl og 2200
kílówött við 720 snúninga á mínútu.
Aðalskrúfan hefur tvö hraðaþrep,
109 og 136 snúninga á mínútu, til
að fá sem mesta hagkvæmni í orku-
nýtingu en skipið togar á 109
snúningum á mínútu. Sjóli hefur
jafn mikinn togkraft með 900 he-
stöflum og venjulegir togarar með
1800 hestöflum en aðalskrúfan er
mun hæggengari og stærri en venju-
legt er eða 3,5 metrar í fostum
skrúfuhring og mjög gott aðstreymi
er að skrúfunni. Skipið er mjög
hljóðlátt og enginn titringur á því.
Skipið er einnig með 250 hestafla
hliðarskrúfu að framan til að auð-
velda stjómun í höfn. Stjómhæfni
skipsins er einnig mjög góð því það
er með nýja tegund af stýri sem er
af svokallaðri Schillingergerð. Stýrið
fer 70 gráður í hvort borð og því
má beita allt að 35 gráður á fullri
ferð. Það er einnig mjög langt, eða
þrír og hálfur metri, en á venjulegum
togumm er stýrið yfirleitt um tveir
metrar á lengd.
Sjóli er fyrsta íslenska skipið sem
hefur verið smíðað sérstaklega til
að vinna aflann um borð og allt
millidekk þess er fyrir fiskvinnslu.
Fiskvinnslusalurinn er um 370 fer-
metrar að stærð með blóðgunarkör-
um, slægingarvélum, flökunarvélum
fyrir þorsk, karfa og gulllax, roð-
flettivél, hausskurðarvél fyrir karfa
og grálúðu og mamingsvél fyrir
gulllax. Auk þessa em nauðsynleg
færibönd, snyrti- og pökkunarborð,
§ögur lárétt frystitæki, eitt lóðrétt
frystitæki, ásamt stómm lausfrysti
í þessum fiskvinnslusal. Lyfta flytur
síðan fiskinn niður í lestimar, sem
em tvær og er hægt að kæla þær
MS SJOLI HF-1
Rúmlestatala
Mesta lengd
Breidd
Dýpt að milliþilíari
Dýpt að togþilfari
Rúmmál lestar
Meltugeymar
Eldsneytisgeymar
Ferskvatnsgeymar
tölum
882 BRL.
56.5 m
12.6 m
5,2 m
7,7 m
700 m3
100 m3
222 m3
140 m3
Vatns- og
olíugeymar
Heimild: SKIPATÆKNI hf. c/o Bárðuf Hafsteinsson
Morgunblaöið/ GÓI
Fiskvinnslusalurinn.
Setustofan.
báðar. Mögulegt er að frysta yfir
60 tonn á sólarhring um borð í skip-
inu. Um borð í því em íslenskar
tölvuvogir frá Marel hf., einnig em
olíueyðslumælar skipsins íslenskir.
Sjóli er þyngstur íslenskra togara
miðað við eigin þyngd, eða 1450
tonn, en fullhlaðinn er hann á milli
1900 og 2000 tonn. Hann er sér-
staklega styrktur til siglinga í ís,
með sérstök ísbönd alla skipslengd-
ina og nánast gegnheilt stál í pemnni
á stefninu en lagið á því mun vera
einstakt.
Sjóli kemur í stað gamla Sjóla sem
brann úti fyrir Vestfjörðum árið
1985. Hann var sendur til Póllands
í sumar til lagfæringar en er nú til
frekari viðgerða í skipasmíðastöð
þeirri í Flekkefjord í Noregi, sem
nýi Sjóli var smíðaður í. Sjólastöðin
hf. á einnig togarana Karlsefni og
Otur. Karlsefni, sem keyptur var á
þessu ári, verður seldur til útlanda
í stað nýs togara sem verið er að
smíða í Flekkefjord en hann er
smíðaður eftir sömu teikningum og
Sjóli. Nýi togarinn verður sjósettur
nú í október og tilbúinn fyrri hluta
næsta árs.
Valur Valsson bankastjóri Iðnaðarbankans:
Meiri tekjur komi
af þjónustugjöld-
um en vaxtamun
„BÆÐI HÉR á landi og erlendis
hafa bankar verið að stefna að
því að stærri hlutur tekna þeirra
komi af þjónustugjöldum en
vaxtamun. Við erum að fram-
fylgja þessari stefnu," sagði
Valur Valsson, bankastjóri Iðn-
aðarbankans, þegar Morgun-
blaðið bar undir hnnn könnun
Verðlagsstofnunar á þjónustu-
gjöldum banka en þau voru í
flestum tilvikum hæst hjá Iðnað-
arbankanum.
„Samtök í atvinnulífinu hafa
meðal annars hvatt til þess að þessi
leið verði farin og höfum við hjá
Iðnaðarbankanum tekið undir þá
skoðun. Það að við séum á sumum
sviðum með hærri þjónustugjöld en
aðrir bankar sýnir kannski helst að
við séum komnir lengra á þessari
braut en margir aðrir. Þó eigum
við á mörgum stöðum langt í land
ennþá með að þjónustugjöld greiði
raunverulegan kostnað við þjónustu
og má sem dæmi nefna tékkahefti.
Við erum að framkvæma þessar
breytingar hægt og stgandi og ég
á von á því að f framtíðinni muni
meiri tekjur koma af þjónustugjöld-
um en af vaxtamun. Þetta er þó
ekkert sem gerist á einni nóttu.
Við höfum verið að vinna að þessu
undanfama mánuði og munum
halda því áfram. Þróunin erlendis
hefur verið sú að þetta hefur tekið
allmörg ár.
Lækkun vaxtamunar getur í
framtíðinni orðið með ýmsum hætti.
Til dæmis er hugsanlegt að innláns-
vextir standi í stað en útlánsvextir
verði lækkaðir eða þá að innláns-
vextir hækki og útlánsvextir standi
í stað. Einnig getur hvorttveggja
gerst, að innlánsvextir hækki og
útlánsvextir lækki."
Helgi Bergs bankastjóri Landsbankans:
Leggjum ekki á hærri
gjöld en þörf er á
„ÉG HEF í sjálfu sér enga skýr-
ingu á þessu en við höfum haft
þá stefnu að að leggja ekki hærri
gjöld á okkar viðskiptavini en
þörf er á,“ sagði Helgi Bergs,
bankastjóri Landsbankans, þeg-
ar Morgunblaðið bar undir hann
könnun Verðlagsstofnunar á
þjónustugjöldum banka og spari-
sjóða. Landsbankinn var sá
banki sem f flestum tilvikum var
með lægst þjónustugjöld.
Þegar Helgi Bergs var spurður
hvort að þjónustugjöld Landsbank-
ans stæðu alfarið undir kostnaði
við þjónustu bankans sagði hann
að erfitt væri að átta sig á því þar
sem það væri erfiðleikum háð að
skilgreina þá vinnu sem unnin væri
í bankanum nákvæmlega og finna
nákvæman kostnað við hvem þátt.