Morgunblaðið - 26.09.1987, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. SEPTEMBER 1987
53
KVIKMYNDAHÁTÍÐ
A.K./Ran
Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
A.K.: Leikstjóri og handrit:
Chris Marker. Kvimyndataka:
Frans—Yvet Marescot. Tón-
list: Toru Takemitsu. Frakk-
land, Japan 1985.
Ran: Leikstjóri og handrit:
Akira Kurosawa. Kvikmynda-
taka: Takao Saito og Masato
Ide. Tónlist: Toru Takemitsu.
Klipping; Kurosawa. Aðalleik-
endur: Tatsuya Nakadai,
Akira Terao, Jinpachi Nezu,
Daisuke Ruy. Japan/Frakk-
land, 1985.
Það er tímanna tákn að Ran,
nýjasta stórvirki Akira Ku-
rosawa, eins virtasta kvik-
myndaleikstjóra allra tíma, kom
fyrst fyrir sjónir okkar á mynd-
bandi. í gagnrýni sem ég skrifaði
um það, og birtist 15. maí síðast-
liðinn, og hef því ekki mörg orð
um myndina hér, þótti mér leitt
hvernig dreifingarmálum var
komið og fá ekki að njóta mynd-
máls snillingsins á breiðtjaldi
heldur húkandi frammi fyrir
imbakassanum. Því þó hann sé
góður til síns brúks, þá flokkast
þau not m.a. ekki undir skoðun
á meistaraverkum kvikmynd-
anna. Því fyrir utan smæðina
og gjörsneyðingu á mikilúðleika,
sker kassinn miskunnarlaust af
öllum hliðum myndrammans.
Þessar voru einmitt ástæðurnar
fyrir vali Ran á kvikmyndahátíð
— gefa fólki tækifæri á að sjá
skáldskap kvikmyndajöfursins í
réttri stærð. Og hvílíkur munur.
Franski heimildamyndagerð-
armaðurinn kunni, Chris Mar-
ker, fékk einstakt tækifæri er
Kurosawa bauð honum að fylgj-
Leikstjóri: Wolfram Paulus.
Handrit: Wolfram Paulus.
Kvikmyndataka: Wolfgang
Simon. Hljóð: Michael Etz. Tón-
list: Bert Breit. Aðalleikendur:
Florian Pircher, Albert Paulus,
Helmut Vogel og Matthias
Aichhorn. Austurríki/V-Þýska-
land 1985.
í myndinni Heiðahellar segir
leikstjórinn Paulus raunasögu frá
stríðsárunum og bakgrunnurinn
er heimahagar hans, afvikinn
fjalladalur í norðurhluta Aust-
urríkis. Allir liðtækir karlmenn
ast með sér á meðan á töku Ran
stóð. Þá varð til A.K. Það er
nokkur fengur í myndinni, und-
arlegt að flakka þetta með
kvikmyndalinsunni í gegnum
aldirnar á hendingskasti. I einu
vetfangi umkringdur brynju-
klæddum stríðsmönnum mið-
alda, síðan hreyfist myndavélin
nokkrar tommur og abracada-
Dra, umhverfis er ærandi
mótorgnýr stórvirkra vinnuvéla.
Tökusvæðið gæti allt eins verið
á rammíslenskum öræfum,
svargráir sandar og snjólínan
hraðlækkandi á Fuji. Og meist-
hafa verið kvaddir til herþjónustu
en stríðsfangar settir í störf
þeirra. Liðhlaupi hefur leynst í tvö
ár í afskekktum helli á heiðum
uppi. Ungur maður í byggðarlag-
inu, sem líður fyrir að hafa ekki
fengið, að ósk föður hans, að
klæðast hermannabúningnum,
komst á snoðir um dvalarstað lið-
hlaupans. Sú vitneskja á eftir að
draga örlagaríkan dilk á eftir sér.
í Heiðahellum birtist okkur
mjög afmörkuð en engu að síður
forvitnileg hlið á ófrið og afleið-
ingum hans sem maður fær á
tilfinninguna að sé dagsönn. Því
arinn stjórnar af kunnri smekk-
vísi, öryggi þess langreynda,
íhygli og gát. Og kringum hann
snýst herskari kvikmyndagerð-
armanna, margir hveijir lang-
reyndir samstarfsmenn.
Oneitanlega minnir gamli mað-
urinn, í öllu sínu veldi, á eftir-
lætispersónu sína — samúraj-
ann.
Þó verður maður fyrir tals-
verðum vonbrigðum, skelfingar
ósköp fræðist maður lítið um
manninn Kurosawa, hann er í
geysifjarlægð. Marker hlýtur að
hafa getað gert mun betur.
hér er unnið af einstakri nostur-
semi við að draga fram blæbrigði
þessara skelfíngartíma. Bæði eru
leikaramir upp til hópa venjulegt
hversdagsfólk, hvort sem um er
að ræða áhyggjufulla fjallabænd-
ur, hermenn eða guggna Austur-
Evrópubúa í slaveríinu, og eins
er umhverfið, búningar, leiktjöld
og munir, allt út í smæstu smáat-
riði, unnið af tilfínningu. Það
leynir sér ekki að höfundurinn er
að fjalla um atburði sem hafa
gei-st í heimabyggð hans, munn-
mæli sem hann vill ekki að glatist
þó þeir hafi ekki komist á forsíður
á sínum tíma. Og þó svo að þessi
innansveitarstríðssaga sé heima-
mönnum merkilegust þá er hún
öllum athyglisverð í einfaldleika
sínum og óvenju þroskuðum skiln-
ingi á öllum sögupersónum.
Úr A.K.
Heiðahellar
Heidenlöcher
PETER O’TOOLE
f LÍFGJAFANUM
Veitingahúsið Hrafninn:
TÓNLISTIN f FYR-
IRRÚMI í VETUR
Kvikmyndir
Arnaldur Indriðason
Lífgjafinn (Creator). Sýnd í Bíó-
húsinu. Stjörnugjöf: ★ 'Jz
Bandarísk: Leikstjóri: Ira Pass-
er. Handrit: Jeremy Leven eftir
hans eigin sögu. Frainleiðandi:
Stephen Friedman. Helstu hlut-
verk: Peter O’TooIe, Mariel
Hemingway, Vincent Spano og
Virginia Madsen.
Harry Wolper (Peter O’Toole) er
nóbelsverðlaunahafi í líffræði sem
geymir frumur úr konunni sinni, er
lést fyrir 30 árum, og vinnur leyni-
lega að tilraunum til að endurgera
hana. Aðstoðarmaðurínn hans
(Vincent Spano) á kjaftaglatt en
forljótt vélmenni, sem vekur eiganda
sinn með því að leiða rafstraum í
rúmið har.s. Sambýliskona Harrys
(Mariel Hemingway) segist haldin
brókarsótt. Og samstarfsmaður
Harrys vill senda hann á n.k. elli-
heimili fyrir vísindamenn.
Þetta er að vísu ólíkindalegur
efniviður en hann býður upp á ýmsa
möguleika til að gn'nast með sem
þeir Jeremy Leven, er skrifar handri-
tið, og leikstjórinn Ira Passer virðast
kunna að notfæra sér framan af.
Wolper er léttgeggjaður og skemmti-
legur vísindamaður og helmingi
geggaðri en ella af því O’Toole leik-
ur hann. Aðstoðarmaðurinn er að
vísu lélegur leikari en hlutverkið
þeim mun betra. Brókarsóttin eykur
enn á gamanið og sérstaklega sam-
starfsmaðurinn á háskólasjúkrahús-
inu, sem þolir ekki Wolper. Þetta
er allt i lagi og allt getur gerst hing-
að til. Bara ekki láta aðstoðarmann-
inn verða ástfanginn og þá sleppur
þetta einhvern veginn.
En alas. Það versta gerist. Inní
myndina stígur gersamlega húm-
orslaus en gullfalleg kærasta
Vincent Spanos og eftir það tekur
væmnin við með risastóru Vaffi og
við sitjum skyndilega í algleymi
unglingamyndarinnar. Allt í einu
erum við farin að horfa á sólarlagið,
kyssast og kjást og eiga yndislega
daga svo ofsalega ástfangin. Peter
O’Toole hörfar sár en ósigraður því
hann kemur aftur en er þá sjálfur
væmnin uppmáluð og kveður loks
konu sína fyrir fullt og allt í of-
boðslegu sólarlagi. Og nú er teygt
á hvetjum hápunktinum á fætur
öðrum með ljúfsárri tónlist og hrika-
legri tilfinningasemi þegar kærastan
veikist og fellur í dá en kærastinn
röflar hana útúr því og O’Toole verð-
ur væntanlegur faðir með brókar-
sóttinni í lokin.
Já, bara að strákurinn hefði ekki
orðið ástfanginn. Þá hefði þessi
mynd getað komið skemmtilega á
óvart.
VEITINGAHÚSIÐ Hrafninn í
Reykjavík bryddar upp á
þeirri nýjung í vetur að vera
með tónlistaruppákomurá
hverju kvöldi.
í frétt frá Hrafninum segir að
fyrir utan veitingarnar verði tón-
listin höfð í fyrirrúmi. Á mánudög-
um og þriðjudögum verða
tónlistaruppákomur þar sem hinir
ýmsu tónlistarmenn koma fram. Á
miðvikudögum sjá Rúnar Þór Pét-
ursson og Jón Olafsson um tónlist-
ina. Á fimmtudögum og
sunnudögum leikur „bandið henn-
ar Helgu“ en þar eru á ferðinni
þeir Rúnar og Jón ásamt Sigur-
geiri Sigmundssyni.
Á föstudögum og laugardögum
verður sveitaballastemmning í
kjallaranum þar sem Xsplendid og
aðrar hljómsveitir sjá um fjörið,
en pöbbastemmning á efri hæðinni.
Fróðleikur og
skemmtun
fyrir háa sem lága!
NÚ GETA ALLIR EIGNAST AIWA
Vorum að fá enn eina sendingu af hinni frábæru samstæðu frá Aiwa CP-550
Einstakt tilboð!!!
CP 550. Útvarp með LB, MB, FM og SW. Magn-
ari 2x15 W(RMS) 5 banda tónjafnari. Tvöfalt
segulband með „High Speed Dubbing“, Metal,
CR02, plötuspilari-hálfsjálfvirkur, tenging fyrir
C.D., hátalarar 30 W (RMS).
Frábær tóngæði frá AIWA.
VERÐ AÐEINS KR. 31.980,-
Opið til kl. 4 í dag.
ATH. Þetta er aðeins ein af mörgum frábærum
stæðum frá AIWA.
Sendum í póstkröfu.
Opið til kl. 4 í dag
D I-
(\aaio
Armúla 38 (Selmúlamegin) 105 Reykjavík.
Símar: 31133 — 83177. Pósthólf 8933.