Morgunblaðið - 09.10.1987, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B/C
228. tbl. 75. árg._________________________________FÖSTUDAGUR 9. OKTÓBER 1987________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Brasilía:
Sextíu hætt komn-
ir vegna geislavirkni
Río de Janeíro, Reuter.
Reuter
Lögregluþjónar i Stokkhólmi skoða myndir af sovéska njósnaranum Stíg Bergling, sem flúði eftír að
honum var leyft að fara heim tíl sín á mánudag.
Ringulreið í Svíþjóð
vegna flótta njósnara
BRASILÍSKA rannsóknarlög-
reglan hefur nú hafið rannsókn
á atburði, sem leiddi til þess að
Tíbet:
Erlendum
fréttarit-
urum vís-
að brott
Lhasa, Nýju Delhf, Reuter.
KÍNVERJAR hafa fyrirskipað
öllum erlendum fréttamönnum í
Tíbet að hverfa brott fyrir mið-
nættí í kvöld. Hefur þessi
ákvörðun vakið ótta meðal íbúa
Tíbet um að herinn látí tíl skarar
skriða gegn aðskilnaðarsinnum.
Talsmaður indversku stjómar-
innar sagði í gær að Dalai Lama,
trúarlegu leiðtogi Tíbetbúa, hefði
verið beðinn að skipta sér ekki af
stjómmálum. Dalai Lama hélt
blaðamannafund á miðvikudag þar
sem hann skoraði á íbúa Tíbet að
sýna kínverskum yfírvöldum „þegn-
Iega óhlýðni".
Kínversk stjómvöld í Tíbet
kvöddu 15 erlenda ft-éttaritara á
sinn fund á miðnætti á miðvikudag
og veittu þeim tveggja sólarhringa
frest til þess að yfírgefa landið eða
taka afleiðingunum annars.
Sjá leiðara á miðopnu: „Frelsi
handa Tíbet“
gærkvöldi að þeir hefðu sökkt
þremur írönskum hraðbátum á
Persaflóa. Fred Hoffman, tals-
maður varnarmálaráðuneytisins,
58 menn urðu fyrir geislavirkni.
Romeu Tuma, yfirmaður rann-
sóknarlögreglunnar, sagði að
þeir sem bæru ábyrgð á þessum
harmleik ættu heima á bak við
lás og slá.
Að minnsta kosti 58 manns urðu
fyrir geislavirkni eftir að brota-
jámssali opnaði hylki utan á geisla-
meðferðartæki, sem skilið hafði
verið eftir fyrir utan læknamiðstöð
í einkaeigu.
Fimm menn, þar á meðal brota-
jámssalinn og fímm ára gömul
dóttir hans, vom lagðir inn á sjúkra-
hús í Rio og em taldir í lífshættu.
28 fómarlömb geislavirkninnar em
í einangmn á íþróttavelli í bænum
Goias í Goiania-héraði, þar sem
atvikið átti sér stað.
Bandarískir, sovéskir og arg-
entískir sérfræðingar í meðferð
fómarlamba geislavirkni em komn-
ir til Brasilíu til þess að veita
sjúklingunum hjálparhönd.
Forseti brasilísku kjamorku-
stofnunarinnar sagði að ekki væri
hætta á að fleira fólk yrði fyrir
geislavirkni, en íbúar Goiania óttast
að slysið eigi enn eftir að draga
dilk á eftir sér, að sögn sjónvarps
í Brasílíu. „Við héldum að Chemo-'
byl væri langt í burtu, en nú emm
við í svipaðri aðstöðu," sagði götu-
sali í sjónvarpsviðtali.
Brasilískur efnafræðingur sagði
að geislavirknin, sem komst út í
andrúmsloftið frá efninu
sesíum-137, yrði að minnsta kosti
ár að hverfa.
Kjamorkustofnunin gaf út yfír-
lýsingu um að héðan í frá yrði
eftirlit hert með sjúkrahúsum, þar
sem geislavirk efni em notuð.
sagði á blaðamannafundi í Was-
hington að íranskir byltíngar-
verðir hefðu skotið á þyrlu
bandariska sjóhersins. Henni
hefði borist liðsauki og írönsku
Stokkhólmi, Reuter.
SÆNSKA stjómin hélt í gær neyð-
arfund vegna flótta iyósnarans
Stigs Bergling, sem var handtek-
inn í Israel árið 1979, framseldur
til Svíþjóðar og dæmdur fyrir
qjósnir í þágu Sovétmanna. Bergl-
ing var fylgt heim tíl sín f leyfi
úr fangelsinu til að hitta konu sína
á mánudag. Þegar áttí að sækja
hann daginn eftir greip lögreglan
í tómt.
bátamir verið skotnir f kaf.
Sagði Hoffman að augljóslega
hefði verið um sjálfsvöra að
ræða.
Hoffman sagði að einn íranskur
Flótti Berglings hefur vakið hlátur
Svía en Ingvari Carlsson forsætisráð-
herra er ekki skemmt. „Ég tel að
þetta sér mjög alvarlegt mál. Það er
ekki nóg að bregðast við með tákn-
rænum aðgerðum," sagði Carlsson
þegar hann kom af neyðarfundi
sljómarinnar. „Við verðum að kom-
ast til botns í þessu máli.
Stjómarandstaðan í Svíþjóð er æf
af bræði vegna þessa atviks og hafa
bátur hefði komist undan og ekki
væri vitað til þess að Bandaríkja-
menn hefðu orðið fyrir manntjóni.
Að sögn Hoffmans var þyrla Banda-
ríkjahers á eftirlitsferð yfír alþjóð-
legu hafsvæði á Persaflóa þegar
skotið var á hana úr þremur eða
Qómm hraðbátum. Áhöfn þyrlunn-
ar hefði kallað á hjálp og stærri
þyrlur komið til hjálpar.
Sagði Hoffman að þremur írön-
um hefði verið bjargað og væru
tveir þeirra í lífshættu. Ekki væri
vitað hvað margir hefðu verið um
borð í bátunum. Kvað talsmaðurinn
árásina hafa átt sér stað skammt
undan írönsku eynni Farsi.
Þetta er öðru sinni sem Bandaríkja-
menn ráðast á írana. 21. september
réðust þyrlur á landgönguskip
íranska sjóhersins og sögðu Banda-
ríkjamenn að áhöfn þess hefði verið
í þá mund að leggja tundurdufl í
Persaflóa.
íranar hafa hótað hefndum fyrir
þetta atvik. Þrír skipverjar biðu
bana og tveggja var saknað.
leiðtogar hennar krafist þess að
mönnum verði vikið úr starfí. Yfir-
menn lögreglu deila um það hver
beri ábyrgð á flótta Berglings.
„Hvemig gat þetta gerst? Flóttinn
vekur alvarlegar efasemdir um dóms-
kerfí okkar og þjóðaröryggi," sagði
Carl Bildt, leiðtogi íhaldsflokksins.
Anders Björck, flokksbróðir Bildts,
krafðist þess að Sten Wickbom dóms-
málaráðherra segði af sér. „Dóms-
málaráðherrann ber endanlega
ábyrgð á þessu máli. Forsætisráð-
herra ber skylda til þess að krefjast
afsagnar hans,“ sagði Björck.
Ekki hefur enn verið útskýrt hvers
vegna tíu klukkustundir liðu frá því
að upp komst um flótta Berglings
þar til lýst var eftir honum um alla
Svíþjóð. Þessi óskiljanlega töf veitti
njósnaranum mikið forskot á verði
laganna. Að auki hefur komið í ljós
að Bergling fékk að taka sér nýtt
nafn og var gefíð út nýtt vegabréf á
því nafni, þótt hann sæti í fangelsi
og afplánaði lífstíðardóm. „Fyrir utan
að kaupa handa Bergling flugmiða
hefðum við ekki getað gert mikið
meira fyrir hann," var haft eftir
sænskum embættismanni.
Sænska lögreglan hefur gert al-
þjóðlegu lögreglunni Interpol viðvart
um flóttann. Aftur á móti sagði Es-
bjöm Esbjömsson, yfirmaður sænsku
öryggislögreglunnar, að Bergling
gæti hæglega verið komin til Sov-
étríkjanna.
Wickbom dómsmálaráðherra neit-
ar alfarið að kenna megi ríkisstjóm-
inni um flótta Berglings og segir að
við öryggislögreglu og fangelsisyfir-
völd sé að sakast. Hann hefur skipað
Bengt Hamdahl saksóknara að hefja
þegar rannsókn á því hver beri
ábyrgð á flóttanum.
Bergling starfaði áður í sænsku
öryggislögreglunni og þegar hann var
handtekinn í mars 1979 var hann í
friðargæslusveitum Sameinuðu þjóð-
anna í ísrael. Hann var fundinn sekur
um að hafa látið Sovétmenn hafa
gögn á ámnum 1973 til 1977.
Ætlar að létt-
ast um 450 kg
Blökkumaðurinn Walter Hud-
son er um 546 kg að þyngd og
hefur í sautján ár ekki komist
út frá heimili sínu á Long Is-
land í Bandaríkjunum. Nú
hyggst hann megra sig og nýt-
ur aðstoðar skemmtikraftsins
Dicks Gregory, sem heldur hér
í hönd Hudsons. Gregory rekur
megrunarmiðstöð á Bahama-
eyjum. Hudson hefur sett sér
það markmið að léttast niður í
96 kg.
Reuter
Bandaríkjamenn sökkva
þremur írönskum bátum
Washington, Reuter.
BANDARÍKJAMENN tílkynntu í