Morgunblaðið - 09.10.1987, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. OKTOBER 1987
Þjóðarframleiðsla
og samneysla
alltaf vanmetin
SAMTÖK sveitarfélaga á höfuð-
borgarsvæðinu efndu i gær til
málþings um svokallaða Norð-
austur-siglingaleið milli Atlants-
hafs og Kyrrahafs meðfram
strönd Síberíu.
Fyrir réttu ári endurvakti dr. Þór
Jakobsson hugmynd þessa sem
rekja má til Vilhjálms Stefánssonar
um siglingaleið heimshafa á milli í
gegnum ís heimskautsins. Umræð-
ur um hana eru nú mjög tímabærar
með tilliti til ræðu Mikhails Gorba-
chev í Múrmansk í síðustu viku þar
sem hann sagði Sovétmenn reiðu-
búna til að halda siglingaleiðinni
opinni fyrir flutningaskip.
Athygli fundarmanna beindist
einkum að því hvort íslendingar
gætu á einhvem hátt fært sér það
í nyt ef siglingar hæfust í stórum
stíl milli Atlantshafs og Kyrrahafs,
yfir íshafið.
Vegna þess að einungis sérstak-
lega búin skip gætu haldið uppi
flutningum meðfram norðurströnd
Sovétríkjanna virðist ekki fjarri lagi
að hagkvæmt væri að koma upp
umskipunarhöfn þar sem íshafínu
sleppir. ísland gæti verið heppilegur
staður fyrir sltka höfn þar sem
Prestur vígður til Sauð-
lauksdals á sunnudag
BISKIJP vígir J6n ísleifsson
cand. theol. til prestsþjónustu
í Sauðlauksdalsprestakalli við
guðsþjónustu i Dómkirkjunni
kl. 11.00 á sunnudag.
Söfnuðimir í prestakallinu hafa
kallað hann til þjónustu þar næstu
tvö árin. Þar hefur ekki þjónað
Kirkjuþing
hefst í dag
Fimmti fundur kirkjuþings hefst kl.
14 í Bústaðakirkju. Lagðar verða
fram flórar þingsályktunartillögur,
og fram fer önnur umræða um Sið-
fræðistofnun Háskóla íslands og
þjóðkirkjunnar.
Sjá frétt á bls. 30.
sóknarprestur síðan um áramótin
1963-64 er séra Grímur Grímsson
hlaut lausn frá embætti til starfa
í Reylqavík. Nágrannaprestar
hafa annast aukaþjónustu síðan.
Jón ísleifsson er 35 ára gamall,
frá Vöglum í Suður-Þingeyjar-
sýslu. Hann lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum á Laugarvatni
1973 og guðfræðiprófí frá Há-
skóla íslands 1986. Hann verður
búsettur á Birkimel á Barða-
strönd. Vígsluvottar verða þeir sr.
Flosi Magnússon, Bíldudal, sr.
Hannes Guðmundsson í Fellsmúla
og sr. Jónas GSslason, dósent, auk
sr. Þóris Stephensen dómkirkju-
prests, sem þjónar fyrir altari
ásamt biskupi, séra Sigurði Guð-
mundssyni.
Marteinn H. Friðriksson og
Dómkórinn leiða kirkjusönginn.
7 segir í greinargerð Verzlunarráðs
Islands
Morgunblaðið/BAR
Þátttakendur á málþingi um Norðaustur-siglingaleiðina hlýða á erindi Gunnars Björns Jónssonar frá
Rannsóknarráði ríkisins.
Norðaustur-siglingaleiðin:
Athyglisverður kostur
hægt væri að safna birgðum þann
hluta ársins sem ekki er fært til
Austurlanda og eins til að skipa
vamingi um, úr sérbúnum skipum
í hefðbundin flutningaskip.
Málþingsgestum kom saman um
að tæknilega væri fátt því til fyrir-
stöðu að siglingar hefjist á
umræddri leið. Aftur á móti greindi
menn á um hagkvæmni þessa fyrir
skipafélög. Þó norðurleiðin sé miklu
styttri kynni mönnum að hijósa
hugur við ísbreiðunum miklu norður
af Síberíu. Ekki voru menn heldur
á einu máli um hvort ísland væri
heppilegasti staðurinn fyrir umskip-
unarhöfn af þessu tagi.
Rætt var um að haldin verði al-
þjóðleg ráðstefna að ári liðnu á
Islandi um Norðaustur-siglingaleið-
ina til þess að halda hugmyndinni
vakandi þó bið kunni að verða á
að henni verði hrundið í fram-
kvæmd.
Sjá ennfremur erindi Eyjólfs
Konráðs Jónssonar á bls. 14.
í þjóðhagsáætlunum er til-
hneiging til þess að vanmeta
ýmsar mikilvægar þjóðhags-
stærðir, sérstaklega innflutn-
ing, einkaneyslu, samneyslu og
hagvöxt. Þessi er meginniður-
staða yfirlits, sem Verzlunar-
ráð íslands hefur gert um
þjóðhagsáætlanir áranna
1980-87 samanborið við það
hvernig þær hafa reynst. Þann-
ig hafa þessar áætlanir skoðað-
ar saman gert ráð fyrir engum
vexti þjóðarframleiðslu, en
reyndin orðið sú að þjóðar-
framleiðsla hefur aukist um
tæp 3% á ári.
I greinargerð Verzlunarráðsins
segir að margar ástæður séu fyrir
þessu, til dæmis breyting ytri skil-
yrða, en aðalástæðan sé að ríkis-
stjómir hafí ekki fylgt þeirri stefnu
sem boðuð er í þjóðhagsáætlunum.
Ekki hafí verið staðið við markmið
um að ná jafnvægi í þjóðarbú-
skapnum þegar á hafí reynt.
Þannig hafí mistekist að standa
við áform um innstreymi erlends
lánsfjár, þó erlendar lántökur hafi
fyrst og fremst verið á ábyrgð
ríkisins.
í greinargerðinni kemur fram
að aukning þjóðarframleiðslu og
samneyslu hafí verið vanmetin öll
árin 1980-87. Sérstaklega sé þetta
athyglisvert varðandi samneysl-
una, sem sé sá þáttur sem ríkis-
stjómir eigi helst að hafa á valdi
sínu. Þá kemur fram að þjóðartekj-
ur
hafa verið vanmetnar sex
sinnum, en ofmetnar tvisvar og
einkaneysla vanmetin sjö sinnum
en ofmetin einu sinni.
Lýsi hf. á Dan-
merkurmarkað:
Salan álíka
mikil og hér
LÝSI hf. hefur nú sett lýsi á
flöskum og lýsispillur á markað
í Danmörku undir eigin vöru-
merki. Lýsið er einkum selt í
heilsuvöruverzlunum og er
markaðurinn þar þegar orðinn
svipaður og hér á Islandi.
Agúst Einarsson, framkvæmda-
stjóri Lýsis hf., sagði í samtali við
Morgunblaðið, að Danir væm
greinilega að auka lýsisneyzlu sína
verulega eins og Islendingar og
Norðmenn til dæmis. í raun hefðu
það verið danskir vísindamenn, sem
hefði uppgötvað samhengi lýsis-
neyzlu og vama gegn hjartasjúk-
dómúm með rannsóknum sínum á
Grænlendingum búsettum á Græn-
landi og í Danmörku. Hins vegar
hefði almenningur í Danmörku ver-
ið seinn að taka við sér. Nú væra
pantanir miklar og fyrir þijá síðustu
mánuði ársins hefðu Danir pantað
álfka mikið og hér yrði notað.
Olíuleitarskip á RockaJl-svæðið
BRESKT olíuleitarskip var vænt-
anlegt á Hatton-Rockall svæðið
í fyrrinótt til rannsókna fyrir
Dani, Færeyinga og íslendinga.
Framkvæmdanefnd verkefnisins
samdi við bresk-bandariska fyr-
irtækið Digital Exploration
(Digicon) um gagnasöfnun.
Skipið verður notað til bergmáls-
mælinga á setlögum á hafsbotni og
jarðskorpunni. Leiðangurinn vinnur
undir eftirliti til þess kvaddra sér-
fræðinga, en engir norrænir
vísindamenn era um borð í skipinu.
Afrakstur mælinganna verða tölvu-
gögn sem Orkustofnun mun vinna
úr í vetur.
Að sögn Karls Guðmundssonar
jarðeðlisfræðings hjá Orkustofnun
verður reynt að Ijúka rannsóknun-
um fyrir mánaðamótin. Þá hefur
skipið verið leigt til annarra verk-
efna en sé þess þörf er hægt að
ljúka gagnasöfnun næsta vor.
Á grandvelli mælinganna fá
vísindamenn betri mynd af jarð-
fræði svæðisins sem er lítt þekkt
og geta skorið úr um hvort olíu sé
hugsanlega að fínna í setlögunum.
Leiga á skipinu og laun áhafnar
nema liðlega 28 milljónum íslenskra
króna, en til verkefnisins verður
varið 40 milljónum króna.
Sláturhúsið í Vík hf.:
Þjóðhagsáætlanir áranna 1980-87:

JUotjjtmWaíiia
blaðB
BLAO C
Undanþáffa tíl slátrunar
Selfossi.
SLÁTRUN hefst í dag í Slátur-
húsinu í Vík hf. Eftir að yfirdýra-
læknir skoðaði húsið á
miðvikudagskvöld gaf hann um-
sögn til landbúnaðarráðuneytis-
ins sem dugði til að leyfi var
afgreitt þaðan síðdegis i gær.
Vegna þess hversu seint undan-
þága til slátrunar var afgreidd
til hússins verður að öllum Iíkind-
um ekki slátrað þar nema
helmingi þess sem annars hefði
verið gert.
Sláturhúsinu í Vík hf. var til-
kynnt það í ágúst að húsið fengi
ekki sláturleyfí í haust. Forsvars-
menn siáturhússins og bændur í
Mýrdalnum vildu ekki una því að
fá ekki undanþágu til slátranar eins
og undanfarin ár og boðuðu til fund-
ar með landbúnaðarráðherra 21.
september þar sem skorað var á
hann að veita leyfi. Hann kvaðst á
fundinum ekki ganga gegn áliti
dýralækna í þessu máli.
27. september var aftur haldinn
fundur í Vík og þá með yfírdýra-
lækni þar sem hann setti fram
skilyrði fyrir því að sláturleyfí feng-
ist fyrir sláturhúsið. Að þessum
skilyrðum var gengið, allt gert sem
umbeðið var og húsið því klárt til
slátranar síðastliðinn föstudag. Þá
setti Sigurður Sigurðarson settur
yfírdýralæknir fram ný skilyrði, um
að úrbætur yrðu gerðar í vatnsmál-
um hússins.
Þegar vatnsmálið kom upp á
föstudag fóra til fundar við Sigurð
að Keldum fulltrúar sláturhússins,
bænda og sveitarstjómarmenn.
Lögreglan í Vík var fengin til að
mæla vatnsmagnið í húsinu og
reyndist það vera nægjanlegt. Einn-
ig var fengið álit verkfræðinga á
málinu og vora allar niðurstöður
húsinu í hag. Þrátt fyrir þetta
fékkst ekki leyfi fyrr en eftir að
Sigurður Sigurðarson hafði sjálfur
skoðað sláturhúsið á miðvikudags-
kvöld.
Vegna þeirra skuldbindinga sem
sláturhúsið hafði tekist á hendur
var því lífsnauðsyn að fá slátur-
leyfí. Einnig var mikið í húfí hjá
bændum að fá fé sínu slátrað á
eðlilegum tíma auk þess sem marg-
ir áttu innlegg hjá húsinu. Forsvars-
menn sláturhússins höfðu lýst því
yfír að húsið yrði gladþrota ef það
fengi ekki sláturleyfí, en það var
eina undanþáguhúsið í landinu sem
ekki fékk sláturleyfí í haust.
Bergur Pálsson sláturhússtjóri
sagði að strax og upplýsingar bár-
ust um að leyfí fengist hefðu verið
gerðar ráðstafanir að sækja fé og
gera starfsfólki viðvart. „Mér finnst
vinnubrögðin í þessu máli alveg
dæmalaus og undarleg. Þessi lokun
á húsið kom á óeðlilegum tíma og
þessi vinnubrögð hafa skapað mikla
óvissu og valdið ómældu tjóni,u
sagði Bergur sláturhússtjóri og
bætti þvf við að þetta mál hefði
ekki fengið þetta farsælan endi ef
Ámi Johnsen hefði ekki lagt því lið.
Hjá Sláturhúsinu í Vík hf. munu
20 manns vinna við slátran í haust.
í húsinu hefur einnig farið fram
sláturgerð eftir sláturtíð, sem 4
konur hafa annast í 5-6 mánuði
eftir að slátran lýkur á haustin.
Sig. Jóns.