Morgunblaðið - 08.06.1989, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 1989
Lögreglan í Reykjavík;
Tvö ný bifhjól fyr-
ir 1,2 millj. hvort
UMFERÐARDEILD lögreglunnar í
Reykjavík hefur fengiö tvö ný Harley
Davidson-bifhjól. Hvort hjólanna
kostaði um 1.250 þúsund krónur og
er slagrými vélanna 1.340 rúmsenti-
metrar. Lögreglan í Reykjavík hefiir
nú 10-11 bifhjól til umráða, að sögn
Guðmundar Inga Sigurðssonar, varð-
sfjóra í umferðardeild lögreglunnar.
Þau elstu eru frá 1972 og einungis
um helmingur frá þessum áratug. A
þriðja tug lögreglumanna vinnur á
hjólunum.
Tvö gömul lögregluhjól, árgerð 1972,
voru boðin til sölu í útboði Innkaupa-
stofnunar ríkisins um síðustu helgi og
er það í fyrsta skipti sem þessi hjól eru
seld hér á almennum markaði. Að sögn
Guðmundar I. Guðmundssonar, skrif-
stofustjóra Innkaupastofnunar, barst
nokkur fjöldi tilboða í hjólin og sýndist
honum að hvort þeirra mundi seljast
fyrir um 200 þúsund krónur.
Morgunblaðið/Júlíus
Hörður Þ. Hafsteinsson lögreglu-
flokksljóri á eftirlitsferð um miðbæ
Reykjavíkur á nýju Harley Davidson
bifhjóli.
Qlafsflörður, Stöðvarfjörður og Djúpivogur:
Landsbankiim tekur hlut-
deildarbréf upp í skuldir
LANDSBANKINN hefúr ákveðið að taka hlutdeildarbréf Hlutafjár-
sjóðs sem greiðslu á skuldum þriggja sjávarútvegsfyrirtækja. Þetta
eru Hraðfrystihús ÓlafsQarðar, Hraðfrystihús StöðvarQarðar og Bú-
landstindur á Djúpavogi. Landsbankinn er helzti lánardrottinn þess-
ara fyrirtækja ásamt Fiskveiðasjóði. Stjórn Fiskveiðasjóðs hafði áður
hafiiað tillögum stjórnar Hlutafjársjóðs um þátttöku í Qárhagslegri
endurskipulagningu á Stöðvarfirði og Ólafsfirði, en samþykkt að taka
hlutdeildarbréf sem greiðslu á skuldum Búlandstinds.
Bréfin, sem Landsbankinn ætlar
að kaupa, eru svokölluð a-deildar-
bréf, og eru með ríkisábyrgð. Stjórn
Hlutafjársjóðs gerði tillögur um að
bankinn keypti bréf fyrir rúmar 13
milljónir vegna Hraðfrystihúss
Stöðvaríjarðar, tæpar 17 vegna
Djúpavogs og milli 33 og 34 milljón-
ir vegna Hraðfrystihúss Ólafsíjarð-
ar.
Hlutdeildarbréfakaup Landsbank-
ans nema ekki heildarskuldum fyrir-
tækjanna við bankann, heldur aðeins
þeirri upphæð sem Hlutafjársjóður
lagði til. Hlutafjársjóður gefur út
hlutdeildarbréf (skuldabréf) til
greiðslu skulda fyrirtækja, en fær í
staðinn hlutabréf í fyrirtækjunum.
Hlutdeildarbréfín eru afborgunar-
og vaxtalaus fyrstu sex árin, og
samsvarar það því að um 50% skuld-
arinnar séu í raun afskrifuð.
Sverrir Hermannsson, bankastjóri
Landsbankans, sagði í samtali við
Morgunblaðið að Landsbankinn teldi
skuldum þessara fyrirtækja við ban-
kann betur borgið í þessum ríkis-
tryggðu bréfum. „Við viljum þess
vegna greiða fyrir þeirri vinnu, sem
Byggðasjóður er að leggja í til að
koma þessum fyrirtækjum á skrið,
þótt það sé náttúrulega ekki til að
efla menn í verkunum þegar aðstæð-
ur eru þannig að hinn frægi rekstrar-
grundvöllur virðist ekki vera fyrir
hendi,“ sagði Sverrir.
Guðmundur Málmquist, fram-
kvæmdastjóri Byggðastofnunar og
stjómarmaður í Hlutaijársjóði, sagði
að niðurstaða Landsbankans gerði
það að verkum að Byggðastofnun
myndi halda áfram að reyna að koma
fyrirtækjunum þremur út úr vand-
ræðum. Fiskveiðasjóður hefði sam-
þykkt tillögur um fjárhagslega end-
urskipulagningu hjá Búlandstindi,
og því stefndi í sæmilegt ástand
þar. Á Stöðvarfírði gengju hlutimir
vonandi upp, þótt það yrði erfiðara
vegna þess að Fiskveiðasjóður vildi
ekki taka við hlutdeildarbréfum upp
Loðdýrarækt;
Útlán Stofnlánadeild-
ar umfram eigið fé
STEINGRÍMUR J. Sigfússon landbúnaðarráðherra segir það vera háð
vi\ja stjórnvalda hver framtið loðdýraræktar verður, en hann hyggst
fljótlega kynna stöðu búgreinarinnar í ríkisstjóminni. „Það verður að
meta hvort pólitískur vilji er til að leggja af mörkum það sem þarf til
að forða. búgreininni frá hmni, en ljóst er að erfiðleikamir em mun
meiri en við höfðum gert okkur grein fyrir,“ segir hann. Stofhlána-
deild landbúnaðarins hafði um síðustu áramót lánað tæplega 1.335
milljónir króna til loðdýraræktar, og er það tæplega 100 milljónum
hærri upphæð en eigið fé Stofnlánadeildarinnar var þá.
í skuldir fyrirtækisins. Það væri til
bóta að Hraðfrystihúsið hefði nýlega
selt skip og losað þannig um skuldir.
Guðmundur sagði að á Ólafsfirði
væri raunar verið að hagræða með
sameiningu tveggja frystihúsa, og
þar væri ástandið miklu erfíðara.
„Það urðu mér veruleg vonbrigði að
þessi sjóður útgerðar og fískvinnslu
[Fiskveiðasjóður] treysti sér ekki til
að koma þar neitt við sögu,“ sagði
hann. Hann sagði að ef tækist að
fá Atvinnutiyggingarsjóð til að gera
eitthvað, ásamt aðstoð ýmsissa fyrir-
tækja, þá væri hann ekki úrkula
vonar um að tækist að gera alvöru-
fyrirtæki úr Hraðfrystihúsi Ólafs-
íjarðar.
Um 20 fýrirtæki sóttu um fyrir-
greiðslu til Hlutafjársjóðs er hann
var settur á stofn. Sum leystu úr
málum sínum með öðrum hætti, og
eru nú um 13 eftir. Guðmundur sagði
að í undirbúningi væru tillögur um
hlutdeildarbréfakaup lánardrottna
vegna skulda tveggja eða þriggja.
Að Sögn Steingríms liggur fyrir
greinargott yfírlit yfír stöðuna í loð-
dýrarækt, en undanfarna mánuði
hefur nefnd á vegum landbúnaðar-
ráðuneytisins unnið að úttekt á stöðu
loðdýrabænda í tengslum við þær
aðgerðir sem ákveðnar voru í vetur
til aðstoðar búgreininni. Hann segir
að í ljós hafi komið að erfiðleikar
bænda væru mun meiri en áætlað
hafí verið, og vandkvæði væru á því
að þær ráðstafanir sem gripið hafí
verið til gætu gengið upp. „Eg mun
kynna þessa stöðu í ríkisstjóminni,
og síðan verða menn að sjá til hver
framvindan verður. Eg get ekki sagt
á þessu stigi hver viðbrögð stjórn-
valda verða, og það er einnig spum-
ing hvort menn hafa úthald í þær
aogerðir sem þarf eða ekki, og verð-
ur niðurstaðan að ráðast af því.“
Leifur K. Jóhannesson, fram-
kvæmdastjóri Stofnlánadeildar land-
búnaðarins, sagði að ef urh hrun í
loðdýraræktinni yrði að ræða myndi
verulegt fé tapast, en þó teldi hann
líklegt að meginhluti veðkrafna
Stofnlánadeildar fengist greiddur,
þar sem lánin væru veitt út á 1.
veðrétt í viðkomandi bújörðum. Hann
sagði loðdýrabændur vera með mis-
munandi mikil lán hjá Stofnlána-
deildinni, en ljóst væri að ef stór
hluti þeirra hætti búskap, þá myndu
þeir draga hina með sér, þar sem
rekstrargrundvelli yrði kippt undan
fóðurstöðvunum, sem þá yrðu að
hætta starfsemi.
Kvennafangelsið:
Fanga saknað
í íimrn daga
KONA um þrítugt strauk úr fang-
elsinu við Kópavogsbraut síðdegis
á laugardag og er enn ófúndin.
Konan kom ekki fram við lok úti-
vistartíma á lóð fangelsisins. Hún
hefúr hlotið nokkra refsidóma og
hóf afplánun 330 daga fangelsis-
dóms vegna auðgunarbrota í
aprílmánuði, að sögn Haralds Joh-
annessen forstöðumanns Fangels-
ismálastofhunar.
Lögreglan leitar nú konunnar. Að
sögn Haralds er það venja þegar
fangar stijúka að þeir séu látnir
sæta einangrun í Síðumúlafangelsi
um tíma eftir að til þeirra næst.
Þetta er í annað skipti sem fangi
strýkur úr fangelsinu við Kópavogs-
braut.
Mótmælastaða við sendi-
ráð Kínverja í kvöld
EFNT verður til mótmælastöðu kl. 21 í kvöld við sendiráð Kínverska
alþýðulýðveldisins við Viðimel vegna aðgerða hersins í Kína gegn
almennum borgurum. Ungir sjálfstæðismenn gangast fyrir mótmæla-
stöðunni.
„Fjöldamorð kínverska alþýðu-
hersins á friðsamri alþýðu er
grimmdarverk, sem almenningur í
lýðræðisríkjunum má ekki leiða hjá
sér,“ segir í fréttatilkynningu frá
ungum sjálfstæðismönnum. „Við-
brögð kínverskra stjórnvalda við
eðlilegum kröfum þegna sinna um
frelsi og lýðræði sýna að enn er
hætta á að valdafíkn og hemaðar-
hyggja verði ofan á í baráttunni
við mannúð og mannréttindi í heim-
inum. Við skomm á íslendinga að
sýna andúð sína á grimmdarverk-
unum á táknrænan hátt.“
Mótmælastaðan hefst kl. 21.00
við sendiráð Kínverska alþýðulýð-
veldisins á Víðimel 29. Árni Sigfús-
son, formaður Sambands ungra
sjálfstæðismanna, flytur ávarp.
Ljóð verða lesin og borin upp álykt-
un fundarins, sem síðan verður
afhent sendifulltrúa Kína. Mínútu-
þögn verður í minningu fórnar-
lamba kínverska hersins um leið
og minningarblómsveigur verður
lagður á þrep sendiráðsins.
Jón Adolf Guðjónsson bankasijóri Búnaðarbankans:
Vaxtalækkimin um áramót of mikil
JÓN Adolf Guðjónsson bankastjóri
Búnaðarbankans segir að bankar
hafi lækkað vexti á óverðtryggð-
um útlánum of mikið um síðustu
áramót, vegna þess að þeir hafi
treyst um of á fyrirheit rikisstjóm-
Líðan hjartaþegans fer batnandi:
Móðir Helga vikur
ekki frá syni sínum
LÍÐAN Helga Einars Harðar-
sonar, sem hjarta var grætt í
fyrir þremur dögum, fer batn-
andi, að sögn sr. Jóns A. Bald-
vinssonar, sendiráðsprests í
Lundúnum. Aðeins er farið að
losna um dásvefninn eftir að-
gerðina og pilturinn farinn að
hreyfa sig örlítið í svefiii. Hann
vaknar i fyrsta lagi í dag að
sögn sr. Jóns.
Helgi Einar er enn í strangri
gjörgæzlu og tengdur við öndun-
arvél. Móðir hans, Sigurbjörg
Ásgeirsdóttir, víkur ekki frá syni
sínum og hefur sofíð i rúmi við
hlið hans allan tímann frá því að
hann var fluttur á Brompton-
sjúkrahúsið í Lundúnum fyrir
tæpum mánuði.
arinnar að verðbólgu yrði haldið
í skefjum. Útreikningar Seðla-
bankáns sýni að óverðtryggðir
útlánsvextir banka hafi verið nei-
kvæðir um 2,7% fyrstu 3 mánuði
ársins, og þetta hafi valdið veru-
legu rekstrartapi. Hækkun á raun-
vöxtum útlána Búnaðarbankans
sé að hluta til ætlað að vinna gegn
þessu tapi.
Forsætisráðherra gagnrýndi raun-
vaxtahækkun Búnaðarbankans á
aðalfundi VSÍ á þriðjudag, og sagði
að bankinn hefði gripið til þessa ráðs
vegna þess að dregið hafi úr innlán-
um, eða í 5 milljarða, á meðan 12
milljarðar séu á verðtryggðum skipti-
kjarareikningum hjá bankanum. Nær
hefði verið að lækka innlánsvexti. og
hverfa frá skiptikjarareikningum.
Þegar þetta var borið undir Jón
Adolf Guðjónsson, sagðist hann vilja
lýsa furðu sinni á þessum ummælum.
Staðreyndir málsins væru þær, að
útlán bankans hafí numið 16 mill-
jörðum um síðustu mánaðamót, og
hafi þá aukist um 260 milljónir frá
áramótum. Það væri hins vegar rétt,
að eftirspurn eftir lánum hefði
minnkað frá því sem áður var.
Þegar Jón Ádolf var spurður hvers
vegna það leiddi ekki til lækkunar
raunvaxta á útlánum, sagði hann að
umtalsvert tap hefði verið á rekstri
Búnaðarbankans frá áramótum, eins
og raunar annarra banka. Aðalá-
stæðan væri sú, að bankarnir hefðu
treyst um of á fyrirtætlanir ríkis-
stjómarínnar um að halda verðbólgu
í skeíjum, og lækkað vexti óverð-
tryggðra lána um of. Því væri þessi
vaxtahækkun að hluta til þess æt-
luð, að vinna upp það tap sem hefði
myndast.
Að auki væru bankamir, þar á
meðal allir einkabankarnir, að taka
upp svokallaða kjörvexti. Það mál
hefði verið til umfjöllunar í Búnaðar-
bankanum en samstaða ekki náðst
um að taka þá upp. Algengustu vext-
ir samkvæmt þessu kerfí væru
8,25%-9,25% á verðtryggðum lánum,
og á síðasta bankaráðsfundi Búnað-
arbankans hefði verið ákveðið, að
hækka vexti verðtryggðra útlána í
8,25%, í stað þess að taka kjörvaxta-
kerfíð upp.
Jón Adolf sagði síðan, að skipti-
kjarareikningamir væm grundvall-
aratriði til að skapa tiltrú fólks á
spamaði. Þeir hefðu þann öryggis-
ventil að ef auglýstir nafnvextir ná
ekki að tryggja sparifjáreigendum
raunvexti á innistæðuna þá tekur
verðtrygging við. „Nú kemur í ljós,
að verðtrygging mun gilda fyrstu 6
mánuði þessa árs á skiptikjarareikn-
ingum, en það þýðir að raunvextir á
þessum reikningum verða 3-3,5% á
ári. Raunvextir innlána hafa sam-
kvæmt þessu lækkað mjög verulega
frá því sem var á síðasta ári eða um
5-6% þegar þeir voru á bilinu 8-9%.
Þetta beinir athyglinni að því sem
hefur verið að gerast á búi forsætis-
ráðherra. Hvernig hafa raunvextir á
spariskírteinum ríkissjóðs þróast á
sama tíma? Ríkissjóður auglýsir enn
í dag vexti á bréfum sínum um 7%,
Það er lækkun um 0,5-1,5% frá því
sem var á síðasta ári,“ sagði Jón
Adolf Guðjónsson.
Sjá einnig fréttir um vaxtamál
bls. 20.