Morgunblaðið - 08.06.1989, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. JUNI 1989
Psoriasis- og gigtarsjúkl-
ingar við Dauðahafið
eftirHuldu
Jensdóttur
„Kýpurber er unnusti minn hér í
víngörðum í Eingedi." (Ljóðaljóðin.)
Ég er stödd í gestamóttöku sa-
myrkjubúsins Ein Gedi við Dauða-
haf þegar stór hópur Dana kemur
þar og leggur staðinn nánast undir
sig. Danimir eru flestir í hvítum
-göllum, með hvítar húfur sem á
stendur „psoriasis smitar ekki meira
en freknur". Nokkrar konur em í
rauðum drögtum. Ein þeirra heldur
á plastpoka sem er merktur fyrir-
tæki við Suðurlandsbraut í
Reykjavík. Mér þykir þetta forvitni-
legt og sný mér því að konunni og
spyr hvort hún sé íslensk? Konan
horfir á mig í fomndran og botnar
ekkert í spurningunni og svarar á
þann veg sem Dönum einum er lag-
ið. Ég bendi henni á plastpokann,
sem hún heldur á. Hún hlær dátt
að þessu öllu saman og segist í raun
ekki hafa hugmynd um hvemig hún
hafi fengið þennan plastpoka. Við
tökum tal saman. Ég spyr hana um
allt sem mér dettur í hug varðandi
skjólstæðinga hennar, því í ljós kem-
ur að hún er fararstjórinn. Hún seg-
ist koma til Ein Gedi tvisvar á ári
með psoriasis-sjúklinga frá Dan-
mörku. Þeir dvelji hér einn mánuð
í senn. Sumir fái mjög göða bót
meina sinna og allir fái einhverja
hjálp, en sá sé þó gallinn á gjöf
Njarðar, að endanleg hjálp fáist
ekki. Ég spyr margra spurninga og
tala við fleiri. Fullorðinn maður seg-
ir mér að sér leiðist að vera svona
Hulda Jensdóttir
NY 08 KRAFTMIKIL ROKKPLATA
< * (''Va <v
'''<»i' ö '>■fýÁ
-•'
'vi r S
SMEKKLEYSA
KYNNIR:
TÓM
h MV Tónlist eftir Þór Eldon
II V | úr samnefndu leikriti
HÚ I eftir Sjón. Flutt af
1 r)UA r hljómsveitinni
| /_ T J Pinkowitz.
m BUSBl
BUBBI - HVER ER NÆSTUR?
Ný hörkurokkplata með Bubba. Hér er á ferðinni þriggja laga 12
tommu plata, þar sem Bubbi og félagar snúa tímavélinni örlítið við
og leika ekta rokk og ról. Titillag plötunnar er tileinkað blóðugum
raunveruleika umferðarmenningarinnar. Annars hressileg og kraft-
mikil plata, sem vafalítið á eftir að hljóma mikið í sumar.
DAISY HILL
PUPPYFARM
SPRAVCAN 12*4»
Ein athyglisverðasta íslenska
rokksveitin sem fram hefur
komið í seinni tíð með pott-
þétta nýbylgjuplötu á bresku
línunni. Spraycan kemur
útíBretlandiseinna
íþessum mánuði.
RISAEÐLAN
RISAEÐLAN 12“45
Liklega umtalaðasta nýsveit þjóðarinnar.
Nýtt, ferskt og framandi popp.
Risaeðlan er frumleg og umfram allt
skemmtileg hljómsveit.
Langvinsælasta nýrokk-
plata síðustu mánaða. Pixi'
es átti plötu ársins í fyrra.
Doolittle er enn betri.
Verður hún valin plata
ársins 1989?
Það varð byltrng í svartri
tónlist þegar fyrsta plata
hipparapparanna frá New
York kom út. DE LA SOUL
er umtalaðasta hljómsveit
Bandaríkjanna og breiðskíf-
an fór í efsta sæti óháða list-
ans í Bredandi. Hljómfall
sumarsins er komið.
NÝTT/NÝKOMIÐ
LARD (JELLO BIAFRA) THE POWER OF LARD
SONIC YOUTH - MUDHONEY
DINOSAUR JR - JUST LIKE HEAVEN
MY BLOODY VALENTINE - ECSTASY & WINE
CURRENT 93 EARTH COVES
INDIE TOP 20 VOL.6
HUGO LARGO - METTLE
BAND OF SUSANS - LOVE AGENDA
PASTELS - SITTING PRETTY
MICHELLE SHOCKED TEXAS CAMPFIRE
TAPES
DAVY SPILLANE - OUT OF THE AIR
THEY MIGHT BE GIANTS - LINCOLN
BEATNIGS -BEATNIGS
NOMEANSNO - SMALL PARTS
DEAD KENNEDYS - FRANKENCHRISTO.FL.
NEW ORDER - TECHNIQUE
DEPECHE MODE 101
NICKCAVE- ALLAR
VIOLENT FEMMES ALLAR
DANSTÓNLIST
GIANTSOFRAP
THE FEMALE RAPPERS
ENTER THE RAP ZONE
LAKIM SHABAZZ PURE RIGHTEOUSNESS
THE HISTORY OF THE HOUSE SOUND OF
CHICAGO
TYREE’S GOT A BRAND NEW HOUSE
FAST EDDIE JACK TO THE SOUND
JOE SMOOTH - PROMISED
JACKMASTERVOL.4
ÝMSIR - HOUSE A NEW GENERATION OF
MUSIC
ACTION MIX VOL. 3
SMALLTOWN BOYS - BEATSKI MIX
DIE KRUPPS/NITZER - MACHINERIES OF JOY
DIE KRUPPS/NITZER - MACHINERIES OF JOY
(REMIX)
SWEET TEE - LETT’S DANCE
KRAZE - LET'S PLAY HOUSE
ÝMSIR - HIP HOUSE MEGAMIX
ÝMSIR - THE MONSTER MEDLEYS
S'EXPRESS - THE ORIGINAL SOUNDTRACK
ENDURÚTGÁFURLP & CD
GRATEFUL DEAD - STEAL YOUR FACE
GRATEFUL DEAD - FROM THE MARS HOTEL
GRATEFUL DEAD - BLUES FOR ALLAH
GRATEFUL DEAD - WAKE OF THE FLOOD
JERRY GARCIA ALMOST ACOUSTIC (NÝ PLATA)
THE RADIATORS - GHOSTOWN (EIN AF FYRSTU
PÖNKSV.)
DINOSAURS - DINOSAURS (NÝ J.CIPPOLINA O.FL.)
CREEDENCE CLEARWATER REVIVAL - 8 TITLAR
JOHN FOGERTY/BLUE RIDGE RANGERS
HEIMSTÓNLIST LP & CD
ABDEL AZIZ EL MUBARAK - SÚDAN
ABDEL GADIR SALIM - NUJUM AL-LAIL (SÚDAN)
J.P. LEBRIJANO - ENCUENTROS
(ANDALÚSÍA/MAROKKO)
DISSIDENTEN - SAHARA ELEKTRIK
THE MUSIC OFZANZIBAR VOL. 1
THE MUSIC OFZANZIBAR VOL. 2
BLUESLP&CD
ALBERT KING - THE BEST OF
BB KING - LET'S DO THE BOOGIE
JOHN LEE HOOKER THAT’S MY STORY
LIGHTNING HOPKINS - WALKIN’ THIS ROAD
JAZZ LP & CD
SHELLEY MANN & FRIENDS - MY FAIR LADY
ELLA FITZGERALD - THE BEST OF
MODERN JAZZ QUARTET - THE BEST OF
JOE PASS - BLUES FOR FRED
COLMAN HAWKINS - BEAN STALKIN
ÚTGEFAHDI:
GÉÍSLÍ
HEILDSOLUDREIFING:
S T E I N A R
PÓSTKROEUÞJÓHUSTA:
6R1MM/9M2040
lengi að heiman, en þetta sé sín
eina von. Með því að koma hér tvisv-
ar á ári, haldist exemið niðri og sér
líði vel. En komi har.n aðeins einu
sinni á ári fari allt í sama horfið
eftir 6-8 mánuði. Hann staðfestir
einnig það sem aðrir hafa sagt, að
dönsku sjúkrasamlögin eða ömtin
greiða ferðina og allan kostnað við
dvölina við Dauðahafið, enda borgi
það sig því einnar viku meðferð á
dönskum sjúkrahúsum kosti jafnvel
meira en mánaðardvöl hér í Ein
Gedi.
Tvö fyrirtæki sjá um skipuiagn-
ingu ferðanna frá Danmörku, Dan-
marks psoriasis forening, sem send-
ir sitt fólk til Ein Gedi eins og áður
er nefnt, 800 manns á hveiju ári,
og Helserejser, sem senda sitt fólk
til Hotel Lot í Ein Boked, sem er
hér nokkru sunnar við Dauðahafið.
í Ein Boked má segja að sé al-
þjóðameðferðarstaður fyrir psorias-
is- og gigtarsjúklinga. Hótelin verða
sífellt fleiri og sum þeirra eru 5
stjörnu lúxushótel.
Allt frá árinu 1971 hafa danskir
psoriasis-sjúklingar fengið meðferð
við Dauðahafið. Mismunurinn í að-
stöðunni hér í Ein Gedi og í hótelun-
um í Ein Boked er sá að hér bygg-
ist þjónusan á að dvalargestir sjá
um sín herbergi sjálfir og eru í fullu
fæði. Bústaðirnir eru notaleg
tveggja manna herbergi í smáhús-
um. Þar er snyrtiherbergi með
sturtu, smá eldhúskrókur og áhöld
ásamt með kaffi, te, sykri, kakó
o.fl., svo fólk geti hitað sér sopa
milli máltíða, en þær eru þijár á
dag, morgun-, hádegis- og kvöld-
verður.
Sjö sinnum á dag fer lang-
ferðabíll með dvalargesti niður til
Dauðahafsins, sú ferð tekur ná-
kvæmlega 6 mínútur. Þar eru m.a.
heitir pottar, vatnið salt og mettað
efnum ur heitum uppsprettulindum.
Þar eru einnig leirböð, hvíldarbekk-
ir, sturtur og Dauðahafið sjálft í
dýpsta dal jarðar og sjálft 400 metr-
ar á dýpt, þar sem fólkið flatmagar
og flýtur. Hæðarmismunurinn þegar
komið er til Jersúsalem í u.þ.b. 50
km fjarlægð er 1.150 m.
Þrátt fyrir sólina og hitann við
Dauðahafið brennir sólin ekki því
loftið er svo mettað. Dauðahafið
inniheldur 30% mieralsölt. Exem-
sjúklingunum er ráðlegt að vera 8
klst. í sólinni og við Dauðahafið, en
að sjálfsögðu er farið hægt af stað.
Lyf eru ekki notuð meðan á dvöl-
inni stendur, aðeins vaselín og í
undantekningartilfellum tjöru-
áburður.
Á kvöldin hittast dvalargestir
ásamt heimamönnum, og halda
saman kvöldvökur. Þar er sungið,
dansað og farið í leiki. Fræðlsuer-
indi flutt um staðinn og nágrenni.
Auk þess er farið með fólkið í skoð-
unarferðir um samyrkjubúið og
sögustaðina í næsta nágrenni að
ógleymdum eins dags ferðum í allar
áttir, sem eru á mjög viðráðanlegu
verði.
Auðnin hér í Ein Gedi hefur að
nýju orðið unaðsleg vin, fyrir þrot-
laust starf vinnandi handa, sem
margar áttu litla von til lífs, nema
hér. Samyrkjubúið var stofnað
1956. Alit var frumstætt í byijun,
engir vegir, engin þægindi. En hóp-
ur ungs fólks sá möguleikann sem
veðurfarið bauð upp á. Árið 1972
opnaðist vegurinn til Jerúsalem. Frá
þeirri stundu jókst ferðamanna-
straumurinn til muna, þótt hann
væri allmikill allt frá byijun. Starf-
ræksla gistihússins og heilsulind-
anna við Dauðahafið er nú um 73%
af heildartekjum samyrkjubúsins.
Hingað sækja einnig gigtarsjúkling-
ar víðsvegar að úr heiminum.
Þótt Intifada skelii á verkföllum,
hvort sem mönnum líkar betur eða
verr og þótt gijóthnullungum og
brennandi blysum sé kastað og kynt
bál með olíubornum bíldekkjum,
sem brenna, særa og skaða sak-
laust fólk og ekki þykir fréttnæmt
og byssukúlur hitti í mark sem síst
skyldi er friðurinn hér í Ein Gedi
engu líkur.
Hið daglega líf heldur áfram og
áætlunarbíllinn um vesturbakka
Jórdánár fer sína leið eins og ekk-
ert hafi í skorist.
Höflindur er forstööukonn Fæð-
ingarheimilis Reykjavíkur.