Morgunblaðið - 08.06.1989, Blaðsíða 27

26
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 1989
MORGJJNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍfy89
1f * W.V » •'ki .IV $ j’T’ff
---2.7
'f'TTIT—1
iKtrgmmMalíil*
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
FlaraldurSveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
BjörnJóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson. .
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 80 kr. eintakið.
Ótrúleg
úrslit í Póllandi
Itilefni af úrslitum þing-
kosninganna í Póllandi,
þar sem frambjóðendur Sam-
stöðu unnu glæsilegan sigur
og frambjóðendur kommún-
istaflokksins og stjórnarinnar
lágu í valnum, jafnvel þótt
þeir væru einir í kjöri, er
ástæða að -spyija: Á komm-
únistaflokkur eftir að afsala
sér alræðisvaldi í frjálsum
kosningum? Kosningarnar í
Póllandi eru skref í þá átt.
Skrefið er hins vegar ekki
stigið til fulls.
Stjórnlög og kosningalög
Póllands eru sniðin með það
fyrir augum að kommúnista-
flokkurinn, gamla valdastétt-
in, hafi áfram tögl og hagld-
ir. Þannig er um hnúta búið
að kommúnistum eru tryggð
60% sæta í neðri deild pólska
þingsins, hinn opinberi kaþ-
ólski flokkur fær 5% og
stjórnarandstæðingar, Sam-
staða, mega ekki hafa fleiri
þingmenn en 35%. Frambjóð-
endur allra þurftu hins vegar
að fá stuðning meira en 50%
kjósenda til að ná kjöri. Þann-
ig virðist hafa farið í fyrri
umferð pólsku kosninganna á
sunnudag, að enginn fram-
bjóðandi kommúnista hafi
náð þessu fylgi, en þeir eiga
alls 299 sæti í deildinni. Allt
annað var uppi á teningnum
hjá frambjóðendum Sam-
stöðu, þeir flugu inn í neðri
deild þingsins í 160 af 161
sæti stjórnarandstöðunnar.
Fulltrúar Samstöðu skipa auk
þess 92 af 100 sætum í efri
deild þingsins. Efri deild hef-
ur neitunarvald gegn frum-
vörpum sem samþykkt eru í
neðri deild en neðri deildin
getur brotið neitunarvaldið á
bak aftur, ef'% þingmanna í
deildinni sameinast um það.
Það er hlutverk beggja deilda
þingsins að kjósa forseta, sem
hefur víðtæk völd, til dæmis
til að ijúfa þing og stöðva
framgang laga. Séu hins veg-
ar Áþingmanna í neðri deild-
inni andvígir því, hvernig for-
seti fer með neitunarvald sitt
fellur ákvörðun hans úr gildi.
Sigur Samstöðu er miklu
meiri en nokkur vænti. Fyrir
kosningarnar sagði Lech
Walesa, Samstöðuleiðtogi, að
hann yrði ánægður, ef Sam-
staða fengi 70% sæta í efri
deild þingsins og 25% í neðri
deild. Og hann bætti við: „Ég
held þó að við fáum færri
sæti.“ Á kjördag sagðist hann
ekki aðeins hafa greitt fram-
bjóðendum Samstöðu at-
kvæði sitt heldur einnig 35
manna lista kommúnista og
stuðningsmanna þeirra, sem
var einn í kjöri á landsvísu.
Þann lista skipuðu ýmsir for-
ystumenn kommúnista-
flokksins svo sem Mieczyslaw
Rakowski forsætisráðherra
og bendir allt til að enginn
þeirra hafi náð kjöri. Átti
fyrirkomulagið þó að tryggja
öllum þessum mönnum ör-
ugga kosningu. Meirihluti
kjósenda gerði sér einfaldlega
lítið fyrir og strikaði þá alla
út. Hafa forystumenn Sam-
stöðu látið í ljós áhyggjur
yfir útreið þessa lista og ótt-
ast að niðurlæging þeirra sem
á honum voru kunni að tefja
fyrir frekari þróun í átt til
lýðræðis.
Samkvæmt kosningaregl-
unum sem gilda í Póllandi
átti sérstaða kommúnista-
flokksins og forystumanna
hans að vera tryggð. And-
staða fólksins við valdastétt-
ina var á hinn bóginn meiri
en hún vænti. Svarið við
spurningunni sem varpað var
fram hér í upphafi er því
brýnna en áður. Pólskir vald-
hafar standa uppi fylgislaus-
ir. Frá því að kommúnistar
náðu völdum í Póllandi eftir
lok síðari heimsstyijaldarinn-
ar hafa engin kosningaúrslit
sýnt raunverulegan hug
fólksins. Verði úrslitin nú
höfð að engu, af því að þau
endurspegla vilja almenn-
ings, sannast enn að komm-
únisminn er samur við sig.
Að þessar kosningar skuli
hafa farið fram í Póllandi er
næsta óraunverulegt, þær eru
tákn um svo mikla breytingu
í kommúnísku ríki. Láti Sov-
étmenn þróun sem hafnar
stjórnkerfi kommúnisma í
Póllandi afskiptalausa mun
talsmönnum lýðræðis vaxa
ásmegin annars staðar, í
Eystrasaltslöndunum, Aust-
ur-Þýskalandi og jafnvel
Úkraínu.
Menntaskólinn á Egilsstöðum:
28 stúdentar
brautskráðir
Egilsstöðum.
TÍUNDA starfsári Menntaskólans á Egilsstöðum er lokið. í vetur stun-
duðu um 200 nemendur reglulegt nám í skólanum á 8 brautum. Þessu
til viðbótar stunduðu 60 nemendur nám í öldungadeild skólans.I vor
brautskráðust 28 nýstúdentar frá skólanum. Á þessu tíunda starfsári
var í fyrsta sinn kennt í þartilgerðum kennslustofum en ekki bráða-
birgðahúsnæði eingöngu.
Vilhjálmur Einarsson skólameist-
ari sagði þetta ár á ýmsan hátt
merkilegt í starfssögu skólans. í
vetur hafði skólinn í fyrsta sinn
afnot af sérhæfðu kennsluhúsnæði
en síðastliðið haust var tekinn í
notkun hluti kennsluhúss sem er í
byggingu. Fengust þar 5 kennslu-
stofur en fram til þessa hefur ein-
göngu verið kennt í húsnæði heima-
vistar. Var það í upphafí ætlað til
allt annarra nota og því óhentugt.
Næsta vetur verða til viðbótar tekn-
ar í notkun 4 nýjar kennslustofur
auk tveggja sérhæfða raungreina-
stofa. Að þeim áfanga loknum og
þegar heimavistarhúsnæði væri
komið í varanlegt horf taldi skóla-
meistari að húsnæðismál skólans
væru í allgóðu lagi miðað við núver-
andi nemendafjölda. . Hinsvegar
væri ljóst að fjölgun yrði í skólanum
á næstu árum. Síðastliðinn vetur
hefði orðið veruleg fjölgun í öld-
ungadeild en þá hefðu 60 manns
stundað þar nám. Einnig hefði 61
nemandi stundað nám á fyrsta ári
en 38 á fjórða ári og gera yrði ráð
fyrir að sú þróun héldi áfram.
Skólameistari sagði að það hefðu
verið hrein ólíkindi hve vel'gekk
að taka þráðinn upp á nýju í skóla-
starfinu að afloknu verkfalli. Nú
væri útlit á að friður ríkti um skóla-
starfið næstu ár og yfir því hlytu
allir að gleðjast.
Að þessu sinni brautskráðust 28
nýstúdentar frá Menntaskólanum á
Egilsstöðum. Af félagsfræðibraut
brautskráðust 10, af hagfræðibraut
7, af málabraut 4, af náttúrufræði-
braut 4, 1 af tölvuviðskiptabraut, 1
af tölvuraungreinabraut og 1 af
íþróttabraut. Fiestar viðukenningar

Nýstúdentar frá Menntaskólanum á Egilsstöðum.
Morgunblaðið/Bjöm Sveinsson.
fyrir námsárangur hlaut Hlín Hjart-
ar Magnúsdóttir frá Egilsstöðum.
í skólaslitaræðu gerði Vilhjálmur
Einarsson skólameistari nokkra
grein fyrir góðu samstarfi fram-
haldsskólanna á Austurlandi og
samræmdum námsáföngum sem
þar er starfað eftir. Veitir þetta
nemendum tækifæri til að hefja
framhaldsnám á nokkrum stöðum
á Austurlandi en ljúka því við
Menntaskólann á Egilsstöðum. Af
þeim 28 nemendum sem nú luku
stúdentsprófi frá skólanum hófu 11
það við Menntaskólann á Egilsstöð-
um, 7 við Alþýðuskólann á Eiðum,
4 við framhaldsdeild í Austur-
Skaftafellssýslu, 1 á Seyðisfirði en
hinir komu annars staðar frá.
í vetur voru kennarar við
Menntaskólann á Egilsstöðum 18
auk skólameistara. Sagði Vilhjálm-
ur Einarsson að nú létu óvenju
margir kennarar af störfum við
skólann. Taldi hann það lán skólans
hve heppinn hann hefði verið með
kennara í því mikla uppbyggingar-
starfí sem þar hefði verið unnið.
Kvaðst Vilhjálmur bjartsýnn á að
áfram tækist að manna skólann
hæfum kennurum. Hinsvegar sagði
hann það brýnt að menntastofnanir
sættu ekki afgangi þegar keppt
væri um vinnuaflið.
- Björn
Morgunblaðið/Bjöm Bjömsson
Jón Bjarnason skólastjóri með nýútskrifiiðum nemendum af búfræði- og fiskeldisbraut.
Bændaskólanum að Hólum slitið:
Stærsti útskriftarárg,angurinn
Sauðárkróki.
SKÓLASLIT Bændaskólans á Hólum fóru fram laugardaginn 27. maí
sl. í dómkirkju staðarins. Vígslubiskup sr. Sigurður Guðmundsson
flutti helgistund og kirkjukór Hóladómkirkju söng udnir stjórn Rögn-
valdar Valbergssonar. Jón Bjarnason skólastjóri skýrði i skólaslita-
ræðu sinni firá því helsta og því sem hæst hefði borið á nýafstöðnu
skólaári.
í ræðu skólastjóra kom fram að
starfið gekk vel í vetur þrátt fyrir
erfítt tíðarfar og verkfall kennara,
sem hafði nokkur áhrif, meðai ann-
ars þau að tveir nemendur luku
ekki prófum, en munu væntanlega
fá að Ijúka þeim í haust. Þá voru
í vetur haldin ýmis lengri eða styttri
námskeið, sem fjölluðu meðal ann-
ars um loðdýra- og hrossarækt,
bændabókhald, skógrækt, tölvu-
notkun og ýmislegt fleira. Alls tóku
246 þátt í þessum námskeiðum.
Sú nýtbreytni var tekin upp í
vetur að kúabú staðarins var lagt
niður, en öli kennsla tengd þessari
búgrein fór fram við hið þekkta
kúabú Sverris Magnússonar bónda
að Efra-Ási í Hjaltadal.
Fram kom í máli Jóns Bjarnason-
ar skólastjóra að allmiklar fram-
kvæmdir verða á Hólastað í sumar,
meðai annars er áætlað að hefja
viðbyggingu við hesthús staðarins,
reiðskemmu, sem nýtast á við verk-
lega kennslu í hestamennsku. Þá
verður áfram unnið við endurbætur
á skólahúsinu og á dómkirkju stað-
arins en nú er stefnt að því að ljúka
viðgerð kirkjunnar að utan. Þá
verður unnið við skipulag skóla-
svæðisins, lagfærðar götur og bíla-
stæði.
Á sl. hausti voru 49 nemendur
skráðir við skólann, og er það mesti
fjöldi nemenda fram til þessa. Af
þessum nemendum voru 19 í efri
deild sem útskrifuðust í vor, 12 af
fiskeldisbraut og 7 af búfræði-
braut. Sagði skólastjóri þetta vera
hámarksfjölda nemenda við þær
aðstæður sem á Hólum væru nú.
Hæstu einkunn á búfræðiprófi
hlaut Matthildur Hjálmarsdóttir, og
afhenti Hjörtur Eldjárn Þórarinsson
henni bókaverðlaun í tilefni þess,
gefin af Búnaðarfélagi íslands.
Hæstu einkunn á fiskeldisbraut
hlaut Ólafur Guðmundsson og af-
henti Tumi Tómasson honum bóka-
verðlaun gefin af Veiðimálastofnun.
Ýmsar aðrar viðurkenningar
voru veittar fyrir marga þætti
skólastarfsins, og var hlutur þeirra
Matthildar og Ölafs stór í þeim
nemendahópi sem skiptu verðlaun-
unum, því auk viðurkenningar fyrir
hæstu einkunnir- hlaut Matthildur
sjö aðrar viðurkenningar en Ólafur
tvær.
Að aflokinni verðlaunaafhend-
ingu flutti Sveinbjörn Eyjólfsson
fulltrúi í landbúnaðarráðuneytinu
kveðjur frá Steingrími Sigfússyni
landbúnaðarráðherra, sem ekki átti
þess kost að vera viðstaddur skóla-
slitin vegna annarra starfa.
Viðstaddur skólaslitin var Guð-
mundur Jónsson, útskrifaður bú-
fræðingur frá Hólum vorið 1921
og síðar skólastjóri að Hólum
1926-’27, og færði hann skólanum
bókagjöf í tilefni þessa.
Þessu næst sleit Jón Bjarnason
skóla og þágu nemendur kennarar
og gestir kaffiveitingar í boði
skólans.
- BB
Stýrimannaskólanum í
Vestmaimaeyjum slitið
Dúxinn með hæstu meðaleinkunn
frá skólanum fyrr og síðar
Vestmannaeyjum.
Stýrimannaskólanum í Vest-
mannaeyjum var slitið í 23. sinn
nýlega. 25 nemendur voru í skól-
anum í vetur, 10 á 1. stigi og 15
á 2. stigi.
Á þeim 23 árum sem skólinn
hefur starfað hefur hann útskrifað
275 nemendur með pró/ frá 1. stigi
og 273 frá 2. stigi. Á skólaslitin
voru mættir fulltrúar nemenda sem
útskrifuðust fyrir 10 og 20 árum.
Færðu þeir skólanum kveðjur frá
árgöngum sínum og afhentu pen-
ingagjafir í minningarsjóð
Steingríms Arnar, sem var kennari
við skólann í mörg ár.
Friðrik Ásmundsson skólastjóri,
kom víða við í skólaslitaræðu sinni.
Hann minntist á erfitt tíðarfar í
upphafí vertíðarinnar og hversu
mikil áhætta fylgdi sjómennskunni.
Hann hvatti nemendur sína til að
sýna aðgæslu í starfi, gæta vel að
nýliðum um borð í bátum sínum og
hafa öryggi skips og skipshafnar
ætíð að leiðarljósi. „Siglið djarft en
gætilega, megi guð og gæfan fylgja
ykkur í starfi,“ voru lokaorð Frið-
riks.
Hæstir á 1. stigi voru Halldór
J. Gunnarsson, Vestmannaeyjum,
með meðaleinkunn 8,81, Jóel Eyj-
ólfsson, Vestmannaeyjum, með
8,71 og Stígur Hannesson,
Reykjavík, með 8,67. Allt 1. ein-
kunnir. Meðaleinkunn á 1. stigi var
8,0.
Á 2. stigi voru hæstir Sigurður
Ingi Ólafsson, Vestmannaeyjum,
með meðaleinkunn 9,79. Óli Hans
Gestsson, Neskaupstað, með 9,54
og Gunnar Þór Friðriksson,
Keflavík, með 9,13. Allt ágætisein-
kunnir. Meðaleinkunn á 2. stigi var
8,11.
Einkunn dúxins, Sigurðar Inga
Ólafssonar, er sú hæsta sem tekin
hefur verið frá Stýrimannaskólan-
um í Eyjum frá upphafi. Sigurður
var með 10 í einkunn í 19 greinum
af 24, sem hlýtur að teljast frábær
árangur.
Mörg verðlaun voru veitt fyrir
námsárangur. Sigurður Ingi hlaut
Verðandaúrið og loftvog frá Sigurði
Einarssyni fyrir hæstu meðalein-
kunnina. Óli Hans Gestsson fékk
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
Nemendur Stýrimannaskólans
sem útskrifuðust af 2. stigi með
prófskírteini sín að skólaslitum
loknum.
ÓIi Hans Gestsson var dúx Stýri-
mannaskólans með hæstu meðal-
einkunn sem nokkur nemandi
skólans hefúr fengið fyrr og
síðar. Hann fékk fjölda verðlauna
fyrir árangurinn.
sjónauka frá Útvegsbændafélagi
Vestmannaeyja fyrir hæstu eink-
unn í siglingafræði. Þá fékk Óli
einnig bókaverðlaun fyrir ástundun
og framfarir í námi. Þess var sér-
staklega getið, er þessi verðlaun
voru afhent, að Óli Hans hefði
mætt í alla tíma í vetur og skilað
öllum verkefnum á tilsettum tíma.
Þó hafí hann unnið alla daga og
langt fram á kvöld eftir skóla og
væri búinn að hafa yfir hálfa millj-
ón í tekjur með náminu í vetur.
Að lokum fengu Sigurður Ingi,
Óli Hans og Gunnar Þór bókaverð-
laun fyrir hæstu einkunn í íslenskri
ritgerð.
Mikið fjölmenni var við skólaslit-
in og var hvert sæti í salnum skip-
að. Konur úr slysavarnardeildinni
Eykyndli buðu að venju viðstöddum
upp á kaffi og meðlæti að skólaslit-
um loknum. Grímur
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir ÓLA BJÖRN KÁRASON
Bandaríkj aþing:
Wright varð of þungur
baggi fyrir demókrata
Tom Foley. Jim Wright.
Veistu hvað Dukakis þýðir á
grísku? Gárungarnir í Boston
eru ekki lengi að svara þessari
spurningu: Mondale. Demókratar
hafa aðeins unnið forsetaembættið
einu sinni frá 1968. Michael Duk-
akis, sem er af grískum ættum,
og Walter Mondale, fyrrverandi
varaforseti, eru orðnir samnefnar-
ar fyrir vanmáttuga baráttu demó-
krata fyrir forsetaembættinu. En
demókratar hafa getað huggað sig
við það að hafa góðan meirihluta
í fulltrúadeild Bandaríkjaþings.
Vandræði Jims Wrights, þingfor-
seta, geta hins vegar stefnt meiri-
hlutanum í hættu, eða svo vona
repúblikanar að minnsta kosti, sem
í 35 ár hafa háð árangurslausa
baráttu gegn demókrötum í full-
trúadeildinni.
Jim Wright hefur sagt af sér
sem forseti fulltrúadeildarinnar en
Tom Foley, fyrrum leiðtogi demó-
krata í þingdeildinni, hefur tekið
við embætti hans. Aldrei fyrr hefur
forseti deildarinnar hrökklast úr
embætti. Hann hefur þegar til-
kynnt að hann muni láta af þing-
mennsku í lok þessa mánaðar og
þar með lýkur áratuga löngum
þingmannsferli valdamesta demó-
kratans í Bandaríkjunum. Wright
var kjörinn leiðtogi demókrata í
fulltrúadeildinni árið 1977 og
nokkrum árum síðar tók hann við
forsetaembættinu af Thomas
„Tip“ O’Neill. Wright er því enginn
venjulegur þingmaður.
Siðanefnd fulltrúadeildarinnar
sakaði Wright um brot á regium
þingsins í 69 atriðum en ljóst er
að Wright hefði þurft að veijast
fleiri ákærum ef hann hefði ekki
sagt af sér. Jafnvel þótt Wright
hverfi af þingi kann hann að sæta
rannsókn dómsmálaráðuneytisins
vegna hugsanlegra lagabrota.
Wright var allt fram á síðasta
dag reiðubúinn til að beijast fyrir
pólitísku lífi sínu, en hann sann-
færðist að lokum um að það væri
ógjörningur. Samheijar hans
höfðu misst móðinn og æ fleiri
kölluðu opinberlega á afsögn hans
sem forseta. Fréttaskýrendur eru
almennt sammála um að Wright
hafí sannfærst um að taflið væri
tapað þegar Tony Coelho, þriðji
valdamesti demókratinn í fulltrúa-
deildinni, ákvað að segja af sér í
kjölfar uppljóstrana um vafasöm
kaup hans á ótryggum skuldabréf-
um. Coelho hafði fram að þeim
tíma verið talinn einn efnilegasti
stjórnmálamaður flokksins.
Jim Wright hefur alla tíð haldið
því fram að hann sé saklaus og
hafí í engu brotið gegn reglum
þingsins, — hann sé í versta falli
sekur um slæma dómgreind.
Demókratar jafnt sem repúblikan-
ar í siðanefnd þingsins voru hins
vegar sammála um að ákæra
Wright. Albert R. Hunt, yfirmaður
fréttastofu The Wall Street Jour-
nal í Washington, segir að enginn
geti haldið því fram, eftir að hafa
lesið skýrslu nefndarinnar, að
Wright sé saklaust fórnarlamb.
Eiga repúblikanar
möguleika?
Demókratar sökuðu repúblikana
um siðblindu í forsetakosningunum
á síðasta ári og bentu m.a. á Iran-
kontra málið og Oliver North, auk
máls Eds Meese, fyrrum dóms-
málaráðherra. Vandræði Johns
Towers, fyrrum þingmanns frá
Texas, fyrr á þessu ári virtust
aðeins staðfesta fullyrðingar
demókrata. Tower, sem George
Bush útnefndi sem varnarmálaráð-
herra, var sakaður um drykkju-
skap, kvennafar og vafasöm tengsl
við hergagnaiðnaðinn.
íran-kontra málið og Ed Meese
komu ekki í veg fyrir stóran sigur
George Bush í forsetakosningun-
um á síðasta ári, en vandræði Jims
Wrights geta hins vegar haft alvar-
legar afleiðingar fyrir demókrata.
Repúblikanar hafa verið staðráðnir
í því að nota Wright-málið í ref-
skák stjórnmálanna, en þeim hefur
ekki tekist að hnekkja meirihluta
demókrata í fulltrúadeildinni í 35
löng ár.
Newt Gingrich, fulltrúadeildar-
þingmaður repúblikana, telur að
siðferðisbrestur sé fyrst og fremst
vandamál Demókrataflokksins og
bendir á að af þeim 35 þingmönn-
um sem siðanefnd deildarinnar
hafi rannsakað á undanförnum
árum hafi 30 verið demókratar.
Gingrich segir að níu eða tíu demó-
kratar séu á lista sem hann hefur
látið útbúa yfir þá sem hugsanlega
hafí brotið reglur þingsins.
(Gingrich sendi siðanefndinni
beiðni 26. maí 1988 um að rann-
saka Wright.)
Eitt aðalvandamál repúblikana
er að 99% af þingmönnum eru
endurkjörnir og því er nær útilokað
fyrir þá að vinna meirihlutann.
Þeir benda á að vald spilli og að
35 ár hafi spillt demókrötum í full-
trúadeildinni. Aukið vantraust al-
mennings á þingmönnum gæti því
komið repúblikönum vel. Skoðana-
kannanir benda til þess að álit kjós-
enda á þingmönnum sé lítið.
Erfitt að fá unga menn
Það er ljóst að siðferðiskröfurn-
ar sem gerðar eru til stjórnmála-
manna í Bandaríkjunum hafa auk-
ist á síðustu árum. Það sem lá í
þagnargildi fyrir áratug er dregið
fram,í dagsíjósið af fjölmiðlum,
samtökum ýmiskonar eða af þing-
mönnum sjálfum. Þeir fréttaský-
rendur sem hvað lengst hafa fylgst
með störfum Bandaríkjaþings
halda því fram að núverandi þing-
menn séu heiðarlegri en nokkru
sinni áður og að Jim Wright sé
aðeins undantekning.
Auknar siðferðiskröfur gera
mörgum þingmanninum lífið leitt,
eins og von er. Margir stjórn-
málamenn benda einnig á að gangi
kröfurnar út í öfgar muni verða
nær ógjörningur að fá unga og
hæfileikaríka menn til að gegna
þingmennsku. Og demókratar hafa
þegar orðið fyrir barðinu á þessu,
ekki vegna Jims Wrights heldur
vegna þess hve illa þeim gengur
að vinna forsetaembættið. Ef Ge-
orge Bush situr' á forsetastóli
næstu átta árin, sem ekki er ólík-
legt, verða sextán ár frá því að
Jimmy Carter, demókrati, sat í
Hvíta húsinu. Og þeir demókratar
sem gegndu trúnaðarstörfum þar
verða á sextugs- og sjötugsaldri
þegar og ef George Bush lætur
af embætti árið 1996.
Ungt fólk, sem venjulega laðast
að Washington í leit að pólitískum
frama, á litla möguleika sem demó-
kratar á meðan repúblikanar sitja
á forsetastóli. Margir hæfileikarík-
ir ungir demókratar verða þvi að
gefa vonir um stjórnmálaframa
uppá bátinn. Hneykslið í kringum
Wright gerir stjórnmál ekki eftir-
sóknarverð fyrir þá sem eftir
standa.
Enginn veit hvort og þá hvernig
Jim Wright á eftir að koma demó-
krötum illa á komandi árum. Það
veltur fyrst og fremst á tveimur
mönnum, líklega Thomas Foley og
Richard Gephardt. Thomas Foley,
leiðtogi demókrata í fulltrúadeild-
inni, hefur nú verið kjörinn forseti
deildarinnar. Foley tók formlega
við embættinu á þriðjudagskvöld
og hvatti í ræðu sem hann hélt
við það tækifæri til þess að endi
yrði bundinn á misklíð og væringar
innan veggja Bandaríkjaþings.
Hann er sagður gáfumaður og
líkiegur til þess að endurreisa virð-
ingu embættisins. En það sem
skiptir mestu máli fyrir demó-
krata, Foley nýtur virðingar jafnt
innan þings sem utan, ekki síst
hjá fjölmiðlum. Richard Gephardt,
sem sóttist eftir útnefningu demó-
krata til forseta á síðasta ári, mun
að líkindum taka við fyrra starfi
Foleys. Og demókratar binda vonir
við að þeim tveimur takist að snúa
vörn í sókn.
Höfundur er tréttaritari Morg-
unblaðsins íBoston í Banda-
ríkjunum.