Morgunblaðið - 04.12.1990, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. DESEMBER 1990
Ein fræg o g önnur snjöll
Bókmenntir
Sigurður Haukur Guðjónsson
ALADDIN OG
TÖFRALAMPINN
Ævintýri úr
Þúsund og einni nótt.
Myndskreyting:
Alison Claire Darke
Þýðing og endursögn:
Silja Aðalsteinsdóttir
Umbrot og filmuvinna:
Steinholt hf.
Prentað á Ítalíu
Útgefandi: Mál og menning
Sem strák þótti mér lítil skemmt-
an að ævintýrum Þúsund og einnar
nætur, átti erfitt með að skilja þann
hugarheim er að baki lá. Lífið allt
hefir ekki þvegið af mér þennan
barnaskap, vona reyndar, að það
geri það aldrei, ræni mig þeirri
skoðun, að auður og hamingja séu
arður vinnu og slípun hæfileika,
ekki glópalán hókuspókus aðferða.
Víst verð ég að viðurkenna, að
þarna rekast skoðanir mínar á, eins
og svo oft áður, við skoðanir þús-
unda annarra. Þúsund og ein nótt
er sem sé talin mikið listaverk og
snillingar um allan heim hafa sótt
í þessar sagnir flugfjaðrir. Það er
því vissulega við hæfi á lottóöld,
að rilja upp söguna um Töfralamp-
ann.
Skraddarasonur, 15 ára slæp-
ingi, kynnist dularfullum mapni,
sem þykist frændi látins föður
drengsins. Vinátta tekst með þeim,
og „frændinn" heitir snáðanum
gulli og gersemum láti hann að vilja
hans. Niður í iður jarðar skyldi
Aladdin halda í leit að töfralampa,
og „frændinn" gaf drengnum hring,
sem vernda átti hann gegn öllu illu
á för. Lampann fann Aladdin, ger-
semi mikla, en er hann ætlaði til
yfirborðs jarðar aftur, þá sýndi
„frændinn" honum annað þel en
fyrr. Þeir takast á um lampann, og
gengur á ýmsu, en með hjálp
hringsins góð^ fær Aladdin sigur,
eignast höll mikla og prinsessuna
af Persíu.
Silja endursegir ævintýrið mjög
vel, mál hennar lipurt og tært.
Myndskreytingin, nýjar vatnslita-
myndir, er listavel gerð, glíma
barnslegrar einfeldni og ágirndar
töfruð fram á eftirminnilegan hátt.
Prentun góð. Frágangur allur
útgáfunni til mikil sóma.
NÍSKI HANINN
Ævintýri gert eftir
tékkneskri teiknimynd
Texti: Emil Ludvik
Myndir: Zdenek Miler
Þýðing: Hallfreður Örn
Eiríksson
Filmusetning og umbrot:
G. Ben. prentstofa hf.
Prentað í Hong Kong
Útgefandi: Mál og menning
Bókin tilheyrir flokknum Segðu
mér söguna aftur, flokki sígildra
myndabóka í endurútgáfu. Það er
vel til fundið, því að þetta tékkn-
eska ævintýri kallar á lestur aftur
Myndskreyting eftir Alison Claire Darke.
og aftur, svo meistaralega sem það
er sagt.
í raun er þetta óður um kærleik-
ann. Hani og hæna áttu heima á
PRENTLJOS
Bækur
Kjartan Arnason
Oddný Sv. Björgvins: Þegar
prentljósin dansa. Ljóð, 84 bls.
Teikningar: Margrét Birgisdótt-
ir. Skákprent 1990.
Oddný mun nú vera að stíga sín
fyrstu opinberu skref á skálda-
brautinni. Ef skrefin eru talin í
fjölda verka, eru þau þegar orðin
tvö, þareð jafnhliða ljóðabókinni
Þegar prentljósin dansa koma út
smásögumar Níu nornaljós.
Þegar prentljósin dansa ber þess
að mörgu leyti merki að vera frum-
raun, stundum fékk ég á tilfínning-
una að ort væri af meira kappi en
forsjá. Mér er þó bæði ljúft og skylt
að geta þess að í bókinni eru all-
nokkur snotur ljóð. Helsta einkenni
þeirra sýnist mér vera að þar fær
einfaldleikinn að njóta sín skrúð-
laust. Þannig ljóð er að mínum dómi
Álag frá umhverfi:
Trén
veija sig
utanum
mig-
Synda
í djúpinu
fyrir framan
mig-
Ég styðst við
sterka stofna
en bikarinn
vex yfír
mig-
Þegar verr tekst þykir mér
Oddnýju hætta nokkuð til að of-
hlaða ljóð sín. Innihaldið á þá á
hættu að týnast í heimagerðum
nýyrðum (skuggaskin, áraldir,
hvítmóðuperluskin, blikbrjóta) eða
stuðlun sem stundum flæðir yfír
bakka sína („Blöðrur, blóm/ og
brosandi böm/ og gleraugu bjórs-
ins/ skjóta og miða á/ brúður og
bangsa“, Tívolí).
Einsog áður segir er einfaldleiki
Oddný Sv. Björgvins
það sem mér þykir láta Oddnýju
best. Mér datt líka í hug hvort hún
yrði ekki hið ágætasta prósaljóð-
skáld. Sú hugmynd spratt af því
að við og við fannst mér erindi
hennar — þótt áhugavert væri —
ekki njóta sín í venjubundnu ljóð-
formi, ljóðunum hætti til að verða
of löng og hlaðin. Þar gæti einmitt
prósaformið hentað enda gefur það
skáldinu ofurlítið meira fijálsræði
— sem þó er vitanlega rétt að fara
gætilega með. Hér koma nokkur
ljóð uppí hugann, s.s. Eyðimerkur-
augun, Við erum bergnumin og
Óður til indverskrar konu.
Eitt besta ljóð bókarinnar þykir
mér vera Vonarljósið sem hefur ein-
mitt til að bera áðumefndan ein-
faldleika, einnig er myndin ágæt-
lega meitluð og góð samsvörun
milli forms og innihalds:
Allt er grátandi
grátt og himintárin
falla hörð og köld
inní sálarfylgsnin
Þá leiftrar eitt
lítið skjáljós
handan við strætið.
í samræmi við þetta ljóð mætti
Oddný leggja meiri rækt við mynd-
mál ljóða sinna og forðast að nota
torkennileg samsett orð til skrauts.
Skrúð og útflúr kann að virðast
glæsilegt við fyrstu sýn en hefur
tilhneigingu til að missa gljáann
þegar frá líður; þannig vill kjaminn
týnast í föllnu skrauti. Oddný sýnir
allvíða í þessari bók að hún getur
sett erindi sitt fram umbúðalaust
vilji hún það við hafa. Af slíku
mætti hún að mínu viti gera meira.
bæ í jaðri skógar. Haninn hafði
þann starfa að vekja svefnpurrk-
umar á bænum, að því loknu gat
hann sprangað um með hænunni í
leit að æti. Öllu deildu þau jafnt,
happ annars var happ þeirra
beggja. Svo er það einn dag, inni
í skógi, að ágimdin grípur hanann,
í honum stendur, og líf hans á blá-
þræði. Hænan fyllist ekki heift yfír
brigð hans, heldur leitar hjálpar.
Marga þraut þurfti hún að sigra,
flytja bænmál til Skjöldu gömlu,
lækjar og engis. En hananum bjarg-
aði hún, og hann lærði að ágirnd
borgar sig ekki.
Mál Hallfreðs er sérlega þokka-
fullt, fallegt.
Myndir eru svo lifandi og fallegar
að unun er að, hrein listaverk.
Prentun og allur frágangur slíkur
að til fyrirmyndar er.
Hafíð þökk iyrir.
■ ORNOGORLYGUR hafagef-
ið út bókina Grín og gamanmál
sem Guðjón Ingi Eiríksson safn-
aði. Safnandi segir í formála m.a.:
„Þeir brandarar sem á eftir koma,
em án kláms, kynþáttafordóma og
hlutdeildar sveltandi fólks í Eþíópíu,
en því miður hafa alltof margar
skopsögur gengið út á að niður-
lægja fólk, sem á um sárt að binda:
Ennfremur em engir Hafnarfjarð-
arbrandarar í bókinni, enda flestir
þeirra löngu úreltir og tími til kom-
in að leggja þeim.“
m\\
i \ 1 I II II /
IM\
f I
II:
tm »i \ im\
/// / ^
fjr

4
Kópal Tónn 4
Gcfur matta áferð.
Hcntar einkar vcl
þar scm minna
mæðir á, t.d. í
stofum, borðstof-
um, í svefnherbergi
og á loft.
Kópal Glitra 10
Hcfur örlítið mciri
gijáa cn KÓPAL
TÓNN og þar af
lciðandi bctri
þvottheldni. Hentar
vel þar scm mcira
mæðir á.
Kópal Birta 20
Gcfur silkimatta
áfcrð. Hentar vcl
þar scm mæðir
talsvert á vcggflcti,
t.d. á ganga, barna-
herbcrgi, eldhús, og
þar scm óskað er
eftir góðum gljáa.
Kópal Flos 30
Hcfur gljáa scm
kcmur að góðum
notum á leikhcr-
bcrgið, stigaganga,
barnaherbcrgi,
baðhcrbergi, þvotta-
hús o.fl. Hcntar
cinnig á liúsgögn.
Kópal Geisli 85
Gcfur mjög gljáandi
áfcrð og hcntar þar
scm krafist cr
mikillar þvotthcldni
og stykleika, t.d. í
bílskúrinn, í
geymsiuna og í
iðnaðarhúsnæði.
Hcntar cinnig á
húsgögn.
Kópal innanhúss-
málning er með
flmm gljástig
KÓPAL er samheiti á innan-
hússmálningu sem uppfyllir
kröfur um ómengandi máln-
ingarvöru til innanhússnota á
Norðurlöndum. KÓPAL
yfirmálning er vatnsþynnan-
leg, fæst með fimm gljástigum
og I staðallitum og nær ótelj-
andi sérlitum skv. KÓPAL
tónalitakortinu. KÓPAL
yflrmálning er auðveld í með-
förum, slitsterk og áferðar-
falleg og seld í öllum málning-
arverslunum landsins.
máíning'f
-það segir sig sjdlft —
*
s
"V
//I
/M/ WiMlí II l /
ML \Mk III/V/i
\ \ \
» \t 'ii/m \\x