Morgunblaðið - 01.10.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. OKTÓBER 1991
21
Guðjón Ármann Eyjólfsson skólasljóri kennir nemendum Stýrimanna-
skólans að nota sextant.
um stjórnun og fleiri greinar sem
tengjast skipstjórnarnáminu.
Próf
Próf við skólann hafa einnig tek-
ið breytingum í tímans rás. I önd-
verðu voru prófin tvö; hið minna
stýrmannapróf og hið meira stýri-
mannapróf. Hið fyrrnefnda var
ætlað fiskimönnum og var fyrst
haldið vorið 1893, luku því 6 nem-
endur. Hið síðara var einkum ætlað
þeim sem hugðust stunda milli-
landasiglingar á kaupskipum. Það
var fyrst haldið 1899 og gekk þá
einn nemandi undir það próf. Árið
1936 voru gefin út ný lög um at-
vinnu við siglingar á íslenskum
skipum og jafnframt ný lög um
Stýrimannaskólarin í Reykjavík.
Prófín urðu nú fjögur: hið minna
fiskimannapróf, hið meira fiski-
mannapróf, farmannapróf og skip-
stjórapróf á varðskipum. Varð-
skipapróf var fyrst haldið árið 1953.
Þessi tilhögun prófa var óbreytt til
ársins 1966 en þá var námsefni 1.
bekkjar farmanna og fiskimanna
samræmt og námið lengt úr 4 mán-
uðum í 7, en fram að þeim tima
höfðu þessar deildir verið aðskildar.
Prófið var nefnt skipstjórnarpróf
1. stigs en hið minna stýrimanna-
próf var lagt niður. Árið 1972 var
svo námsefni 2. bekkjar farmanna
og fiskimanna samræmt og nefnt
skipstjórnarpróf 2. stigs.
Skipstjórnarnám úti á landi
Árið 1937 hóf Stýrimannaskólinn
í Reykjavík að standa fyrir skip-
stjórnarnámi á nokkrum stöðum úti
á landi. Árið 1964 var Stýrimanna-
skólinn í Vestmannaeyjum stofn-
settur og starfar í tveim deildum
er veita full réttindi fiskimanna
(skipstjórnarpróf 1. og 2. stigs).
Haustið 1981 hófst við Dalvíkur-
skóla skipstjórnarnám 1. stigs sem
var í faglegri umsjá Stýrimanna-
skólans í Reykjavík fram til 1987
er menntamálaráðherra veitti Dal-
víkurskóla heimild til að annast
einnig kennslu á 2. stigi og hafa
jafnframt á hendi öll próf og ábyrgð
á kennslunni, en námið hefur fylgt
námsvísi Stýrimannaskólans í
Reykjavík.
Framtíðin
Stýrimannaskólinn í Reykjavík
starfar samkvæmt lögum frá 1972,
en 15. mars 1991 undirritaði
menntamálaráðherra nýja reglu-
gerð fyrir Stýrimannaskólann.
Helstu breytingar á starfi skólans
samkvæmt hinni nýju reglugerð eru
þessar: Inntökuskilyrði til náms á
1. stigi verða m.a. þau að hafa eft-
ir grunnskólapróf lokið a.m.k. 32
námseiningum í almennum greinum
í framhaldsskóla, þ.e. í stærðfræði,
eðlisfræði, efnafræði, bókfærslu,
tölvum, ensku, dönsku og íslensku.
Þetta samsvarar námi í einn vetur,
eða tveimur námsönnum. Að loknu
1. stigi skal til viðbótar ljúka 16
námseiningum í almennum greinum
áður en nemendur geta hafið nám
á 2. stigi. Fyrir þá sem hafa ekki
lokið tilskyldum einingum í almenn-
um greinum munn starfa sérstök
undirbúningsdeild við Stýrimanna-
skólann. Umsækjendur um skóla-
vist skulu hafa a.m.k. 6 mánaða
sigiingatíma, en hann var áður 24
mánuðir, þar af máttu 6 mánuðir
vera svonefndur óskilgreindur sigl-
ingatími við störf tengd sjó-
mennsku. Nú verður aðeins tekinn
gildur siglingatími samkvæmt sjó-
ferðabók.
Bókasafn Sjómannaskólans
í febrúar 1989 var bókasafn Sjó-
mannaskólans opnað en Stýrimann-
askólinn og Velskóli íslands standa
sameiginlega að safninu, sem er
sérstakt fagbókasafn helgað sjávar-
útvegi og siglingum, vélum og
tækjabúnaði skipa. Bókakosturinn
er nú rúmlega 1.700 bindi og safn-
inu berast reglulega um 160 tíma-
rit.
Farsælt starf í 100 ár
Aðsókn að Stýrimannaskólanum
hefur verið talsvert breytileg allt
frá fyrstu tíð. Skýring liggur ekki
í augum uppi í fljótu bragði en við
nánari skoðun sést hve skólinn er
samofinn afkomu allrar þjóðarinn-
ar. Þegar góðæri hefur verið í sjáv-
arútvegi og þjóðarhagur hefur stað-
ið með blóma, þá hefur aðsóknin
aukist en dvínað á samdráttarskeið-
um í þjóðlífinu.
Mikil festa hefur einkennt starf
skólans og góður andi sem m.a.
sést á því að þau 100 ár sem hann
hefur verið starfræktur hafa skóla-
■ stjórar aðeins verið 5 og fastir kenn-
arar 27. Þessir hafa verið skóla-
stjórar: Marlcús' F. Bjarnason
1891-1900, Páll Halldórsson
1900-1937, Friðrik V. Ólafsson
1937—1962, Jónas Sigurðsson
1962—1981 og Guðjón Ármann
Eyjólfsson frá 1981. Áf kennurum
sem lengst hafa starfað má nefna
BenediktH. Alfonsson 1960—1991,
Einar Jónsson 1920—1928 og
1929—1947, Guðmund B. Krist-
jánsson 1902—1906 og 1911—
1946, Helga J. Halldórsson 1945—
1985, Ingólf Þórðarson 1947—
1982, Sveinbjörn Egilson 1897 og
1920-1943, Vilmund Víði Sigurðs-
son frá 1968, Þorvald Ingibergsson
1959—1961 og frá 1962 og Þórarin
Jónsson 1954—1982. Stundakenn-
arar hafa verið tæplega 200 og
hafa sumir þeirra kennt í áratugi.
í þessum hópi er að finna ýmsa
þjóðkunna menn, svo sem Bjarna
Jónsson frá Vogi, Einar H. Kvaran
rithöfund, Guðmund Hannesson
prófessor og Kristján Eldjárn for-
seta íslands. Hafsteinn Bergþórs-
son skipstjóri og síðar forstjóri
Bæjarútgerðar Reykjavíkur (BUR)
hefur lengst allra verið prófdómari
við skólann, 1930—1976.
Það hefur ekki staðið mikill styr
um Stýrimannaskólann í Reykjavík
á þessum 100 árum; landsmenn
hafa verið samdóma um nytsemi
hans og skólinn hefur unnið starf
sitt að mestu í kyrrþey. í turni Sjó-
mannaskólans á Rauðarárholti er
leiðarviti fyrir innsiglinguna til
Reykjavíkur. Með sanni er það
táknrænt fyrir starf skólans í þessi
100 ár: Stýrimannaskólinn í
Reykjavík hefur verið leiðarviti
hinni íslensku sjómannastétt.
Einnaf
þúsundum
Nafn: Sigurður Baldursson
Starf: Framkvæmdastjóri
Aldur: 31
Heimili: Birkimelur lOa, Reykjavík
Bifreið: VW Golf 1991
Áhugamál: íþróttir, kvikmyndir og klassískur jazz
Mitt álit: „Ég hafði áður greitt í marga lífeyrissjóði.
Eftir talsverða skoðun komst ég að þeirri niðurstöðu að
lífeyrir minn er best geymdur í Frjálsa lífeyrissjóðnum.
Þaðan mun ég fá endurgreiddan lífeyri í samræmi við
iðgjöld og fjármunirnir eru mín séreign sem erfast og geta
þannig nýst sem líftrygging.“
<Q>
VERÐBRÉFAMARKAÐUR
FJÁRFESTINGARFÉLAGSINS HF.
HAFNARSTRÆTI 7,101 REYKJAVÍK, S. (91) 28566
KRINGLUNNI. 103 REYKJAVÍK S. (91) 689700 • RÁÐHÚSTORGI 3, 600 AKUREYRI S. (96) 11100