Morgunblaðið - 01.10.1991, Blaðsíða 55

55
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. OKTÓBER 1991
I
>
|
Þ
»

I
I
I
»
>
>
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Við komu Vigdísar Finnbogadóttur, forseta íslands, til Akureyrarflugvallar afhenti Brynja Björk
Vilhjálmsdóttir forsetanum blómvönd.
Hátíðarfundur Landsbjargar á Akureyri:
Stofnuð til að stuðla að sam-
heldni bj örgnnar sveitanna
Landsbjörg formlega stofnuð. Á myndinni eru: sitjandi frá vinstri:
Ólafur Proppé formaður Landsbjargar og Guðjón Magnússon
forseti Rauða Kross íslands. Standandi frá vinstri: Jón Gunnars-
son og Arnfínnur Jónsson í sljórn Landsbjargar, Hannes Hauks-
son, framkvæmdastjóri RKÍ og Árni Gunnarsson, gjaldkeri RKÍ.
„LANDABJÖRG er stofnuð til
að auka samheldni björgunar-
sveita og til að stuðla að far-
sælu björgunar- og slysavarna-
starfi í landinu," sagði Ólafur
Proppé formaður Landsbjarg-
ar, hins nýstofnað landssam-
bands björgunarsveita á hátíð-
arfundi sem haldinn var af til-
efni stofnunar samtakanna á
Akureyri á laugardag. Forseti
Islands, Vigdís Finnbogadóttir
er verndari samtakanna, en
hún flutti samtökunum árnaða-
róskir á fundinum. Það gerði
einnig Þorsteinn Pálsson dóms-
málaráðherra, en herra Ólafur
Skúlason biskup íslands flutti
blessunarorð. Um 700 björgun-
arsveitarmenn og gestir sóttu
hátíðarfundinn.
)
Landsbjörg og Rauði kross ís-
lands skrifuðu á laugardag undir
samkomulag um víðtækt samstarf
í mörgum málum er snerta starf-
semi beggja félaganna, en m.a.
hefur verið ákveðið að koma á fót
alþjóðlegri björgunarsveit, en í
henni verður hópur fagfólks er
reiðubúið er að fara á vettvang í
öðrum löndum þegar alvarleg áföll
verða þar.
Ólafur Proppé sagði í ræðu
sinni á hátíðarfundinum, að til-
gangur með slíku starfí væri ekki
síst sá að læra meira um skipulag
og framkvæmd björgunarstarfa
við erfíðar aðstæður. „Sú þekking
og reynsla sem þannig fæst mun
koma sér vel hér heima þegar
áfallið verður, væntanlega öllum
að óvörum. Einnig er hugsanlegt
að við getum aðstoðað við upp-
byggingu björgunarstarfs annars
staðar og miðlað þannig öðrum
þjóðum af þeirri reynslu sem við
höfum aflað okkur á undanförn-
um árum.“
Innan Landsbjargar eru þrjátíu
björgunarsveitir með á þriðja þús-
und félaga á útkallsskrá og um
tólf hundruð virka félaga. Sveit-
irnar eiga mikið af tækjum og
björgunarbúnaði og má þar nefna
að þær hafa yfir að ráða á fímmta
hundrað fjarskiptatækja af ýmsu
tagi.
Stj óriiarandstaðan fag'nar tillögum
Bush 1 afvopnunarmálum:
Spor í rétta átt
-segir Steingrímur Hermannsson
STJÓRNARANDSTAÐAN á íslandi fagnar tillögum George Bush for-
seta Bandaríkjana í afvopnunarmálum sem forsetinn setti fram í sjón-
varpsávarpi á föstudagskvöld. Steingrímur Hcrmannsson formaður
Framsóknarflokksins segir tillögurnar spor í rétta átt og fagnar þeim
mjög því í tillögunum sé tekið undir það sem Islendingar hafi lengi
barjst fyrir, fækkun kjarnavopna á höfunuin. Albert Jónsson starfsmað-
ur Oryggismálanefndar segir að augljóst sé að tillögur Bush eigi sér
rætur í breyttri heimsmynd og vonin sé sú að Sovétmenn fylgi á eftic
með svipaðar aðgerðir. Eyjólfur Konráð Jónsson formaður utanríki?
málanefndar Alþingis segir að þetta hafi verið rétt ákvörðun af hendi
Bush í Ijósi þess að nú fremur en áður er rétti tíminn til að reyna leiðir
til að tryggja heimsfriðinn án vopna og vopnaskaks.
„Ég fagna þessu mjög og fínnst
að loksins hafí verið tekið undir það
sjónarmið sem við íslendingar höfum
iengi barist fyrir og það er að fækka
kjamorkuvopnum í höfunum," segir
Steingrímur Hermannsson formaður
Framsóknarflokksins. „Ég vona að
framvinda málsins verði sú að kjarn-
orkuvopn hverfí alveg úr höfunum
en það sem Bush hefur sagt er alla-
vega spor í rétta átt.“
Steingrímur segir að það hafí
komið honum nokkuð á óvart hve
Bush tók djúpt í árinni. Ég átti frem-
ur von á að þessi fækkun yrði í samn-
ingum milli Bandaríkjamanna og
Sovétmann en ekki einhliða af hálfu
Bandaríkjamanna. Þar að auki hafa
Bush og NATO álltaf verið mótfallin
því að fækka kjarnavopnum í höfum
þegar við íslendingar höfum hreyft
þeim- málum á fundum.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir ein
af þingkonum Kvennalistans segir
að tillögur Bush séu ánægjuleg
stefnubreyting og skref í rétta átt
en mikilvægt sé að tillögurnar hafí
í för með sér keðjuverkun til frekari
afvopnunar. „Ég tel að þetta hafi
verið rétt og eðlileg viðbrögð af hálfu
bandaríkjaforseta við breyttri heims-
mynd og ég vona að Sovétríkin fylgi
á eftir með svipuðum aðgerðum,“
segir Ingibjörg. „Þótt tillögurnar feli
í sér verulega fækkun kjamavopna
á höfunum og slíkt sé okkur íslend-
ingum mikilvægt verður nú að huga
að því að enn verða til staðar kjarna-
kljúfar í kjarnorkuknúnum skipum
og kafbátum sem ógna lífríki okkar.
Má í því sambandi minna á að nú
liggja á hafsbotni Atlanshafs fímm
slíkir kafbátar sem virka fyrir okkur
eins og tímasprengja.“
Ólafur Ragnar Grímsson formaður
Alþýðubandalagsins segir að sér
fínnist þessar tillögur vera mjög
merkilegar og marki þær í raun af-
gerandi stefnubreytingu og tímamót
af hálfu Bandaríkjamanna í afvopn-
unarmálum og ástæða til að fagna
því. „Sú kenning hefur verið uppi
að einhliða afvopnun kæmi ekki til
greina," segir Ólafur Ragnar Gríms-
son. „NÚ hefur Bush hinsvegar stig-
ið eitt stærsta skerf sem um getur
í átt að einhliða afvopnun. Þetta
skref er stigið sökum þess að Banda-
ríkjamenn telja að sér stafí ekki leng-
ur hernaðarleg ógn af Sovétríkjun-
um. Því hlýtur sú spuming að vakna
hvort ástæða sé lengur ti! að hafa
herstöð á Islandi. Því hver er nú
óvinurinn?"
Rétti tíminn að reyna
Eyjólfur Konráð Jónsson formaður
utanríkismálanefndar Alþingis segir
að hann fagni þessu frumkvæði
Bandaríkjamanna í afvopnunarmál-
um og að sér komi í sjálfu sér ekki
á óvart hve umfangsmiklar tillögur
Bush eru. „Eins og staðan er í alþjóð-
amálum í dag í kjölfarið á hru^.
kommúnismans er nú rétti tíminn til
að reyna viðamikla afvopnun," segir
Eyjólfur Konráð Jónsson. „Rétti
tíminn til að reyna leiðir til að tryggja
heimsfriðinn án vopna og vopna-
skaks. Og það er ánægjulegt fyrir
okkur íslendinga hve tillögur Bush
ganga langt í afvopnun á höfunum.“
Albert Jónsson starfsmaður Ör-
yggismálanefndar segir að augljóst
sé að tillögur Bush eigi sér rætur í
breyttri heimsmynd og breyttum
aðstæðum í pólitík í heiminum. „Ef
litið er á sögu afvopnunarsamningvT
risaveldanna frá upphafí eða 1969
kemur í ljós að þau eru bæði sam-
mála um stjórnun á vígbúnaðarkapp-
hlaupinu en samningaviðræður
þeirra hafa alltaf sveiflast eftir pólit-
ískum atburðum og pólitískar hindr-
anir hafa komið í veg fyrir verulegan
árangur,“ segir Albert. „Á síðustu
tveimur árum hinsvegar hefur þró-
unin orðið sú að þessum pólitísku
hindrunum hefur verið rutt úr vegi.
Bush tekur sínar einhliða ákvarðanir
nú í samræmi við þennan breytta
veruleika.“
í máli Alberts kemur einnig fram
að það vekji nokkra athygli að
Bandaríkjamenn halda áfram þeirri
stefnu sinni nú að afvopnast einhlið^
á höfunum og fjarlægja nú úr flotan'"
um kjarnorkudjúpsprengjur, bæði úr
þyrlum og kafbátaleitarflugvélum
svo og úr flugvélum á flugmóður-
skipum. „Þar að auki ætla þeir að
fjarlægja skammdrægar Tomahawk
eldflaugar sínar úr kafbátum en ekki
langdrægar eldflaugar. Það hefur
ávallt verið skilningur Bandaríkja-
manna að langdrægar eldflaugar í
kafbátum auki stöðugleika í vígbún-
aðarmálum og flestir sérfræðingar í
þeim málaflokki eru sammála um
þetta,“ segir Albert.
OKTOBEItllTCAFAN
Á LEID TIL FELAOA!
• Vandaðar saíðaarkir
• Handhægar safnmöppnr
• Ráðgjöf námsheið
• Sauma- og prjónahandbók í kaupbæti
Ertn komin í kiúbbinn?
Síniinn er: 91-688 300