Morgunblaðið - 19.11.1991, Blaðsíða 48

SYKURLAUSfWj^

MORGUNBLAÐID, ADALSTRÆTI 6, 101 REYKJAVÍK
SÍMI 601100, FAX 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
ÞRIÐJUDAGUR 19. NÓVEMBER 1991
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Forsvarsmenn Alumax:
ísland þegar komið inn
í framleiðsluáætlanir
Eins prósent vaxtamunur hefði kostað
Atlantsál 50 til 60 milljónir dala
ÞEIR Allen Born, stjórnarfor-
maður Amax, samsteypunnar
sem á bandaríska álfyrirtækið
Hlaup í
Skeiðará
HLAUP er komið í Skeiðará
og mældist það um 1.200
rúmmetrar á sekúndu I gær-
dag. Að sögn Odds Sigurðs-
sonar, jarðfræðings hjá
Orkustofnun, hófst hlaupið
að einhverju marki fyrir sex
dögum og leggur mikla fýlu
af jöklinum.
Miðað við önnur hlaup má
nefna að hlaupið árið 1986
mældist mest 2.100 rúmmetrar
á sek. Sagði Oddur að þetta
hlaup gæti orðið svipað. „Það
hagar sér eins og vex jafn hratt
og þá en það er aldrei að vita
hversu hátt það kemst,” sagði
Oddur. „Það óvenjulega við
þetta hlaup er að það byijaði í
september og stóð fram í októ-
ber en datt svo niður. Má því
segja að þetta sé eitt og sama
hiaupið en með hléi.”
Alumax, Paul Drack, aðalfor-
stjóri Amax og sljórnarformað-
ur Alumax, og Bond Evans,
forstjóri Alumax, segja að
ásetningur Alumax um að reisa
og reka álbræðslu á Keilisnesi
sé með öllu óbreyttur. „Það er
aðeins spurning um tíma, hve-
nær við hefjumst handa,” sagði
Allen Born í samtali við Morg-
unblaðið. Born sagðist þegar
vera farinn að reikna með ís-
landi í framleiðsluáætlunum
Alumax fyrir næstu 5 til 6 árin.
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra
sagði í samtali við Morgunblaðið
í gær að hann væri ánægður mcð
heimsókn þeirra Alumaxmanna og
samtöl sín við þá Born, Drack og
Evans. „Ég tel að heimsókn þeirra
staðfesti ásetning þeirra að vilja
bvggja hér álver, þegar markaðs-
aðstæður leyfa,” sagði iðnaðarráð-
herra.
Paul Drack sagði m.a. „Þú
mátt trúa því að ekkert bandarískt
fyrirtæki legði í þann milljóna
dala kostnað til undirbúnings á
svona verkefni eins og við höfum
gert, án þess að dauðans alvara
væri að baki ásetningnum um að
ráðast í framkvæmdir.”
I svörum álforstjóranna kom
fram að þótt einungis eitt pró-
sentustig hefði borið á milli þess
sem álfyrirtækin töldu ásættan-
lega vexti og þess sem lánastofn-
anir voru reiðubúnar að bjóða, þá
hefði þetta eina prósentustig getað
kostað álfyrirtækin allt að þremur
og hálfum milljarði króna. Bond
Evans sagði: „Við erum hér að
ræða um fjárfestingu upp á 800
til 900 milljónir dollara, og 1% af
900 milljónum dollara er 9 milljón-
ir dollara (540 milljónir króna).
Þegar þú horfír til þess að endur-
greiðslutími lánsins er 12 ár, þá
sérðu að þetta eina prósentustig
þýðir útgjaldaáuka fyrir Atlantsál
upp á 50 til 60 milljónir dollara
(3 til 3,6 milljarðar króna).”
Sjá viðtal við Born, Drack
og Evans á niiðopnu.
Morgunblaðið/Þorkell
Davíð Oddsson forsætisráðherra bauð forsvarsmönnum Alumax
til hádegisverðar að Þingvöllum í gær. Hér eru Allen Born, stjórnar-
formaður Amax, Davíð Oddsson forsætisráðherra og dr. Jóhannes
Nordal, formaður íslensku álviðræðunefndarinnar, við Þingvallabæ-
inn.
Seðlabankinn:
IiuilánSvStofiiaiiir hafa greitt
um 178 milljónir í refsivexti
Á tímabilinu jan.-sept. 1 fyrra var upphæðin 27,3 milljónir kr.
INNLANSSTOFNANIR borg-
uðu til Seðlabankans 177,9
milljónir króna í refsivexti á
tímabilinu janúar-september í
ár. Refsivextir þessir voru sök-
um þess að innlánsstofnunum
tókst ekki að uppfylla skyldur
sínar um lausafjárstöðu. Birgir
ísleifur Gunnarsson seðlabank-
astjóri sagði í gær að á sama
Vilja selja síld í skipt-
um fyrir jarðgöng
ERINDI tveggja íslendinga þess efnis að fram fari vöruskipti á
síld og jarðgangagerð hefur nú legið nokkurn tíma hjá stjórnvöld-
um og Síldarútvegsnefnd, sem hefur einkaleyfi á útflutningi salt-
síldar. Talað er um sölu á um 50.000 tonnum af síld, til helminga
saltaðri og frystri og greiðsla komi að hálfu í gjaldeyri og hálfu
í gerð jarðganga. Endanleg afstaða hefur ekki verið tekin til þcssa
máls.
Það var í haust að íslendingarn-
tk' náðu samkomulagi við. júgó-
slavneska aðila þess efnis að þeir
keyptu héðan um 50.000 tonn af
síld, saltaðri og frystri. Síldin yrði
síðan seld áfram í Austur-Evrópu,
en þangað hefur ekki tekist að
selja síld á þessari vertíð enn sem
komið er. Tvímenningarnir telja
fcig vera með góðar 'tryggingar
fyrir því að greiðsla komi fyrir
síldina og benda á, að með því að
selja hana á þennan hátt, megi
auka verðmætin verulega miðað
við að hún yrði annars brædd. í
erindi sínu gera þeir ráð fyrir verð-
mætaaukningu upp á um tvo millj-
arða króna, en það svarar að þeirra
sögn til 7 til 8 kílómetra í jarð-
göngum eins og hér hafa verið
gerð.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins, hafa ráðherrar ríkis-
stjórnarinnar tekið misvel í erindi
þetta. Forsætisráðherra mun and-
vígur því að blanda saman opin-
berum framkvæmdum og sölu
sjávarafurða úr landi. Þá hefur
ekki verið tekin ákvörðun um frek-
ari jarðgangagerð, en þegar er
hafin á Vestfjörðum og því hefur
samgönguráðuneytið ekki talið sig
geta greitt fyrir síldarsölunni með
samningum um gerð jarðganga.
Hjá Síldarútvegsnefnd munu
menn vera jákvæðir gagnvart til-
raunum til að auka verðmæti út-
fluttrar síldar, en telja sig ekki
geta krafizt ákveðinna opinberra
framkvæmda til að greiða fyrir
þeim. Af ráðherrum ríkisstjórnar-
innar hefur utanríkisráðherra ver-
ið jákvæðastur, samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins, en hann
liefur þó ekki tekið neina afstöðu
til erindis þessa.
tímabili í fyrra hefðu þessir
refsivextir numið 27,3 milljón-
um króna.
Samkvæmt reglugerð um
Seðlabanka íslands er bankanum
heimilt að setja innlánsstofnunum
reglur um lágmarkshlutfall
lausafjár sem skuli bundið í bank-
anum. Er nú miðað við að hlutfall
þetta sé 12% af ráðstöfunarfé inn-
lánsstofnana. Uppfylli innláns-
stofnun ekki þessa skyldu koma
til viðurlög af hendi Seðlabankans
í formi refsivaxta á þá upphæð
sem á vantar til að réttu hlutfalli
sé náð. Birgir ísleifur Gunnarsson
segir að bankanum sé gefið sjálf-
dæmi um að ákveða hverjir refsi-
vextirnir skuli vera en nú er miðað
við að þeir séu hinir sömu og 30
daga vanskilavextir. Frá og með
1. nóvember eru þeir því 27% á
ári eða 2,25% á mánuði. Refsivext-
irnir eru reiknaðir út mánaðarlega.
Af þeim tekjum sem Seðlabank-
inn innheimtir í formi refsivaxta
fara 75% til ríkissjóðs en 25% til
bankans. Birgir ísleifur segir að
þær tekjur bankans séu flokkaðar
sem almennar rekstrartekjur en á
fyrstu níu mánuðum þessa árs
námu þær 44,5 milljónum króna.
1 máli Birgis ísleifs Gunnars-
sonar kemur fram að þessir miklu
refsivextir endurspegli erfiða
stöðu innlánsstofnana um þessar
mundir. Af þeim sökum hafi Seðla-
bankinn gripið til þess ráðs að
minnka bindiskyldu innlánsstofn-
ana úr 7% í 6% og tók sú ákvörð-
un gildi þann 31. október sl. Um
bindiskylduna gilda þær reglur að
hún á að vera ákveðið hlutfall af
aukningu ráðstöfunarfjár. Við
breytinguna runnu um 1,6 millj-
arðar króna til innlánsstofnana úr
Seðlabankanum.
Fjölgar
í Viðey
ÍBÚUM Viðeyjar fjölgaði
úr tveimur í þrjá í fyrrinótt
er ráðsmannshjónunum,
þeim Bjarna Sigurbjörns-
syni og Guðrúnu Lilju Ar-
nórsdóttur, fæddist lítil
stúlka. I rúma fjóra áratugi
liefur ekki fæðzt barn með
lögheimili í Viðey.
Ráðsmannshjónin hafa átt
heimili í Viðey um þriggja ára
skeið, en eyjan hafði áður ver-
ið óbyggð í áratugi. Frum-
burður þeirra, sem kom í
heiminn á fæðingardeild
Landspítalans, var 13 merkur.