Morgunblaðið - 11.03.1993, Blaðsíða 19

Morgunblaðið - 11.03.1993, Blaðsíða 19
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. MARZ 1993 19 BÍSN - óháð hagsmunasamtök eftir Kolbrúnu Jónsdóttur Mig langar að fara með þér í smá ferðalag. Við skulum ímynda okkur að það sé 10. nóvember árið 1979, en það var einmitt þá sem nokkrir nemendur úr sérskólum ákváðu að stofna félag sem standa skyldi vörð um hagsmuni sérskóla- nema. Nemendurnir fengu smá aðstöðu í Kennaraháskóla íslands til fundahalda og segja má að með þessu framtaki nemenda Jiafi Bandalag íslenskra sérskólanema (skammstafað BÍSN) orðið til. En síðan þetta var eru liðin þrettán ár og margt hefur breyst í tímans rás. I dag er BÍSN hagsmunasam- tök fimmtán sérskóla á framhalds- og háskólastigi og eru skólamir eins ólíkir og þeir eru margir. Þess- ir skólar eru: Fiskvinnsluskólinn, Fósturskólinn, Garðyrkjuskólinn, Iþróttakennaraskólinn, Kennara- háskólinn, Leiklistarskólinn, Myndlista- og handíðaskólinn, Samvinnuháskólinn, Stýrimanna- skólinn, Söngskólinn, Tónlistar- skólinn, Tækniskólinn, Tölvuhá- skólinn, Vélskólinn og Þroska- þjálfaskólinn. I allt era nemendur þessara skóla um 3.500. LÍN Lykilhlutverk BÍSN er að standa vörð um hagsmuni aðildarfélag- anna hjá Lánasjóði íslenskra náms- manna og að miðla upplýsingum um námslán til félagsmanna. BISN á fulltrúa í stjóm Lánasjóðsins sem sækir fundi sjóðsins og hefur þar eitt atkvæði af sex. Þar fyrir utan hittist samstarfsnefnd náms- mannahreyfínganna reglulega og stillir saman strengi sína í lána- málabaráttunni endalausu, ásamt öðram atriðum einnig. Það hefur vafalaust ekki farið framhjá nein- um að ný lög um Lánasjóð ís- lenskra námsmanna (nr. 21/1992) vora samþykkt á Alþingi síðastlið- ið vor. í framhaldi af því var haf- ist handa við að búa til nýjar út- hlutunarreglur, en þær eru nánari útfærsla á lögunum. Með nýjum ögum og úthlutunarreglum er veg- ið mjög að námsmönnum og náms- lánin stórlega skert. En eins og flestum ætti að vera kunnugt vora settir vextir á námslán, lántöku- gjald, námslán era ekki greidd út fyrr en að námsmaður hefur sýnt fram á árangur í námi (eftirá- greiðslur), endurgreiðslurnar hafa verið hertar og margt fleira. Mik- ill niðurskurður hefur verið á námi í sérskólum og iðnskólum á meðan lánshæfi annarra skóla minnkar minna. Mesti niðurskurðurinn hef- ur verið hjá Tækniskóla íslands, Samvinnuháskólanum á Bifröst og Myndlista- og handíðaskóla ís- lands, en í Tækniskólanum og Samvinnuháskólanum vora fram- greinadeildir skólanna gerðar ól- ánshæfar með nýju úthlutunar- reglunum. Þetta er mjög alvarlegt mál fyrir skólana í heild og kemur til með að hafa mikil áhrif á þá í framtíðinni, verði þessu ekki breytt. Taka má dæmi: Um áramót komu átta nýnemar inn í frum- greinadeildina í Tækniskólanum, en venjulega hafa þeir verið um þrjátíu. Þegar nýju lögin vora enn á umræðustigi á Alþingi kom það skýrt fram í máli nokkurra ráð- herra og þingmanna að hlúa skyldi að stuttu starfstengdu námi. Sem dæmi um stutt starfstengt nám er iðnrekstrarfræði sem kennd er í Tækniskólanum. í þetta nám sækir gjarnan fólk sem hefur verið úti í atvinnulífinu í einhvern tíma og hefur oft í tíðum ekki stúdents- próf. Til að geta hafið sitt nám í iðnrekstrarfræði þurfa því viðkom- andi einstaklingar að fara fyrst í framgreinadeild skólans. Eins og gefur að skilja hafa ekki allir fjár- magn til að fara í þetta nám nema þeir fái námslán, fólk sem er með fjölskyldu og böm á sínu fram- færi, og þau þurfa jú sitt að bíta og brenna þótt önnur fyrirvinnan á heimilinu fari í nám til að afla sér frekari starfsréttinda, og ég tala nú ekki um ef fyrirvinnan er aðeins ein. Hvað Myndlista- og handíðaskólann varðar var forná- mið þar gert ólánshæft. Það er einungis einn framhaldsskóli (Fjöl- brautaskólinn í Breiðholti) sem býður upp á listabraut þannig að með þessum aðgerðum er verið að misbjóða nemendum veralega eftir því hvar þeir búa í landinu. Ljúki nemdandi stúdentsprófí frá Fjöl- brautaskóla Vesturlands til dæmis og hyggst svo fara í nám í Mynd- lista- og handíðaskólanum verður viðkomandi annaðhvort að taka fornámið í fjölbrautaskóla og í Myndlista- og handíðaskólanum og verða á meðan að halda sér uppi án þess að fá námslán. En þetta er þó ekki það eina sem hefur ver- ið skorið niður. Einnig er búið að skera niður vegna leiklistar, tón- listar og söngnáms erlendis. Það Kolbrún Jónsdóttir „Mikill niðurskurður hefur verið á námi í sérskólum og iðnskól- um á meðan lánshæfi annarra skóla minnkar minna.“ er því nokkuð ljóst að ekki þýðir að fara mjúku leiðina lengur, held- ur verður að grípa til aðgerða. Nú en nóg um lánamál, en þótt þau taki dijúgan tíma í starfsemi BÍSN eru þau ekki það eina sem félagið gerir. Byggingarfélag Byggingarfélag námsmanna er einnig stór liður í starfí BÍSN. í nokkur ár var byggingarfélagið þó aðeins bankabók sem geymd var vandlega, en bókin hefur nú komið upp úr skúffunni og hefur bygg- ingarfélagið fest kaup á húsnæði í Skipholtinu, Hótel Höfða. Höfði verður nú framvegis rekinn sem nemendagarðar fyrir sérskóla- nema og era fyrstu leigendumir nú þegar fluttir inn. Byggingarfé- Meira Malt eftir Björn Brynjúlf Björnsson Nokkrar umræður hafa spunnist í fjölmiðlum að undanförnu vegna tilvitnunar í kveðskap séra Hall- gríms Péturssonar í sjónvarpsaug- lýsingum fyrir Maltöl. Þar langar mig að leggja nokkur orð í belg, og skal strax tekið fram, að umræddar auglýsingar era framleiddar, fyrir auglýsingastof- una Gott fólk, af kvikmyndagerð- inni Hugsjón sem ég er annar eig- enda að og ber því á þeim nokkra ábyrgð. Það undrar mig að slíkir andans jöfrar og íslenskrar tungu sem Helgi Hálfdanarson og Þorgeir Þorgeirsson skuli fínna sig knúna til mótmæla þegar á sjónvarpsskj- ám landsmanna birtast íslenskar auglýsingar í ferskeytluformi. Hvoragan hef ég séð mótmæla flutningi fjölþjóðlegra auglýsinga gosdrykkjaframleiðenda sungnum á erlendum málum og skreyttar myndum sem ekkert eiga skylt við íslenskan veraleika. Slíkar auglýs- ingar era þó, held ég, verr til þess „Ég- vil taka undir þá skoðun Arna Sigurjóns- sonar að bann við birt- ingu umræddra auglýs- inga hefði verið atlaga að málfrelsi í landinu og raunar held ég að slíkt bann hefði strítt gegn réttarvitund fallnar að rækta það mál og þá menningu sem við byggjum tilveru okkar á. Svo ekki sé minnst á at- vinnu íslenskra kvikmyndagerðar- manna, tónlistarmanna og leikara sem þannig er flutt úr Iandi. Vissulega var um að velja þegar umræddar auglýsingar voru unnar að sækja í sama farið og hafa þær með alþjóðlegu og tískulegu yfír- bragði. En þess í stað var valin sú leið að byggja á íslenskum andlit- um, íslensku ferskeytlunni og ís- lensku menningarefni. Þannig varð til sá glæpur að séra Hallgrímur Pétursson rataði í sjónvarpið. Það stílbragð Flosa að tilfæra Björn Bryiyúlfur Björnsson þekkta línu úr Heilræðavísum séra Hallgríms gefur niðurlagi þessara auglýsinga dálítinn prédikunartón sem er, að mínu viti, fremur í ætt við ofurlitla gamansemi en að ver- ið sé að meiða æru og ræna heiðri sálmaskáldsins. Þess era mörg dæmi að skáld vitni í kveðskap annarra skálda með beinum hætti og hafa slíkar tilvísanir ekki þótt ýkja hættulegar til þessa. En nú bregður svo við að bisk- upsritari sendir bréf til Ríkisút- varpsins og fer fram á að birting þessara auglýsinga verði stöðvuð. Ástæðan er ekki sú að hann telji að í þeim felist guðlast, heldur sé það hallærislegt „ef það er svo komið fyrir nútímamönnum á ís- landi að þeir geta ekki sett saman vísu um svaladrykk öðravísi en fá lánuð eða stela orðum Hallgríms Péturssonar" eins og hann orðaði það í viðtali við Stöð 2. Ef þetta þýðir að biskupsémbættið er farið að taka að sér hlutverk skáldskap- arlögreglu má nú margur fara að vara sig. Ég vil taka undir þá skoðun Árna Siguijónssonar að bann við birtingu umræddra auglýsinga hefði verið atlaga að málfrelsi í landinu og raunar held ég að slíkt bann hefði strítt gegn réttarvitund meirihluta íslendinga. Ef við viljum fara að taka til í auglýsingatímum sjónvarpsstöðv- anna held ég að við ættum að byija á fjölþjóðlegri framleiðslu sem flutt er á erlendum tungumál- um. Mín tilfínning er sú að fremur sé þörf á að andæfa slíkum send- ingum en ferskeytlum Flosa um Maltið. Og það er vonandi ekki alveg einstök tilfínning. Höfundur er annar eigenda kvikmyndagerðarinnar Hugsjónar. lagið keypti húsnæðið af Búnaðar- bankanum og fékk það afhent nú í janúar. Ýmislegt þarf að gera fyrir húsnæðið til að koma því í það form sem hentar, sé um nem- endagarða að ræða, en það er áætlað að næsta haust verði búið að laga það sem laga þarf. Upphaf- lega hugmyndin var sú að Bygg- ingarfélagið myndi byggja nem- endagarða upp í Grafarvogi, en þar hefur félaginu verið úthlutuð lóð. Þó svo að félagið hafi fest kaup á húsnæðinu í Skipholtinu er sá möguleiki ekki úti að ráðast í byggingarframkvæmdir í Grafar- voginum. Félagið hefur stigið fyrsta skrefið og vonandi verður í framtíðnni hægt að fara út í enn frekari framkvæmdir. Menningarvika Þótt aðalhlutverk BÍSN sé að huga að hagsmunum nemenda í sérskólum, hefur félagið ýmislegt annað á sinni könnu sem ekki teng- ist niðurskurði á námslánum, bókaskatti eða þessháttar. BÍSN sér um félagsstarfsemi í samráði við aðildarfélögin. Meðal þess sem BÍSN stendur fyrir er svokölluð menningarvika. Menningarvikan í ár verður haldin dagana 13.-21. mars og er undirbúningurinn fyrir hana nú byijaður að fullum krafti. Tilgangur menningarviku er að vekja athygli á skólum innan BÍSN og efla samkennd þeirra á milli. Einnig gefst tilvalið tækifæri til að bregða undir sig betri fætinum og gera sér dagamun. Skólamir sem eru innan BISN era mjög ólík- ir og hver og einn skóli hefur sína sérstöðu. Á dagskrá menningarvi- kunnar ættu því allir að geta fund- ið eitthvað við sitt hæfí. Meðal þess sem er á dagskránni era sérs- takir kynningardagar Stýrimanna- skólans í Reykjavík og Vélskóla íslands. Uppeldisskólamir innan BÍSN verða með sameiginlega dagskrá þar sem tekið verður fyrir efnið „gildi hreyfíngar í uppeldi", listaskólamir vérða með SALÍ- kvöld, boðið verður upp á flotgalla- sund og kynningu á Sæbjörginni, skipi Slysavamaskóla sjómanna, myndlistasýning verður einn þátt- ur í dagskránni og margt fleira. Hér era þó engan veginn upptal- in þau verkefni sem BISN sér um. Hjá félaginu er starfsmaður sem sér meðal annars um að vera aðild- arfélögum til aðstoðar í hveijum þeim hagsmunamálum sem þau era að eiga við hveiju sinni, ef þau óska þess. BÍSN starfar sem sjálfstætt fé- lag, óháð flokkapólitík. Hvort félag eins og BÍSN eigi rétt á sér verður hver að dæma fyrir sig. Það er þó engin spuming að BÍSN er félag sem er að gera eitthvað og reynir að gera allt sem hægt er til að vinna að hagsmunum aðildarfélag- anna. Höfundur er ritari í framkvæmdastjórn BÍSN og nemandi í Þroskaþjálfaskóla ísiands. HARÐVjOARVAL HARÐVIÐARVAL HF. KRÓKHÁLSI 4 R. SÍMI 671010 OTSALA Enn meiri verólækkun Allt að ..ob 70% »hummeli5 afsláttur SPORTBUÐIN ARMULA 40 • SIMAR 813555, 813655.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.