Morgunblaðið - 04.03.1995, Blaðsíða 12

12 LAUGARDAGUR 4. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Alþýðuflokkur
Kosninga-
fundir um
helgina
ALÞÝÐUFLOKKUR heldur opna
kosningafundi á Norðurlandi og
Vestfjörðum um helgina.
í dag, laugardaginn 4. mars kl.
16 verður á Akureyri opinn fundur
með frambjóðendum Alþýðuflokks-
ins í Norðurlandskjördæmi eystra í
Kosningamiðstöðinni Brekkugötu 7.
Gestur verður Jón Baldvin Hanni-
balsson utanríkisráðherra.
Á morgun, sunnudag kl. 15 verð-
ur opinn fundur með frambjóðendum
flokksins í Norðurlandskjördæmi
vestra í Kosningamiðstöðinni við
Aðalgötu, Sauðárkróki. Jón Baldvin
Hannibalsson verður gestur.
Þá verður almennur stjórnmála-
fundur á Hótel Isafirði á sunnudag
kl. 15. Ræðumenn verða Sighvatur
Björgvinsson viðskiptaráðherra,
Rannveig Guðmundsdóttir félags-
málaráðherra og Ægir Hafberg
sparisjóðsstjóri. ,
♦ ♦ ♦
Opinn fundur
Kvennalista
KVENNALISTINN heldur opinn
fund á Hótel Borg í Reykjavík í dag,
laugardagsinn 4. mars kl. 14 um
kvenfrelsi, mannréttindi og sam-
ábyrgð.
Frummælendur verða Guðný Guð-
bjömsdóttir dósent, Ingibjöm Sólrún
Gísladóttir borgacstjóri og Þórunn
Sveinbjarnardóttir stjómmálafræð-
ingur.
Kvennalistinn í Reykjaneskjör-
dæmi hefur opnað kosningaskrif-
stofu á Dalshrauni 1, Hafnarfírði.
Opnunarhátíð verður sunnudaginn
5. mars kl. 16-18. Kosningaskrif-
stofan er opin virka daga frá kl.
15-18. Kosningastýra er Ingibjörg
Guðmundsdóttir.
FRÉTTIR
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra á opnum fundi um lífeyrismál
hmleiða þarf virka sam-
keppni milli lífeyrissjóða
FRIÐRIK Sophusson, fjármálaráð-
herra, segir að áður en tekin verði
skref til aukins valfrelsis og aukinn-
ar samkeppni milli lífeyrissjóða sé
nauðsynlegt að koma starfandi
sjóðum á traustan gmnn. Hann
segir að næstu skref í lífeyrismálum
landsmanna séu að breyta lífeyris-
réttindakerfí opinberra starfs-
manna almennt, þ.e. bæði hjá ríki
og sveitarfélögum, til samræmis við
það sem gengur og gerist á vinnu-
markaðnum.
Þetta kom fram í ávarpi Friðriks
á opnum fundi um umbætur í lífeyr-
ismálum, .sem tvær af málefna-
nefndum Sjálfstæðisflokksins og
Landsmálafélagið Vörður stóðu fyr-
ir í Valhöll í gær. Sex framsöguer-
indi voru flutt á fundinum, en að
flutningi þeirra loknum voru pall-
borðsumræður.
Friðrik Sophusson sagði m.a. í
ávarpi sínu að nú þegar fjárhags-
grunnur almenna lífeyrissjóðakerf-
isins fari að teljast viðunandi sé
mikilvægt að undirbúa vel ákveðin
og markviss skref í þá átt að auka
valfresti einstaklinga í lífeyris-
spamaði og innleiða virka sam-
keppni milli lífeyrissjóða.
Hann sagði að til álita komi að
skipta lífeyrisiðgjöldum upp þannig
að fýrirfram ákveðinn hluti þeirra
fari annars vegar til örorku- og líf-
tryggingar og annar til ellilífeyris-
tryggingar. Samhliða uppbyggingu
lífeyrissjóðakerfísins þurfí að draga
úr mikilvægi almannatrygginga-
kerfísins, og lifeyristryggingar
Tryggingastofnunar ríkisins eigi
fýrst og fremst að vera öryggisnet
fýrir þá sem af einhveijum ástæð-
um hafí ekki kost á aðild að lífeyris-
sjóðakerfínu.
Engin heildarlöggjöf
Ásta Þórarinsdóttir, hagfræðing-
ur, benti á að eignir lífeyrissjóðanna
í árslok 1994 hefðu verið 24-250
milljarðar króna, sem væri rúmlega
40% af peningalegum sparnaði í
landinu. Þama væri því um mikil-
vægan málaflokk að ræða, en samt
sem áður væri engin heildarlöggjöf
um starfsemi lífeyrissjóða til hér á
landi. Sagði hún skömm að því að
ekki skuli hafa verið hægt að koma
slíkri löggjöf í gegn á Alþingi, og
koma á almennum reglum um t.d.
stjómir lífeyrissjóða, ársfundi, fjár-
festingar og eftirlit.
Hún sagðist telja að afnema ætti
aðildarskyldu að lífeyrissjóðum, en
næst besti kosturinn væri að setja
það í lög að sjóðsfélagar skuli hafa
beinni aðgang að ákvarðanatöku
um ráðstafanir á Ijármunum lífeyr-
issjóða.
Benedikt Jóhannesson, stærð-
fræðingur, fjallaði um lífeyrisrétt-
indakerfí opinberra starfsmanna,
sem hann sagðist telja nauðsynlegt
að breyta frá grunni. í árslok 1993
vom t.d. eignir lífeyrissjóðs ríkis-
starfsmanna metnar á um 20 millj-
arða króna, en áfallnar skuldbind-
ingar á 80 milljarða, eða 60 millj-
arða umfram eignir.
Benedikt sagði að með lagasetn-
ingu ætti að banna fyrirtækjum og
stofnunum, og hinu opinbera al-
mennt, að taka á sig lífeyrisskuld-
bindingar, heldur byggja öll réttindi
upp á söfnun. Það hefði verið talið
fjarlægur möguleiki að hið opinbera
gæti orðið gjaldþrota, en sá mögu-
leiki væri ekki fjarlægur, og stór-
hættulegt ef ekki væri sett undir
lekann nú þegar.
Hann sagði að meginástæðurnar
fyrir því að ekkert hefði verið gert
í þessum málum væm annars vegar
valdaást ráðamanna í verkalýðsfé-
lögum, sem tengja veru í lífeyris-
sjóði við það að menn séu í ákveðnu
stéttarfélagi og styðji þannig við
völd þeirra einstaklinga sem þar eru
í stjórn hveiju sinni, og hins vegar
væri um að ræða dugleysi stjórn-
málamanna sem ekki hefðu þorað
að ráðast að þessu erfiða vanda-
máli.
Gífurlegt vald sjóðsstjórna
Pétur Blöndal, stærðfræðingur,
sagði að gallinn við lífeyrissjóðina
væri í fyrSta lagi það misræmi sem
fólgið væri í réttindum, í öðra lagi
væri það hinn óleysti vandi opin-
bem sjóðanna, og í þriðja lagi sér-
eignasjóðir sem tækju enga áhættu
af sjóðsfélögum. Hann sagði að
vegna samspils almannatrygginga-
kerfísins og lífeyrissjóðakerfisins,
sem þó ynnu að mestu óháð hvort
öðm, væri komin á nokkurs konar
oftrygging sjóðsfélaga. Hugsanleg
lausn á þessu væri að almanna-
tryggingarnar tækju yfir hlutverk
félagslegrar hjálpar sjóðanna, og
lífeyrissjóðirnir stækki og tækju
alveg yfir hlutverk lífeyristrygginga
þjóðarinnar.
Pétur gerði það sem hann kallaði
gífurlegt vald stjórna lífeyrissjóð-
anna að umtalsefni, en hann sagði
nauðsynlegt að auka lýðræði innan
sjóðanna. Hann sagði líklegt að
eftir 4-5 ár yrðu öll helstu fyrir-
tæki landsins í eigu lífeyrissjóð-
anna, og því teldi hann mjög brýnt
að sjóðsfélagar fengju að kjósa þá
menn sem ráðstöfuðu fjárfestingum
sjóðanna.
Alþingiskosningarnar munu setja mikinn svip á efni fjölmiðlana á næstu vikum
Fyrstu fundirnir
verða í næstu viku
KOSNINGARNAR og
kosningabaráttan verða
áberandi í dagskrá
stærstu ljósvakamiðl-
anna næstu vikumar. Haldnir verða
framboðsfundir um allt land á veg-
um útvarps og sjónvarps og hefjast
fundimir í næstu viku.
„Við ákváðum að þessu sinni að
leggja áherslu á málefnin sem kosn-
ingabaráttan snýst um,“ sagði
Helgi E. Helgason fréttamaður sem
hefur umsjón með kosningasjón-
varpi Ríkissjónvarpsins.
Kosningadagskrá Ríkissjón-
varpsins hefst 10. mars með um-
ræðum leiðtoga stjórnmálaflokk-
anna. Samskonar umræðuþáttur
verður einnig að kvöldi föstudagsins
7. apríl, kvöldið fyrir kjördag og
er sá þáttur í samvinnu við Stöð 2.
Þá stendur Sjónvarpið fyrir fjór-
um umræðuþáttum í beinni útsend-
ingu um helstu málaflokka stjóm-
málanna. Mánudaginn 13. mars
verður umræðuþáttur um mennta-
og menningarmál, mánudaginn 20.
mars verður þáttur um velferðar-
kerfíð, mánudaginn 27. mars verður
þáttur um atvinnu- og efnahagsmál
og fimmtudaginn 3. apríl verður
umræðuefnið Island og umheimur-
inn.
Flokkakynningar
Sunnudaginn 26. mars og sunnu-
daginn 2. apríl sitja fulltrúar allra
stjórnmálaflokka í einstökum kjör-
dæmum fyrir svömm í sjónvarpssal.
Að venju verða flokkakynningar
á vegum flokkanna sjálfra í Ríkis-
sjónvarpinu og þar munu stjóm-
málaflokkamir vinna sjálfir 15 mín-
útna kynningarþætti um störf og
stefnumál sín. Formenn þeirra
stjórnmálaflokka, sem eiga menn á
Alþingi, sitja síðan fyrir svömm
fréttamanna dagana kringum mán-
aðamótin, einn á dag. Helgi E.
Helgason sagði að kosningasjón-
varpið sjálft yrði í hefðbundnum
stíl.
„Fyrst og fremst leggjum við
áherslu á að koma kosningatölum
á framfæri og spáum síðan í tölur
og hræringar," sagði Helgi. Verk-
og kerfísfræðistofan hf. mun sjá
um tölvuspár og grafíska útfærslu
á kosningatölum.
Nokkur samvinna verður á milli
sjónvarpsstöðvanna um útsendingu
kosningatalna. Einnig munu stöðv-
arnar senda sameiginlega út við-
ræður við flokksleiðtoga á kosn-
ingavökunni.
Stöð 2 stendur fyrir borgara-
fundum á fjóram stöðum á landinu
þar sem ræða á stjómmálin á breið-
um gmnni. Elín Hirst fréttastjóri,
sem stjórnar fundunum ásamt Stef-
áni Jóni Hafstein, sagði að ætlunin
væri að hafa fundina með gamla
kosningafundasniðinu þar sem fólk
í salnum tekur virkan þátt í umræð-
unum.
Framboðsfundir
í gamla stílnum
Ifyrsti fundurinn verður á Sel-
fossi 9. mars og ber yfirskriftina:
Um hvað snúast kosningamar.
Annar fundurinn verður á Akureyri
16. mars og fjallar um atvinnu- og
byggðamál. Þriðji fundurinn verður
í Kópavogi 23. mars og fjallar um
velferð og ríkisumsvif, og fjórði og
síðasti fundurinn verður í Reykjavík
30. mars þar sem formenn stjóm-
málaflokkanna ræða um stöðu
flokkanna. Að morgni fundardag-
anna verður morgunútvarp Bylgj-
unnar helgað fundarstöðunum.
I 19.19 verður brugðið upp svip-
myndum af formönnum stærstu
stjórnmálaflokkanna sex. Elín sagði
að fjallað yrði um Kvennalistann í
því sambandi útfrá þeirri stefnu
flokksins að hafa engan formann.
Þá mun fréttastofa Stöðvar 2 gera
vikulegar skoðanakannanir og verð-
ur sú fyrsta birt næsta miðvikudag.
Kosningasjónvarpið að kvöldi 8.
apríl verður með hefðbundnu sniði
á Stöð 2. Fyrirtækin OZ og Tölvu-
myndir sjá um tölulega úrvinnslu
og tölvugrafík. Eftir að útsendingu
lýkur á Stöð 2 um nóttina mun
Bylgjan senda út kosningadagskrá
þar til endanleg úrslit liggja fyrir.
Sérstakur fréttatími helgaður kosn-
ingunum verður á Stöð 2 í hádeginu
á sunnudag.
Hugmyndir
flokksformanna
Það nýmæli verður á kosninga-
dagskrá Ríkisútvarpsins að tekin
verða viðtöl við forystumenn stjóm-
málaflokkanna um hugmyndir og
veruleika í pólitík.
Kári Jónasson fréttastjóri sagði,
að Atli Rúnar Halldórsson frétta-
maður myndi tala við stjórmálafor-
ingjana. „Þetta verður ekki um
dægurmálin heldur verður reynt að
leiða í ljós hugmyndafræði hvers
flokks og hvað hver flokksformaður
er að hugsa,“ sagði Kári. Viðtölun-
um verður útvarpað á Rás 1 og
verður það fyrsta á dagskrá 11.
mars.
Ríkisútvarpið heldur að venju
opna framboðsfundi í öllum kjör-
dæmum landsins og verður fyrsti
fundurinn 25. mars. Þar flytja full-
trúar allra flokka stutt framsöguer-
indi og geta þeir sem vilja lagt fram
spumingar til frambjóðenda. Fund-
unum verður útvarpað á Rás 1.
Svæðisstöðvamar á fsafírði, Ak-
ureyri og Egilsstöðum kynna fram-
bjóðendur hver í sínu kjördæmi og
yfirheyra þá um kosningamál. A
Rás 2 verður Kosningaþjóðarsál,
þar sem fulltrúum þeirra stjóm-
málaflokka, sem bjóða fram í öllum
kjördæmum, gefst kostur á að sitja
fyrir svömm.
Fastir fréttaþættir útvarpsins,
Hér og nú og Fréttaauki á laugar-
degi, snúast að mestu um pólitík
fram að kosningum. Að kvöldi kjör-
dags verður kosningaútvarp að
venju og sagði Kári, að hin eina
sanna kosningaspá útvarpsins yrði
þar notuð.
„Hún á rætur allt til ársins 1970
og hefur reynst nær óbrigðul. í síð-
ustu kosningum, þegar mistök urðu
í talningu á einum stað á landinu,
trúði okkar kosningaspá ekki tölun-
um og það kom í ljós að hún hafði
rétt fyrir sér,“ sagði Kári.