Morgunblaðið - 04.03.1995, Blaðsíða 38

38 LAUGARDAGUR 4. MARZ 1995
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Hvernig fjárhagsaðstoð?
NÚ FYRIR skömmu var svohljóð-
andi tillaga samþykkt í Félagsmála-
ráði Reykjavíkurborgar:
„Félagsmálaráð samþykkir fyrir-
liggjandi tillögur að reglum um fjár-
hagsaðstoð til reynslu í eitt ár. Að
þremur mánuðum liðnum skal Fé-
lagsmálaráði gerð grein fyrir stöð-
unni, bæði með tilliti
til fjárútiáta og faglegs
mats starfsmanna á
því hvemig þær reyn-
ast. Að sex mánuðum
liðnum skal gerð könn-
un á viðhorfi og
reynslu neytenda af
þessum breytingum.
Reglur þessar taka
gildi 1. mars 1995 og
skulu endurskoðaðar
éigi síðar en í janúar
1996.“
Tillagan var sam-
þykkt samhljóða.
Sjálfstæðismenn í Fé-
lagsmálaráði greiddu
ekki atkvæði gegn til-
lögunni. Málið hafði
verið til umfjöllunar í ráðinu frá því
nóvember. Fulltrúar sjálfstæðis-
manna komu ekki með athugasemd-
ir né óskir um fleiri upplýsingar
fyrr en fundinum, þar sem málið lá
fyrir til samþykktar. Nú er það í
höndum borgarráðs og vænta má
niðurstöðu innan skamms.
Hvers vegna var tillagan
lögð fram?
Núverandi kerfi byggir á ákveðn-
um framfærslukvarða sem er kr.
43.504 á mánuði fyrir einstakling.
Þetta er það viðmið sem Guðrún
Zoéga notar í samanburði í grein
sinni sem birt var í Mbl. 21. feb.
sl. Þessi samanburður eí afar vill-
andi, þar sem framfærslukvarðinn
er í mesta lagi 80% af greiddri fram-
færslu. Til viðbótar reiknast inn í
framfærslukvarðann umreiknuð
húsaleiga og dagvistargjald fyrir
böm umfram eitt. Eru þá ótaldar
ýmsar heimildargreiðslur sem eru
töluverðar. Má því ljóst vera að hér
hefur þróast mjög flókið og umfangs-
mikið kerfi sem erfitt er að halda
utan um fyrir starfsfólk og ógeming-
ur að veita upplýsingar um, hvers
fólk geti vænst að fá í
fjárhagsfyrirgreiðslu
uppfylli það skilyrði til
hennar. Mikil hætta er
einnig að kerfið mis-
muni fólki.
Við svona vinnu-
brögð var ekki lengur
hægt að una, ekki fyrir
skjólstæðinga, starfs-
menn eða stofnunina.
Rétt er að taka fram
að Reykjavík er eitt
þeirra fáu sveitarfélaga
sem fengið hafa á sig
nokkra úrskurði frá
Félagsmálaráðuneyt-
inu, þar sem staðfest
er að við höfum haft á
röngu að standa gagn-
vart okkar skjólstæðingum. Slíkt er
ekki gott til afspurnar og rétt er
að benda á að Akureyri hefur ekki
fengið neinn slíkan úrskurð, þrátt
fyrir mikla fjölgun skjólstæðinga.
í umfjöllun Guðrúnar Zoéga, sem
hefur verið leiðandi í gagnrýni á
tillögur u'm nýjar reglur um af-
greiðslu fjárhagsaðstoðar er fleira
sem er villandi en að nota „strípað-
an“ kvarða sem samanburðargrund-
völl við nýjar reglur. í hennar sam-
anburði hafa einstaklingamir engar
tekjur aðrar en þær sem greiddar
em í gegnum opinbert kerfí, hvor
sem heldur er tryggingakerfið eða
skattakerfið og reiknað er með
hæstu barnabótum og barnabóta-
auka sem hægt er að fá. Þetta eru
ekki dæmigert fyrir þá sem fá fjár-
haagsaðstoð og gerir því samanburð
milli núverandi og nýs kerfis mjög
Ekki má gleyma því,
••
segir Guðrún Og-
mundsdóttir, að
stærsti hópurinn sem
fær árhagsaðstoð eru
einhleypingar.
villandi. Samanburður hennar miðar
aðallega að því að bera saman
hvernig barnaijölskyldur koma út í
núverandi og nýju kerfi. Einstæðir
foreldrar og hjón með-börn eru ein-
mitt þeir hópar sem era í ríkustum
mæli í launaðri aatvinnu af þeim
sem fjárhagsaðstoð hjá FR. Eins
mætti ætld'út frá umfjöllun Guðrún-
ar Zoéga að þær tekjur sem viðkom-
andi hópar fá sem notaðir eru til
samanburðar séu að mestu úr vasa
Reykjavíkurborgar. Þannig er það
auðvitað ekki, því ætla má að 30%
af þessum ráðstöfunartekjum sem
tilgreindar eru komi frá sveitarfé-
laginu, en um 70% frá ríkisvaldinu
í gegnum Tryggingarstofnun og
skattakerfið.
Einnig er rétt að taka fram að
sé viðkomandi með einhverjar tekj-
ur, þá koma þær að sjálfsögðu til
frádráttar þegar fjárhagsaðstoð er
reiknuð út.
Það var einnig bráðhressandi að
lesa grein Gunnars Jóhanns Birgis-
sonar, þar sem hann afhjúpar van-
kunnáttu sína hvað atvinnulaust
fólk varðar (lesist fólk m. böm).
Hann telur að atvinnulaust barna-
fólk losni við kostnað vegna barna-
gæslu og þar af leiðandi hafi barna-
fólkið miklu meiri ráðstöfunartekj-
ur! Veit lögfræðingurinn og borgar-
fulltrúinn ekki að atvinnulausir
þurfa „að vera til reiðu fyrir vinnu-
markaðinn", og ef þú ert heima hjá
börnum þínum þá telst viðkomandi
ekki á vinnumarkaði. Það væri líka
mjög alvarlegur hlutur ef börnum
atvinnulausra væri stöðugt kippt út
af leikskólum vegna atvinnuleysis
foreldra. Þá fyrst verður leikskólinn
mikilvægur. Því þó tilveran breytist
hjá foreldrum, er mjög mikilvægt
að öryggi barnanna haldist. Af þeim
sem fá aðstoð hjá FR era margir
atvinnulausir og þurfa þeir að gang-
ast undir öll hin sömu skilyrði og
aðrir sem misst hafa vinnuna. Þetta
mun ekki breytast þrátt fyrir nýjar
reglur.
Ekki má gleyma því að stærsti
hópurinn sem fær fjárhagsaðstoð
eru einhleypingar.
Skýr markmið
Markmiðið með nýju reglunum
er skýrt:
Þær eru einfaldar og skýrar og
lítið verður um frávik eins og verið
hefur til þessa. En til þess að það
megi verða, þarf upphæðin að vera
raunhæf. Jafnræði verður meira
meðal þeirra sem fá fjárhagsaðstoð.
Afgreiðslan verður fljótvirkari og
skilvirkari. Og síðast en ekki síst
er litið á fjárhagsaðstoð sem
ákveðna „tekjutryggingu", en ekki
sem „ölmusu" eða „meðal“ í með-
ferðarvinnu með manneskjur.
Með einföldun á reglunum segjum
við jafnframt sem svo: Barnabætur
og barnabótaauki (greiðsla frá rík-
inu) eiga að koma á móts við fram-
færslu og kostnað vegna barna.
Húsaleigubætur komi til móts við
þá sem eru í leiguhúsnæði (barna-
bótaauki og húsaleigubætur eru
tekjutengdar) og greinilega er þörf
á að upplýsa að: Fjárhagsaðstoð
sveitarfélagsins er skattskyld.
Og einu má ekki gleyma: Flestir
sem fá aðstoð frá Félagsmálastofn-
un fá hana ekki til langs tíma. Ef
svo er, þá er sett vinna í gang með
þær fjölskyldur og reynt að aðstoða
þær við að ná fótfestu á nýjan leik;
hjálp til sjálfshjálpar.
Höfundur er borgarfulltrúi og
formaður Félagsmálaráðs
Reykjavíkurborgar.
Guðrún
Ögmundsdóttir
Aldrei má einkavæða flugstöðina
EINKAVÆÐING er
með ýmsu móti. Góð
og vond. En alltaf er
það alvarlegt mál, þeg-
ar kjörin stjórnvöld
taka traustataki sam-
eignir þjóðarinnar og
selja þær fyrir slikk til
vina og pólitískra
skjólstæðinga. Slík
stjórnvöld ættu að
minnast þes að lýður-
inn fær ennþá að kjósa
að minnsta kosti á
fjögurra ára fresti. Þá
er ekki alveg víst, að
fimir sjónhverfinga-
snillingar geti alltaf
dreift athygli fólks frá því sem
raunverulega er að gerast.
Stundum er eins og farið sé ráns-
hendi um verðmætar og arðbærar
eignir þjóðarinnar, þegar áköfustu
„hugsjónamenn" einkavæðingar-
innar fara hamföram. Þá ættu þeir
að hugsa til forfeðra sinna í sveit
og við sjó. Það var ekki siður bænda
að selja að nauðsynjalausu bestu
mjólkurkýrnar úr fjósinu, eða út-
vegsbænda að losa sig við mestu
happafleytumar.
Slík gáfnaljós hefðu annaðhvort
verið talin ofurölvi, eða gengin af
göflunum, nema hvort tveggja væri.
Verst er þó sú einkavæðing, sem
afhendir þjóðareignir einkafyrir-
tækjum, og skapar þeim um leið
einokunaraðstöðu, sem kemur í veg
fyrir mikilvæga samkeppni um
verðmyndun gagnvart almenningi
og öðram fyrirtækjum og einstak-
lingum í rekstri.
Nýlega munaði minnstu, að slíkt
slys ætti sér stað með flugstöð
Leifs Eiríkssonar á Keflavíkurflug-
velli.
Það varð þjóðinni þá til happs,
að Keflavíkurflugvöllur, eini al-
þjóðaflugvöllurinn á íslandi, heyrir
undir utanríkisráðu-
neytið og utanríkisráð-
herra, Jóni Baldvin
Hannibalssyni, tókst
með árvekni að koma í
veg fyrir, að flugstöðin
yrði „einkavædd", með
því að afhenda þessa
þjóðareign hlutafélags-
nefnu, þar sem Flug-
leiðir vora potturinn og
pannan í „plottinu".
Jón Baldvin Hanni-
balsson á skilið ómælt
þakklæti þjóðarinnar
fyrir að kæfa þessa
hugmynd fáránleikans
í fæðingu.
Ef þessi einkavæðing hefði tekist
og árvekni utanríkisráðherra ekki
komið í veg fyrir slysið, hefðu Flug-
leiðir getað með verðstýringu á
þjónustu og afgreiðslugjöldum lam-
að alla tilburði um samkeppni í
millilandaflugi að og frá skerinu,
eða komið einfaldlega í veg fyrir
að aðrar flugvélar en þeirra eigin
fengju afgreiðslu.
Það hafa Flugleiðir áður reynt í
fúlustu alvöra, þótt ótrúlegt sé.
Greinarhöfundur keypti árið
1974 tvær Boeing-farþegaþotur af
United Airlines í Bandaríkjunum.
Þjálfaðar vora á þær íslenskar
áhafnir vestra. Þegar fyrri þotan
var á leiðinni til landsins, og prúð-
búnir farþegar voru að mæta á
Keflavíkurflugvelli til að fljúga með
hinum nýja farkosti íslenska flug-
flotans í páskaferð til Spánar, barst
hraðskeyti frá einkafyrirtækinu
Flugleiðum hf., sem þá eins og nú
hafði einkaleyfi á flugvélaafgreiðslu
á Keflavíkurflugvelli.
í skjóli þessarar einokunarað-
stöðu tilkynntu Flugleiðir hf., að
fyrirtækið myndi alfarið neita að
afgreiða flugvélarnar, enda þótt
viðskiptakjörin væru staðgreiðsla
Með verðstýringu hefðu
Flugleiðir getað, segir
Guðni Þórðarson, lam-
að alla tilburði til sam-
keppni í milli-
landafluginu.
og hæsta verð, sem þekktist beggja
vegna Atlantshafsins.
Einkaleyfi Flugleiða hf. á flug-
vélaafgreiðslu á Keflavíkurflugvelli
var þá eins og nú fengið með samn-
ingi við utanríkisráðuneytið.
Þegar greinarhöfundur tilkynnti
utanríkisráðuneytinu um hið, ótrú-
lega ofbeldi, sem Flugleiðir hf. ætl-
uðu að beita eina íslenska sam-
keppnisaðila á eina millilandaflug-
velli íslands, varð uppi fótur og fít
í utanríkisráðuneytinu, þar sem
þegar í stað var bragðist hart við
þessum ótrúlegu áformum Flug-
leiða hf.
Utanríkisráðuneytið sendi Flug-
leiðum hf. þegar í stað hraðskeyti
og tilkynnti þeim, að héldu þeir
slíku afgreiðslubanni til streitu
væri þeim þar með sagt upp samn-
ingi þeim er gilti um afnot þeirra
af þjóðareigninni, Flugstöðinni, og
þar með einokun þeirra á afgreiðslu
flugvéla.
Góðar hálsar! Hvað haldið þið að
gerst hefði í slíku tilfelli ef hin sak-
leysislega hugmynd um einkavæð-
ingu flugstöðvarinnar á Keflavíkur-
flugvelli hefði þá verið komin til
framkvæmda! Þá hefði enginn get-
að komið í veg fyrir gerræðisáform
Flugleiða hf., og þeir í raun getað
bannað. íslenskum samkeppnisaðila
að nota eina millilandaflugvöllinn á
íslandi.
Þess vegna má aldrei — aldrei —
einkavæða flugstöðina á Keflavík-
urflugvelli. Burtséð frá því sem hér
hefír verið upplýst, er þess heldur
engin þörf og raunar röng ráðstöfun
á verðmætri eign þjóðarinnar að
afhenda flugstöðina einstaklingum.
Hin glæsilega flugstöð, sem ber
nafn Leifs Eiríkssonar, frægasta
íslenskra ferðalanga, er gullmoli,
sem getur orðið stórgróðafyrirtæki
í eigu allra landsmanna. Ef flug-
stöðin fengi þær tekjur, sem verða
til hennar vegna í salarkynnum
hennar og bæjarhlöðum, er hún
þegar gróðafyrirtæki og hin vænsta
mjólkurkýr fyrir þjóðfélagið.
Ef rétt er á haldið eiga tekjur
flugstöðvarinnar á fáum árum eftir
að margfaldast með stóraukinni
umferð milli íslands og annarra
landa og aukinni millilendingaram-
ferð á flugleiðum milli þriggja
heimsálfa, eins og hinn víðkunni
landkönnuður og landi okkar, Vil-
hjálmur Stefánsson, var raunar bú-
inn að spá fyrir meira en hálfri öld.
Vísasti vegurinn til þess að auka
veg og hagsæld þessa gullmola á
Miðnesheiði er að afnema nú þegar
einokun .á flugvélaafgreiðslu þar,
lækka afgreiðslugjöldin og fylla
flugstöðina af alþjóðlegum arðbær-
um farþegum.
Utanríkisráðherra, Jón Baldvin
Hannibalsson, sem sýnt hefir í verki
að--hann vill vernda þennan gull-
mola og leyfa þjóðinni að eiga hann
áfram, ætti að drífa í því sem fyrst
að afnema einokun á afgreiðslu
flugvéla á Keflavíkurflugvelli. —
Og er hann jafnaðarmaðurinn ekki
einmitt nú í landsstjórn með hinu
eina og sanna hugsjónafólki um
fijálsa samkeppni? Nú er því lag
til lendingar góðu máli.
Höfundur hefir starfað við
blaðamennsku, ferðaþjónustu og
flugrekstur.
Guðni Þórðarson
Guðspjall dagsins:
Freisting Jesú.
(Matt. 4.)
ÁSKIRKJA: Fjölskylduguðsþjónusta
kl. 11. Hildur M. Einarsdóttir stud.the-
ol. prédikar. Börn úr 10-12 ára starfi
Áskirkju sýna helgileik. Veitingar eftir
messu. Árni Bergur Sigurbjörnsson.
BÚSTAÐAKIRKJA: Barnamessa kl.
11. Biskupsvísitasía kl. 14. Biskup ís-
lands sr. Ólafur Skúlason vísiterar
Bústaðasöfnuð og prédikar við æsku-
lýðsguðsþjónustu, þar sem ungmenni
aðstoða við messuflutning. Organisti
Guðni Þ. Guðmundsson. Safnaðarfólk
kvatt til þátttöku í messunni. Pálmi
Matthíasson.
DÓMKIRKJAN: Æskulýðsguðsþjón-
usta kl. 11. Prestur sr. María Ágústs-
dóttir. Organisti Marteinn H. Friðriks-
son. Kór Vesturbæjarskóla syngur
undir stjórn Sesselíu Kristjánsdóttur.
Félagar úr æskulýðsfélaginu lesa ritn-
ingarlestra. Skírnarguðsþjónusta kl.
14. Prestur sr. Hjalti Guðmundsson.
ELLIHEIMILIÐ GRUND: Guðsþjón-
usta kl. 10. Altarisganga. Sr. Gylfi
Jónsson. Organisti Kjartan Ólafsson.
GRENSÁSKIRKJA: Barnasamkoma kl.
11. Messa kl. 14. Prestur sr. Halldór
S. Gröndal. Organisti Árni Arinbjarn-
arson.
HALLGRÍMSKIRKJA: Fræðslustund
kl. 10. Unglingurinn og fjölskyldan.
Benedikt Jóhannsson, sálfræðingur.
Messa og barnasamkoma kl. 11.
Barnakór Hallgrímskirkju og Mótettu-
kór Hallgrímskirkju syngja. Organisti
Hörður Áskelsson. Sr. Karl Sigur-
björnsson og sr. Ragnar Fjalar Lárus-
son.
LANDSPÍTALINN: Messa kl. 10. Sr.
Jón Bjarman.
HÁTEIGSKIRKJA: Æskulýðsmessa kl.
11. Sr. Jón Ragnarsson prédikar.
Gunnbjörg Óladóttir les ritningar-
lestra og unglingar flytja bænir.
Barnakór Háteigskirkju syngur undir
stjórn Ásrúnar Kondrup. Einsöngur,
fjöldasöngur og hljóðfæraleikur. Org-
anisti Pavel Manasek. Sr. Helga Soff-
ía Konráðsdóttir. Messa kl. 14. Organ-
isti Pavel Manasek. Sr. Tómas Sveins-
son.
LANGHOLTSKIRKJA: Kirkja Guð-
brands biskups. Fjölskylduguðsþjón-
usta kl. 11. Prestur sr. Sigurður Hauk-
ur Guðjónsson. Gradualekór Lang-
holtskirkju sér um allan tónlistarflutn-
ing. Orgel- og pianóleikur Lára Bryn-
dís Eggertsdóttir. Flautuleikur Anita
Briem. Fiðluleikur María Huld Sigfús-
dóttir og Ólöf Helga Einarsdóttir Arn-
alds. Kaffisopi eftir messu.
LAUGARNESKIRKJA: Fjölskyldu-
guðsþjónusta kl. 11. Væntanleg ferm-
ingarbörn taka þátt í guðsþjón-
ustunni. Félagar úr æskulýðsfélaginu
Karitas lesa ritningarlestra. Dr. Gunn-
ar E. Finnbogason uppeldisfræðingur
og lektor flytur hugleiðingu. Jónas
Þórir annast undirleik ásamt hljóm-
sveit. Kaffi og djús að lokinni guðs-
þjónustu. Ólafur Jóhannsson.
NESKIRKJA: Barnasamkoma kl. 11.
Opið hús frá kl. 10. Munið kirkjubílinn.
Guðsþjónusta kl. 14. Jón Ármann
Gíslason, guðfræðinemi prédikar.
Hópur unglinga syngur undir stjórn
Guðmundar Karls Brynjarssonar.
Frank M. Halldórsson.
SELTJARNARNESKIRKJA: Æskulýðs-
messa kl. 11. Fermingarbörn lesa ritn-
ingarlestra. Krakkar úr æskulýðsfélag-
inu biðja bænir. Börn úrTTT og barna-
starfi sýna helgileik og brúðuleik.
Gospelkórinn og barnakórinn syngja
undir stjórn organistans Vieru Gul-
asciova. Guöbjörg Jóhannesdóttir
guöfærðinemi prédikar. Prestur sr.
Solveig Lára Guðmundsdóttir. TTT sjá
um veitingar á eftir.
ÁRBÆJARKIRKJA: Barnaguðsþjón-
usta kl. 11. Kór yngri barna Árbæjar-
safnaðar syngur. Æskulýðsguðsþjón-
usta kl. 14 með þátttöku ungmenna
úr Árbæjarsöfnuði. Kór eldri barna
syngur. Æskulýðsfélag kirkjunnar
heldur kökubasar eftir guðsþjón-
ustuna. Prestarnir.
BREIÐHOLTSKIRKJA: Barnaguðs-
þjónusta kl. 11. Fjölskylduguðsþjón-
usta kl. 14. Barnakórinn syngur. Ferm-
ingarbörn aðstoða. Organisti Daníel
Jónasson. Kaffisala kirkjukórsins að
guðsþjónustu lokinni. Samkoma ungs
fólks með hlutverk kl. 20.30. Gísli Jón-
asson.
DIGRANESKIRKJA-.Barnasamkoma
kl. 11. Guðsþjónusta Æskulýðsdags-
ins kl. 14. Vænst er þátttöku ferming-
arbarna og fjölskyldna þeirra. Þor-
bergur Kristjánsson.
FELLA- OG HÓLAKIRKJA:Æskulýðs-
guðsþjónusta kl. 11. Prestur sr.
Hreinn Hjartarson. Umsjón Rangar
Schram. Sigurður Ingimarsson stjórn-
ar söng. Hugvekjur flytja: Anna S.