Morgunblaðið - 28.03.1995, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 28. MARZ 1995 35
kast
sæti
að kosningabaráttan hafi farið mjög
rólega af stað en reiknað er með að
meiri kraftur færist í hana á loka-
sprettinum.
Atvinnumálin eru mál málanna fyr-
ir Alþingiskosningarnar meðal Vest-
lendinga. Framsóknarmenn Ieggja
höfuðáherslu á samgöngumál og at-
vinnumál og standa sjávarútvegsmál-
in þar sérstaklega upp úr, að sögn
Björns Kjartanssonar, kosningastjóra
flokksins. Alþýðuflokksmenn brydd-
uðu upp á þeirri nýjung á fá sérfræð-
inga frá Hafrannsóknarstofnun á
framboðsfund um sjávarútvegsmálin
á Vesturlandi en flokkurinn leggur
einnig mikla áherslu á að koma land-
búnaðarstefnu flokksins vel til skila,
að sögn Kristjáns Emils Jónassonar
kosningastjóra.
„Við höfum einbeitt okkur að fund-
um víðsvegar um kjördæmið sem hafa
verið mjög vel sóttir,“ segir Guðlaug-
ur Þór Þórðarson, kosningastjóri og
frambjóðandi D-listans. Sjálfstæðis-
menn hafa reynt nýjar leiðir í barátt-
unni og eru með kosningaútvarp á
einstökum stöðum.
Sveinn Kristinsson, sem situr í
kosningastjórn Alþýðubandalags,
segir að atvinnu-, sjávarútvegs- og
menntamál séu á oddinum í baráttu
flokksins. „Við leggjum mikla áherslu
á nýja stefnu í sjávarútvegsmálum
og kvótakerfið burt,“ segir hann.
Frambjóðendur Kvennalistans hafa
staðið að svokölluðum þemafundum á
Vesturlandi þar sem blandað er saman
fræðslu og pólitík. Að sögn Snjólaug-
ar Guðmundsdóttur kosningastjóra
leggur Kvennalistinn áherslu á at-
vinnumál, launamál, um-
hverfis- og skólamál.
Hilmar Arason, kosninga-
stjóri Þjóðvaka, segir að
ófærð hafi torveldað nokk-
uð ferðir um kjördæmið en
hann telur sig merkja tals-
an háð
linga-
im og
töðum
verðan áhuga á kosningunum. Hann
segir erfitt að meta stöðuna í kjör-
dæminu vegna þess að áhrif búsetu
fólks víðsvegar um kjördæmið geti
haft áhrif á úrslit kosninganna og
bendir hann í því sambandi á að marg-
ir frambjóðendur komi af Akranesi.
Náttúrulagaflokkurinn leggur
áherslu á að komið verði á fót svoköll-
uðum samstillingarhópi sem nýti vit-
undaraðferð til að eyða streitu úr
andrúmsloftinu og skapa grundvöll til
framfara. Þorvarður Björgúlfsson
segir að flokkurinn vilji vinna í sam-
ræmi við lögmál náttúrunnar og í sjáv-
arútvegsmálum leggi hann t.d.
áherslu á að stuðla að náttúrulegum
fiskveiðum.
Þ
Ú HEFUR verið sterkasti
skákmaður heims í að
minnsta kosti tíu ár.
Hvarflar nokkurn tíma að
þér að draga þig í hlé?
„Nei, ég hef ennþá nóga orku til
að tefla og ég held að spurningin
sé ekki tímabær. Auðvitað gerist
það fyrr eða síðar.“
— Þú hefur ennþá ánægju af tafl-
mennskunni?
„Já, og ég held að einvígið við
Anand í haust um heimsmeistaratit-
il PCA eigi eftir að kveikja aftur í
mér.“
— Er staða þín sem sterkasta
skákmanns heims jafnörugg nú og
fyrir fimm árum?
„Nei, það er meiri samkeppni
núna. Þá var enginn í augsýn sem
gæti ógnað mér. Nú eru Anand og
fleiri ungir skákmenn famir að láta
að sér kveða. Eftir því sem fram
líða stundir, þá sækja aðrir fastar
að mér, en ég held ég búi yfir nægri
orku til að verja titilinn í allnokkur
ár til viðbótar.“
— Hve miklum tíma verðu til
skákiðkana?
„Á þessu ári verða það um það
bil þrír fjórðu hlutar tíma míns.“
— En kemur það ekki niður á
taflmennskunni hjá þér að standa í
pólitísku vafstri og vinnu fyrir
PCA?
„Jú, að sjálfsögðu, en þegar
ég varð heimsmeistari langaði
mig til að koma ákveðnum
umbótum í gegn og þ’að tekur
sinn tíma. Eg held líka að ég
geti sinnt hvoru tveggja. Ég
finn líka hvenær ég þarf að
draga úr þessu hliðarvafstri.
Núna er til dæmis minna að
gera hjá mér heldur en fyrir
ári. Það ríkir friður milli mín
og FIDE og framundan er
ríkuleg uppskera bæði hvað
varðar fjármögnun og íjölda
skákmóta.“
— Já, hvernig er sambandið
við FIDE núna?
„Það varð sátt á Ólympíu-
mótinu í Moskvu og nú erum
við að útfæra þá samninga.
Þannig verður sameinuð
reynsla PCA af viðskiptum og
hin umfangsmiklu samtök sem
FIDE er.“
— Eftir að þið Short kom-
ust upp á kant við FIDE ert
þú heimsmeistari PCA og
Karpov heimsmeistari FIDE.
Hvenær renna aftur upp þeir tímar
að það verði bara einn heimsmeist-
ari?
„Hvað meinarðu, er nema einn
heimsmeistari? Þú getur þulið upp
einhver nöfn, en ég tel að titli sem
ég vinn við skákborðið, geti ég bara
tapað við skákborðið, hvað sem ein-
hver samtök eins og FIDE segja.
Ef maður lítur á samningana sem
undirritaðir voru í Moskvu, þá má
lesa milli línanna að það er bara
einn heimsmeistari. Það er svo
tæknileg spurning hvemig eigi að
sameina FIDE- og PCA-heimsmeist-
arakeppnina. Núna er stefnt að því
að halda einvígi milli heimsmeistar-
ans og sigurvegarans úr FIDE-ein-
víginu í júní 1996.“
— En, þarf ekki samþykki þeirra
sem tefla til úrslita um FIDE-titil-
inn?
„Það finnst mér ekki. Ef þeir eru
ekki á sama máli, þá má ----------
ýta þeim til hliðar, alveg
eins og Kasparov og
Short var ýtt til hliðar á
sínum tíma. Ef FIDE
stendur við sitt þá þarf
ekki samþykki þeirra.“
— Þannig að vinni ——
Kamsky Karpov í FIDE-einvíginu
og neiti að tefla nema sem heims-
meistarinn, þá breytir það engu?
„Ég efast um að Kamsky mundi
neita að tefla af verðlaunaféð væri
drjúgt. En ef sigurvegarinn er ekki
til í slaginn þá er ég viss um að sá
sem tapar verður það.“
— Á hvaða forsendum verður
þetta sameiningareinvígi háð?
„Það á eftir að útkljá það. Nú er
unnið að því hörðum höndum að
undirbúa sameiningu úrtökumót-
anna fyrir næstu heimsmeistara-
keppni þar á eftir.“
— Ef við snúum okkur að Ólymp-
Ernema
einn heims-
meistari?
Fáum bland&st nú hugur um að Ganí Kasp-
arov sé sterkasti skákmaður sögunnar.
Afskipti hans af félagsmálum skákmanna
hafa verið öllu umdeildari. í samtali við Pál
Þórhallsson neitar heimsmeistarinn öllum
tengslum við rússnesku mafíuna og segist
hafa stutt erkifjanda sinn Campomanes í for-
setaembætti FIDE af hagkvæmnisástæðum.
Skákin er
dauð ef okkur
tekst ekki að
markaðssetja
hana.
íuskákmótinu á Hótel Kosmos í
Moskvu síðasliðið haust þá kom fátt
meira á óvart en að þú skyldir ganga
í lið með Campomanes eftir allt sem
á undan var gengið.
„Þegar við Makarov, forseti rúss-
neska skáksambandsins, ákváðum
að beita okkur fyrir því að Ólympíu-
mótið yrði haldið í Moskvu, varð
jafnframt ljóst að það yrði að bæta
samskiptin við FIDE. Okkur langaði
til að hjálpa til við að finna skynsam-
legan kost til að leiða FIDE. Mak-
arov sannfærði mig um að hvorki
Makropoulos né Koutleay, sem
höfðu boðið sig fram, væru álitlegir
kostir. Þegar öllu er á botninn hvolft
er bara einn maður í FIDE sem
getur státað af góðum árangri við
íjáröflun og það er Campomanes.
Áð vísu má líka um hann segja að
fáir hafí skapað fleiri vandamál.
Hann er harður í horn að taka, að
vísu ekki sérlega lýðræð-
issinnaður, en það má
treysta á hann þegar búið
er að geirnegla hlutina
niður á blað. Til þess að
skákin kæmist í kastljósin
og vekti áhuga almenn-
ings þá varð að finna ein-
hvern sem fjármagnarar tækju al-
varlega. Því miður er ekki mikið
mannval innan FIDE. Ég kúventi
ekki heldur horfðist í augu við raun-
veruleikann. Campomanes gerði það
líka. Þetta hlaut að fara svona því
engir aðrir en við getum gert það
sem þarf að gera. Þetta voru góð
viðskipti og þetta verða aldrei annað
en viðskipti.“
— Viðskipti, segirðu. Löngum
hafa menn deilt um það hvort skák-
in sé list, íþrótt eða vísindi. Er skák-
in kannski fyrst og fremst viðskipti
í þínum augum?
„Nei, nei, skákin er íþrótt hvað
Morgunblaðið/Kristinn
sem öðru líður. En það er langt síð-
an ég gerði mér ljóst að skákin
myndi ekki lifa af sem keppnisgrein
ef hún reiddi sig á velvild góðgerðar-
samtaka og opinbert fé. Við yrðum
að fá okkar skerf af auglýsinga-
fénu. Sama bylting þyrfti að verða
í skákinni eins og varð í golfinu og
tennisnum fyrir 25 árum. Þess
vegna varð að laga íþróttina að þörf-
um sjónvarpsins og sjónvarpsáhorf-
enda.“
— Verður einvígi ykkar Anands
nú í haust skipulagt í samræmi við
þetta?
„Já, þetta verður hátækniviðburð-
ur, sem sýnir yfirburði skákarinnar
gagnvart öðrum íþróttum, sérstak-
lega þegar kemur að hinni nýju
tækni.“
— Þú nefndir að Campomanes
væri enginn sérstakur lýðræðissinni,
mörgum fannst einmitt að það hefði
verið óþverrabragur á ---------------
endurkjöri hans í Moskvu
og reglur FIDE hefðu
verið þverbrotnar. Fram-
boð hans hefði komið það
seint fram að þurft hefði
73 atkvæða, en þið hefð-
uð fengið reglunum ——-
breytt á þinginu sjálfu þannig að
einfaldur meirihluti nægði.
„Ég veit ekkert um hvort reglum-
ar voru brotnar, enda er ég ekki
lögfræðingur. Reglur FIDE eru iila
samdar og það eru margar glufur í
þeim. Lögfræðinga greindi á í þessu
máli. Og hvílík hræsni hjá þeim sem
hafa kokgleypt allar misgjörðir
Campomanesar í gegnum árin, en
eru núna fullir hneykslunar. Það
kann að vera rétt að kosningin hafi
ekki verið hundrað prósent lögleg,
en reglur FIDE buðu upp á slíka
leikfléttu.“
Ég bý yfir
nægri orku til
að verja titíl-
inn í allnokkur
ár til viðbótar.
— Því hefur líka verið haldið fram
að fé hafi verið borið á fulltrúa á
FIDE-þinginu til að stuðla að
„réttri“ niðurstöðu.
„Ekki varð ég sjálfur vitni að
því. En slíkar ásakanir koma alltaf
fram eftir kosningar. Sama fólkið
og lokaði augunum fyrir mútu-
greiðslunum 1986 þegar Campoma-
nes var kjörinn, kvartar núna. Ég
geri ráð fyrir að það sé eitthvað
hæft í þessu, Campomanes er ekki
allur þar sem hann er séður. Á hinn
bóginn veit ég til þess að einn af
þeim sem studdu Koutleay gat
skyndilega borgað skuldir skáksam-
bands síns með glænýjum dollara-
seðlum, sem eru sjaldséðir í heima-
landi hans, en þeim mun algengari
í bönkum Moskvuborgar.“
— Mafían var líka nefnd á naia.
„Fyrir hönd þeirra sem skrifuðu
um aðild mafíunnar eins og [banda-
ríska stórmeistarans] Yassers
Seirawans vildi ég óska þess að
þeir þyrftu aldrei að standa augliti
til auglitis við rússnesku mafíuna.
En ég get sagt þér það að hefði
mafían verið viðriðin málið þá hefðu
atkvæði ekki fallið 68-67.“
— Þannig að þú neitar allri vitn-
eskju um aðild mafíunnar?
„Hvað er mafía? Er það ekki eins-
konar grínyrði hér á landi, og
hefur það einhveija áþreifan-
lega merkingu í huga Seiraw-
ans? Mafían eru grimmileg
samtök. Ef þú spyrð hvort ég
tilheyri mafíunni þá svara ég
því neitandi. Ég er heiðarlegur
borgari. Það var engin mafía
á Kosmoshótelinu, mafían
gengur hreint til verks og ég
hef aldrei heyrt getið um nau-
man kosningasigur mafíunn-
ar.“
— Ef ég man rétt þá ætlað-
ir þú þér stóra hluti í rússnesk-
um stjórnmálum.
„Ég á vissulega fylgi að
fagna heima fyrir, en ég hef
ákveðið að einbeita mér að
skákinni í bili. Ég verð 32 ára
í apríl næstkomandi og get því
leyft mér að láta stjórnmálin
bíða um sinn.“
— Þú nefndir þingmanninn
Makarov, er hann þinn maður?
„Hann er einn helsti lýð-
ræðissinninn í Rússlandi og ég
er hissa á því að fjölmiðlar á
Vesturlöndum skuli gleypa við
því sem stalínistinn Botvinnik
og þjóðemisöfgasinninn Karpov eru
að bera út.
— Þú ert á kafí í markaðssetn-
ingu skákarinnar og skipulagsmál-
um, hefurðu einhvem stuðning með-
al skákmannanna sjálfra?
„Ég naut töluverðs stuðnings
þegar ég var með Stórmeistarasam-
bandið í lok níunda áratugarins. En
skákmenn era íhaldssamir og þeir
voru ekki reiðubúnir að fylgja því
eftir sem gera þurfti.“
— En maður þarf nú ekki að
vera íhaldssamur til að hafa ímu-
gust á öllu því ölduróti sem hefur
verið í skákheiminum undanfarin ár.
„Þetta hafa alls ekki verið nei-
kvæðar sviptingar. Skákin er dauð
ef okkur tekst ekki að markaðssetja
hana. Við verðum að geta selt íjár-
mögnurum eitthvað raunverulegt,
þ.e.a.s. auglýsingatíma í sjónvarpi.
Við verðum að skipta um ham og
laga okkur að þörfum
sjónvarpsins. Afnema bið-
skákir, bjóða upp á hrað-
skák og atskák og stytta
heimsmeistaraeinvígin.
Við þurfum sjónvarp,
sjónvarp, sjónvarp."
”— Ert þú síðasti
heimsmeistarinn í skák af mann-
kyni?
„Tölvurnar eru mjög öflugar og
það er enginn hægðarleikur að fara
með sigur af hólmi úr viðureign við
þær. En það er grundvallarmunur
á tölvuskák og manntafli. Þegar
teflt er við tölvu verður maður að
hreinsa manntaflið úr huga sér.
Sálfræðin er allt önnur. Þess vegna
hefur verið ákveðið að tölvur taki
ekki lengur þátt í venjulegum mót-
um með mannfólki, þær hafa svo
mikla yfirburði vegna þess að ytri
aðbúnaður og aðstæður hrína ekki
á þeim.“