Morgunblaðið - 23.05.1995, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ1995 23
Hringrás náttúr-
unnar og fræðin
MYNPLIST
Nýlistasaf niö
MÁLVERK OG BLÖNDUÐ
TÆKNI
Þór Vigfússon/Jóhann Valdimars-
son/Anna Eyjólfsdóttir
Opið alla daga kl. 14-18 til 28. maí.
Aðgangur ókeypis.
ÞAÐ er ætíð vandamál stærri
sýningarstaða þar sem fleiri en
ein sýning er uppi á sama tíma,
að finna heppilegt jafnvægi milli
þeirra listamanna, sem þar eru á
ferðinni. Þegar ákveðinn sam-
hljómur er á milli sýninga, t.d.
hvað varðar viðfangsefni, miðla
eða vinnuaðferðir, verður sam-
kenndin til að styrkja heildina, og
sýningarstaðinn þar með. Þegar
sýningarnar fjalla um gjörsamlega
ólíka hluti verður niðurstaðan hins
vegar þveröfug, þ.e. hið sísta verð-
ur enn slakara og dregur jafnvel
úr áhrifum þess, sem vert er að
veita meiri athygli.
Þetta síðarnefnda á við um þær
sýningar sem nú eru uppi í Nýlista-
safninu. Sem allt of margar fyrri
sýningar á staðnum líða þessar
fyrir þann dónaskap við sýningar-
gesti, sem felst í nær algjöru upp-
lýsingaleysi. Ein sýningin er ekki
kynnt á nokkurn hátt, önnur með
einni setningu, og fyrir þetta
skeytingarleysi líður hin þriðja,
sem virðist bæði vel undirbúin og
sett fram með áhugaverðum hætti,
auk þess sem leitast er við að
virkja gesti til þátttöku í ákveðnu
verki.
Það oflæti sem í þessu felst á
sér mögulega rætur í ákveðnum
viðhorfum hugmyndafræði, sem
viðkomandi sýningar byggja á. Á
þeim vettvangi er grunnurinn oft
sá, að þeir sem eru inni í málunum
munu njóta þessa án frekari skýr-
inga, en um aðra gildi einfaldlega
annað tveggja; þeir geti kynnt sér
hugmyndafræðina á eigin spýtur,
eða þeir geti átt sig.
Þór Vigfússon
í neðri sölum safnsins sýnir Þór
Vigfússon það sem hann kallar
einfaldlega málverk. Þór hefur
hingað til helst haslað sér völl í
höggmyndalistinni, þó nokkuð sé
um liðið frá því hann sýndi hinar
sérstöku fígúrur sínar. Hann hefur
einnig verið mikilvirkur í hönnun
sviðsmynda og búninga fyrir ís-
lenskar kvikmyndir, og verk hans
á því sviði hafa vakið athygli fyrir
að vera íburðarmiklar, flóknar en
sjónrænt mjög áhugaverðar.
Málverkin hér eru algjör and-
stæða þessa. Þau eru einfaldlega
stór málm-litaspjöld; einn litur á
hveiju spjaldi, en þau eru öll af
sömu stærð og er raðað í sömu
hæð á veggina.
Þessi litaspjaldafræði er
kunnugleg og um leið þreytuleg
grein naumhyggjunnar, sem þó
kann enn að vekja áhuga þeirra
sem lifa og hrærast í litblöndun
(hér eru t.d. engir hreinir litir eða
andstæðulitir), en í hugum flestra
annarra þarf meira til að skapa
myndlistarsýningu úr litaspjöld-
um.
En hér er ekki um neitt meira
að ræða. Ekki einn titil mynd-
verks. Ekki eina setningu til útlist-
unar.
Jóhann Valdimarsson
Það hefur tíðkast að í setustofu
Nýlistasafnsins hafi verið settar
upp litlar gestasýningar ungra
listamanna, sem má fremur nefna
kynningar en sýningar. Jóhann
hefur hér sett upp tvö spjöld -
afar fræðileg útlits - með flóknum
formúlur, útreikningum og skýr-
ingum sem hann kynnir með einni
setningu: „Kynning á mögulegri
hugmynd á eðlisfræði tímans“.
Hann hefur skýringu sína í rit-
uðu máli með eftirfarandi hætti:
Ibsen-kvöld í
Norræna húsinu
í TILEFNI þess að
um þessar mundir
er heildarútgáfa á
tólf helstu leikritum
norska skáldsins
Henriks Ibsens að
koma út á íslensku
í þýðingu Einars
Braga, skálds og
rithöfundar, verður
dagskrá í Norræna
húsinu í dag, þriðju-
dag, kl. 20 helguð
Ibsen, en í dag eru
liðin 89 ár frá því
að skáldið lést.
Dagskráin í Nor-
ræna húsinu hefst
með ávarpi sendiherra Noregs,
Nils 0. Dietz, en síðan mun
Astrid Sæther, dósent við
Oslóarháskóla og forstöðumaður
stofnunar sem stendur fyrir
kynningu og rannsóknum á Ibs-
en-verkum við háskólann í Osló,
halda fyrirlestur með litskyggn-
um sem hún nefnir: Nár Edvard
Munch leser Ibsen - bilder i text-
en. Sæther segir að í fyrirlestri
sínum ætli hún að ijalla um það
hvernig Munch málaði sig inn í
átök leikrita Ibsens, þemaand-
stæður leikrita Ibsens urðu
þannig oft myndefni Munchs.
„Það er einnig merkilegt að
Munch virðist hafa samsamað
sig mörgum persón-
um í leikritum Ibs-
ens,“ segir Sæther,
„það má t.d. sjá
móta fyrir andlits-
dráttum hans í
teikningum hans af
Pétri Gaut“. Astrid
Sæther segir að leik-
rit Ibsens séu alltaf
jafn vinsæl í Noregi,
„þau eru leikin í öll-
um leikhúsum Nor-
egs og Þjóðleikhúsið
heldur auk þess há-
tíð tileinkaða Ibsen
og verkum hans
annað hvert ár, þar
sem leikhópar alls staðar að úr
heiminum sýna uppfærslur sínar
á leikritum Ibsens, en þau hafa
verið þýdd á um fimmtíu tungu-
mál.“
Martha G. Halldórsdóttir,
söngkona, og Örn Magnússon,
píanóleikari, munu flytja nokkur
lög eftir Edvard Grieg og Hjálm-
ar H. Ragnarsson við texta eftir
Ibsen og Jón Viðar Jónsson mun
flytja erindi um uppfærslur á
Ibsen-leikritum á íslandi. Dag-
skránni lýkur svo með því að
leikararnir Helga Bachmann og
Helgi Skúlason flytja þætti úr
Heddu Gabler. Allir eru hjartan-
lega velkomnir á dagskrána.
Astrid Sæther
LISTIR
ANNA Eyjólfsdóttir: EY-VAR.
„Samkvæmt kenningunni er
tíminn uppsafnað magn streym-
andi fijálsra einda frá kjarna inn
í jarðmöttulinn, sem að lokum
metta hann. Þessi mettun er í
beinu sambandi við fasta jarðar-
innar, í gegnum mismunandi snún-
ingshraða möttuls og kjarna ...“
Áhugafólk um sniðugar hug-
myndir í eðlisfræði er vonandi enn
með á nótunum, en flest áhuga-
fólk um myndlist er sennilega
gengið á braut...
Anna Eyjólfsdóttir
Eina sýningin sem stendur und-
ir nafni í Nýlistasafninu að þessu
sinni er frá hendi Önnu Eyjólfs-
dóttur, sem hefur gefið henni yfir-
skriftina „Hringrás“. Anna á ekki
langan feril að baki, en hún út-
skrifaðist frá Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands 1991, og hélt þá
til framhaldsnáms í Dússeldorf í
Þýskalandi. Hún hefur tekið þátt
í ýmsum samsýningum hér á landi
síðustu tvö ár, en þetta er önnur
einkasýning hennar.
Það eru umhverfis- og mengun-
armál, sem eru undirstaða þein-a
verka, sem hér eru á ferðinni. Sum
þeirra eru með neikvæðum 'for-
merkjum; „Mengun I og 11“ eru
áminningar um hvað er að finna í
andrúmsloftinu í kringum okkur,
en önnur verk eru fremur ábend-
ingar um hringrás náttúrunnar, og
þá einkum þátt gróskunnar í henni.
í því skyni lýsir listakonan verk-
inu „Ferð I“, sem er táknrænn
gjörningur, gróðursetning í ösk-
ustó náttúrunnar; „Ferð 11“ er
aðeins að hefjast með þessari sýn-
ingu, en framhaldið byggir á þátt-
töku gesta og annarra. Hugmynd-
in er að allir sem vilja geti sent
inn símbréf (til 561-4350) með
svari við spurningu um: „Með
hvaða hætti getum við stuðlað að
jafnvægi í náttúrunni?“ Þátttak-
endur fá senda birkiplöntu til að
setja niður þar sem þá fýsir, og
þannig verður verkið bæði víðáttu-
mikið (vegna dreifingar) og lang-
líft (vegna vaxtar).
Hið viðkvæma jafnvægi hring-
rásar náttúrunnar er ef til vill
best fram sett í verkinu „EY-
VAR“ sem stendur utandyra.
Þetta er mikil súla úr útskornu
tré, en í áföstum örmum hennar
felst jafnvægi náttúrunnar; annars
vegar fræ lífsins en hins vegar
steinn.
Aðeins örfáir myndlistarmenn
hér á landi hafa gert umhverfis-
mál að grunni sinnar listsköpunar,
og framlag Önnu er því bæði
ánægjuleg viðbót á því sviði og
áhugavert fyrir sakir framsetning-
ar og hugmyndaríkis, einkum
varðandi það sem er að finna í
SÚM-salnum - og er vel heim-
sóknarinnar virði.
Eiríkur Þorláksson
FRANCESCO Rutelli borgar-
stjóri í Róm hefur fengið sig
fullsaddan af sífelldum vinnu- og
illdeilum starfsmanna Rómaró-
perunnar og hefur tekið fyrir
óperusýningar í borginni í sum-
ar. Hluti af starfssviði hans er
yfirumsjón með óperunni og
hætti hann við sex vikna sumar-
sýningar á Tosca, Rigoletto og
ballett, sem byggður er á ævi
kvikmyndaleikstjórans Federicos
Fellini. Segir Rutelli að „augljós
óáreiðanleiki" starfsmanna-
félaga óperunnar hafi neytt hann
að láta tjaldið falla í sumar. Fé-
lögin hóta verkfalli, verði 300
fyrrum starfsmenn ekki endur-
ráðnir og 51 lausráðinn starfs-
maður fái fastráðningu. Hafa
vinnudeilur þessar nú þegar orð-
ið til þess að fella hefur orðið
niður allmargar sýningar.
Á NÝLIÐINNI danshátíð „Sam-
einuð dönsum vér“ sem San
Francisco-ballettinn stóð fyrir í
tilefni þess að fimmtíu ár eru lið-
in frá undirritun stofnsáttmála
Sameinuðu þjóðanna, fögnuðu
áhorfendur framkvæmdastjóra
ballettsins, Helga Tómassyni, fyr-
.ir hugmyndina og fyrir að „leggja
hjarta sitt og sálu“ í að gera hana
að veruleika. í International Her-
ald Tribune kemur fram að hátíð-
in hafi heppnast einkar vel, enda
komu dansarar margra þekkt-
ustu ballettflokka heims fram á
henni. Þau verk sem bestar undir-
tektir hlutu voru „Corroboree"
eftir Stanton Welch, sem Ástr-
alski ballettinn sýndi, „Meeting
Point“ eftir Cristopher Bruce
sem Rambert-danskompaníið
breska sýndi og „Handel: A Cele-
bration" verk Helga í flutningi
San Francisco-ballettsins.
yr .-^fatnaður j
ábörnin 5
M
■■ ■
% Full búð af eumri og sól|
| Kjólar — peysur |
FeniLoe
muM
Vö
5 BORGARKRINGUNNI - Sími 68 95 25. g
Við kynnum
FRUITION
„krem kremanna" frá Estée Lauder
Niðurstöður vísindalegra rannsókna sýna umtalsverðan áhrifamátt FRUITION
eftir reglulega notkun í stuttan tíma. Enn betri verður hann þó sé FRUITION
notað ásamt Advanced Night Repair og næringarkremi en árangurinn
af samspili þessara þriggja þátta
er hreint undraverður.
Við munum kynna
þessa áhrifaríku þrennu frá
Estée Lauder á næstu vikum
á eftirfarandi útsölustöðum:
Sara Bankastræti
Sandra Hafnarfirði
Snyrtivöruverslunin Glæsibæ
Snyrtistofan Mæja Laugavegi
Snyrtistofan Hrund Kópavogi
Hygea Austurstræti
Hygea Kringlunni
Brá Laugavegi
Gullbrá Nóatúni
Evita Eiðistorgi
Ninja Vestmannaeyjum
Amaro Akureyri
Apótek Sauðárkróks