Morgunblaðið - 23.05.1995, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ1995 27
AÐSENDAR GREIIMAR
Um málefni Reykholtsskóla
í TILEFNI þess, hvernig umræð-
an um skólamál í Reykholti hefur
þróast, nú síðast með viðtalsgrein
í Tímanum þann 13. maí sl. vil ég
koma eftirfarandi athugasemdum
á framfæri. Undirrituð er kennari
við skólann, hóf störf haustið 1979,
hið síðara ár Ólafs Þ. Þórðarsonar
og hef því starfað við skólann frá
þeim tíma að eininga- og áfanga-
kerfi var tekið upp. Á meðan efsti
bekkur grunnskóla var í skólanum,
ásamt framhaldsdeildum, stafaði
Snorri Þór Jóhannesson sem yfir-
kennari, en með breyttu skóla-
haldi, þ.e. einungis fyrstu tveimur
árum áfangakerfis, var sú staða
lögð niður.
Til þess að skilja stöðu skólans
í dag, er nauðsynlegt að líta yfir
þróun hans, frá þeim tíma, að Ólaf-
ur Þ. Þórðarson, skipaður skóla-
stjóri fékk leyfi frá störfum vegna
þingmennsku. Allan fyrri hluta
níunda áratugarins gat skólinn val-
ið úr fjölda nemenda, sem sótti um
skólavist hvaðanæva af landinu;
mikill fjöldi nemenda kom frá Borg-
arfjarðar- og Mýrasýslu, Snæfells-
nesi, Vestfjörðum, Skagafirði, Suð-
urnesjum auk fleiri staða, enda
áttu þeir erfitt með að sækja fram-
haldsnám í heimabyggð.
Starfandi kennarar skólans
reyndu hvað þeir gátu að skapa
skólanum sérstöðu. íþróttabraut
eins og viðgengst í fjölbrautaskól-
um landsins var að mestu byggð
upp í skólanum, en hún hlaut að
þurfa að vikja fyrir íþróttabrautum
skóla með fullnægjandi íþróttaað-
stöðu, en íþróttasalur skólans var
byggður sem bráðabirgðahúsnæði
fyrir rúmum 60 árum. Unnin voru
drög að námsskrá ferðaþjónustu-
náms, þar sem nýta átti eldhús,
veitingasal, heimavistarherbergi,
staðsetningu skólans m.t.t. sögu
og menningu auk áherslu á nátt-
úru-, jarð- og landafræði, en þær
tillögur hlutu ekki hljómgrunn
menntamálaráðuneytis.
Á sama tíma og fjölbrautaskólar
risu um land allt minnkaði aðsókn
að skólanum auk þess sem tíundi
bekkur grunnskóla var tekinn upp
að Varmalandi og á
Kleppj árnsreykj um.
Smám saman dag-
aði skólinn uppi í kerf-
inu eins og nátttröll;
lög um héraðsskóla
voru numin úr gildi og
hann varð hvorki skil-
greindur sem grunn-
né framhaldsskóli, þar
sem samstaða náðist
ekki í héraði um skól-
ann, til þess að gefa
honum stöðu fram-
haldsskóla, sbr.
Laugaskóla í Þingeyj-
arsýslu.
Fram að ráðningu
Odds Albertssonar höfðu þrír gegnt
stöðu skólastjóra við skólann, frá
því að Ólafur fór í starfsleyfi. Hlýt-
ur það að hafa haft áhrif á þá
menn, að þeir voru að leysa annan
af og gátu vænst þess að missa
stöðuna við næstu kosningar. Skól-
inn stóð mjög tæpt og líklegast að
honum hefði verið lokað, hefði
Oddi ekki tekist að ná fjölda nem-
enda upp og hefði þá ekki verið
um neinn skóla að ræða fyrir Ólaf
Þ. Þórðarson að taka við.
Menntamálaráðuneytið hefur í
tíð Odds Albertssonar viðurkennt,
að við skólann sé rekið framhalds-
skólanám í áfanga- og eininga-
kerfi. Með hliðsjón af því hefur
undirrituð gegnt starfi áfanga-
stjóra frá 1. jan. 1994 og auk þess
starfi fjármálastjóra frá 1. jan.
1995. Stöðu minnar vegna er mér
skylt að gera grein fyrir aðsókn
að skólanum:
Haustið 1992 þegar Oddur Al-
bertsson var ráðinn skólastjóri
höfðu tæplega 30 nemendur sótt
um skólavist, veturinn áður höfðu
47 nemendur lokið haustönn og 32
lokið vorönn, undir skólastjórn
Snorra Þórs Jóhannessonar fyrrum
yfirkennara. Oddur frestaði skóla-
haldi um tvær vikur og byrjaði
skólann með 60 nemendur. Næsta
starfsár skólans hófu um 100 nem-
endur nám og luku 94 önninni. Sl.
haust luku 84 nemendur haustann-
arprófum og vorönn 1995 hófu 84
nemendur nám.
Þórunn Reykdal
Nú eftir verkfall eru
54 nemendur í skólan-
um auk 4 öldunga.
Svokallaðir öldungar,
þ.e. nágrannar skól-
ans hafa í gegnum tíð-
ina tekið nokkra
áfanga við skólann og
eru ekki taldir með í
tölum þeim, sem hér
er vitnað til. Vissulega
er brottfall nemenda
vegna verkfalls hlut-
fallslega mjög'hátt, en
þá ber að taka tillit til
að nokkuð stór hluti
nemenda er í fornámi,
eða hefur af einhveij-
um orsökum átt í erfiðleikum í
skólakerfinu og hljóta þeir að
verða verst úti við langt verkfall.
Vegna ummæla Snorra Þórs Jó-
hannessonar um próftökurétt
bendir undirrituð á að samkvæmt
tilmælum ráðuneytisins ber að
hlúa að nemendum og styðja þá í
að ljúka erfiðri önn.
Varðandi ummæli Péturs Ön-
undar Andréssonar um námsár-
angur nemenda undir stjórn Odds
Albertssonar er skylt að taka fram,
að meðalfjöldi staðinna eininga
nemenda á námsönn hefur ekki
tekið þá dýfu sem ætla mætti, held-
ur nánast staðið í stað.
Oddur hefur frá upphafi haft
„öðruvísi hugmyndir" um fram-
kvæmd skólastefnu og vegna þeirra
hugmynda var hann ráðinn að skól-
anum. Með mikilli vinnu og útsjón-
arsemi hefur hann rifið skólann upp
úr deyfð, bæði hvað varðar aðstöðu
og tækjabúnað og hvað varðar að-
sókn. Kjörorð hans eru „Skóli er
ekki hús heldur fólk“ og til þess
að fá fólkið á staðinn hefur hann
gert það sem hann getur til þess
að skapa staðnum sérstöðu. Varð-
andi ummæli um fjarveru hans af
staðnum, vil ég benda á að hann
hefur setið marga fundi með starfs-
mönnum menntamálaráðuneytisins
í vetur, vegna vinnu að þróun skóla-
starfsins, auk annarra funda með
skólameisturum.
í dag býður skólinn upp á al-
mennt bóknám, þ.e. grunnnám
Reykholtsskóla hefði
líklegast verið lokað,
segir Þórunn Reykdal,
hefði Oddi ekki
tekist að ná íj’ölda
nemenda upp.
allra brauta fjölbrautakerfisins,
matartækninám, þar sem hið nýja
mötuneyti skólans er nýtt til
kennslu í matreiðslu og fram-
reiðslu; fjölmiðlanám, myndlist-
arnám, ljósmyndun, hestamennsku
auk þess sem nemendur eru að
taka hluta sjúkraliðanáms, við-
skiptanáms o.fl. brauta. Auk þess
er fjölbreytt aðstaða til tómstunda-
starfs nemenda.
Skólinn hefur orðið vettvangur
þeirra nemenda sem kjósa persónu-
Íeg tengsl, þurfa stuðning eða týn-
ast í stóru skólunum. Einstakling-
arnir eru misjafnir og reynt er að
mæta hveijum einstaklingi út frá
hans þörfum, meðan hann er að
þroskast, en ekki út frá þörfum
kerfisins. Út frá þessum forsendum
hafa allir kennarar skólans unnið
og sameiginlegar ákvarðanir tekn-
ar á vikulegum kennara- og sam-
ráðsfundum.
Sem samkennari allra sem hlut
eiga að þessu máli, harma ég þann
farveg sem málið hefur tekið og
vekur það upp hjá mér spurningar
um tilgang þeirra ávirðnga sem
fram eru komnar.
í mínum huga er hér tekist á
um málefni/skólastefnu en ekki
menn/persónur. Okkur ber fyrst
og fremst að hugsa um skólann
og nemendur hans, sem nú, eftir
erfítt verkfall eru að þreyta próf
undir miklu álagi. Er það ekki síst
vegna umfjöllunar í fjölmiðlum síð-
ustu daga.
Höfundur er kennari og
áúingnstjóri Reykholtsskóla og
oddviti Hálsahrepps.
NOKKRAR umræð-
ur hafa orðið um þær
hugmyndir Árna Vil-
hjálmssonar, prófess-
ors og stjórnarfor-
manns Granda að út-
gerðarfyrirtæki ættu
að greiða í eitt skipti
fyrir öll fyrir varanleg-
ar og óskerðanlegar
aflaheimildir.
Fyrir utan LIÚ virð-
ast flestir taka..þeim
vel, t.d. ritstjórar
Morgunblaðsins og
þeir hagfræðingar Há-
skóla íslands sem rætt
er við á opnu Morgun-
blaðsins 5. maí. Ragnar Árnason,
fískihagfræðiprófessor við Háskóla
íslands, segir að ef ákveðið verði
að leggja á veiðileyfagjald þá sé
kerfíð sem Árni Vilhjálmsson hafí
stungið upp á talsvert álitlegt. Hér
er samt talsvert EF því Ragnar
hefur sjaldnast verið hlynntur veiði-
(leyfa)gjaldi en verið ásamt Hann-
esi Hólmsteini harðasti talsmaður
eignarkvóta, þess að einka(vina-
)væða öll fiskimiðin, eins og best
kom fram í skýrslu tvíhöfðanefndar.
Gott er ef Ragnar hefur nú skipt
um skoðun en vandinn er bara sá
að hugmyndir Árna hafa ekki nokk-
urn skapaðan hlut að gera með
veiðigjald. Það er miður að hag-
fræðingar Háskóla íslands skuli
ekki þekkja mun á veiðigjaldi og
varanlegum eignar-
kvótum en það má bú-
ast við öllu á þeim bæ.
Árni vill að Grandi
eignist kvótann og það
meira að segja fastan
kvóta svo að fiskifræð-
ingar hafi ekki lengur
neitt um það að segja
hversu mikið Grandi
megi veiða. Hann vill
einkavæða fiskimiðin
og fyrir það er hann
nú tilbúinn að greiða
nokkurt gjald.
En það er ég sem á
fiskimiðin. Það stendur
í lögunum. Þó ég geti
auðvitað lánað Granda minn hlut,
endurgjaldslaust eða leigt honum
hann gegn gjaldi, þá get ég hvorki
gefið honum né selt honum þorsk-
stofninn minn þótt ég feginn vildi
og hvað sem í boði væri. Ef ég
gerði það þá á ég ekki lengur þorsk-
stofninn og þá er ekkert að marka
það sem stendur í lögunum. Nú
hefur ríkisstjórnin meira að segja
iofað að setja þetta inn í stjórnar-
skrána. Heldur Árni e.t.v. að hann
geti sannfært þá Halldór og Þor-
stein um að þ_ar skuli standa: Fiski-
miðin við Island eru sameign
Granda og þeirra íslendinga sem
hafa ekki enn selt Granda sinn hlut?
Það er samt auðvelt að aðlaga
hugrayndir Árna að auðlindaskatti
eða veiðigjaldi. Segjum sem svo að
Ég hafna aflamarks-
stefnu, segir Einar
Júlíusson, hún hefur
alls staðar leitt til
sóunar og eyðingar
fiskistofna.
eftir nokkra mánuði verði Granda
úthlutað 10 þúsund tonnum af
þorskkvóta. Fyrir það vill Árni nú
borga 80 kr. á kg eða heildarverð
800 milljón krónur. í eitt skipti fyr-
ir öll, þó ekki allt út i hönd heldur
á skuldabréfí með fullum vöxtum.
Því ekki láta Granda fá þennan
kvóta ókeypis og láta ríkið heldur
borga Granda 800 milljónir fyrir
kvótann? í eitt skipti fyrir öll og á
ríkistryggðu skuldabréfi með full-
um vöxtum. Síðan getur ríkið leigt
Granda kvótann. Vilji eða geti
Grandi ekki staðgreitt það gang-
verð sem útgerðin hefur sett á kvót-
ann þá verður hann bara leigður
einhveijum öðrum.
Þetta er það sem kallað er veiði-
gjald eða auðlindaskattur. Útfærsl-
an getur verið á ýmsan máta, bund-
in við aflakvóta, sóknarkvóta eða
alls enga kvóta. Ég hafna afla-
markskerfínu sem alls staðar hefur
leitt til sóunar og eyðingar fiskimið-
anna. Þess í stað vil ég byggja að
hluta á engum kvótum (söluskatti
á landaðan afla) og að hluta á lang-
tíma (5 ára) sóknarkvótum og óteg-
undagreindum verðmæta- eða
þorskígildiskvótum sem úthlutað
yrði til sveitarfélaganna. Réttlætið
er aðalatriði, að ekki sé gert upp á
milli manna og engum úthlutað einu
einasta kvótagrammi. Vilji menn
kvóta þá sitji allir við sama borð,
trillukarlar og togaraeigendur, og
leigi hann fullu verði, hvort sem
það verð er ákvarðað með uppboði
eða tilboði og hvort sem það gjald
fer til ríkisins, til sveitarfélaganna
eða jafnvel beint til mín og þín.
Við getum komið þessu kerfi á
strax við næstu kvótaskiptingu og
ekki er eftir neinu að bíða. Aðvitað
væri dýrt að kaupa fyrst allan kvót-
ann af Granda og hinum sem þykj-
ast nú eiga hann, en öll mistök eru
dýr. Margfalt dýrara yrði að fresta
því enn að koma veiðigjaldi á.
Já, Ámi. Ég á kvótann en ekki
Grandi. Það stendur í lögunum og
bráðum í stjórnarskránni. Samt vil
ég glaður greiða Granda 800 millj-
ónir til að hætta að gera ólögmætt
tilkall til hans en viðurkenna fremur
í eitt skipti fyrir öll að það er ég
sem á kvótann. Síðan skal ég leigja
þér hann því ég hef ekkert betra
við hann að gera. Ég get bara ekki
leigt þér neitt ódýrt. Það væru svik
við hina sem fengju þá engan kvóta
hjá mér en yrðu að leigja dýrt af
þér kvótann sem þú fékkst ódýrt
hjá mér. Slíkur ójafnaðarmaður vil
ég ekki vera.
Höfundur er eðlisfræðingur og
hefur kennt fiskihagfræði við
Háskólann á Akureyri.
Hvað er veiðigjald?
Einar Júlíusson
Bílamarkaöunnn
Smiðjuvegi46E
v/Reykjanesbraut
Kopavogi, simi
567-1800
Löggild bflasala
Verið velkomin.
Við vinnum fyrir þig.
MMC Lancer EXE ’92, hvítur, sjálfsk., ek.
52 þ. km., samlitir stuðarar, spoiler, rafm.
í öllu. V. 990 þús.
Toyota 4Runner V-6 ’91, steingrár, 5 g.,
ek. 99 þ. km., rafm. í rúðum, álfelgur o.fl.
Gott eintak. V. 1.980 þús. Sk. ód.
Daihatsu Feroza EL ’94, grænn/grár, 5
g., ek. 11 þ. km. Tilboösverð 1.390 þús.
Sk. ód. Einnig: árg. ’90, 5 g., ek. 114 þ.
km. Tilboðsv. 850 þús.
Hyundai Pony LS Sedan ’94, 5 g., ek. 25
þ. km. Tilboðsverö 780 þús. Sk. ód.
Toyota Hi Lux D. Cap diesil m/húsi '92,
5 g., ek. 94 þ. km., 33" dekk, brettakant-
ar. V. 1.850 þús. Sk. ód.
MMC Colt GL '91, 5 g., ek. 40 þ. km.
V. 720 þús. Sk. ód.
MMC Lancer GLXi '91, Hlaöbakur, 5 g.,
ek. aðeins 34 þ. km., rafm. í rúðum o.fl.
V. 990 þús.
MMC Pajero langur bensín '90, V-6, 5
g., ek. aðeins 68 þ. km. 31“ dekk, álfelg-
ur. V. 1.850 þús. Sk. ód.
Honda Prelude EX ’87, grásans., 5 g.,
ek. 90 þ. km., sóllúga olf. V. 690 þús.
GMC Jimmy S-10 ’89, blár og grár,
sjálfsk., ek. 84 þ. km., rafm. í rúðum o.fl.
Toppeintak. Tilboðsverð 1.290 þús. Sk. á
ód. fólksbíl.
Nissan Terrano 5 dyra 2,7 Turbo diesil
’93, rauður, 5 g., ek. 26 þ. km., ABS
bremsur, rafm. í rúðum o.fl. V. 2.650 þús.
Nissan Micra GL ’89, hvítur, 5 g., ek. 67
þ. km., sóllúga. V. 380 þús.
Range Rover Vouge ’86, grásans., 5 dyra,
sjálfsk., ek. 10 þ. km. á vól. Einn m/öllu.
V. 1.190 þús.
Toyota Corolla XL Sedan ’91, Ijósblár,
sjálfsk., ek. 30 þ. km. V. 800 þús. Toppein-
tak.
Lada Sport ’94, 5 g., ek. aðeins 14 þ.
km., 2 dekkjagangar. V. 720 þús. Sk. ód.
Toyota Tercel 4x4 Station '88, rauður, 5
g., ek. aðeins 58 þ. km. V. 620 þús.
Sórstakur bfll: Audi Quatro 200 Turbo
4x4 ’85, blár, 5 g., ek. 134 þ. km., leður-
klæddur, rafm. í öllu o.fl. V. 890 þús.
Nýr bfll: Dodge Dakota Sport V-6 4x4
'95, sjálfsk., álfelgur, rafm. í rúðum o.fl.
V. 2,5 millj.
MMC Galant GLSi Super Salon ’89,
sjálfsk., ek. 86 þ. km. m/öllu. V. 950 þús.
Vill 300 þús. dýrari bíl. '
Suzuki Swift GTi ’88, rauður, 5 g., ek.
78 þ. km. V. 480 þús.
VW Vento GL ’93, vínrauður, 5 g., ek.
32 þ. km. V. 1.350 þús.
M. Benz 190E ’93, svartur sjálfsk., ek.
aðeins 29 þ. km., sóllúga, álfelgur o.fl. Bfll
í sórflokki. V. 2.650 þús.
BMW 316i '90, 5 g., ek. 72 þ. km. Reyk-
laus. Toppeintak. V. 950 þús.
Nissan Primera 2000 SLX diesel '92,
sjálfsk., ek. 70 þ. km., rafm. í rúðum o.fl.
V. 1.220 þús. Sk. ód.
Vantar góða bfla á skrá
og á staðinn.
®
ZERO-3
3ja daga megrunarkúrinn
Svensson
Mjódd, sími 557-4602.
Opiö virka daga kl. 13-18, laugard. 13-16
Póstv.sími 566-7580.