Morgunblaðið - 23.05.1995, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ 1995 43
AFMÆLI
ÓLAFUR O.
ÓLAFSSON
Matur og matgerð
Kökur handa
sykursjúkum
ORSAKIR sykursýki eru ýmsar,
börn fæðast ekki sykursjúk, en
sjúkdómsins verður vart nokkrum
mánuðum eftir fæðingu. Þau börn
venjast sykurlitlu fæði strax og
það virðist hafa ótrúlega lítil áhrif
á þau að borða ekki sætan mat.
Manninum er sykurþörfin ekki
meðfædd, hún er vani. Sykursýki
á miðjum aldri, sem er þó nokkuð
algeng er oftast áunnin, en það
er einkum feitt fólk sem verður
fyrir henni.
Sýrðu mjólkurvörunar með við-
bættum dísætum ávöxtum og oft
fitu eru langt frá því að vera allt-
af hollar þó er það mismunandi.
Mörgum finnst mun betra að fá
hreina jógúrt en jógúrt með ávöxt-
um, en oft er sú jógúrt alls ekki
til, og skýringin er: „Það er svo
lítið keypt af henni.“ Skyrið finnst
mér best af þessu öllu, og ég vel
skyr í ferköntuðu pökkunum, hið
upprunalega góða íslenska skyr
sem ég set örlítinn sykur saman
við og hræri með mjólk og ég ræð
sykurmagninu. Skyrið í dósunum
er allt öðru vísi unnið, en þar er
stuðst við þýska aðferð við fram-
leiðslu á kvarki. Þetta skyr er
mun þynnra en hitt og mjólkin
hituð meira. Við eigum öll (ekki
bara sykursjúkir) að lesa vel á
umbúðir og fylgjast þannig með
hvað við erum að láta ofan í okk-
ur. Avaxtasykur (fructose) er
náttúrulegur sykur sem kemur
úr ávöxtum og grænmeti. Þessi
sykur er allt að helmingi sætari
en annar sykur (174%). Þar af
leiðir að í honum eru færri hitaein-
ingar. Hann hentar því skár en
annar sykur fyrir sykursjúka þó
að þeir megi ekki borða nema
takmarkað magn af honum. í
bakstur þarf um ‘A af uppgefnum
sykri, en kökurnar verða þungar
og allt öðru vísi en þegar við not-
um strásykur. Kökur með ávaxta-
sykri þurfa heldur lengri bakstur
en aðrar kökur. Ávaxtasykur
hentar vel fyrir þá sem vilja passa
línurnar en hann er dýr. Saman
við skyr og út á ávexti þurfum
við ekki nema 'A af því sem við
notum venjulega.
Súkkulaðikaka
með/bananakremi
2 heil egg
2 eggjarauður
1 dl ávaxtasykur
I msk strásæta
í síðasta þætti lofaði Kristín Gestsdóttir Hitið smjörið örlítið, en látið ekki bráðna. Hrærið smjörið með strásætu. Merjið bananann með gaffli og hrærið saman við. Kælið kremið örlítið. Skerið kökuna í tvennt og setjið kremið á milli. Eplakaka 2 heil egg 2 eggjarauður
kökum fyrir sykur- sjúka, sem hér birtast uppskriftir. 3 dl hveiti
2 tsk lyftiduft 1 dl ávaxtasykur
2 dl fínt rifnar gulrætur 'A dl matarolía
1 meðalstór banani 3 dl hveiti
2 þeyttar eggjahvítur 2 tsk lyftiduft
1. Setjið egg, eggjarauður,
ávaxtasykur og strásætu í skál
og þeytið vel saman.
2. Blandið saman kakói, hveiti
og lyftidufti. Setjið saman við.-
3. Hreinsið gulrætur og rífið
fínt, merjið bananann með gaffli,
setjið út í og hrærið saman.
4. Þeytið eggjahvíturnar og
setjið saman við.
5. Smyrjið kringlótt eldfast
mót, um 20 sm í þvermál. Setjið
deigið í mótið. Hitið bakaraofninn
í 200°C, blástursofn í 190°C,
setjið mótið í miðjan ofninn og
bakið í um 30 mínútur.
6. Kælið kökuna, skerið í
tvennt og setjið krem á milli.
Kremið:
1 Vz epli, fínt rifið
2 þeyttar eggjahvítur
Vz epli ofan á
100 g smjör
1 msk strásæta
2 msk kakó
1 meðalstórvel þroskaður banani
1. Setjið egg, eggjarauður og
ávaxtasykur í skál og þeytið vel
saman. Setjið matarolíu síðan út
í. Afhýðið og rífið epli og setjið
saman við.
2. Blandið saman hveiti og
lyftidufti og setjið út í.
3. Þeytið eggjahvíturnar og
blandið saman við deigið.
4. Smyrjið kringlótt mót um
23 sm í þvermál, setjið deigið í
mótið.
5. Afhýðið hálfa eplið skerið í
þunna báta og raðið ofan á deig-
ið.
6. Hitið bakaraofn í 200°C,
blástursofn í 190°C, setjið mótið
í miðjan ofninn og bakið í um 30
mínútur.
ÓLI minn, þessi
afmæliskveðja er
seinna á ferð en
ætlað var. Þegar til
skriftanna kom,
brást mér hægri
höndin, eins og oft.
hefur borið við á
undanförnum miss-
erum.
Sunnudaginn
30. apríl síðastlið-
inn varð Ólafur vin-
ur minn Ólafsson
frá Seyðisfirði sjö-
tugur. Hann fædd-
ist að Bjargi í Vest-
mannaeyjum 30. apríl 1925. For-
eldrar hans voru Vigdís Ólafsdótt-
ir frá Bjargi í Vestmannaeyjum
og Ólafur O. Guðjónsson sem
lengst af bjó á Hánefsstaðaeyrum
við Seyðisfjörð. Óli fluttist með
móður sinni á Hánefsstaðaeyrar
1931. Þá var þar allmargt fólk
búsett og mannlíf gott. Fólk bjó
að sínu. Stundaður var sjór og
flestir höfðu nokkrar landnytjar. I
þessu umhverfi ólst Óli upp hjá
foreldrum sínum ásamt systkin-
um. Hann er mikill Eyrarmaður,
og verður oft tíðrætt um það sam-
félag sem þar var og auðfundið
að þaðan á hann hugljúfar endur-
minningar.
Skólaganga Óla til fullnaðar-
prófs eins og það hét þá var ekki
löng, aðeins fjórir vetur. Óli hlaut
mentun sína af þátttöku í störfum,
tengdum undirstöðuatvinnuvegum
þjóðarinnar. Reynsla Óla frá upp-
vaxtarárunum mótaði hann, eins
og síðar kom í ljós. Skólagöngu
hans lauk þó ekki alveg með fulln-
aðarprófinu, heldur innritaðist
hann í Alþýðuskólann að Eiðum
skömmu síðar. Þaðan útskrifaðist
hann að tveim vetrum liðnum og
var þá orðinn íþróttakennari. Var
hann næstu tíu eða tólf árin íþrót-
takennari, lengst af á Seyðisfirði.
Á einhveiju þessara ára eignað-
ist Óli trillubát ásamt kunningja
sínum sem að mestu var notaður
til tómstundagamans, en ekki ætl-
aður sem atvinnutæki. En mjór
er mikils vísir eins og sannast
hefur á útgerðarsögu ðla og fé-
laga hans.
Árin 1958 og 1959 lét Óli
byggja sjötíu tonna bát, sem hann
nefndi Gullver. Þennan bát held
ég að Óli hafi átt einn, en Jón
Pálsson landsþekktur aflamaður
og farsæll skipstjóri var með þenn-
an fyrsta alvörubát Óla. Árið 1964
keypti Gullberg hf. 160 tonna skip,
sem var sameign þeirra Óla og
Jóns Pálssonar. Þeir höfðu þá
ásamt fjölskyldum sínum stofnað
hlutafélagið Gullberg, sem enn
starfar undir forstjórn Adolfs Guð-
mundssonar tengdasonar Óla.
Gullberg hf. gerir út skuttogarann
Gullver, sem að aflasæld og um-
hirðu ber af sambærilegum skip-
um. Jón Pálsson hefur lengst af
verið aðalsamverkamaður Ola og
alltaf skipstjóri, þar til fyrir fáum
árum að yngri menn tóku við skip-
stjórninni. Það yrði of langt, í
stuttri afmæliskveðju, að telja upp
öll þau fyrirtæki sem Óli ásamt
ýmsum félögum sínum hefur átt
hlutdeild að. Þar er aðallega um
að ræða útgerð fjölda skipa, stórra
og smárra, sem hann hefur keypt
eða leigt og gert út um lengri eða
skemmri tíma.
Fiskvinnsluna hf. á Seyðisfirði
rak Óli um árabil og þar voru
nánustu samstarfsmenn hans Þor-
bergur Þórarinsson og Adolf Guð-
mundsson. Hér að framan er að-
eins stiklað á stóru um fram-
kvæmdir og atorku Óla. Ef rekja
ætti til hlítar atvinnustarfsemi
hans og það sem henni tengist,
væri það efni í stóra bók. Óli hef-
ur ekki ávallt siglt lygnan sjó
hvorki í heimabæ sínum, né gagn-
vart miðstjórnar-
valdinu í höf-
uðborginni. Hann
hefur af skapfestu
og hyggindum oft
þurft að sigla
krappan beitivind
þegar tvísjóað hefur
verið. Stormalda úr
suðri og mistan
undiralda. Óli er
einn þeirra íslensku
athafnamanna sem
hlotið hafa misstóra
hnúta úr ýmsum
áttum, en jafnan,
gengið hnarreistur
og stundum brosandi frá þeim
hildarleikjum. Þeir eru ekki marg-
ir samtíðarmenn Óla, sem sótt
hafa gull í greipar honum, hafí
honum verið það vert um geð.
Hinir eru margfalt fleiri, sem not-
ið hafa ásetnings hans um að reyn-
ast heimabyggð sinni góður borg-
ari, og að öðrum ólöstuðum eru
ekki margir samtíðamenn hans,
sem markað hafa og marka enn
dýpri spor og farsælli en Óli, í at-
vinnusögu bæjarins.
Samrekstur Óla. og Jóns Páls-
sonar hefur miðað að velferð
Seyðisfjarðar, en ekki til kaupa og
fjárfestinga utan heimabyggðar-
innar. Óli kvæntist afbragðskonu
Hlín Axelsdóttur Nielsen 28. okt.
1949. Móðir Hlínar var Theódóra
Víglundsdóttir frá Krossi í Mjóa-
firði. Tvo bræður og eina systur
Theódóru þekkti ég persónulega
og voru þau engir veifiskatar. Fað-
ir Hlínar var danskættaður, en
fæddur á Seyðisfirði, Axel Nielsen.
Faðir Axels var kaupmaður á
Seyðisfirði, og Axel var um árabil
innanbúðarí versluninni Framtíð,
en lést ungur. Hlín átti einn son
fyrir hjónaband og gekk Óli honum
í föðurstað, hann hét Axel Ólafsson
ljúfur drengur og óáreitinn. Axel
dó langt um aldur fram úr erfiðum
sjúkdómi, sem þjáð hafði hann all-
lengi. Elsta dóttir Hlínar og Óla
er Theódóra, Dóra, fædd 17. apríl
1951. Hún er gift Adolf Guð-
mundssyni frá Reykjavík forstjóra
Gullbergs hf. eins og áður hefur
fram komið. Adolf er lögfræðingur
að mennt og gegnir að talsverðu
leiti lögmannsstörfum auk aðal-
starfs. Dóra er auk húsmóðurstarf-
anna afgreiðslukona í apótekinu.
María Vigdís önnur dóttir þeirra
fædd 23. nóv. 1955 er bankagjald-
keri í Landsbanka íslands. Seyðis-
firði. Sambýlismaður Maju er
Hjörtur Unnarsson frá Akureyri,
æskulýðsfulltrúi ásamt fleiru hér
á Seyðisfirði. Þriðja dóttirin er
Hrönn fædd 22. des. 1959. Hún
er ásamt eiginmanni sínum, Guð-
jóni Harðarsyni, sem er Vest-
mannaeyingur, kaupkona og reka
þau hjónin verslunina Brattahlíð á
Seyðisfirði. Systkini Óla voru þijú.
Næst Óla að aldri var Jórunn Þór-
dís fædd 24. okt. 1935, Stella, eins
og hún var ávallt kölluð í mín eyru.
Hún barðist við langvinnan og erf-
iðan sjúkdóm, sem dró hana til
dauða á besta aldri. Laufey Alda
fædd 10. nóv. 1938 er önnur syst-
ir Óla gift kona á Seyðisfirði, glað-
leg og síhlæjandi. Yngstur þeirra
systkina var Magnús Ver fæddur
18. okt. 1941, hraustmenni, sen
lést af slysförum langt um aldur
fram. Sonur hans er Magnús Ver
alkunnur kraftakarl. Þó ég hafi
stiklað á stóru um Óla vin minn
og fjölskyldu, þykir mér það betra
en ekki, því að þó Seyðfirðingar
undanteknirigar Iítið hafi tekið mér
afburða vel eiga Hlín og Óli stærst-
an hlut í stuðningi við mig í veik-
indum mínum undanfarin ár. ÓIi
og Hlín, ég bið ykkur og öllum
ykkar guðs blessunar um ókomin
ár. Sjáumst innan skamms. Ykkar
einlægur vinur
Kristján Gíslason frá Bjargi.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson
Sumarbrids að
hefjast
SUMARBRIDS 1995 hefst föstu-
daginn 26. maí. Fyrst um sinn verður
spilað mánudaga-föstudaga kl. 19 og
sunnudaga kl. 14. Handgefin spil
verða sunnudaga, mánudaga og
þriðjudaga, en tölvugefin miðviku-
daga, fimmtudaga og föstudaga.
I lok vertíðar verða veitt verðlaun
þeim sem flest bronsstig hlýtur hvern
mánuð, júní, júlí og ágúst. Einnig
þeim sem bestan meðaltalsárangur
hefur hvern mánuð. Þarf að spila
a.m.k. sex sinnum til að koma til álita.
Loks má nefna að bronsstigakóngur
eða -drottning sumarsins hlýtur sér-
stök verðlaun.
Bridsfélag Reykjavíkur
Sl. miðvikudag, 17. maí, voru spil-
aðar tíu umferðir í aðaltvímenningnum
og er staðan eftir 48 umferðir af 57
þannig:
Sverrir Ármannsson - Jónas P. Erlingsson 768
Jakob Kristinsson - Matthías Þorvaldsson 767
Öm Arnþórsson - Guðlaugur R. Jóhannsson 680
SigtryggurSigurðsson-BragiHauksson 568
JónBaldursson-SævarÞorbjömsson 554
Guðmundur P. Arnarson - Þorlákur Jónsson 533
Esther J akobsdóttir - Aron Þorfinnsson 389
ísak Öm Sigurðsson - Helgi Siguiðsson 370
Erla Siguijónsdóttir - Krisjana Steingrimsdóttir
364
Hæstu skor fjórða kvöldið fengu
þessi pör:
Guðmundur P. Arnarson - Þorlákur Jónsson 183
Öm Arnþórsson - GuðlaugurR. Jóhannsson 172
Ásmundur Pálsson - Karl Sigurhjartarson 164
Erla Sigurjónsdóttir—Kristjana Steingrímsd. 148
Halldór Svanbergsson - Kristinn Kristinsson 141
Bridskvöld byrjenda
Þriðjudaginn 16. maí var Bridskvöld
byijenda og var spilaður eins kvölds
tvímenningur að vanda. Að þessu sinni
var spilaður átta para Howell og urðu
úrslit kvöldsins þessi:
Hjördís Jónsdóttir - Soffía Guðmundsdóttir 78
Björk L. Óskarsdóttir - Amar Eyþórsson 69
Hjörtur Ámason - Rebekka Ingvarsdóttir 67
Unnar Jóhannesson - Finnbogi Gunnarsson 65
Nk. þriðjudag verður seinasta spila-
kvöld vetrarins sem ætlað er byijend-
um og bridsspilurum sem ekki hafa
neina keppnisreynslu að ráði. Spilaður
verður eins kvölds tvímenningur og
spilað er í húsnæði BSÍ í Þönglabakka
1, 3. hæð, í Mjóddinni.
Félag eldri borgara í
Reykjavík og nágrenni
Fimmtudaginn 18. maí sl. spiluðu
14 pör (og þar var einn 93 ára).
Sigurleifur Guðjónsson - Eysteinn Einarsson 231
Margrét Bjömsson - Guðrún Guðjónsdóttir 202
Baldur Helgason - Haukur Guðmundsson 171
Kristinn Gíslason - Margrét Jakobsdóttir 159
Karl Adolfsson - Fróði B. Pálsson 159
Meðalskor 156
Sunnudaginn 21. maí spiluðu 14
pör.
Láras Amórsson - Ásthildur Sigurgísladóttir 216
Ingunn Bemburg - Vigdís Guðjónsdóttir 204
Sigurleifur Guðjónsson - Þorsteinn Erlendsson 175
Elín Jónsdóttir - Soffía Theódórsdóttir 17 5
Meðaiskor 156
Og þar með lauk þessari fimm
sunnudaga keppni. En þijú bestu pör-
in unnu til verðlauna og þau hlutu:
Láras Arnórsson - Ásthildur Sigurgísladóttir 776
Ingunn Bemburg - Vigdis Guðjónsdóttir 7 51
Eyjólfur Halldórsson - Þórólfur Meyvantsson 750
Á sunnudaginn byijar ný ljogurra
daga keppni þar sem allir gilda. Mæt-
um vel.