Morgunblaðið - 28.03.1996, Síða 42

1%-HI
42 FIMMTUDAGUR 28. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Panasonic
Ferðatæki RX D52S
Ferðatæki með geisiaspilara,
40W magnara, kassettutæki,
útvarpi m/stöðvaminni og
fjarstýringu.
JAPIS
BRAUTARHOITI OG KRINGLUNNI
ÞÓR HF
R»yk)avík • Akureyrl
Reykjavík: Ármúla 11 - Sími 568-1500
Akureyri: Lónsbakka - Sími 461-1070
háþróaður
stillibúnaður á
HITAKERFI
KÆLIKERFI
VATNSKERFI
OLÍUKERFI
át
Allar upplýsingar
og leiðbeiningar
til staðar. Marg-
þætt þjónusta.
HÉÐINN =
VERSLUN
EUAVEGI2 SIMl 562 4260
AÐSENDAR GREINAR
Innanhússaðstaða
fyrir frjálsíþróttii’
LÖNG hefð er fyrir
frjálsíþróttum hér á
landi eins og annars
staðar í heiminum og
ekki margar greinar
sem eiga sér eins langa
hefð. Aðstaða fyrir iðk-
un fijálsíþrótta hér á
landi yfir vetrarmán-
uðina, þ.e.a.s innan-
hússaðstaða, hefur
lengi verið í brenni-
depli. Aðstaða utanhúss
var til margra ára ekki
til að hrópa húrra fyrir
en hefur stórlagast á
undanförnum árum og
er núna að nálgast að
vera eins og best verður
á kosið. Aðeins vantar uppá að
tækjakostur verði heldur betri en
nú er. En innanhússaðstaðan er eins
og hún hefur verið í mörg ár og
kallast varla aðstaða eins og kröf-
urnar eru í dag. Eina aðstaðan lögð
gerviefni innanhúss er aðstaðan í
Baldurshaga undir stúku Laugar-
dalsvallar. Hún er þannig gerð að
aðeins er hægt að hlaupa þar 50 m
hlaup og allar tímatökur verða að
fara fram handvirkt, hvorki eru til
tæki né pláss fyrir rafmagnstíma-
töku. Aðstaða fyrir áhorfendur er
eitthvað sem ekki er einu sinni í
umræðunni að koma fyrir með
nokkru móti því plássið býður engan
veginn uppá það. Einnig er hægt
að stökkva þar langstökk og þrí-
stökk. Hvað með aðrar
greinar? Ef halda á
innanhússmeistaramót
fer það fram á að
minnsta kosti tveimur
stöðum og stundum
verður það að fara fram
á þremur stöðum. Löng
hringhlaup verða að
fara fram í stóru húsi
og þá er reynt að leggja
út gerviefnisdregla til
að hlaupa á. Ef kasta
á kúlu verður að vera
nóg pláss og þá verður
að leggja undir þykkt
lag af spónaplötum til
að verja gólf hússins
fyrir skemmdum. Ef
bætist við stangarstökk er aðeins
um að ræða fáa staði þar sem hægt
er að stökkva það, því þá verður að
vera til staðar stokkur í gólfr og næg
lofthæð. Aðstaða til að ná lágmörk-
um í spretthlaupum og grindahlaup-
um fyrir stórmót erlendis sem nán-
ast undantekningarlaust eru 60 m
er ekki til hér á landi. Það íþrótta-
fólk sem reynir við lágmörk til að
öðiast keppnisrétt á stórmótum er-
lendis verður því að fara erlendis til
að komast í skaplega aðstöðu og
reyna við lágmörkin. Það er undan-
tekningarlaust þá á þeirra kostnað
og getur verið ansi dýrt fyrir fólk
sem er að þessu af miklum áhuga
og ekki með stórfé á milli handanna.
Innanhússaðstaða fyrir frjáls-
Innanhússaðstöðu fyrir
frjálsar íþróttir þarf að
stórbæta, segir Helgi
Sigurður Haraldsson,
í þessari grein.
íþróttir verður að koma til á allra
næstu árum og ekki hægt að bíða
með það öllu lengur. Uppgangur
fijálsíþrótta hefur verið mikill á und-
anförnum árum og sýnir árangur
okkar fremsta íþróttafólks það
ásamt því hvað mikið er að koma
upp af efnilegum unglingum í fijáls-
íþróttum í dag. Nú er nýafstaðið
Evrópumeistaramót í fijálsíþróttum
innanhúss í Stokkhólmi þar sem ís-
lensku fijálsíþróttafólki hefur aldrei
gengið eins vel og nú. Evrópumeist-
ari innanhúss í stangarstökki kvenna
varð Vala Flosadóttir og í þriðja
sæti í sjöþraut karla varð Jón Arnar
Magnússon íþróttamaður ársins. Al-
deilis frábær árangur hjá glæsilegu
íþróttafóiki sem er í fararbroddi ís-
lensks fijálsíþróttafólks um þessar
mundir. Hvað veldur því að þetta
íþróttafólk nær þessum árangri? Að
sjálfsögðu fyrst og fremst þeirra lík-
amlegu burðir og þrotlausa vinna
við æfingar og keppni. En ekki síður
aðstaða þessa fólks til að stunda
íþrótt sína við góða aðstæður og fá
Helgi Sigurður
Haraldsson
tækifæri til þess. Fá tækifæri til að
hafa góða þjálfara, hafa tíma til
æfinga, góða aðstöðu og geta ein-
beitt sér að því sem þau eru að gera.
Vala Flosadóttir hefur aðeins æft í
þijú ár og náð nú þegar þessum
frábæra árangri, en með því að hafa
sinn þjálfara og hafa aðstöðu til
æfinga. Innanhússaðstaða er lykil-
atriði í dag og hún verður að fara
að líta dagsins ljós hér á landi. Ég
er sannfærður um það að þegar hún
er komin mun þróun fijálsíþrótta
taka kipp hér á landi og það sem
við sáum frá EM innanhúss í Stokk-
hólmi verður ekkert einsdæmi hvað
varðar árangur okkar fijálsíþrótta-
fólks.
Þegar hægt verður að fara að
æfa innanhúss við bestu aðstæður
hér á landi munum við eiga í framtíð-
inni mun fleiri keppendur á stórmót-
um erlendis. Innanhússaðstaða býð-
ur einnig upp á það að fá hingað
stórmót í fijálsíþróttum þar sem
hægt verður að sjá fremsta fijáls-
íþróttafólk í heimi keppa hér á landi.
Slík stórmót fær Fijálsíþróttasam-
band íslands hingað til lands ef að-
staðan er fyrir hendi, það er engin
spurning. Sá möguleiki er eitt.hvað
sem alla dreymir um og væri ekki
gaman að sjá á næstu árum Völu
Flosadóttur keppa hér á landi við
allar fremstu stangarstökkskonur í
heimi á stórmóti innanhúss um há-
vetur eða sjá Jón Arnar Magnússon
setja ný met í keppni _við þá bestu.
Frjálsíþróttasamband íslands hefur
unnið mikið og gott starf undanfarin
ár varðandi uppbyggingu fijáls-
íþrótta og mun beita sér af öllu afli
til þess að innanhússaðstaða líti
dagsins ljós á næstu árum. Sú að-
staða er eitthvað sem verður að líta
dagsins ljós og það sem fyrst.
Höfundur er formaður Frjáls-
íþróttasambands Islands.
Fiskistjórnun
HAFRANNSÓKNASTOFNUN er
sennilega nauðsynlegasta og merk-
asta stofnun, sem íslendingar reka.
Þar starfa sérfræðingar, sem byggja
upp hverskonar þekkingu landsins á
undirstöðuatvinnuvegi þjóðarinnar,
fiskveiðum, og umhverfi fisksins í
hafinu. Augljós galli á stjórnun þess-
arar stofnunar er, að í stjórn hennar
hafa jafnan verið valdir fulltrúar
hagsmunaaðila í sjávarúrvegi, en
þetta skerðir greinilega sjálfstæði
stofnunarinnar. Með þessari athuga-
semd ætla eg þó ekki að halda því
fram, að Hafró hafi Iiðið fyrir þessa
meinsemd í stjórnarkerfi hennar,
aðeins að benda á að á þessu ætti
að ráða bót. Hafró er aðeins ráð-
gjafaraðili, en hún hefir engin raun-
veruleg völd, aðeins tillögugerð í
samræmi við skynsamleg vinnu-
brögð í fiskveiðum. Hin raunveru-
lega stjórnun fiskveiðanna hefir ver-
ið í höndum fiskiráðuneytisins og
sérstaklega fiskiráð-
herra, og hefir farið í
algjörum handaskolum
frá því kvótakerfið var
tekið upp árið 1984,
með stöðvun hagvaxtar
og þarafleiðandi
hörmulegum afleiðing-
um fyrir efnahagslíf
landsins, fólkið sem
starfar að þessari at-
vinnugrein og allan al-
menning í landinu.
Nú gerist það, að
starfsmaður Hafró,
Gunnar Stefánsson, töl-
fræðingur, skrifar
langa grein í Mbl. 25.
jan., bls. 27., þar sem
hann gengur út frá þeim forendum,
að „fijálsar þorskveiðar hefðu í för
með sér, að árgangar veiddust fljótt
upp“. Ég hefi ítrekað bent á það að
undanförnu, að nauðsynlegt sé að
afnema núverandi
kvótakerfi og stjórna
þorskveiðum með vist-
vænum veiðarfærum
einum, og þótt GS hafi
ekki drengskap til að
segja, að „ráðgjöf"
hans sé beint til mín,
skal eg hérmeð endur-
taka helztu rökin fyrir
skaðlegum áhrifum
kvótakerfisins á efna-
hagsstefnu landsins.
Hafró er ekki gerður
greiði með að einstakir
starfsmenn séu að
hlaupa svona út undan
sér.
Fyrst er þá til að
taka, að enginn hefir gert tillögu
um fijálsar þorskveiðar, svo sem
GS gerir að forsendum fyrir rök-
færslu sinni. Vangaveltur hans í 15
liðum eru því markleysa. Þvert á
móti hefi eg lagt til, að öllum
vinnsluskipum, nú um 60 talsins,
verði bannaðar veiðar innan 200
mílna fiskilögsögunnar og þeim beitt
til veiða á úthafinu til að auka heild-
arveiðar landsins, önnur togskip sem
veiða í ís, nú kannske um 50 tals-
ins, verði sett út fyrir ca. 100 míl-
ur, samkvæmt nánari skilgreiningu
þar til bærra aðila. Netaveiðar verði
bannaðar, eða a.m.k. mjög takmark-
aðar. Aðeins verði leyft að nota
krókaveiðar innan fiskilögsögunnar,
og allur afli tekinn á land til vinnslu.
Krókaveiðar eru nú mjög þróuð og
ódýr veiðiaðferð, og nægilegur veiði-
floti er til í landinu til að ná þessum
150.000 tonnum, sem Hafró hefir
lagt til að veidd séu í fiskilögsög-
unni. Hér er því lagt til, að tekin
sé upp raunhæf veiðistjórnun, fijáls-
ar krókaveiðar, en takmarkaðar með
vistvænum veiðarfærum. Þannig
fæst raunveruleg stjórnun á veiðun-
um, sem nú eru í raun stjórnlausar
undir kvótakerfinu, því að það er
þegar komið í ljós, að togveiðarnar
eyða þorskinum úr sjónum og spilla
umhverfí hans. Kvótakerfið nú veld-
ur því, að öflug djúpveiðiskip eru
að skarka á öllum hrygningarstöðv-
LADA SAMARA
694.000 kr.
Lúxus án íburóar.
Samara er rúmgóður, spameytinn og ódýr
bíll sem hefur notið mikilla vinsælda
hér á landi í gegnum tíðina.
Negld vetrardekk og sumardekk fylgja.
LAPA
afar raunhæfur kostur
IÍ!lMíus
ÁRMÚLA 13, SÍMI: 568 1200
BEINNSÍMI: 553 1236
Önundur
Asgeirsson
um landsins nær allt árið. Það er
ekki ósennilegt, að einhverjum tals-
mönnum stórútgerða þyki að sér
þrengt í bili, en þegar litið er til
lengri tíma er þetta eina úrræðið sem
bjargar útgerð í landinu. Það þarf
ekkert kvótakerfi á krókaveiðar, því
að minnkandi fiskur í sjónum tak-
markar veiðarnar sjálfkrafa. Það
væri þannig mál til athugunar síðar,
hvort gera þyrfti aðrar ráðstafanir,
en tillögur um þetta myndu væntan-
lega heyra undir fiskifræðinga
Hafró, en ekki einhveija hlaupagosa.
Afleiðingar kvótakerfísins eru
þessar: Þorskveiðar hafa minnkað úr
um 500.000 tonnum í 150.000 tonna
ársafla. Þetta þýðir skerðingu á ár-
legum útflutningstekjum landsins af
þorskveiðum um 70%. Allur hagvöxt-
Fijálsar krókaveiðar
innan fiskilögsög-
unnar þurfa, að mati
•• *
Onundar Asgeirsson-
ar, að taka við af nú-
verandi kvótakerfi.
ur í landinu hefír stöðvast frá árinu
1986 eða í 10 ár, og efnahagsleg
þróun á íslandi dregist aftur úr öðrum
vestrænum löndum. Keypt hafa vérið
vinnsluskip og djúpveiðiskip fyrir yfír
100 milljarða króna á tímabilinu, og
þessi floti notaður til að drepa niður
allar hefðbundnar veiðar i fískilög-
sögunni og vinnslu í landi, sem nú
er sögð rekin með alvarlegu tapi.
Stórútgerðin, sem ekki greiðir neitt
fyrir veiðamar í fískilögsögunni er
nú rekin með 1% hagnaði, umfram
stórfelldar fyrningar flotans, þ.e. hún
stefnir óðum í rekstrartap. ísland
safnar 30 milljarða erlendum skuld-
um árlega, ríkissjóður er rekinn með
10 milljarða árlegu tapi, mörg sveit-
arfélög landsins eru að verða gjald-
þrota. Allan þennan glundroða má
rekja til óábyrgrar fiskveiðistefnu,
og svo hlæja tölfræðingar að öllu
saman. Þeir ættu að vita betur, og
gefa sér réttar forsendur fyrir álykt-
unum sínum.
Höfundur er fyrrv. forstjóri Olís.