Morgunblaðið - 28.03.1996, Page 57

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 28. MARZ 1996 57
BRÉF TIL BLAÐSIIMS
Einkaréttur lækna til
Mannanafnanefnd
að mæla sjón verði afnuminn
AÐ undanförnu hafa spunnist
umræður um einkarétt lækna til
þess að mæla sjón fólks. Félag
íslenskra sjóntækjafræðinga (FÍS)
telur að núverandi kerfi sé gengið
sér til húðar og styður þá breyt-
ingu á landslögum að sjóntækja-
fræðingar, sem hafa til þess viður-
kennda menntun, fái að mæla sjón.
Að okkar mati er rétt að miða við
kröfur sem Nordisk Optisk Rád
gerir til sjónmælinga. FÍS telur
að sjónmælingar á Islandi eigi að
vera með svipuðu sniði og gerist
meðal nágrannaþjóða okkar, enda
okkar faglegu tengsl mest við
Norðurlönd og Þýskaland.
Sjóntækjafræðingar hafa ávallt
lagt metnað í að fylgjast með nýj-
ungum í fagi sínu og lagt ríka
áherslu á endurmenntun. FIS sótti
um inngöngu í Félag norrænna
sjónfræðinga og hefur fengið
aukaaðild. Á næstu dögum koma
framkvæmdastjóri norrænna
optikera og formaður fræðslu-
Frá Halldóri Eyjólfssyni:
NÚ þegar framkvæmdir eru að
hefjast um hin umdeildu neðansjáv-
argöng kemur ýmislegt í ljós, svo
sem að hinar fornfrægu Geirs-
beygjur hafa ekki gleymst, heldur
er þeim ætlað veglegt hlutverk
þarna niðri. Beygja á í þveröfuga
átt við höfuðstefnu Þjóðvegar 1
(Vestur- og Norðurlandsveg) og
siðan gerður viðsnúningur með
hringtorgi á vegamótum aðkeyrslu-
brautar Akranesbæjar og Þjóðveg-
ar 1. Slíkar hringekjur henta e.t.v.
innanbæjarakstri, en mjög illa á
Þjóðvegi 1 (hraðbraut).
Handvömm
Með þessari handvömm lengist
vegur 1 um ca 4 km og minnkar
þar með ávinningur þeirra sem
hugðust nota göngin til Vestur- og
Norðurlandsferða. Svona beygju-
kúnstir á aðalvegum slá öll fyrri
met ef af verður. Á hestvagnaárun-
um tíðkaðist þessi aðferð til þess
að milda brekkurnar uppfrá
lækjunum, ánni eða upp á heiðina.
nefndar hingað til skrafs og ráða-
gerða og munu meðal annars eiga
fund með heilbrigðisráðherra,
Ingibjörgu Pálmadóttur.
Verð á gleraugum
Sjóntækjafræðingar kappkosta
að þjóna viðskiptavinum sínum af
kostgæfni og leggja áherslu á
gæði, öryggi og hagstætt verð.
Verð á gleraugum hér á landi er
fyllilega samkeppnishæft við það
sem tíðkast á öðrum Norðurlönd-
um og í Þýskalandi, raunar heldur
lægra hér á landi. Fullyrðingar
um hátt verð eru einfaldlega ekki
á rökum reistar. Þær byggja á
sögusögnum frá þeim tíma þegar
háir tollar og vörugjald voru á
gleraugum hér á landi. En með
afnámi tolla og vörugjalds hefur
verð til neytenda lækkað.
Rangar fullyrðingar
Neytendasamtökin hafa sent
frá sér ályktun um fyrirkomulag
Þá var hraði lítt þekktur hér enda
hestöfl fá og vandfengin.
Orka og hraði
Nú eru orka og hraði nefnd
framtíðarþróun, hvort sem mönn-
um líkar betur eða ver. Samgöngu-
bætur munu því miðast við beina
vegi eftir því sem mögulegt er,
sérstaklega á Þjóðvegi 1 og öðrum
hraðbrautum.
Geirsbeygjudraugur
Haft er eftir þjóðkunnum og
traustum sérleyfishafa, að hinn
fornfrægi Geirsbeygjudraugur væri
dauður, hann hefði kafnað í beygju-
gerinu á flatlendinu ofan Þorláks-
hafnar hér um árið; gott ef satt
væri! Efasemdir um dauða kauða
gera nú vart við sig sunnan Akra-
íjalls. Vonandi gengur þessi ný-
breytni í samgöngubótum slysalaust
og eftir áætlun, þannig að uppátæk-
ið gagnist þjóðinni um ókomin ár.
HALLDÓR EYJÓLFSSON,
áhugamaður um umhverfis-
og samgöngumál.
sjónmælinga og hvatt til þess að
einkaréttur lækna verði afnuminn
neytendum til hagsbóta.
ÓrökstUddar og rangar fullyrð-
ingar formanns Augnlæknafélags
íslands hafa valdið sjóntækjafræð-
ingum miklum vonbrigðum. Það
er fráleitt að stilla okkur upp sem
andstæðingum neytenda og að við
bregðumst trúnaði þeirra. Það er
vert að minna á að sjóntækjafræð-
ingar eru heilbrigðisstétt og starfa
í samræmi við lög frá árinu 1984.
Sjóntækjafræðingar leggja ríka
áherslu á faglega ráðgjöf og góða
þjónustu.
Það er fráleit staðhæfing for-
manns augnlækna að halda því
fram að Evrópuþjóðir hafi neyðst
til þess að bjóða upp á það sem
kallað er „lægra þjónustustig"
með því að treysta sjónfræðingum
fyrir sjónmælingum. Með því er
gefið í skyn að íbúar Evrópu búi
við falskt öryggi og lakara eftir-
liti. Það er auðvitað ekki rétt.
Áhersla á trúnað
Það er læknum ekki samboðið
að halda því fram, að fólk eigi á
hættu að viðskiptahagsmunir sjón-
tækjafræðinga blandist saman við
ráðgjöf við gleraugnamælingar.
Sjóntækjafræðingar leggja
áherslu á að halda trúnað við við-
skiptavini sína. Við erum heil-
brigðisstétt með réttindi og skyld-
ur sem slíkir.
Við teljum einvörðungu rétt að
lög um sjónmælingar verði sam-
ræmd því sem tíðkast á Evrópska
efnahagssvæðinu, t.d. norrænni
löggjöf, og að menntaðir og hæf-
ir sjónfræðingar sinni óskum og
þörfum fólks. Núverandi kerfi er
úr sér gengið og þjónar ekki hags-
munum nútíma þjóðfélags. Þetta
má ekki túlka sem vantraust á
augnlækna. Þvert á móti berum
við faglega fyllsta traust til
þeirra. Málið hins vegar snýst um
að laga íslenska löggjöf að því
sem tíðkast meðal nágrannaþjóða
okkar í takt við nýja tíma. Sjón-
tækjafræðingar hafa lagt áherslu
á að fara að lögum. Það höfum
við gert og munum gera, en leggj-
um áherslu á að tímabært er að
hverfa frá úreltu fyrirkomulagi,
sem nágrannaþjóðir hafa lagt af
fyrir löngu.
FÉLAG ÍSLENSKRA
SJÓNTÆKJAFRÆÐINGA.
Hugleiðingar
um Hvalfjarðargöng
tímaskekkja!
Frá Magnúsi Þórarni Magnússyni:
FRELSI til þess að skíra börnin sín
þeim nöfnum sem fólkið í landinu
vill eru skorður settar, þannig að
ef fólk vill skíra börnin þeim nöfn-
um, sem því þykir falleg og finnast
ekki á skrá hjá mannanafnanefnd,
er hægt að sækja um það hjá fyrr-
greindri nefnd sem í flestum tiifell-
um hafnar nöfnunum sem sótt er
um að skíra börnin. Fólkið þarf því
að láta skíra börnin sín öðru nafninu
og nefna barnið því nafni sem það
þurfti að sækja um hjá mannanafna-
nefnd ef það þijóskast við og vill
ekki skíra barnið öðru nafni en það
fékk höfnun á hjá mannanafna-
nefnd. Það má skýra unga Islend-
inga ýmsum nöfnum, sem ekki eru
til hjá fyrrnefndri nefnd, ef annað
foreldrið er af erlendu bergi brotið.
Þetta finnst mér vera brot á rétti
annarra íslendinga sem eiga ein-
göngu ísienska foreldra, því að þessi
börn koma til með að vera saman
í skóla.
Vinnulagsreglur mannanafna-
nefndar voru samþykktar á fundum
hennar 17. ágúst og 12. október
1993, en nefndarmenn segja við
mig að þetta séu reglur sem þeim
séu settar af hálfu dómsmálaráðu-
neytisins. Því settu þeir ekkert út á
þessar reglur, ef þeim finnst þær
ekki vera réttlætanlegar gagnvart
því fólki sem vill skíra börnin sín
þeim nöfnum sem því finnst falleg.
2. grein laga nr. 37/1991 um
mannanöfn hljóðar svo: „Eiginnafn
skal vera íslenskt eða hafa unnið
sér hefð í íslensku máli. Það má
ekki bijóta í bág við íslenskt mál-
kerfi. Eiginnafn má ekki heldur
vera þannig að það geti orðið nafn-
bera til ama. Hvorki má gefa stúlku
karlmannsnafn né dreng kven-
mannsnafn.“
Ef fólk hefur áhuga á því að
kynna sér vinnureglur mannanafna-
nefndar vil ég benda því á að fara
á Hagstofuna og fá að líta í gögn
um nöfn sem samþykkt hafa verið
af nefndinni og hafnað. Þar er
margt skrítið að sjá. Nafnið Kle-
ópatra, sem flestir ef ekki allir ís-
lendingar þekkja, fékk höfnun hjá
mannanafnanefnd, því báðir foreldr-
arnir voru af íslensku bergi brotnir
en nöfn hans og Konkordía, (Atla,
Bóel sem eru stúikunöfn) Assa,
Aagot, Dóróthea, Edith, Evfemía,
Fransiska. Gabriela, Gissunn, Gré-
löð, Hödd, Högna, Hörn, Irpa, Ima,
Jara, Kormlöð, Louise, Lydia, Marsi-
bil, Mist, Nikólína, Mínerva, Pollý,
Sabína, Selja, Thea, Tóka, Úndína,
Véný, Yrr, Þeódóra, Ægileif, Ölveig
eru samþykkt hjá mannanafna-
nefnd.
Hér eru tvö nöfn, það fyrra var
samþykkt frá 1. september 1994,
seinna nafninu hafnað frá sama
tíma vegna þess að það eru tvö n
í nafninu: Jónanna samþ., Díanna
hafnað. Dæmi nú hver fyrir sig.
Þegar ég skírði dóttur mína gat
presturinn ekki sagt nafnið Kleóp-
atra vegna þess að þá væri hann
að bijóta lög, svo þótt amman, sem
hélt barninu undir skírn, segði
bæði nöfnin, gat presturinn ekki
sagt annað en seinna nafnið, Líf,
Kleópatra stóð í honum. Mér hefur
verið sagt að fyrir Alþingi liggi
frumvarp um breytingar á starfs-
reglum mannanafnanefndar og
legg ég til að nefndin verði lögð
niður.
Skoðun mín er sú að manna-
nafnanefnd sé fyrirbæri sem á ekki
rétt á sér og sé tímaskekkja og
væri hægt að spara ríkinu allan
þann pening sem fer í að borga
nefndinni og nota hann í heilbrigðis-
kerfið.
Það er fáránlegt að ekki séu allir
íslendingar undir sama hatt settir
með nöfn á börnunum sínum; allir
íslendingar eiga að hafa sama rétt
á því að skíra börnin sín þeim nöfn-
um sem þeir vilja, svo fremi sem
það er ekki afbökun á nöfnum. í
lýðræðisríki^ hafa allir þegnar sama
rétt, en á íslandi er það mismun-
andi, fer jafnvel eftir því undan
hvaða Jóni þú ert kominn. Lýðræð-
isríki er þegar fólkið í landinu fær
að kjósa um allar helstu áhrifastöð-
ur í þjóðfélaginu, frá forseta til yfir-
manns á dagheimilum, en á íslandi
er þingræði og sjá ráðherrar um að
skipa sína menn í þær áhrifastöður
sem losna þegar þeir eru við stjórn-
artaumana. Það vantar alla siðfræði
hjá okkur. Ef stjórnmálamenn hér
á landi eru staðnir að lögbroti þá !
nægir þeim að segja hvort heldur
sem „ég man það bara ekki“ eða ;
„ég bið afsökunar ef ég hef gert
eitthvað rangt", og málið er látið ;
niður falla, en þar sem lýðræði er,-
hefðu margir af okkar stjórnmála-
mönnum þurft að segja af sér í
gegnum tíðina. Á íslandi er þing-
ræði og þurfa þessir háu herrar því
ekki að segja af sér, okkur almúga-
mönnum kemur þetta ekkert við.
MAGNÚS ÞÓRARINN
MAGNÚSSON, ;
nemi á Bændaskólanum á Hvanneyri,
Hraunbæ 124, Reykjavík. ;
Topptilboð
INNISKOR Verð:
1.995,-
|É|ikisp>;i

v
Tegund:
Biomodex
Litur: Svartir
Stærðir: 40-46
Ath. Fótlaga, þægilegir
bæði í vinnuna og heima við.
Póstsendum samdægurs
Toppskórinn
v/lngólfstorg • sími: 552 1212
Auglýsing um innlausnarverð
verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ*) ÁKR. 10.000,00
1980-1.fl. 15.04.96 - 15.04.97 kr. 391.635,60
*) Innlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbætur.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt
frammi nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, 28. mars 1996.
SEÐLABANKIÍSLANDS