Morgunblaðið - 29.03.1996, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 29. MARZ 1996 17
skammtímavöxtum, og síðar hækk-
anir á nýjan leik, verið umdeildar og
svo hlyti alltaf að verða, enda væru
mikilir hagsmunir í húfi. Þegar litið
væri yfir árið í heild yrði hins vegar
að telja að stefna bankans í peninga-
málum hafi verið fremur aðhaldssöm
og hafi skilað þeim árangri að halda
gengi krónunnar stöðugu og treysta
stöðugt verðlag frekar.
Minni sparnaður hamlar gegn
vaxtalækkunum
Minnkandi lánsijárþörf ríkissjóðs
mun til lengdar stuðla að lægri vöxt-
um hér á landi, að mati Birgis, en
lánsfjáreftirspurn annarra aðila í
þjóðfélaginu skiptir þar einnig máli.
Aukin ásókn fyrirtækja, sveitarfé-
laga og fjárfestingarlánasjóða hefði
haft talsvert að segja sem og sú stað-
reynd að heimilin hefðu aukið skuld-
ir sínar um 26 milljarða króna á síð-
asta ári.
„Hin hliðin á þessu máli er svo
framboð fjármagns inn á þessa
markaði. Á þeirri hlið vegur auðvitað
þyngst fjársparnaðurinn í landinu.
Árið 1995 er áætlað að hann hafi
orðið 31,4 milljarðar króna, sem er
allmikil lækkun frá árinu 1994, er
hann varð 41,8 milljarðar króna.
Minnkandi Qársparnaður árið 1995
var því ekki líklegur til að stuðla að
vaxtalækkun."
Birgir sagði að við skoðun á vaxta-
stigi hér á landi gætu menn ekki leng-
ur einungis litið til framboðs og eftir-
spurnar hér á landi, þó svo þessir
þættir hefðu tvímælalaust áhrif. „Til
lengdar hljóta innlendir vextir að leita
jafnvægis við erlenda vexti að því
gefnu að markaðsaðilar vænti stöðugs
gengis. Vaxtastig og vaxtaróf er mjög
óiíkt frá einu landi til annars. Við
höfum oft tilhneigingu til að bera
okkur saman við helstu viðskiptalönd
íslands, stór hagkerfi og traust þar
sem vextir eru hvað lægstir. Állt
bendir til þess að við þurfum að sætta
okkur við eitthvað hærri vexti í ná-
inni framtíð en þau ríki.“
AÐALFUNDUR SEÐLABANKANS
Viðskiptaráðherra skipar nefnd um eftirlit með fj ármálastofnunum
FINNUR Ingólfsson, iðnaðar- og við-
skiptaráðherra, hefur ákveðið að
skipa nefnd sem endurskoða á allt
eftirlit með fjármálastofnunum.
Nefndin á að kanna hvernig þessu
eftirliti verði best háttað í framtíð-
inni, hvernig hagsmunir viðskipta-
vina þeirra verði best tryggðir og
hvernig tryggja megi trúverðugleika
þeirra gagnvarí innlendum og er-
lendum aðiium. Á grundvelli þeirrar
skoðunar verður síðan hugað að
breytingum á löggjöf þar að lútandi,
að því er fram kom í ræðu viðskipta-
ráðherra á aðalfundi Seðlabankans í
gær. Sagði Finnur að óskað yrði eft-
ir tilnefningum í nefndina á næstu
dögum.
Finnur ræddi einnig um nýlega
hækkun á lánshæfismati íslands og
sagði hann að hækkun bandaríska
matsfyrirtækisins Standard & Poor’s
á lánshæfismatinu væri viðurkenning
á efnahagsstefnu ríkisstjórnarinnar
og endurspeglaði bætta hagstjórn.
Þessi hækkun á lánshæfismati lands-
ins hefði þegar skilað sér í hagstæð-
ari kjörum á láni sem ríkissjóður
hafi tekið í þýskum mörkum á dögun-
um.
„Þó að sjálfsagt sé að gleðjast
yfir góðum árangri þá má hvergi
slaka á klónni,“ sagði Finnur.
„Standard & Poor’s tekur fram í áliti
sínu að lánshæfiseinkunn ____________
íslands séu settar skorður.
af víðtækri þátttöku hins
opinbera í efnahagslífinu,
einkum . í fjármálalífinu.
Það er mat bandaríska
fyrirtækisins að víðtæk
þátttaka hins opinera í
íjármálalífinu leiði af sér óhagkvæm-
ar aðferðir við lánsfjárúthlutun.
Ég er mjög sammála þeirri mynd
sem Standard og Poor’s dregur upp
af íslensku fjármálalífi. Þar er víða
pottur brotinn. Eitt af brýnustu verk-
efnum ríkisstjórnarinnar er að
Endurskoða þarf
núverandi kerfi
„Eriend fjár-
festing 11
milljónir á
síðasta ári.“
tryggja að íslenskar fjármálastofn-
anir aðlagist því viðskiptaumhverfi
sem við búum við í dag.“ Finnur
nefndi í þessu samhengi að nú væri
unnið að róttækum breytingum á
íslenskum fjármagnsmarkaði sem
fælust m.a. í hlutafélagavæðingu rík-
isbankanna, breyttu rekstrarformi
og sameiningu fjárfestingarlánasjóð-
anna, og endurskoðun á starfsgrund-
velli alls lífeyrissjóðakerfis lands-
manna.
Einstefna í fjárstreymi
milli landa
Finnur fór víða í ræðu sinni. Ræddi
hann meðal annars um vaxtamál og
sagði það brýnt að vextir lækkuðu
enn frekar hér á landi. Það væri
m.a. nauðsynlegt svo fjárfesting fyr-
irtækja drægist ekki frekar saman
en orðið væri. Þannig hefði fjárfest-
ing fyrirtækja á síðasta ári numið
16% af landsframleiðslu en það væri
5 prósentustigum lægra en í iðnríkj-
__________ unum.
Finnur ræddi einnig
um fjárfestingu erlendra
aðila í innlendum verð-
bréfum og sagði nauð-
synlegt að örva hana.
„Vera kann að einangrun
íslenska flármagnsmark-
skýri hluta af stirðieika
Erlendir fjárfestar
aðarins
markaðarins.
þekkja lítt til íslenska markaðarins
og setja smæð hans fyrir sig. Tilraun-
ir til að selja erlendum fjárfestum
innlend bréf hafa lítinn árangur bor-
ið þrátt fyrir góða ávöxtun bréfanna.
Eftir að flæði íjármagns var gefið
fijálst hefur fjármagn til verðbréfa-
kaupa leitað út en nær ekkert inn.
Um siðustu áramót nam verð-
bréfaeign útlendinga í íslenskum
bréfum um 11 milljónum. Þetta er
sláandi. Til samanburðar má geta
þess að verðbréfaeign íslendinga í
erlendri mynt var um 13 milljarðar
í lok síðasta árs. Því hefur síðan
verið spáð að verðbréfaeign lífeyris-
sjóða í bréfum í erlendri mynt muni
nema um 35 miiljörðum um alda-
mót. Fjárstraumar munu því aðeins
leita í aðra áttina nema hérlendur
íjármagnsmarkaður verði gerður að-
gengilegri og áhugaverðari kostur
fyrir erlenda fjárfesta.”
Sagði Finnur að starfshópur sem
hann hefði skipað sl. haust til að
kanna möguleika á markaðssetningu
innlendra bréfa meðal erlendra fjár-
festa, hefði lokið störfum. Teldi hann
að forsenda fyrir því að takast megi
að markaðssetja innlend verðbréf til
erlendra ijárfesta væri að ________
innlendur markaður og
form verðbréfa svari þeim
kröfum sem almennt séu
gerðar af hálfu alþjóð-
legra ijárfesta. „Erlendir
fjárfestar eru almennt
ekki kunnugir verð-
tryggðum bréfum. Þeir setja einnig
fyrir sig smæð verðbréfaflokka hér
á landi auk þess sem þeir telja að
seljanleika bréfanna sé ábótavant."
Finnur gerði stöðu lífeyrissjóðanna
og löggjöf þá sem um þá gilti að
umræðuefni. Sagði hann núverandi
löggjöf ófullnægjandi að ýmsu leyti,
enda tæki hún á engu öðru en skila-
skyldu á ársreikningum sjóðanna.
Lífeyriskerfið væri nú orðið stærra
en bankakerftð og verðbréfasjóðir til
samans. Ríkar kröfur væru gerðar
til þessara aðila varðandi ársreikn-
inga, eiginfjárkröfur, hæfni stjórn-
enda o.s.frv. og því sé ekki eðlilegt
að stærsti hluti fjármagnsmarkaðar-
ins lúti engum slíkum reglum.
Skylduaðild ekki
afnumin
Ekki stendur til að afnema
skylduaðild að lífeyrissjóðunum
samkvæmt því sem fram kom í ræðu
Finns. Sagði hann víðtæka sam-
stöðu vera um það fyrirkomulag,
þar sem ella væri ekki víst að launa-
maðurinn legði til hliðar hluta launa
sinna til efri áranna. Skylduaðildin
þyrfti þó ekki að þýða skylduaðild
að ákveðnum lífeyrissjóði, heldur
ættu einstaklihgar að geta valið á
milli sameignar- og séreignarsjóða.
„Með því að greiða í séreignarsjóð
lífeyrisréttinda og kaupa um leið líf-
eyristryggingu hjá tryggingafélagi
geta sjóðsfélagar greitt í séreignar-
sjóð og notið sambærilegra trygg-
inga og jafnvel betri en sjóðsfélagar
í núverandi sameignarsjóðum njóta.
Með þessu móti vita sjóðsfélagar
__________ nákvæmlega hversu hátt
hlutfall iðgjalda fer í
eftirlaunasjóð annars
vegar og tryggingar hins
vegar. Þeir vita nákvæm-
lega hvað hver trygging
......... kostar og hver inneign
þeirra er í séreignarsjóð-
um á hverjum tíma.“ Finnur sagði
það ekki vetjandi að skylda einstaka
launamenn til að greiða í tiltekna
lífeyrissjóði sem vitað væri að gætu
ekki staðið við skuldbindingar sínar
í framtíðinni.
„Valfrelsi milli
séreignar-
eða sameign-
arsjóða."
Hagkaup
s
1
1198
Vorum að fá beint frá Hollandi
pottaplöntur á frábæru verði
Yuccha, yfir 1 mtr.,
Phoenix, pálmi, yfir 1 mtr.,
kr. stykkið
kr. stykkið
AGKAUP
fyrir fjölskylduna