Morgunblaðið - 16.05.1996, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 16. MAÍ1996 39
AÐSEIMDAR GREINAR
Ofursægreifar kasta
af sér klæðunum
Ófriðlega láta þeir
Undanfarnar vikur
hafa landsmenn orðið
varir við félagsskap er
kennir sig við útvegs-
bændur eða útvegs-
menn afmarkaða víðs
vegar um landið. Hefur
félágsskapurinn látið
mjög ófriðlega, raunar
svo ófriðlega að lands-
menn em farnir að
spyrja: „Hvað er að hjá
þeim?“ „Hvers vegna
eru þeir svona reiðir?“
Svarið er einfalt: Þeir
hafa verið minntir
rækilega á að þeir eiga ekki fiskinn
í sjónum.
Úrslit kosninga
í kosningabaráttunni, fyrir réttu
ári, snerust umræður um sjávarút-
vegsmál nánast eingöngu um mál-
efni afiamarksbáta og krókabáta.
Það vel leist mönnum á málstað
trillukarla að frambjóðendur nú
þingmenn í öllum flokkum og ráð-
herrar kepptust við yfirlýsingar til
stuðnings smábátaútgerðinni. Rík-
isstjórn var mynduð og bráðaverk-
efnaskrá hennar gefin út. Ekkert
benti til annars en að sátt væri um
að bæta stöðu smábátaútgerðarinn-
ar. í Morgunblaðinu 26. apríl 1995
var frétt er bar fyrirsögnina: „Verk-
efnaskrá sjávarútvegsins." Þar seg-
ir m.a.:
„í verkefnaskrá sjávarútvegs-
ráðuneytisins, sem Þorsteinn Páls-
son sjávarútvegsráðherra lagði
fram á fyrsta ríkisstjórnarfundi
nýrrar ríkisstjórnar, er kveðið á um
að lög um stjórn fiskveiða verði
þegar endurskoðuð."
Síðan eru talin upp nokkur atriði
sem þurfi að endurskoða m.a. eftir-
farandi:
„IJinnig á að skapa svigrúm til
að bæta hlut þeirra báta sem orðið
hafa fyrir mestri skerðingu afla-
heimilda vegna minnkandi þorsk-
veiða (aflamarksbáta innsk. ÖP).
Þá verður banndagakerfið tekið til
endurskoðunar og leitað annarra
leiða við stjórnun en að fjölga bann-
dögum.“
Lögum breytt
Sátt tókst um að úthluta strax
til aflamarksbáta eftirstöðvum línu-
tvöföldunarinnar um 5.000 þorsk-
ígildum og ekki var ágreiningur um
að næstu fjögur fiskveiðiár yrði
5.000 tonn af þorski úthlutað til
aflamarksskipa. Rétt er að taka
fram að sá háttur hefur verið hafð-
ur á frá 1994 að allur afli sem út-
hlutaður er fyrir utan hlutdeild er
dreginn frá reiknuðum heildarafla
áður en skipt er á grundvelli afla-
hlutdeildar. Það gildir einnig um
5.000 tonnin sem hér um ræðir.
Akvörðunin rýrði því hlutdeildar-
kvóta til þeirra sem nú láta ófrið-
lega. Ofursægreifar sátu hins vegar
á sér og hvorki mótmæltu né hót-
uðu alþingismönnum.
Varðandi aðgerðir til handa
krókamönnum tókst ekki sem
skyldi. Breytingar voru gerðar og
við blasti lagaákvæði sem hefði
slegið útgerð þeirra af kæmi það
til framkvæmda. í því fólst að bann-
dögum fiskveiðiársins yrði fjölgað
úr 136 í 240. Allir voru
sammála um að slíkt
mátti ekki ganga eftir
þar sem í kjölfarið
mundu fylgja óviðráð-
anleg vandamál á ann-
að þúsund fjölskyldna
sem af útgerð króka-
báta lifa. Málinu var
skotið fyrir horn með
lagabreytingu sem
ljóst var að Alþingi yrði
að endurskoða að ári.
Smábátaeigendur mót-
mæltu lagabreyting-
unni harðlega. Þeir
bentu á að hún hefði í
för með sér allt að
helmings skerðingu á veiðiheimild-
um og ekki væri tryggt að sama
staða kæmi ekki upp að ári.
Heimilt að róa 2 vikur af 9
Veiðikerfi krókabáta voru nú
tvenns konar. Annars vegar 403
bátar á einstaklingsbundnum þor-
skaflahámörkum og hins vegar 677
bátar í blönduðu kerfi banndaga
og sóknardaga. Hjá siðari hópnum
er fiskveiðiárinu skipt í fjögur tíma-
bil. Byijað var í banndagakerfi
(sept.-nóv.), en skipt yfir í sóknar-
dagakerfi 1. febrúar sl. Fiskveiðiár-
inu lýkur með tveimur 2ja mánaða
tímabilum, er hefjast 1. maí og 1.
júlí þar sem heimilt er að róa í 13
daga á hveiju tímabili fyrir sig.
Aldrei í sögunni hafa krókabátar
þurft að þola jafn þröngar skorður
eins og hér er greint frá þ.e. að
mega aðeins nýta 2 vikur af 9 til
róðra svo dæmi sé tekið og það á
þeirra hábjargræðistíma - sumrinu.
Smábátar eiga skilið
annað og betra
Já, lesandi góður, það er von að
þú spyrjir; hvers végna er verið að
fjargviðrast yfir veiðum þessara
báta? Vitaskuld er það alveg dæma-
laust. Það breytir þó ekki þeirri
staðreynd að málefni smábátaút-
gerðarinnar verður að leysa úr því
hún er skilgreind sem vandamál við
stjórn fiskveiða. Hvað er til ráða?
Bátarnir eru staðreynd og útgerð
þeirra hefur verið eina haldreipi
margra byggðarlaga þegar hráefn-
isgjafanum_ hefur verið breytt í
frystiskip. Útgerð þeirra hefur einn-
ig leyst margan sjómanninn sem
lent hefur í „hagræðingu" frá því
ömurlega hlutskipti að mæla göt-
urnar og þiggja atvinnuleysisbætur.
Fáir efast um að með veiðum smá-
báta er tekin lágmarksáhætta hvað
varðar röskun á vísindalegu ferli í
Ofurgróðahyggj a
sægreifanna bíður
skipbrot, segir Örn
Pálsson, sem segir að
frjálsar veiðar smá-
báta með línu og hand-
færi geti ekki skaðað
þorskstofninn.
formi aflareglu sem fiskifræðingar
hafa sannfært stjórnvöld um að
rétt sé að fylgja við uppbyggingu
þorskstofnsins. Hvers vegna er þá
yfirleitt verið að líta á veiðar smá-
báta sem vandamál? Því ekki að
hafa veiðar þeirra fijálsar? Við þess-
um spurningum eru mörg svör, en
ekkert hef ég heyrt sem hnikar þeirri
sannfæringu minni að fijálsar veiðar
smábáta með línu og handfæri geta
aldrei skaðað þorskstofninn.
Krefjast 15 milljarða
en fá 13
Ábyrgðarfull fiskveiðistjórnun
með uppbyggingu fiskistofna að
leiðarljósi er ekki ástæða ofsafeng-
inna viðbragða ofrusægreiðanna.
Reiði, gremja og frekja hefur hel-
tekið þá og ástæðan — það er sagt
nei við þá. Ofurgróðahyggja þeirra
bíður skipbrot. Þeir töldu víst að
með 20% kvótaaukningu í þorski
myndi verðgildi varanlegra veiði-
heimilda þeirra aukast um 15 millj-
arða. Nú stefnir í að málsstaður
trillukarla verði til þess að milljarð-
arnir verði einungis 13! Með 20%
aukningu verður trillukörlum
tiyggð 4300 tonn af þeim 31 þús-
und tonnum sem til skiptanna
verða.
Að láta það hvarfla að sér að
trillukarla fái ekki að njóta þorsk-
batans er með ólíkindum.
Ágæti lesandi! Ofanritað tel ég
rétt að þú hafir ávallt í huga þegar
ofursægreifar láta ófriðlega. Þeirra
hagsmunir snúast ekki um að koma
með afla til vinnslu í land né að sem
flestir íslendingar hafi atvinnu af
nýtingu þeirra á auðlindinni. Nýj-
asta dæmið hjá þeim er að koma
ofurarðinum úr landi, þar sem þeir
telja rekstrarumhverfið sér vinveitt-
ara en hér á íslandi.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Landssambands smáb&taeigenda.
KfMTiwunncnDUR
nútrlay... að koma taman oy upplifa ótvikna kánlrqtldnminyu
öll fimmtudapi oy
tunnnudaptkvöld
KflnTRyDROTTiunGin
Anna Vilhjálmt
ÁSAMT STRÁKUNUM SÍNUM Í FRÁBÆRU FORMI
Hljómsveiiin spilar
frá kl. 22.00 -01.00
Lítiilkr. 300.-/ Itórkr. 400.-
Heimasíða ísl.
kántrýklúbbsins er:
http://www.vortex.is/ice.country
nauftkjallarinn
Vesturgötu 6-8
S.552-3030
Örn Pálsson
HRINGDU í SÍMA 5GB 5ZG6
□ G VIÐ GERUM ÞÉR TIL. B □ €3
VEISLUSALUR.
FÓSTBRÆÐRA
FÓBTBRÆORAHEIMILINU, LANGHULTSVEQI 1 09- 1 1 1
Guðrún Guðrún Pétur Kr.
Agnarsdóttir Pétursdóttir Hafstein
Guðmundur
Rafn Geirdal
Ólafur Ragnar
Grímsson
SA-álfur vinnur
fyrir okkur öll
GÓÐIR íslendingar!
Það er nöturleg staðreynd, en
vímuefnaneysla íslenskra ung-
menna hefur aldrei verið jafnmikil
og útbreidd og á síðastliðnu ári.
Tískuefnin hafa heldur aldrei verið
eins skaðleg, og í vetur gerðu frétt-
ir um sjálfsvíg, grófar líkamsmeið-
ingar, skipulagða glæpastarfsemi
og aðra dapurlega fylgifiska vímu-
gjafanna skammdegið enn myrkara
en við eigum að venjast.
Góðu heilli hefur vakning orðið
meðal þjóðarinnar um að sporna
við þessari öfugþróun. Stjórnvöld,
félagasamtök, foreldrar og fram-
haldsskólanemar hafa tekið hönd-
um saman og eftir nýjustu upplýs-
ingum að dæma er baráttan þegar
farin að bera árangur. Ljóst er þó
að framundan er langvinnt stríð ef
takast á að sigra þennan harðsvír-
aða vágest. í því stríði ber okkur
ekki síst að leggja áherslu á öflug-
ar forvarnir. Um helgina sem nú
fer í hönd efnir SÁA til árlegrar
álfasölu sinnar. Eins og áður rennur
allur ágóðinn til uppbyggingar hins
víðtæka for/arnastarfs sem fram
fer á vegum samtakanna. Við hvetj-
um landsmenn til að taka vel á
móti álfasölufólkinu, hvort sem er
í heimahúsum eða á förnum vegi
og stuðla þannig að heilbrigðari
uppvaxtarskilyrðum barna okkar í
framtíðinni.
Höfundar hafa lýstyfir framboði
sínu íkjöri til embættis forseta
íslands.
SAFWKASSA
BYLTING
NEUDORF safnkassamir eru úr
tvöföldu plastl með holrúmi á milli,
sem hitaeinangrar líkt og hitabrúsi.
Afar hátt hitastig, allt að 70° sér um
að lífrænn úrgangur rotnar fljótt og
vel.
NEUDORF kassarnir eru vandaðir og
^þægilegir í samsetningu.
Tvær stærðit fáanlegar.
NEUDORF í Þýskalandi framleiðir
einnig efnið “Radivit". Það inniheldur
lífræna gerla sem flýta rotnun lifræns
úrgangs til muna.
165 Itr. kr. 6.300,- stgr.
420 Itr. kr. 11.900,- stgr. Hamraborg 1-3, Kópavogi. S. 5641864
VETRARSOL
Ertu með bakverkZ
Kosmodisk
Kosmodisk er búnaður sem minnkar eða stillir sársauka i hryggnum.
Meðferdin tektir ylirlem tim 20 daga el Kosinodisk-bunaðunnn 01 notaðui i 3 klst. a dag.
Upplýsingar og pöntun i sima 552 4945