Morgunblaðið - 25.06.1996, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚNÍ 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
„Schubert var
góður á gítar“
Morgunblaðið/Ásdís
„ÞAÐ ER gott að vera gítarleikari nú um stundir,"
segir Þórólfur Stefánsson.
„ÞAÐ ER gott að vera gítarleikari
nú um stundir," segir Þórólfur. „Það
hófst mikil uppsveifla milli 1970 og
1980 og í dag er gítarmenningin
orðin góð en gallinn er að markaður-
inn er of lítill á íslandi. Samt sem
áður hefur gítarinn fengið þá viður-
kenningu sem hann þurfti og það
var ekki síst fyrir atbeina frum-
kvöðfa á borð við Joseph Flung,
Gunnar H. Jónsson og fleiri. Gítarinn
hefur verið jaðárhljóðfæri lengi, en
nú _er komin upp kynslóð gítarleikara
á íslandi sem stenst vel erlendan
samanburð," segir Þórólfur þegar
talið berst að gítarleik í víðu sam-
hengi.
Mikil gróska
En hvað er helst á döfinni í gítar-
heiminum í dag?
„Erlendis eru uppgötvanir á
gleymdum gítarverkum mjög fyrir-
ferðamiklar auk heilmikillar rann-
sóknatvinnu, sem fram fer á sviði
gítarbókmenntanna. Einnig hafa
fundist fjölmörg verk sem voru upp-
haflega samin fyrir lútu en umskrif-
uð fyrir gítar þannig að það er af
nógu að taka,“ segir Þórólfur.
Sjálfur hefur Þórólfur fengist við
umritanir á verkum Griegs, Mend-
elsohns og Schuberts og segir hann
verk þeirra vera vandmeðfarin. „Svo
hef ég fengið styrk frá Landssam-
bandi íslendingafélaga í Svíþjóð til
að útsetja íslensk þjóðlög fyrir gít-
ar,“ segir Þórólfur.
Starf spænska gítarsnillingsins
Andrés Segovia er orðið víðfrægt en
hann umritaði fjölda lútu- og sembal-
verka fyrir gítar og í daglegu tali
er hann sagður hafa fært gítarinn
inn í tónleikahallirnar af götunni.
Er þetta ekki bara þægileg klisja?
Þórólfur kveður það ekki ofmælt þó
að flestir klassískir gítarleikarar eigi
Segovia mikið að þakka. „Gítarinn
er í huga margra spænskt alþýðu-
hljóðfæri og tengist ótjúfanlegum
böndum við sígauna eða flamingó-
Þórólfur Stefánsson gít-
arleikari hélt sína fyrstu
sjálfstæðu tónleika hér-
lendis um miðjan mán-
uðinn eftir áralanga
fjarveru á erlendri
grund. Þórólfur hélt
tvenna tónleika í
Reykjavík og á Akureyri
------------------T5-------
fyrir skömmu. Orlygur
Sigurjónsson ræddi við
Skagfírðinginn Þórólf í
tilefni þess.
dans, en þetta er bara eitt af mörgum
menningarsvæðum þar sem gítarinn
var notaður," segir Þórólfur.
„Beethoven var Giuliani
píanósins“
Gítarinn átti sitt blómaskeið frá
1800-1850 í Austurríki og sömdu
ýmis tónskáld frá rómanfíska tímabil-
inu fýrir gítar t.d. Schubert, Weber
og Berlioz. „Þetta er dæmi um sér-
heim sem gleymdist vegna tilkomu
slaghörpunnar,“ segir Þórólfur. Sem
dæmi um vinsældir gítarsins í Vínar-
borg á 19. öld, nefnir Þórólfur sögu
sem gítarleikurum fínnst ógurlega
skemmtileg, en hún er á þá leið að
gítartónskáldið Giuiliani hafi verið það
vinsæll að Beethoven var nefndur Giul-
iani píanósins. „Síðan féllu vinsældir
gítarsins á þessu tiltekna menningar-
svæði og píanóið tók við. Gítartón-
skáldið Johan Kaspar Mertz náði í
skottið á blómaskeiði gítarsins en hann
starfaði í Vínarborg síðustu fimmtán
ár ævi sinnar,“ segir Þórólfur.
Spítalakonsertarnir
Þórólfur gegnir hálfri stöðu í tón-
listarskólanum í Vadstena, sem er
lítill bær í austurhluta Svíþjóðar, en
einnig hefur hann leikið á tónleikum
í samvinnu við aðra tónlistarmenn.
„Ég öðlaðist góða reynslu hérna um
árið þegar menningardeild sjúkra-
stofnana í Stokkhólmi fjármagnaði
fjörutíu tónleika. Það er nú þannig
að sjúklingar á sænskum spítölum
eru ekki Síður taldir eiga rétt á tón-
leikum en aðrir og gildir einu hvort
þeir séu ferðafærir eður ei. Um þetta
leyti starfaði ég með söngkonunni
Susönnu Levonen, sem hlaut Jenny
Lind-styrkinn, og eftir spítalakon-
sertana byggðum við upp efnisskrá
sem við fluttum um Norðurlöndin,"
segir Þórólfur.
Þeir tónleikar sem standa upp úr
í minningunni hjá Þórólfi að öðrum
ólöstuðum er flutningur á Jóhannes-
arpassíunni eftir Bach. „Það var
haft samband við mig með stuttum
fyrirvara en ég átti áð spila í forföll-
um fyrir lútuleikarann. Ég hafði aldr-
ei heyrt verkið í heild sinni þannig
að þetta var hin mesta áskorun.
Þarna fannst mér fara saman góð
túlkun færra listamanna á löngu
verki og þetta var mjög eftirminni-
legt,“ segir Þórólfur.
„Afsakið að ég kom of seint“
Þórólfur tekur að lokum áskorun
um eina dagsanna ýkjusögu eins og
Skagfirðingi sæmir en hún er svo-
hljóðandi: „Einhveiju sinni stóð ég
fyrir framan spegilinn og var að taka
mig til í rólegheitunum fyrir tónleika
sem áttu að hefjast klukkan tvö -
að ég hélt. Síminn hringir svo kl.
fimmtán mínútur yfir eitt og var þá
á línunni Susanna Levonen fyrrnefnd
og spyr hvort ég sé galinn því tónleik-
arnir áttu að hefjast klukkan eitt!
Ég sprett upp og þýt út, en þegar
ég kem inn í tónleikasalinn stendur
Susanna uppi á sviði og er að reyna
að hafa ofan af fyrir áheyrendum
' með ýmsum gamanmálum. Þegar ég
kem svo upp á sviðið, frakkaklæddur
með gítartöskuna undir hendi, lítur
hún á mig stingandi augnaráði og
segir svo við salinn að nú sé gítarleik-
arinn kominn en hann sé frá Is-
landi. Þarna þótti mér hart að mér
vegið svo ég bjargaði mér með því
að segja: „Afsakið að ég kom of
seint - en það er bara um langan
veg að fara frá íslandi!" Síðan lékum
við og sungum sem aldrei fyrr og
allt gekk svona ljómandi vel.“
LAUGAVEGI 170 • S(MI 54D 50 BO
Skandia
KEYPTIR PLJ
SPARISKÍRTEINI AF
ÖINIIMU HEIÐPAL n 986?
Anna og aðrir ráðgjafar Skandia bjóða skiptikjör
á spariskírteinum og geta auk þess bent á aðra
fjárfestingarmöguleika.
Það er óþarfi að standa í biðröð vegna innlausnar
spariskirteina ríkissjóðs, komdu við og fáðu þér
kaffibolla og ráðgjafar Skandia munu finna lausn
sem hentar þér. Við erum að Laugavegi 170.
ZITA og Didier Laloux flytja franska revíu- og vísnatónlist í
Kaffileikhúsinu á fimmtudag
Frönsk revíutónlist
í Kaffileikhúsinu
FRÖNSKU listamennirnir,
söngkonan Zita og slagverks-
leikarinn Didier Laloux flytja
franska revíu- og vísnatónlist í
Kaffileikhúsinu í Hlaðvarpan-
um, fimmtudaginn 27. júní. Tón-
leikarnir hefjast kl. 21, húsið
opnar kl. 20.
Zita og Didier eru búsett í
París, fyrstu tónleikar þeirra
hér á landi verða í Kaffileikhús-
inu en þau munu koma fram
víða um land.
Zita hefur sérhæft sig í túlkun
franskra vísnasöngva svo sem
söngva Piaf, Orlan, Fenré og
Brel. Auk þess hefur hún notið
vinsælda sem revíusöngkona og
meðal annars starfað mikið með
leikstjóranum J.R. Martin.
Didier Laloux starfar sem
slagverksleikari og tónskáld í
París. Hann er slagverkskennari
við ýmsa tónlistarskóla í París
og hefur tekið þátt í fjölda tón-
leika á flutningi samtimatónlist-
ar.
Zita og Didier Laloux hafa
undanfarin tíu ár komið víða
fram sáman, en þá sérstaklega
á veitinga- og revíuhúsum París-
arborgar.
♦ ♦♦--------
Nýjar bækur
• ÚT er komin rafbókin Poemz
1983-1996 eftir Michael Dean
Óðin Pollock á internetinu.
Bókin er ókeypis og þeir sem
hafa áhuga geta nálgast hana á
þessu netfangi: http://www.tre-
kent.is/orri/Poemz/Poemz.html.