Morgunblaðið - 31.08.1996, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
ERLEINIT
Morgunblaðið/Alfons
Á skaki í blíðunni
ÓLAFUR Helgi Ólafsson var á skaki í blíðunni á Breiðafirði um
daginn. Hann er hér að blóðga þann gula og virðist taka lífinu
með ró í lok kvótaársins.
Samstarfssamningur IS og UTRF
Breyttar áherzlur
í nýjum samningi
FORSVARSMENN íslenskra sjáv-
arafurða eru nýkomnir til landsins
úr viku heimsókn til Kamtsjatka í
Rússlandi þar sem fram fóru samn-
ingaviðræður um áframhaldandi sam-
starf þeirra við rússneska útgerðar-
fyrirtækið UTRF. ÍS hefur á síðasta
ári séð um rekstur, framleiðslu og
sölu á því sem lýtur að fiskveiðum
og bolfiskverkun UTRF. Guðbrandur
Sigurðsson, framkvæmdastjóri þró-
unarsviðs ÍS, segir að með samning-
unum sé verið að endumýja samstarf-
ið við UTRF, en með nokkuð breyttum
áherslum. Hann er bjartsýnn á að
samningar takist.
Að sögn Guðbrands er nú verið að
semja um ákveðin skilyrði við fjár-
mögnunaraðila svokallaðra Sterkod-
erfrystiskipa UTRF. UTRF er með
skipin á leigu og segir Guðbrandur
að tryggja þurfi að IS komi meira inn
í rekstur þeirra. Hann segist vongóð-
ur um að svo verði því dæmin sýni
að rekstur gangi betur í Rússlandi
með tilkomu vestrænna aðila. „Við
viljum komast betur inn í rekstur
þessra skipa. í því felst meðal annars
að koma fleiri Islendingum upp í brú
til að stýra veiðunum. Þannig teljum
við að ná megi betri árangri."
Markað sér ákveðnar línur
Ennfemur standa _nú yfir samn-
ingaviðræður um að ÍS annist rekst-
ur á móðurskipum UTRF. Guðbrand-
ur segir að á síðusta ári hafi ÍS
markað sér ákveðnar línur varðandi
rekstur þeirra skipa og vonast hann
til að hægt verði að ganga frá samn-
ingi um móðurskipin í Moskvu í
kringum 20. september. Guðbrandur
segir að í samningum um frystiskip-
in sé þriggja ára samningsákvæði
og einnig verði reynt að semja til
þriggja ára varðandi rekstur móður-
skipanna.
Rússarnir ánægðir
Guðbrandur segir að almennt hafi
Rússarnir verið ánægðir með störf
íslendinga á Kamtsjatka. „Þeir fá
mun betri upplýsingar um reksturinn
en á undanförnum árum, auk dag-
legra uppgjöra á veiðum og vinnslu.
Þá hefur kostnaður við innkaup dreg-
ist verulega saman og við höfum
fengið gott verð fyrir afurðir fyrir-
tækisins, sérstaklega á alaskaufsa-
hrognum, sem skipta gríðarlegu
máli fyrir fyrirtækið," segir Guð-
brandur
Hafrannsóknastofnun
Ráðstefna um fjöl-
stofnarannsóknir
HAFRANNSÓKNASTOFNUN
gengst fyrir ráðstefnu um fjölstofna-
rannsóknir við ísland í upphafi næstu
viku. Ráðstefnan verður haldin í ráð-
stefnusal Scandic Hótel Loftleiðir og
stendur frá klukkan 9.00 til 17.00
dagana þriðja og fjórða september.
Markmið ráðstefnunnar er að gera
grein fyrir niðurstöðum og meta
árangur þeirra verkefna, sem unnið
hefur verið að innan ramma svo-
nefndar fjölstofnaáætlunar Hafrann-
sóknastofnunar frá árinu 1992 auk
skyldra verkefna á vegum annarra
rannsóknastofnana. Fjallað verður
um efni ráðstefnunnar í stuttum er-
indum (20 mínútur hvert), á sex
þemafundum og með veggspjalda-
sýningu. Alls verða flutt 25 erindi
og 10 veggspjöld sýnd. Ráðstefnan
er öllum opin og aðgangur er ókeypis.
Þorsteinn Pálsson, sjávarútvegs-
ráðherra setur ráðstefnuna á þriðju-
dagsmorgun. Síðan verða flutt erindi
um dýrasvif og uppsjávarfiska, Botn-
dýr og fæðu botnfiska og fæðuþætti
og atferli þorsks. Þá verða kynnt
veggspjöld um fæðu fiska. Daginn
eftir verða erindi um fæðuvistfræði
sjófugla, fæðunám sjávarspendýra
og fjölstofnalíkan byggt á útbreiðslu,
göngum, vexti og áti fiska. Loks
verður samantekt og almennar um-
ræður í ráðstefnulok.
Niðurstaða nefndar um barnaklám á alnetinu
Hægt að finna þá sem
dreifa klámi á netinu
Stokkhólmi. Morgunblaðið.
„ALNETIÐ er aðeins spegilmynd
af þjóðfélaginu. Framboð á bama-
klámi eykst alls staðar og þá eins
á netinu en ritskoðun er ekki leiðin
til að beijast gegn því,“ segir Trond
Waage, umboðsmaður barna í Nor-
egi. Á blaðamannafundi í gær
kynnti Waage niðurstöður starfs-
hóps um barnaklám á alnetinu á
ráðstefnu Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna og óháðra samtaka um
kynferðislega misnotkun barna í
gróðaskyni. Þar kom fram að tækni-
legir möguleikar eru á að elta uppi
þá sem dreifa barnaklámi á netinu
og alþjóðlegt samstarf á þessu sviði
er í burðarliðnum. Líkt og lögregla
væri til staðar í þjóðfélaginu þyrfti
að koma á netlögreglu án þess að
tjáningarfrelsi væri skert.
Fyrir mánuði fengu norsk barna-
verndarsamtök tvo sérfræðinga í lið
með sér til að leita uppi barnaklám
á netinu. Waage sagði að í ljós hefðu
komið ýmsir harla óhugnanlegir
hlutir og sagðist vonast til að hann
ætti ekki eftir að sjá slíkt efni aft-
ur. Hvorki væri ætlunin að sýna
myndir né gefa upp netföng, en ein
leitin hefði gefið 5.438 efnisatriði á
netinu sem tengdust barnaklámi.
Þó talan geti virst há má ekki
gleyma að atriði á netinu skipta
hundruðum þúsunda ef ekki milljón-
um.
Efnið sem fannst var af þrennu
tagi: klámbúðir á netinu, netverk
þeirra er sækjast eftir kynferðislegu
samneyti við börn og samtalsslóðir
þeirra, svokallaðar „chatlines". Eins
og í hinum raunverulega heimi eru
auðvitað til klámbúðir á netinu og
sumar þeirra hafa barnaklám á boð-
stólum. Til að komast inn í þær
nægir yfirleitt að gefa upp greiðslu-
kortanúmer og kaupin fara síðan
fram út á kortið. Búðirnar selja ljós-
myndir, sögur og stutt myndbönd.
Netlögregla
I hvert skipti sem umræður um
klám eða barnaklám á netinu blossa
upp heyrast þær raddir að ritskoða
verði netið. Waage segir að slíkar
tillögur komi fyrst og fremst frá
þeim sem lítið vita um netið því
þeir sem þekkji til þess geri sér ljóst
að það sé ekki rétta leiðin. Hins
vegar sé hægt að nota netið til að
leita uppi glæpastarfsemi og það sé
rétta leiðin. Alþjóðalögreglan Int-
erpol undirbýr nú að láta til skara
skríða á netinu og lönd eins og
Holland og Þýskaland eru þegar
farin að huga að barnaklámi á net-
inu. En netið hefur engin landa-
mæri og því dugir ekki annað en
alþjóðlegt samstarf. Rétt eins og
lögreglan vakir yfír lögum og regl-
um í öðrum samskiptum þurfi ein-
hvers konar netlögreglu.
Allir, sem fara út á netið, eru
merktir tölvu sinni og það þarf tölu-
verða þekkingu til að sleppa undan
því númeri. Netið er því ekki sam-
safn nafnlausra notenda. Þó eru til
nokkrir staðir á netinu sem miðla
alveg nafnlausum skilaboðum, svo-
kölluð „remailing system". Stærsti
slíki staðurinn er í Finnlandi og var
komið á fót til að hjálpa fólki í lönd-
um eins og Burma, Kína og víðar
þar sem hætta er á að einræðis-
stjórnir reki samskipti þeirra er beij-
ast fyrir lýðræði og mannréttindum.
Þessi aðstoð hefur þó þann galla
að hún getur líka verið notuð af
þeim sem vilja hylja slóð sína af
glæpsamlegum ástæðum. Í gær til-
kynnti sá sem rekið hefur þessa
þjónustu í Finnlandi að henni yrði
lokað, af fyrrgreindum ástæðum.
Waage sagði að nokkuð væri um
að áhyggjufullir norskir foreldrar
hringdu á skrifstofu umboðsmanns-
ins því börn þeirra væru farin að
nota netið og þeir hefðu áhyggjur
af að það væri fullt af klámi. Svo
væri auðvitað ekki en það væri til
þar eins og annars staðar. Nú væru
einstakir netþjónustuaðilar famir að
loka fyrir ákveðið efni, þannig að sá
sem hefði nettengsl sín þar gæti til
dæmis ekki sótt sér klámefni. For-
eldrar gætu því til dæmis skipt við
slíka aðila. Einnig væru til forrit sem
hægt væri að setja í tölvu sína og
sem lokuðu úti einstök efni eins og
klám. En af því að krakkarnir væru
foreldrunum yfirleitt snjallari í tölvu-
tækni væri ekki ólíklegt að þeir sneru
á foreldrana og kæmust fram hjá
slíkum hindrunum ef þeir hefðu í
alvöru hug á því.
Reuter
Hvar liggja mörkin
í myndbirtingum?
Stokkhólmi. Morgunblaðið.
NOTKUN myndefnis í umfjöllun
fjölmiðla um barnavændi hefur
töluvert borið á góma á ráðstefnu
Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna
og óháðra samtaka um kynferðis-
lega misbeitingu barna í gróða-
skyni. Vestrænir fjölmiðlar birta
iðulega myndir af vændisbörnum,
þar sem þekkja má börnin, meðan
vestrænir menn á höttunum eftir
þeim eru sýndir með andlitin hulin.
Og barnaverndarsamtök hafa líka
freistast til að nota áhrifamiklar
myndir til að vekja athygli á starf-
semi sinni.
Yfírleitt eru myndir af vændis-
börnum þannig að barnið er greini-
lega í hlutverki fórnarlambsins.
Meðal bamaverndunarsamtaka er
nú áhugi á að breyta þessu og
sýna oftar myndir af börnum, sem
hefur verið komið úr vændi og lifa
nú venjulegu lífi. Vandinn við það
er að myndirnar geta birst aftur
og aftur og fylgt börnunum lengi.
Því er lögð áhersla á að hætta með
öllu að birta myndir, þar sem börn-
in þekkjast.
Fyrir rúmu ári var sýndur í
sænska sjónvarpinu þáttur um
aldraðan Svía, sem tekinn var á
hótelherbergi í Tælandi með ung-
um dreng. Andlit Svíans var hulið,
en drengurinn var sýndur nakinn,
án þess að nokkur tilraun væri
gerð til að hylja andlit hans. Með-
al þeirra sem láta myndbirtingu
til sín taka á ráðstefnunni er al-
menn eining um að slíkt eigi ekki
að koma fyrir.
Víða í Evrópu er rætt um hvort
ekki sé rétt að birta myndir af þeim,
sem hafa hvað eftir annað orðið
uppvísir að því að leita á böm og
þá eins þá sem hafa orðið uppvísir
að mökum við börn á erlendri
grund. í Bretlandi em samtök, sem
beijast fyrir réttindum bama og í
fréttabréfi þeirra birtast reglulega
bæði myndir og nöfn slíkra manna.
Hvort fjölmiðlar eigi að standa að
slíku er enn umdeilt mál.
Fórnar-
lamba
Dutroux
leitað
BELGÍSKA lögreglan, sem leitar
að hugsanlegum iíkum ungra
stúlkna undir húsi barnaníðings-
ins Marcs Dutroux, kvaðst í gær
hafa fundið tvo „heita bletti“ þar
sem líklegt væri talið að lík hefðu
verið grafin.
Við leitina er notað breskt rat-
sjártæki, sem finnur holrúm í
jörðinni. „Með tækinu hafa fund-
ist tveir staðir undir kjallara
hússins sem þykja áhugaverðir,“
sagði talsmaður lögreglunnar.
Ekki verður grafið á þessum
stöðum fyrr en á mánudag þar
sem lögreglumennirnir eru orðn-
ir mjög þreyttir eftir tveggja
vikna leit. Leitarhundar, sem
hafa verið notaðir, verða einnig
hvíldir um helgina.
Húsið er í bænum Jumet, ná-
lægt borginni Charleroi, og at-
hyglin hefur einkum beinst að
stórri geymslu úr múrsteini á
lóðinni. Ráðgert er að rífa
geymsluhúsið og fjarlægja stein-
steypt gólf þess og grafa fimm
metra ofan í jörðina.
Þegar hafa fundist lík tveggja
átta ára gamalla stúlkna, sem
Dutroux gróf í garði annars húss
nálægt Charleroi. Ennfremur
var tveimur stúlkum, 12 og 14
ára, bjargað úr leyniklefa í kjall-
ara hússins þar sem Dutroux
hafði haldið þeim og nauðgað.
Hann hefur játað að hafa rænt
tvejmur stúlkum til viðbótar.
A myndinni er einn af sam-
verkamönnum Dutroux leiddur í
réttasal í Neufchateau þar sem
birt var ákæra á hendur honum
um aðild að bilaþjófnaði sem
tengist rannsókn málsins.