Morgunblaðið - 31.08.1996, Blaðsíða 24

MORGUNBLAÐIÐ
24 LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST 1996
GADDAVIRSBUTAR OG ONNUR DJASN
OÐRUM HIMOTTUM?
Gull hefur lengi komið við sögu mann-
anna. Bæði sem tákn hins góða og hins
illa. Ingu Rún Sigurðardóttur langar
í skínandi íkon. Hvað gerir gull svona
eftirsóknarvert ef það getur kostað
blóðsúthellingar. Hvað er gull?
EULL: Frumefni, sætistala
79, efnatákn Au, bræðslu-
mark 1064C . . . Þetta
segir ekki allt. Þessum eðalmálmi
fylgja margar sögur. Þjóðsögur.
Hver vildi ekki eiga gæs sem
verpir gulleggjum? Eða kistu fulla
af dýrindis gersemum, hringum
og höfuðdjásnum? í Andabæ tek-
ur Jóakim Aðalönd sundsprett í
peningatankinum sínum, innan
um alla gullpeningana. Ekki fer
hann heldur úr húsi án þess að
vera með happapeninginn á sér.
Gull hefur verið kveikjan að
mörgum kvikmyndahandritum.
James Bond hefur forðað gull-
forða Bandaríkjamanna frá því að
lenda í höndum ósvífinna glæpa-
manna. Mynd Chaplins, Gullæðið,
er áreiðanlega bæði ein fyndnasta
og sorglegasta saga sem nokkru
sinni hefur verið sögð á hvíta
tjaldinu: Sagan af bláfátæka gull-
leitarmanninum í Yukon, sem
verður ríkur á endanum, eftir
margvíslegt andstreymi.
Margur t/erður á
guUinu ginntur
Gulli fylgir ríkidæmi. Margir
hafa freistað gæfunnar, gerst gull-
grafarar og leitað að gulli í von um
að finna þó ekki væri nema
smáklump. I dag er verið að
kanna hvort gull finnist hér
á landi, í nýtanlegu
magni. Auðveldara væri
að leita að ull en hún er
því miður ekki eins
verðmæt. Gullleit er
heldur aldrei auð-
velt viðfangsefni.
Gullgerðarmenn
fyrri alda keppt-
ust við að finna
Ieið til að breyta
óæðri málmum í
gull. Þeim tókst ekki
ætlunarverk sitt en
leiða má líkur að því áð
sú uppskrift hefði orðið
ekki síður gróðavænleg en
hin leyndardómsfulla kók-
blanda.
Enginn sekkur er
að silki urðinn, þn
gull gegmi
Gull er bæði mikið notað í lík-
ingum og einnig sem tákn. Það er
mjög myndrænt. Talað er um að
sólin slái gullnum bjarma á um-
hverfi sitt. I dagrenningu eru
morgungeislarnir ljósgylltir og lif-
andi en sólarlagið er margslungn-
ara. Roðagyllt og rómantískt. Allir
vita hvað átt er við þegar sagt er
að einhver sé gull af manni. Sumir
eru með hjarta úr gulli. Það eru
líka til gullfiskar og gullregn.
Þessir algengu skrautfiskar eru
þó ekki úr gulli, heldur aðeins
kenndir við það og gullregn er
trjátegund! Englar bera gyllta
geislabauga. Einn þekktasti foss
landsins kallast Gullfoss og eftir
50 ára hjónaband höldum við upp
á gullbrúðkaup. Gull kemur eitt-
hvað við sögu hjá okkur flestum.
Helst í kringum skímir, fermingar
og aðrar stórhátíðir. Giftingar-
hringar eru oftast nær úr gulli.
Tákn eilífðarinnar. Annað gull
sem margir vilja eignast er ólymp-
íugullið. Það fá aðeins þeir
fremstu í sinni íþrótt og fylgir því
mikill heiður.
Ekki er allt gull
sem gláir
Þar sem gull er dýr málmur er
oft líkt eftir ásýnd þess. Til er
ýmis gulllitaður fatnaður.
Við hann er hægt að fá
gullskó í stíl. Ekki má
gleyma augnskuggan-
um, naglalakkinu eða
varalitnum. Allt
gyllt. Glimmerföt
með gullþráðum
hafa oft náð miklum
vinsældum. Glys-
gjarnir hrífast jafnan
af því sem gyllt er.
Hrafnar eru einnig
glysgjamir og sanka
gjarnan að sér því sem
glampar á. Þeirra djásn
eru yfirleitt ekki jafnfögur
og þau sem mannfólkið
skreytir sig með. í hrafns-
hreiðrum finnast gaddavírs-
bútar og járnarusl frekar en
hálsmen eða gulltönn. Gull-
tennur eru einmitt nýjasta
skrautið. Þegar brosað er getur
verið mikil prýði að því að sjá
glampa á gullið og maður ljómar
allur.
IMser gull talar,
gefur %/ernldin
hljáð
Gulli, eins og öllum auðæf-
í, fylgir vald. Enginn ætti
að misnota þetta vald.
Ofgnótt gulls þjakar
okkur þó ekki enn-
þá. Auðæfum
þessa heims er
ójafnt deilt niður á
jarðarbúa. Hvernig
skyldi þetta vera úti í
geimnum? Lýsingum
sem séð hafa geim-
i geimverar, ber mjög
oft saman um að það lýsi af
þeim. Birtan er svo mikil að líta
verður undan. Ferðast geimvemr
um í gullskipum? Þær koma með
friði. I leit að ull . . .
Ljósmyndir/Áslaug Snorradóttir