Morgunblaðið - 06.12.1996, Qupperneq 18

18 FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Miklir erfiðleikar í
norskri fiskvinnslu
ÞÓTT veltan í norskri fiskvinnslu
hafi aukist á milli áranna 1994 og
’95 versnaði afkoman verulega.
Hjá landssamtökum norskra fisk-
vinnslustöðva er búist við, að þetta
yfirstandandi ár verði ekki betra
og margir kvíða næsta ári þrátt
fyrir aukna kvóta.
Norska blaðið Dagens Nær-
ingsliv kynnti sér nýlega afkomu
109 fiskvinnslustöðva, sem allar
veltu meira en 400 millj. ísl. kr.
Var útkoman heldur dapurleg og
almennt gekk reksturinn miklu
verr 1995 en árið á undan.
Samanlögð velta þessara fyrir-
tækja 1995 var rúmlega 150 millj-
arðar ísl. kr. og hafði þá aukist
upp undir 20% frá árinu áður.
Samt minnkaði hagnaður fyrir
skatt um 65%.
Verst í N-Noregi
Nokkur munur er á afkomunni
eftir landshlutum. Alls staðar hefur
hallað undan en langmest í Norður-
Noregi. Þar veru líka þau fyrirtæk-
in, sem verst standa, þótt á því sé
sú undantekning, að arðsamasta
fyrírtækið er norður-norskt, Fram-
nes Fiskeindustri á Andenes.
Það er ekki staðsetningin á
fyrirtækjunum, sem ræður mestu
um afkomuna, heldur uppbygging-
in eða sú vinnsla, sem þau eru í.
í Norður-Noregi hefur verið lögð
mikil áhersia á fiakavinnslu en það
er einmitt hún, sem fengið hefur
mesta skellinn að undanförnu með
lækkandi afurðaverði. Fyrir sunn-
an Norðland er aftur á móti næst-
um engin flakavinnsla.
Alltof lítið eigið fé
Dagens Næringsliv segir enn-
fremur að hluti skýringarinnar sé
sá, að eigið fé fyrirtækjanna sé
allt of lítið. Könnun blaðsins sýnir
að meðaltal eigin íjár 34 fisk-
vinnslufyrirtækja í Norður-Noregi
sé aðeins 15% af veltu. Velta þess-
ara fyrirtækja samanlögð er um
36 milljarðar króna. Fyrirtækin
hafa verið að ganga á eigið sé í
erfiðum rekstri og eiginíjárstaðan
leyfir það einfaldlega ekki.
Morgunblaðið/Muggur
Rækjunni landað á Húsavík
RÆKJUTOGARINN Júlíus Hav-
steen ÞH 1 gerði góðan túr um
daginn og landaði um 140 tonnum
af rækju í heimahöfn á Húsavík.
Rækjuskipin hafa aflað vel að und-
anfömu og veiðist vel á flestum
miðum. Stærsta rælq'an er fryst hrá
í skelinni fyrir markað í Japan.
Smæsta rækja er einnig fryst hrá
en til vinnslu í landi. Þau skipanna,
sem geta soðið um borð, sjóða milli-
stærðina í skelinni og er sú rækja
seld til ýmissa Evrópulanda. Sú leið
er farin til að vega upp á móti verð-
lækkun á pillaðri rækju.
-V-------------
Verá pr. fegf.
Svínakambor^arhrygfgur... kr. 777
Byoneskinka úr læri.... . kr. 668
Svínakamkur - reyktur.... kr. 777
Hangfilæri - kei k....... kr. 746
Hangfilæri - úrkeinað. .. k798
Hangiírampartur.... ..... kr. 498 J
Hangfiframpartur - úrkeinaá kr. 698
4»
Mumðf yr
Pmm ver&lun. *
Þin verslun er á eftirtöldum stödum:
Arnarbakka 4-6 Reykjavik • Mjóddinni Reykjavík • Seljabraut 54 Reykjavík • Grímsbæ
Reykjavík • Vesturbergi 76 Reykjavík
Suöurveri Reykjavík • Skaftahliö 24 Reykjavík • Hagamel 39 Reykjavík
Tryggvagötu 40 Seifossi • Hringbraut 92 Keflavik • Úlafsbraut 55 Ólafsvík •
Grundargötu 35 Grundarfirdi • Skeiöi 1 Isafiröi
ísafjaröargötu 2 Hnifsdal • Vitastig 1 Bolungarvík • Lækjargötu 2 Siglufirði • Aðalgötu
16 Ólafsfirði• Nesjum Hornafirði
Lægsta
veröa
j ólasteikiimi
eáa hvað? ,
Gerchi verásamanmirð.
Viá erum í kátíáarskapi
kví nn gfetum við koáiá
viáskiptavinum okkar
jólasteikina á ótrúlegfu verái.
Kvóti sóknar-
dagabáta nær
uppurinn
LJÓST er orðið að afli sóknardaga-
báta á línu- og handfærum verður
mun meiri á þessu fiskveiðiári en
hlutur þeirra í heildaraflanum má
vera. Sóknardagabátar skiptast nú
í tvo hópa. Annars vegar eru 185
iínu- og handfærabátar, sem miðað
var við að veiða mættu 1.836 lestir
á yfirstandandi fiskveiðiári, en voru
um mánaðamótin búnir að veiða um
1.650 tonn. Hinsvegar gerir 291
bátur út á handfæri eingöngu og
er miðað við að afli þeirra verði á
þessu fiskveiðiári 2.554 tonn. Afli
þessa hóps var kominn í 763 lestir
í lok nóvember.
Þótt afli línu- og handfærabáta
fari umfram þessar heimildir, verða
veiðar þeirra ekki stöðvaðar á yfir-
standandi fiskveiðiári þar sem þeir
eru ekki bundnir af aflatakmörkun-
um, heldur fjölda sóknardaga.
Mega veiða óheft
í 84 daga nú
Þorsteinn Þorsteinsson hjá Fiski-
stofu segir að þótt annar hópurinn
innan sóknardagakerfisins sé því
sem næst búinn að veiða upp í það
viðmið sem honum hafi verið ætlað
af kvóta þessa árs komi það ekki
til með að hafa nein áhrif á áfram-
haidandi veiðar sóknardagabátanna
á þessu fiskveiðiári enda mættu
þeir í raun veiða óheft þá 84 sóknar-
daga sem gilda fyrir þetta ár. Aftur
á móti komi þetta til með að hafa
veruleg áhrif á því næsta, ef fram
heidur sem horfir.
Niður skurðurinn
kemur á næsta ári
„Fjöldi sóknardaga á næsta ári
ræðst af meðalafla á hverjum sókn-
ardegi á þessu ári og heildarafla
næsta árs. Ef þessir bátar hefðu til
dæmis haldið sig innan leyfilegs afla-
marks og heildarþorskaflinn yrði
aukinn um 20% á næsta ári, eins og
á því sem nú stendur yfír hefði sókn-
ardögum líka fjölgað um 20%.
En nú þykir sýnt að þessir 84
sóknardagar munu gefa bátunum
iniklu meiri afla en hlutur þeirra í
heildaraflanum má vera sem gerir
það að verkum að sóknardögum á
næsta ári mun fækka verulega.
Svartsýnustu menn áætla út frá
þessum tölum, miðað við 15-20%
aukningu í þorskkvóta á næsta fisk-
veiðiári að sóknardagar línu- og
handfærabáta gætu orðið á bilinu
15 til 20 talsins," segir Þorsteinn.
13,9% í hlut
allra krókabáta
Af úthlutuðum heildarafla á
þessu fiskveiðiári, komu 13,9% í
hlut allra krókabáta, þar með eru
taldir þorskaflahámarksbátar, sem
fengu úthlutuðu aflahámarki í sam-
ræmi við veiðireynslu. Þorsteinn
sagði að skýringin á stöðu línu- og
handfærabáta innan sóknardaga-
kerfisins gæti verið sú að menn
væru hreinlega mikið að sækja í
óvenju góðan afla enda hefðu króka-
bátamenn sjálfir talað um góð afla-
brögð frá því í haust og talið afla
á sóknardag almennt meiri nú en
gerðist á þessum tíma. Aftur á
móti þyrfti mun minni afli hand-
færabáta á sóknardögum ekki að
koma á óvart þar sem sá hópur
væri að megninu til að yfir sumar-
tímann eingöngu.
Aðeins búnir að
nýta 11,5% daga
Línu- og handfærabátar hafa
nýtt 11,5% af sóknardögum físk-
veiðiársins 1996/7, en handfæra-
bátar hafa nýtt 5,2%. Mjög misjafnt
er hve marga daga einstakir bátar
hafa nýtt. Af 185 línu- og handfæra-
bátum höfðu 50 bátar ekki farið til
veiða í lok nóvember og af 291
handfærabáti höfðu 117 bátar ekki
farið til veiða.
Samkvæmt lögum, sem sam-
þykkt voru í vor, hefur afli sóknar-
dagabáta á yfirstandandi fiskveið-
iári áhrif á ljölda sóknardaga á
næsta fískveiðiári. Sóknardagar
næsta fískveiðiárs verða ákveðnir
með því að reikna meðalafla á hvern
leyfðan sóknardag yfirstandandi
fískveiðiárs og deila þeirri tölu í
leyfðan hámarksafla þeirra á næsta
fiskveiðiári. Hvað sóknardagarnir
verða margir á fískveiðiárinu
1997/1998 ræðst þar af leiðandi af
heildarafla hvors hóps fyrir sig á
yfirstandandi fiskveiðiári og ákvörð-
un um leyfilegan heildarþorskafla á
næsta fiskveiðiári.