Morgunblaðið - 07.12.1996, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 1996

MORGUNBLAÐIÐ
Víkurhverfi - Reykjavík
Nýjar 3ja og 4ra herb. íbúðir til sölu. íbúðirnar henta
vel fyrir þá, sem eru að minnka við sig húsnæði.
Stórar stofur, rúmgóð herb. og svalir á móti suðri.
Upplýsingar gefur Örn Isebarn,
byggingameistari, í síma 896 1606.
J
diinnk skaztcfúyh
(zSi/fytr- og giillsknrtgrinir
með ísloiskimt iiáltiiriistciiumi,
perhnn og deiiiiiiihmi
LARA
LL S
IÐ
Skólavörðustíg I0 S: 56I I300
5521150-5521370
Til sýnis og sölu m.a. eigna:
LARUS Þ. VALDIMARSSON,
Efri hæð - allt sér - mikið útsýni
Mjög góð 6 herb. efri hæð á vinsælum stað I austurborginni tæpir
150 fm. Allt sér. Innb. bílsk. 27,6 fm.
Grindavík - góð atvinna - skipti
Gott steinhús ein hæð 130,2 fm. Sólskáli um 30 fm. Góður bílskúr 60
fm. Lóð 875 fm. Vinsæll staður skammt frá höfninni. Margs konar
skipti mögul.
Skammt frá Hlemmi - endurnýjuð
Góð rishæð 2ja herb. ekki stór. Nýtt eldhús. Nýtt sturtubað m. sér
þvottakrók. Nýjar lagnir og leiðslur í húsinu sem er reisul. steinhús.
Traustir fjársterkir athafnamenn
m. góð umboð óska eftir verslunarhúsnæði við Laugaveg - Banka-
stræti - nágrenni. Byggingarlóð eða gamalt hús til endurbygging-
ar/niðurrifs kemur til greina. Rétt eign verður greidd v. kaupsamning.
Farið verður með allar uppl. sem trúnaðarmál.
• • •
Opið í dag kl. 10-14
Fjöldi fjársterkra kaupenda.
Margs konar eignaskipti.
Góðar greiðslur.
ALMENNA
FASTEIGNASALAN
LAUGAVEG118 S. 5521150 - 552 1370
STEINAR WAAGE
SKOVERSIUN „
Langur laugardagur
irowiEl Tilboð
Tegund: 1412
Verð: 1 «995
Verð áður:
Litur: brúnn
Stærðir. 23-34
Ath.: LoSfóðraðir
Tegund: 1385
Verð: 1 «995
Verð áður: JM95"
Litur: brúnn
Stærðir: 23-30
Ath.: Loðfóðraðir
Opið laugardag frá 10-18, sunnudag frá 13-17
Ath: Næg ókeypis bílastæði
PÓSTSENDUM SAMDÆGURS
V STEINAR WAAGE SKÓVERSLUN SÍMI 551 8519 i
p - kjarni niákins!
FRÉTTIR
Málþing um frumvarp til laga um rétt sjúklinga
Mikilvægt að mannrétt-
indi sjúklinga séu virt
Munu tryggingafélög í framtíðinni
krefjast þess að erfðafræðilegar upplýsingar
fylgi umsókn um tryggingu, þannig að
hægt verði að sjá lífslíkur viðkomandi?
Ama Schram sat málþing á dögunum
um rétt sjúklinga þar sem þessi spuming
ogmargar fleiri voru ræddar.
RÆTT var um rétt sjúklinga á
málþingi sem haldið var síðastlið-
inn þriðjudag á vegum Siðfræði-
stofnunar Háskóla Islands og Sið-
aráðs landlæknis. Tilefnið var m.a.
endurskoðun lagafrumvarps, sem
farið hefur fram að undanförnu,
um réttindi sjúklinga. Lagafrum-
varp þetta var lagt fyrir Alþingi
síðastliðið vor, en hlaut ekki af-
greiðslu og var vísað til nefndar
sem Össur Skarphéðinsson alþing-
ismaður veitir nú forstöðu.
í umsögn með lagafrumvarpinu
kemur fram að þar séu lögfest á
einum stað þau réttindi sem sjúk-
lingar eru þegar taldir njóta sam-
kvæmt ýmsum laga- og reglu-
gerðarákvæðum. Til dæmis eru
par ákvæði um rétt sjúklinga á
jpplýsingum um heilsufar sitt og
meðferð, um rétt sjúklinga um
aðgang að sjúkraskrám og um
rétt sjúklinga til að geta gert at-
hugasemdir við meðferð, svo eitt-
hvað sé nefnt. Markmiðið með
títtnefndu frumvarpi er m.a. að
tryggja sjúklingum tiltekin rétt-
indi í samræmi við almenn mann-
réttindi og mannhelgi og styrkja
þannig réttarstöðu þeirra gagn-
vart heilbrigðisþjónustunni og
styðja trúnaðarsambandið sem
ríkja ber milli sjúklinga og heil-
brigðisstarfsmanna.
A málþinginu kom fram sú von
margra fundarmanna að hægt
verði að flytja endurskoðað frum-
varp um réttindi sjúklinga fyrir
Alþingi í desember, en jafnframt
var haft á orði að víðtæk sam-
staða um frumvarpið væri mikil-
vægt. Þá var m.a. rætt um það
hvort í frumvarpinu ætti að vera
ákvæði um tryggingar vegna
meintra mistaka í heilbrigðiskerf-
inu, hvort ætti að vera ákvæði um
neitun sjúklinga til að taka þátt í
kennslu og fræðslu heilbrigðis-
stétta og hvort ætti að vera ákvæði
um það sem kallað er virkt líknar-
dráp. Auk þess veltu ýmsir því
fyrir sér hvort fólk ætti að eiga
skýlausan rétt á upplýsingum, án
undantekninga.
Málshefjendur voru Ástríður
Stefánsdóttir læknir og M.A. í
heimspeki, Guðrún Þorsteinsdóttir
skrifstofustjóri í heilbrigðisráðu-
neytinu, Valgeir Pálsson lögfræð-
ingur, Tómas Zoega læknir og
Helgi Seljan félagsmálafulltrúi.
Mannréttindum sjúklinga
gæti verið ógnað
Sigurður Guðmundsson, læknir og
formaður siðaráðs landlæknis, var
fundarstjóri málþingsins. Hann
gaf tóninn í upphafi þings og sagði
að nokkuð skorti á umræðu í
þjóðfélaginu um ákveðin mál sem
lúta að réttindum sjúklinga. Hann
sagði að ýmis atriði bæri að hafa
í huga þegar fjallað væri um siík
mál og nefndi í því skyni forsend-
ur sem lúta að verndun mannrétt-
inda og virðingar þegar fjallað
væri um nýjungar og þróun í líf-
fræði og læknisfræði. „Það er
auðvelt að misnota slíka þróun og
rúa þannig einstaklinginn virðingu
sinni og reisn,“ sagði hann.
Ástríður Stefánsdottir, læknir
og M.A. í heimspeki. ræddi um
siðferðilegar forsendur þess að
sett yrðu lög um réttindi sjúkl-
inga. „Veik manneskja sem leita
þarf á náðir heilbrigðiskerfisins
er í þeirri stöðu að mannréttindum
hennar gæti verið ógnað. Sér-
stakra aðgerða er því þörf til að
vernda mannréttindi hennar,“
sagði hún.
Ástríður nefndi sem dæmi
mikilvægi þess að sjúklingur taki
þátt í ákvörðunum er varða hans
eigin læknismeðferð. Það hjálpaði
viðkomandi sjúklingi að halda
virðingu sinni. Og „með því að
virða vilja sjúklingsins virðir fag-
maðurinn rétt hans til að ráða sér
sjálfur," sagði hún.
Guðrún Þorsteinsdóttir, skrif-
stofustjóri í heilbrigðisráðuneytinu
fór í erindi sínu yfir meginefni laga-
frumvarpsins um réttindi sjúklinga
og benti m.a. á nokkur ákvæði sem
ekki er að finna annars staðar í
íslenskum lögum og reglugerðum,
en voru tekin inn vegna tillagna
sjúklingahópa og með hliðsjón af
yfirlýsingu Evrópuskrifstofu Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunarinn-
ar um réttindi sjúklinga sem sam-
þykkt var vorið 1994.
Sjúklingatryggingar
I erindi sínu gerði Valgeir Páls-
son lögfræðingur m.a. grein fyrir
lagalegum réttindum sjúklinga til
launa, bóta og til heilbrigðisþjón-
ustu. Þá fjallaði hann um önnur
réttindi svo sem réttinn til að
kvarta telji sjúklingur að brotið
hafi verið gegn rétti sínum gagn-
vart heilbrigðisþjónustunni eða að
samskipti sín við starfsfólk í heil-
brigðisþjónustu hafí ekki verið sem
skyldi.
Valgeir studdi þá hugmynd að
komið yrði á fót sérstökum sjúkl-
ingatryggingum, þar sem sjúkl-
ingar geta átt kost á bótum, verði
þeir fyrir einhvers konar heilsu-
tjóni vegna skakkafalla í tengslum
við læknismeðferð eða rannsókn
án þess að skilyrði bótaréttar skv.
almennum skaðabótareglum sé
fyrir hendi. „Er ekki að efa að
með þess háttar bótakerfí yrði
sjúklingum, sem yrðu fyrir heilsu-
tjóni vegna læknismeðferðar, auð-
veldað til muna að fá tjón sitt
bætt.“
Tómas Zoega læknir fjallaði um
réttindi sjúklinga út frá sjónarhóli
læknis og kynnti lauslega þær
breytingartillögur sem Siðfræðir-
áð Læknafélags íslands hefur lagt
fram að umræddu frumvarpi. I
breytingartillögum þessum er m.a.
lagt til að bæta við grein sem
kveður á um verndun þeirra sem
ekki eru hæfir til að veita sam-
þykki fyrir íhlutun eða meðferð.
Þá er lagt til að setja inn kafla
um genamengi mannsins, þar sem
m.a. er fjallað um íhlutun í gena-
mengi mannsins og bann lagt við
því að nota læknisfræðilega tækn-
iaðstoð við æxlun, í því skyni að
velja kyn þess barns sem í vændum
er. Auk þess er lagt til að bæta
við kafla sem tekur á vísindarann-
sóknum á heilbrigðissviði, svo sem
verndun sjúklinga sem gangast
undir vísindarannsóknir og vernd-
un sjúklinga sem ekki erú hæfír
til að veita samþykki fyrir vísinda-
rannsókn.
Helgi Seljan félagsmálafulltrúi
ræddi um rétt sjúklinga út frá
sjónarhóli leikmanns og sagði
meðal annars að þegar um réttindi
sé rætt verði eigin ábyrgð alltaf
að vera með í för. „Kröfurnar um
samfélagsþjónustu eru vissulega
miklar, þær eiga að vera það. En
um leið verðum við að gera kröfur
til okkar sjálfra."
Vefjasýni fari ekki
í rangar hendur
í almennum umræðum að loknu
erindi Helga kom m.a. fram sú
gagnrýni að ákvæðið um rétt
sjúklinga til að fá sem fullkomn-
asta heilbrigðisþjónustu skuli vera
takmarkaður innan þess fjárhags-
ramma sem heilbrigðisþjónustunni
er sniðinn hveiju sinni. Þá voru
vangaveltur um það hvort tryggja
bæri með lögum að vefjasýni færu
ekki í rangar hendur og að fyllstu
leyndar yrði gætt um erfða- og
læknisfræðilegrar upplýsingar er
varða einstaklinginn. Þeirri spurn-
ingu var til dæmis varpað fram
hvort tryggingafélög ættu eftir að
fara fram á það í framtíðinni að
með umsókn um líftryggingu
fylgdu erfðafræðilegar upplýs-
ingar um viðkomandi svo hægt
væri að sjá hvaða sjúkdóm hann
væri líklegur til að fá og hve lengi
hann myndi lifa. Og tryggingin
færi svo eftir því.
Morgunblaðið/Ásdís Ásgeirsdóttir
MÁLÞINGSGESTIR voru flestir sammála um mikilvægi þess
að umræða um réttindi sjúklinga færi fram úti í þjóðfélaginu.
)
I
>
>
>
\
\
I
>
»
I
I
»
ft
I
I
I
I