Morgunblaðið - 07.12.1996, Blaðsíða 40

40 LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREIIMAR
Til varnar uppeldis-
og kennslufræði
MÁL málanna undanfamar vikur,
ofbeldi og fíkniefnaneysla unglinga
gleymdust snarlega þegar birtar voru
niðurstöður úr alþjóðlegri könnun á
stærðfræði- og raungreinakunnáttu
íslenskra barna.
Fréttir af slælegri frammistöðu
bamanna kom eins og skvetta úr
næturgagni yfir sjálfumglaða þjóð-
ina, þjóð sem hafði nýlega brosandi
og ánægð skoðað auglýsingar frá
íslenskum framleiðendum þar sem
stóð að íslendingar væm fallegasta
þjóð í heimi, og gáfaðasta þjóð í heimi!
Við getum svo sem enn þá verið fal-
legust, en það dugir skammt.
Ýmsar skýringar hafa verið settar
fram frammistöðunni lélegu, m.a. að
við eyddum svo miklum tíma í dönsku
og móðurmál. Gaman væri að heyra
álit viðkomandi kennara á því. Senni-
lega eru flestar skýringarnar að ein-
hveiju leyti réttar. Hér er um að
ræða flókið samspil margra þátta,
og því rétt að hrapa ekki að neinu.
Eitt hefur þó vakið athygli mína
umfram annað í umfjöllun blaðanna
um málið. Það eru viðtöl og greinar
við stærðfræðikennara og raun-
greinamenn, þar sem ráðist er harka-
lega að uppeídis- og kennslufræðum
og þau talin til mestu óþurftar.
Ummælin bera vott um hroka og
vanþekkingu, enda hafa þessir menn
ekki sjálfir neina reynslu af áður-
nefndum fræðum. Jón Hafsteinn
Jónsson, gamalreyndur stærðfræði-
kennari í framhaldsskólum, segist (í
Morgunblaðinu 19. nóv.), hafa „efa-
semdir um gildi uppeld-
is- og kennslufræða",
og enn fremur „Ég held
að aðalviðfangsefí skól-
anna sé hið faglega, þá
kemur hitt af sjálfu sér,
eins og áður.“ Betur að
satt væri og að við
byggjum í hinum besta
allra heima. Allir sem
þekkja til kennslu vita
að nemendur bíða
sjaldnast opinmynntir
af spenningi eftir að
nema hin dásamlegu
fræði lærimeistaranna.
Kennarinn verður að
vekja áhuga nemand-
ans (og stundum hrein-
lega að vekja nemandann!) Og þar
dugar engin einföld vekjaraklukka.
Sú „vekjaraklukka" nefnist kennslu-
aðferðir. Þær geta verið mjög marg-
víslegar. Súmar líkjast
helst matreiðslu og af-
greiðslu á skyndibita-
stað, aðrar eru flókin
listsköpun. Það má vel
vera að einhveijir þurfi
ekki að læra kennslu-
fræði í skólum eða af
bókum, rétt eins og
margt annað, sem með-
fæddir snillingar geta
tileinkað sér á annan
hátt. Sjálf vil ég hins
vegar að mín börn njóti
kennslu fagfólks sem ég
get treyst að viti hvað
það er að gera, rétt eins
og ég vil að tannlæknir-
inn þeirra hafi próf í
tannlækningum og ökukennarinn
réttindi til ökukennslu.
Kennslu er hægt að líkja við margt,
svo sem matreiðslu, leiklist, skurð-
gröft og hnefaleika. í nútímasamfé-
lagi er ef til vill einfaldast að líkja
henni við sölumennsku. Það skilja
allir (við vitum öllu hve nauðsynlegt
er að selja fisk og ferðaþjónustu).
Kennarar bjóða fram „vöru og þjón-
ustu“ til sölu, en einn er sá munur
á kennslu og sölumennsku að kennar-
amir verða að sjá til þess að nemend-
ur „kaupi“ með góðu eða illu. Mark-
Markmiðið með
kennslu er að miðla
þekkingu, segir Þórey
Einarsdóttir, og fá
nemendur til að hlusta,
hugsa og vinna.
aðsfræði er vinsæl og gagnleg há-
skólagrein, byggð á verslunar- og
viðskiptafræðum. Kennslufræði er að
nokkru leyti markaðsfræði kennsl-
unnar, byggð m.a. á uppeldis- og
sálarfræði. Markmiðið með kennslu
er að miðla þekkingu og fá nemend-
ur til að hlusta, hugsa og vinna. AIl-
ir sem til þekkja vita að það getur
verið erfitt að miðla blessaðri þekk-
ingunni í stórum hópum fjörmikilla
barna og unglinga, sem verða fyrir
stöðugu áreiti úr öllum áttum daginn
út og inn.
Dægurmál umliðinna mánaða
snerust um ofbeldi og fíkniefna-
neyslu unglinga. Þegar slík mál ber
á góma er iðulega bent á „ábyrgð
skólanna". Hið sama má segja um
fjölmörg önnur mál sem lúta að
uppeldi og þroska barna og ungl-
inga, en koma í sjálfu sér ekki
kennslunni við. Krafan er jafnan sú
að skólinn láti málið til sín taka og
bregðist við. Skiptar skoðanir eru á
því hvort rétt sé og sanngjarnt að
skólinn sinni slíkum málum. Sjálf
álít ég það óhjákvæmilegt. Heimili,
skóli og samfélag í heild sjá í samein-
ingu um uppeldi nútímabarna.
Hvernig getur skólinn tekið á hinum
ýmsu málum án þess að hafa á að
skipa fólki með einheveija menntun
í uppeldis- og sálarfræði?
Við skulum kanna ástæður hinnar
dapurlegu frammistöðu barna okkar
vel og vandlega og fordómalaust.
Það skiptir höfuðmáli fyrir framtíð
þjóðarinnar að hér sé vel menntað
fólk á öllum sviðum. Engar aðrar
fjárfestingar eru mikilvægari.
Höfundur er kennari og móðir.
n ^ m
Kínverskt veitingahús
Nýbýlavegi 20, Kópavogi,
sími 554 5022, fax 554 2333
Takið með heim:
5 rétta máltíð kr. 1.100
2ja rétta máltíð kr. 790
Borðað á staðnum:
5 rétta máltíð kr. 1.250
Veisluþjónusta
Frí heimsending
im
Verslunin Tónaflóö hefur sérhæft sig í að
bjóða upp á tónlist sem illfáanleg er í öðrum
hljómplötuverslunum, á viðráðanlegu verði

Lordagsbal
- 2 CD verð 1899,-
Vikingarna, Sven Ingvars,
Sten og Stanley og fleiri.
Alls 36 dansperlur.
Frábært úrval af
Jasstónlist frá
Giants of Jazz
á aðeins kr. 690,-
Hundruðir klassískra
titla á kr. 450.-
Þýsk og Skandinavísk
tónlist í úrvali
Richard Clayderman
- The Collection
Nú getur þú eignast 20 vinsælustu
lög þessa hugljúfa píanóleikara
á einum geisladiski.
ísjensk Poppsaga
-Úrval af því besta 1972-1977
Á plötunni er að finna mörg vinsælustu
lög þessa tímabils, t.d. Don't try to fool
me, Blue Jean Queen, Jenny Darling,
Rabbits og 5 áður óútkomin lög með
hljómsveitunum Celsius og Póker.
<£þzÍáx þábcemz iólaj)lötm verð 999,-
Þú finnur þessa titla einnig hjá eftirfarandi söluaðilum:
Akranes: Bókaskemman - Borgarnes: Kaupfél. Borgf. - Ólafsvík: Steinprent - Stykkishólmur: Versl. Ella
Patreksfjörður: Geirseyrarbúðin - ísafjörður: Ljónið - Blönduós: Kaupfél. Húnvetninga - Sauðárkrókur:
Versl. Hegri - Siglufjörður: Versl. Tumalína - Dalvík: Versl. Sogn - Akureyri: Bókval hljómdeild, Hagkaup
Húsavík: Bókav. Þórarins Stef. - Vopnafjörður: Kauptún - Egilsstaðir: Versl. Skógar - Seyðisfjörður:
Turnbræður Neskaupstaður: Tónspil - Eskifjörður: Trausti Reykdal - Djúpivogur: BH búðin - Hornafjörður:
Hornabær Seifoss: KÁ - Vestmannaeyjar: KÁ-Tanginn - Keflavík: Hljómval - Hafnarfjörður: Músík og
Sport Kópavogur: Tónborg - Reykjavík: Magasín,Taktur, Virgin Megastore
Þar sem ódýru
geisladiskarnir fóst!
Bíldshöfða 18 Sími 567 1840
Og nú á nýjum stað Laugavegi 20 Sími 552 0181 (Aður Plötubúðin)
Þórey
Einarsdóttir