Morgunblaðið - 20.12.1996, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir við síðari umræðu um fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar fyrir árið 1997
Útboð borgarinnar
benda ekki til þenslu
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri gagnrýndi, við síðari umræðu
um fjárhagsáætlun Reykjavíkur-
borgar á fundi borgarstjórnar,
hversu seint breytingar á lögum um
tekjustofna sveitarfélaga hafi komið
fram. Sagði borgarstjóri að nýleg
útboð á vegum borgarinnar bentu
ekki til þenslu eða verðbólgu í þjóðfé-
laginu.
í máli borgarstjóra kom meðal
annars fram að áætlaðar skatttekjur
hækka um 165 millj. samkvæmt
breytingatillögum vegna leiðréttinga
milli umræðna um fjárhagsáætlun
borgarinnar. Þar af hækka áætlaðar
tekjur vegna staðgreiðslu útsvars um
125 millj. og byggðist sú breyting á
endurskoðaðri útkomuspá auk þess
sem tekið væri tillit til áætlaðrar
hækkunar á skatttekjum vegna
0,09% hækkunar útsvarshlutfalls
vegna viðbótarkostnaðar sveitarfé-
laga af lífeyrissjóðsskuldbindingum
grunnskólakennara. Breytingin
byggðist á yfirlýsingu fjármála- og
félagsmálaráðherra og formanni og
framkvæmdastjóra Sambands ísl.
sveitarfélaga. í þeirri yfírlýsingu
væri tekið á fleiri þáttum í fjármála-
legum samskiptum ríkis og sveitarfé-
laga en ekki hefði gefíst ráðrúm til
að meta áhrifin á einstaka liði fjár-
hagsáætlunar næsta árs. „Ég hlýt
hins vegar að gagnrýna það hversu
seint þessi yfírlýsing er fram komin
og lýsa því sem minni skoðun að það
sé leiðinlegur plagsiður í samskiptum
ríkis og sveitarfélaga að ganga ekki
frá málum, sem varða fjárhag sveit-
arfélaganna, fyrr en á elleftu stundu
og þá með þeim hætti að einstök
sveitarfélög koma þar mjög lítið
nærri og standa oftar en ekki and-
spænis gerðum hlut,“ sagði Ingibjörg
Sólrún.
Sagði borgarsjóri að í yfirlýsing-
unni kæmi fram að stefnt skyldi að
því að sveitarfélög kostuðu alfarið
vistun fatlaðra forskólabarna frá og
með áramótum og að frá sama tíma
myndi ríkissjóður alfarið kosta stofn-
kostnað og viðhald sjúkrahúsa og
heilsugæslustöðva. Ekki væri Ijóst
með hvaða hætti þessi skipting væri
til komin. Þá vekti furðu að hvergi
væri minnst á lækkun innheimtu-
gjalds vegna staðgreiðslu en sveitar-
félög greiða 0,5% af innheimtu út-
svars í innheimtuþóknun til ríkis-
sjóðs. Sagði borgarstjóri að það hlyti
að vera skýlaus krafa að hlutfall inn-
heimtugjalds yrði lækkað frá og með
ársbyijun.
Forgangsröðun
Borgarsjóri vék að tillögum um
forgangsröðun verkefna og sagði til-
lögurnar fjórþættar. Lögð væri sér-
stök áhersla á eflingu grunnskólans
með markvissum stuðning við yngstu
bömin við upphaf skólagöngu, ráð-
Morgunblaðið/Halldór
INGIBJÖRG Sólrún Gísladótt-
ir hlýðir á umræður i borgar-
stjórn í gær.
gjöf á unglingastigi, aukið svigrúm
í skólastarfi og tekið yrði á vímuefna-
málum með sértækum hætti á næsta
ári. Sagði borgarsjóri að tillögurnar
bæru með sér skýran vilja til að
styrkja stöðu miðbæjarins með auk-
inni fjölbreytni í lista- og menningar-
starfsemi, bæði í Hafnarhúsinu og í
nýju Safnahúsi. Unnið yrði markvisst
að því að draga úr atvinnuleysi og
sérstök áhersla yrði lögð á verkefni
fyrir ungt fólk án bótaréttar og lang-
tímaatvinnulausa. Loks yrði haldið
áfram að efla almenningssamgöngur
í borginni.
Engar nýjar lántökur
Fram kom hjá borgarstjóra að í
bréfí til þigmanna Reykjavíkur vegna
meintra áhrifa fjárhagsáætlunar
Reykjavíkur á þenslu og verðbólgu
í þjóðfélaginu væri bent á að nýleg
útboð á vegum borgarinnar bæru
ekki með sér að þenslu væri farið
að gæta á útboðsmarkaði í borginni.
Komi hið gagnstæða í Ijós á næsta
ári sé sjálfgefið að borgin mun endur-
skoða framkvæmdaáætlun sína enda
myndu tilboð, sem væru umfram
kostnaðaráætlanir ekki rúmast innan
fjárhagsramma borgarinnar. „í fjár-
hagsáætlun borgarinnar er ekki gert
ráð fyrir neinum nýjum lántökum, í
fyrsta sinni í fjöldamörg ár, og munu
borgaryfirvöid gera það sem í þeirra
valdi stendur til að halda sig við þá
áætlun," sagði Ingibjörg Sólrún.
Borgarstjóri sagði að flest benti
til að framkvæmdir ríkisins í vega-
málum á höfuðborgarsvæðinu á
næsta ári yrðu skornar niður. „Spá-
dómar um þenslu hafa sett mark
sitt á alla umræðu um fjárlög ríkis-
ins og verið tilefni til niðurskurðar á
framkvæmdum á suðvesturhorni
landsins," sagði borgarstjóri. „Þeir
kunna að eiga við rök að styðjast
en þá og því aðeins að verði af fyrir-
huguðum álversframkvæmdum á
Grundartanga.“
Árni Sigfússon oddviti sjálfstæðismanna í borgarstjórn
Skuldir aukast þrátt
fyrir auknar tekjur
Morgunblaðið/Halldór
ÁRNI Sigfússon og Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson borgarfulitrúar
D-listans bera saman bækur sínar á borgarstjórnarfundinum í gær.
VIÐ síðari umræðu um fjárhagsá-
ætlun Reykjavíkurborgar fyrir árið
1997 kom fram í máli Árna Sigfús-
sonar, oddvita Sjálfstæðisflokksins,
að þrátt fyrir auknar tekjur borgar-
sjóðs í góðæri nýtti R-listinn ekki
það svigrúm sem skapast til að
greiða niður skuldir.
Benti hann á að 550 millj. rynnu
í borgarsjóð vegna 26% hækkunar
á fasteignagjöldum með svokölluð-
um holræsaskatti, 600 millj. kæmu
til vegna borgarfyrirtækja sem
hækkað hafa álögur á borgarbúa og
aukinn arður Landsvirkjunar án þess
að reikningar til borgarbúa lækkuðu.
Loks væri beitt 800 milijóna króna
bókhaldsblekkingu. „Þrátt fyrir
þessar staðreyndir munu skuldir
aukast á árinu," sagði hann.
Úr einum vasa í annan
Ámi sagði augljóst að R-listinn
hefði séð fram á að í fjárhagsáætlun
fyrir árið 1997 yrði 800 millj. gat.
Gripið hefði verið til þess að borgin
stofnaði félag, sem tæki 800 millj.
króna lán. Félagið, sem áfram yrði
í eigu borgarinnar, keypti eignir, 220
leiguíbúðir, af borgarsjóði sem hagn-
aðist samkvæmt bókfærslu um 800
millj. „Þessi hugmynd með aðgrein-
ingu á fasteignum borgarinnar með
sérstökum rekstri er svipuð tillögum
sjálfstæðismanna frá því í janúar og
sú hugmynd er að okkar mati til
bóta,“ sagði Árni. „Það breytir ekki
þeirri staðreynd að bókhaldsleikur-
inn, sem tekinn er upp í framhaldi
af þessu og býr til 800 millj. í tekj-
ur, er tilfærsla á peningum úr einum
borgarvasa í annan og svo segir
borgarstjóri að ekki sé gert ráð fyr-
ir nýjum Iántökum." Árni sagði ljóst
að lánið ættu íbúar sem búa í íbúðun-
um að greiða og að húsaleigan myndi
hækka um allt að 4-5.000 krónur
fyrir hveija íbúð en flest þessara
heimila byggju við þröngan kost.
„Þessi síðasta heila áætlun R-list-
ans er því villandi og meingölluð,"
sagði hann. „Hún ber merki þess
að borgin selur eignir sínar, leggur
á skatta og hækkar reikninga á
borgarbúa til að standa undir dag-
legum rekstri og framkvæmdum.
Það er átakanlegt að allar þessar
auknu áiögur á borgarbúa frá því
R-listinn tók við völdum upp á rúm-
ar 2,3 milljarða eru ekki nýttar til
greiðslu skulda.“
Árni benti á að auknar tekjur frá
Landsvirkjun væru ekki nýttar til
að lækka raforkuverð eða til að
lækka arðgreiðslur Rafmagnsveitu
Reykjavíkur. Það gerði 1,6 milljarða
króna holræsaskattur ekki heldur.
600 millj. króna álögur á borgargbúa
í formi hærri rafmagns- og hita-
veitureikninga, vatnsskatts, bíla-
stæðagjalda, hærri gjaldskrár stræt-
isvagna og fleira nægðu ekki til að
kosta aukin útgjöld R-listans. Auk
þess nyti borgin tekna af sölu fyrir-
tækja án þess að þær tekjur væru
nýttar til að greiða skuldir. Pening-
arnir færu þess í stað í embættis-
mannakerfið sem þendist út.
Leikskólar og
hjúkrunarheimili
Árni sagði að 1.800 börn væru á
biðlista eftir leikskólum hjá borg-
inni. „Það kostar 1,2 millj. að byggja
hvert pláss og það kostar 240 þús-
und að reka það á hveiju ári,“ sagði
hann. „R-listinn afnam heimgreiðsl-
ur til foreldra og hefur hafnað tilög-
um okkar um að skoða þær betur.
Nú eru 228 á biðlistum eftir hjúkrun-
arrými, en þeir voru 136 í fyrra og
það eru aðeins 49 hjúkrunarrými að
bætast við á næsta ári og þá á að
byija að teikna lítið hjúkrunarheim-
ili.“ Sagði Árni að sjálfstæðismenn
hefðu jafnan lagt til að stuðlað væri
að jafnari þróun í málaflokkum í
stað þess að leggja háar upphæðir
til einstaka málaflokka.
Fastir í atvinnuleysi
Yfirlýsingar um að draga úr at-
vinnuleysi eru orðin tóm að sögn
Árna. „Nú eru 37% atvinnulausra
Reykvíkinga búnir að vera atvinnu-
lausir í sex mánuði eða lengur,“
sagði hann. „Fyrir þremur árum var
þessi hópur 17%. Hluti meinsins er
að með stefnu R-listans er auðveld-
ara að fá íjárhagsaðstoð frá Félags-
málastofnun heldur en að fá vinnu.“
Sagði hann að skattahækkanir
R-listans á fjölskyldur og fyrirtæki
myndu lækka ráðstöfunartekjur
heimila í borginni um 40-100 þús.
við lok kjörtímabilisins. „Sú ofurá-
hersla sem R-listinn leggur á að
börn frá sex mánaða til tveggja ára
verði vistuð á leikskólum með því
að hafna tillögum um að foreldrar
geti valið um að nýta fé frá borg-
inni til að vera heima með börnunum
hiuta úr degi eða allan daginn, er
ekki aðeins dæmi um fjölskyldu-
fjandsamlega stefnu, heldur mun
hún einnig kosta borgarsjóð hundruð
milljóna á næstu árum,“ sagði Árni.
Onnur stefna
Árni sagði að sjálfstæðismenn
boðuðu allt aðra stefnu. „Tillögur
okkar frá því að R-listinn tók við
hafa aldrei varðað yfirboð,“ sagði
hann. „Tillögur sjálfstæðismanna
hafa alltaf miðað að skattalækkun-
um og leiðum til að svara þeim með
samdrætti og hagræðingu í rekstri.
Slíkar tilögur eru lagðar fram nú
sem fyrr.“ Sjálfstæðismenn leggja
til að borgarstjórn leggi af holræsa-
gjald á Reykvíkinga og í framhaldi
verði fjárhagsáætlun borgarinnar
endurskoðuð. Lagt er til að borgar-
stjórn samþykki að fella niður heil-
brigðisgjald þannig að fyrirtæki
greiði í samræmi við þá þjónustu sem
Heilbrigðiseftirlitið veitir. Lagt er til
að borgarsjóður samþykki að nýta
tæplega 90 millj. króna arð sem
Landsvirkjun mun greiða Reykjavík-
urborg á næsta ári til að lækka arð-
greiðslur Rafmagnsveitu Reykjavík-
ur í borgarsjóð um sömu tölu. Jafn-
framt að Rafmagnsveitan nýti það
svigrúm sem þannig skapast til að
lækka rafmagnskostnað heimila í
Reykjavík. Lagt er til að samþykkt
verði tillaga um 200 þús. króna ár-
lega greiðslu til foreldra sem velja
að dvelja með börnnum sínum heima
og 72 þús. króna greiðslu til for-
eldra sem velja að hafa börnin sín
hálfan dag á leikskóla. Loks er lagt
til að samþykkt verði tillaga um að
15% tekna af sölu eigna Reykjavík-
urborgar verði varið til þróunar-
starfa og vísindakennslu í grunn-
skólum borgarinnar.
Skattalækkun og aukinn
kaupmáttur
Árni sagði tillögur sjálfstæðis-
manna miða að skattalækkunum og
auknum kaupmætti reykvískra fjöl-
skyldna. Þeim þyrfti að mæta með
670 millj. hagræðingu og sparnaði
í rekstri frá þeirri fjárhagsáætlun
sem R-Iistinn boðaði. Til að svara
tillögunum um 40-100 þús. lækkun
skatta, miðað við kjörtímabil Reykja-
víkurlistans, benti hann á hagræð-
ingar- og sparnaðarleiðir sjálfstæð-
ismanna: Heimgreiðslur til foreldra,
sem velja að sinna börnum sínum
heima, stuðla að lægri rekstrar-
kostnaði og lægri byggingarkostnaði
leikskóla. Áætlaður sparnaður um
145 millj. á næsta ári. Dregið verði
úr nýframkvæmdum við holræsi sem
nemi 160 millj. á næsta ári en við-
haldsframkvæmdum við eldri hol-
ræsi verði aukin um 30 millj. Bygg-
ingaframkvæmdir við skóla verði
endurskoðaðar með tilliti til hagræð-
ingar. Stefnt verði að 10% í aukinni
hagkvæmni miðað við þær tillögur
sem eru um einsetningu en þær
kosti milljarð á ári næstu fímm árin.
Áætlaður sparnaður borgarinnar
yrði 85 millj. Auknu fjármagni verði
varið til betri mennta með hluta af
tekjum af sölu fyrirtækja og eignum
borgarinnar. Fjárhagsaðstoð Félags-
málastofnunar verði endurskoðuð
með það að markmiði að ákjósan-
legra yrði að vinna en að njóta fjár-
hagsaðstoðar. Fast framlag til að-
stoðar yrði 595 millj. í stað 690
millj. miðað við áætlun R-listans.
Embættismannakerfið verði einfald-
að og Atvinnu- og ferðamálastofa
lögð niður en þannig mætti draga
saman um 30 millj. á næsta ári.
Loks er gert ráð fyrir að megin-
áhersla í hagræðingaraðgerðum
borgarinnar verði endurskoðun á
markmiðum með þjónustu Reykja-
víkurborgar, þar sem Iögð yrði
áhersla á að þrengja þjónustuhlut-
verk borgarinnar og auka samstarf
við félagasamtök og fyrirtæki.
Skattafjárfestar
Til sölu er ca. 576 fm atvinnuhúsnœði á jarðhœð í
grónu atvinnuhverfi. Fasteignin er í tveimur einingum,
en selst í einu lagi. Eignin er í mjög góðu ástandi og
var gagngert endurnýjuð fyrir þremur árum. Mikið
fylgifé. Eignin er í tryggri langtímaleigu og leigu-
greiðslur 500.000.00 kr. á mánuði. Áhvílandl eru 10,5
millj. til 10 ára með 5% föstum vöxtum.
Verðhugmynd er 43 millj. kr. Seljandi er tilbúinn til þess
að taka leigugreiðslur upp í hluta kaupverðs. Hér er
um að rœða kjörið tœkifœri fyrir fjárfesta og þá, sem
þurfa að nýta sér skattafrádrátt.
Allar upplýsingar veitir Ólafur Thoroddsen hdl.
sími/fax 552 0841 milli kl. 10-18 nœstu daga.