Morgunblaðið - 20.12.1996, Blaðsíða 44

44 FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Guðrún Sigurð-
ardóttir Farest-
veit fæddist á Æsu-
stöðum í Langadal
í Austur-Húna-
vatnssýslu 7. des-
ember 1913. Hún
lést á hjúkrunar-
deild Hrafnistu í
Hafnarfirði að
morgni 11. desem-
ber síðastliðinn.
Foreldrar Guðrún-
ar voru Sigurður
Pálmason, kaup-
maður á Hvamms-
tanga, f. 21.2. 1884,
og Steinvör Helga Benon-
ýsdóttir, f. 22.8. 1888, frá
Kambhóli í Vestur-Húnavatns-
sýslu, bæði látin. Systkini Guð-
rúnar voru Sigríður Sigurðar-
dóttir, húsmóðir í Borgarnesi,
nú látin, gift Halldóri Sigurðs-
syni, sparisjóðsstjóra í Borgar-
nesi, sem einnig er látinn; Jó-
hanna Benný Sigurðardóttir,
hússtjórnarkennari í Hvera-
gerði, gift Birni Sigurðssyni,
garðyrkjubónda á sama stað;
Pálmi Sigurðsson, nú látinn.
Hann var kvæntur Margit Far-
estveit, frá Modalen í Noregi,
sem einnig er látin; og Sigrún
Sigurðardóttir, tannsmiður,
gift Sigurði Magnússyni, fyrrr-
verandi framkvæmdasljóra
ÍSÍ.
Guðrún var flutt nýfædd á
hesti í desember ásamt móður
sinni til Hvammstanga en þar
hafði Sigurður Pálmason
keypt gjaidþrota kaupfélag og
hóf þar verslunarrekstur.
Verslun Sigurðar Pálmasonar
var mjög umfangsmikil um
margra áratuga skeið.
Einar Farestveit, fæddur 9.4.
1911, eiginmaður Guðrúnar,
var fæddur á óðalsjörðinni Far-
estveit i Modalen í Hörðalandi.
Guðrún og Einar giftu sig að
Melstað 21.10. 1934. Þau flutt-
ust til Reykjavíkur 1942 og
bjuggu þá á Hringbraut 205.
Lengst af bjuggu þau svo á
Laugarásvegi 66.
Einar og Guðrún stofnuðu
árið 1964 fyrirtækið Einar Far-
estveit & co hf.
Guðrún eignaðist sex börn.
Fimm þeirra lifðu. Þau eru:
Steinar Farestveit, verkfræð-
ingur, fæddur 5.5. 1935, búsett-
Þar sem aldan gjálfrar við mölina
stendur lítið þorp, Hvammstangi.
Ungur drengur skokkar út strönd-
ina og heldur í hönd móður sinnar.
Mamma, hlaupum út að Kúskelja-
kletti, segir hann og tekur fast í
hönd móðurinnar. Móðirin nemur
staðar. Drengurinn snarstansar,
lítur upp í augu móður sinnar full-
ur spurnar. Hún segir. Nú get ég
ekki hlaupið lengur með þér. Sjáðu,
ég á von á barni og hún ber hönd
hans að maganum á sér. Þarna á
ströndinni finnur drengurinn að nú
er hann ekki lengur einn með
mömmunni sinni. Áður hafði hann
átt allan heiminn með henni, en
nú er hann einn. Vorið eftir þegar
snjóa leysir stendur 6 ára drengur
utan við Dalarútuna. Honum er
lyft upp í hana og ókunnugum
manni boðið að gæta hans. Hann
er á leið til vandalausra í sumar-
dvöl.
Tár hníga ofan hvarma móður-
innar. Engin orð sögð. í annað sinn
er ungt barn hennar fært frá henni.
í annað sinn hefur hefð tímans
krafíst að fráfæra ætti sér stað. í
annað sinn fer bankandi barns-
hjarta eitthvað út í buskann til ein-
hvers sem það þekkir ekki. Barnið
hennar. Og móðirin hugsar til óra-
langs sumars.
Bréfín hennar berast vikulega.
Ilmandi andar drengurinn þeim að
ur í Stokkhólmi.
Fyrri kona hans var
Karin Bersás, þau
skildu. Sambýlis-
kona hans er Cecil-
ia Wenner, deildar-
stjóri. Steinar á
fimm börn með
Karin og eitt barna-
barn. Arthur Knut
Farestveit, fram-
kvæmdastjóri,
fæddur 13.7. 1941,
búsettur í Garðabæ.
Eiginkona hans er
Dröfn H. Farest-
veit, hússljórn-
arkennari. Þau eiga þrjú börn
og þrjú barnabörn. Edda Far-
estveit, snyrtifræðingur, fædd
31.8. 1947, búsett í Reykjavik.
Eiginmaður hennar er Gunn-
steinn Gíslason, skólameistari
Myndlista- og handíðaskóla
Islands. Þau eignuðust fjögur
börn, 3 eru á lífi og eitt barna-
barn. Gerða Farestveit, leik-
skólasérkennari, fædd 6.3.
1949, búsett í Garðabæ. Eig-
inmaður hennar er Þórður G.
Guðmundsson, framkvæmda-
stjóri rekstrarsviðs Landsvirkj-
unar. Þau eiga þrjú börn.
Hákon Einar Farestveit, sölu-
stjóri, fæddur 20.9. 1957, bú-
settur í Garðabæ. Eiginkona
hans er Guðrún A. Farestveit,
sölumaður. Þau eiga þijú börn.
Guðrún gekk í barnaskólann
á Hvammstanga, söng í kirkju-
kórnum og að afloknu barna-
skólanámi fór hún til Hafnar-
fjarðar og settist í Flensborgar-
skóla.
Guðrún var heimavinnandi
húsmóðir frá því þau stofnuðu
heimili. Hún tók virkan þátt í
kórastarfi, lagði stund á ensku
og norsku, ferðaðist mikið með
manni sínum og var heimili
hennar einskonar félagsmið-
stöð norskra stúdenta sem lásu
við Háskóla íslands frá stríðs-
lokum fram á sjöunda áratug-
inn. Guðrún og Einar stofnuðu
sjóð til styrktar norskukennslu
í grunnskólum hér á landi með
myndarlegu stofnframlagi.
Sjóðurinn ber nafnið Einar og
Gudrun Farestveit Fond.
Utför Guðrúnar Farestveit
fer fram frá Dómkirkjunni í
dag og hefst athöfnin klukkan
10.30.
sér. Enginn skilningur á texta.
Þessi ilmandi hvítu bréf voru of
dýrmæt til þess að vandalaus læsi
þau fyrir ólæsan drenginn.
Ég bjarga mér, sagði hann og
faldi þau utandyra.
Nokkrir stafir voru skrifaðir.
Settir í áritað umslag með frí-
merki. Tjáning án kunnáttu. Tár á
hvörmum móður. Lítil hönd víðs
fjarri og nokkrir skakkir stafir á
blaði. „Sumir eiga sorgir og sumir
eiga þrár.“ Davíð Stefánssson tal-
aði út úr hjarta hennar. Þannig var
móðir mín. Barnsmissir, sjúkdóm-
ar, slys og veikindi. Allt bar hún í
hljóði en veitti bros og hlýju hveij-
um sem leið átti um.
Sjúkar, einmana gamlar konur í
götunni, sem enginn virtist eiga,
fengu grautarsendingar og brauð
í dúk á kvöldin frá konunni á horn-
inu, sem sendi drenginn sinn með
þetta því þær þurftu þess með.
Konan sem talaði fljúgandi norsku,
mælti á enska tungu og söng og
spilaði svo undur fagurt á píanó
og flaug kringum hnöttinn fyrr en
flestir Islendingar, útbjó graut í
skál fyrir einmana sjúkar konur.
Þú skalt gæta bróður þíns.
Þegar faðir hennar, þreyttur,
kom um 12 tíma veg frá Hvamms-
tanga í vetrarhörkum. Tók hún
utan um hann í dyrunum. Elsku
pabbi, ertu ekki þreyttur og hún
klæddi hann úr frakkanum, jakkan-
um og hlúði að honum köldum.
Þá sá drengur djúpa ást í augum
hennar, ást sem speglaði himinbláa
fegurð, sindurblátt blik dótturinnar
og þau skiptust á fréttum og vísum
og það var hátíð með suðusúkkul-
aði á Hraunteigi 30.
Við skulum ekki hafa hátt, því
hér er maður á glugga, sagði hún
við fótsmáar telpur þegar maðurinn
hennar lá fárveikur vikum saman.
Fallegar hendur hennar snertu
kolla og brosið leyndi öllum sorg-
um.
Það var gott að eiga slíka móð-
ur. Maður verður ríkur af slíkri
gjöf.
Elsku mamma. Þú varst móðir
í fyllstu merkingu. Þú varst ein af
þeim fjölmörgu konum sem gefa
heimilinu alla sína orku og fegurð.
Alla hlýju handanna sinna. Þú gafst
þitt bros og ilminn af lífi þínu án
þess að kreijast nokkurs til baka.
Takk fyrir allt og allt.
Þinn sonur,
Arthur.
Að kveðja elskulega systur og
vinkonu hinstu kveðju er sársauka-
fullt en kveðjustundin verður Ijúfsár
þegar viðkomandi lætur eingöngu
eftir sig góðar minningar.
Guðrún var elskuleg mannkosta-
kona, ein af þessum yfirveguðu,
góðu konum sem ekkert aumt mega
sjá án þess að reyna að bæta það.
Það er margs að minnast þegar
litið er til baka. Heimili okkar á
Hvammstanga var fjölmennt. Þar
var fólk á öllum aldri, elskulegt og
gott fólk sem átti ríkan þátt í upp-
eldi okkar og mótun. Þar var amma
Sigríður fremst í flokki.
Eldri systur mínar, Guðrún og
Sigríður, spiluðu talsvert á orgel
svo að oft safnaðist heimilisfólkið
að hljóðfærinu og tók lagið, öllum
til óblandinnar ánægju og var oft
glatt á hjalla. Nú eru öll eldri systk-
ini mín látin en þau Pálmi og Sigríð-
ur létust langt um aldur fram. Árið
1933 kom til dvalar á heimili okkar
ungur Norðmaður, Einar Farestveit
að nafni. Hann hafði tekið að sér
rekstur á refabúi, sem stofnsett var
á Hvammstanga og átti hann að
kenna heimamönnum meðferð dýr-
anna. Um þetta leyti dvaldi Guðrún
norður á Akureyri en þegar hún
kom og þau Einar hittust kviknaði
stóra ástin í lífi þeirra beggja og
þau gengu í hjónaband.
Fyrstu hjónabandsárin höfðu þau
íbúð í húsi foreldra okkar og þar
fæddust eldri drengirnir þeirra. Ein-
ar fór síðan að starfa í Reykjavík
en vegna þess hve erfiðlega gekk
að fá húsnæði á stríðsárunum, bjó
Guðrún áfram fyrir norðan en þeg-
ar húsnæðið fékkst, flutti fjölskyld-
an suður og hefur átt þar heima
síðan.
Þeirra var sárt saknað af vinum
og vandamönnum lyrir norðan en
heimili þeirra í Reykjavík stóð okk-
ur öllum opið og var okkar annað
heimili meðan heilsa þeirra og
kraftar entust. Guðrún og Einar
tóku mig nánast í fóstur um tíma.
Eftir fermingu fór ég í Héraðsskól-
ann í Reykholti. Þar veiktist ég af
berklum ásamt fleiri nemendum og
var ég send á berklahælið á Vífils-
stöðum. En þegar dvöl minni þar
lauk, sendi Guðrún bónda sinn til
að sækja mig og á heimili þeirra
dvaldi ég um langan tíma. Þau settu
mér nokkrar reglur sem ég átti að
fara eftir og var það um útivist að
kvöldlagi, hvíld og mataræði. Mér
þótti nóg um alla þessa reglusemi,
hélt ég væri sloppin frá öllum regl-
um en svo var nú ekki því þau létu
einskis ófreistað til að bati minn
yrði varanlegur og sýndu mér aldr-
ei annað en einstakt umburðarlyndi
og ylskulegheit.
Ég kynntist mörgu skemmtilegu
fólki á heimili þeirra og voru Norð-
menn tíðir gestir meðan á stríðinu
stóð. Systir mín var einstök mat-
reiðslukona, alveg sama hvort hún
bjó til einfaldan rétt eða eldaði há-
tíðarmat og var jólamaturinn henn-
ar einstakur og gleymist ekki auð-
veldlega. Þegar Guðrún og Einar
Bjuggu á Hraunteignum, var ég
stundum hjá þeim og gætti bús og
barna þegar þau fóru til útlanda.
Þetta var alltaf skemmtilegur og
hressandi tími. Um það sáu börnin
þeirra sem þá voru orðin fjögur, en
þau urðu fimm. Guðrún var einstak-
lega geðprúð og jákvæð kona. Hún
skapaði manni sínum og börnum
fagurt og traust heimili, var alla
tíð heimavinnandi húsmóðir, móðir,
sem tók börnin sín í fangið og hugg-
aði þegar eitthvað bjátaði á, gladd-
ist með þeim á góðum stundum og
var þeim góð fyrirmynd í hvívetna.
Guðrún og Einar áttu miklu barna-
láni að fagna kom það berlega í
ljós þegar aldur færðist yfir og veik-
indi hijáðu þau. Létu þau einskis
ófreistað til að létta þeim lífið. Eft-
ir lát Einars hafa þau umvafið
Guðrúnu þeirri ástúð og kærleika
sem fáir verða aðnjótandi.
Hvíl þú í friði, elskulega systir.
Benny Sigurðardóttir.
Nú hefur mín elskulega tengda-
móðir kvatt þennan heim.
Augu mín fyllast af tárum, tregi
sækir að hjartanu. Nærvera hennar
er eitthvað sem mér finnst að eigi
alltaf að vera. En þannig er lífið
ekki. Guð kallar á börnin heim og
við hin erum alltaf jafn óundirbúin.
Ég var aðeins 16 ára þegar leið-
ir okkar lágu fyrst saman. Við
Arthur, næstelsta barn Guðrúnar,
kynntumst 15 ára gömul á Núps-
skóla. Ekki voru allir ánægðir með
ráðahaginn. Aðeins unglingar og
allurjífsundirbúningurinn framund-
an. Á 16 ára afmæli Arthurs kom
ég fyrst á heimili Guðrúnar. Hún
brosti við mér, hlýjan skein frá
henni. En hún stóð til hlés. Hún
var ekki komin að dæma mig.
Síðan heyrði ég að ráðhag henn-
ar og Einars tengdaföður míns hafði
ekki heldur verið af öllum vel tekið
í fyrstu.
En þegar auðséð var að okkur
Arthur var full alvara, þó ung vær-
um, þá var mér tekið opnum faðmi.
Guðrún varð mér sem besta móðir.
í upphafi búskapar okkar Art-
hurs fengum við hjónin að innrétta
okkur íbúð í kjallaranum hjá
tengdaforeldrum mínum á Laugar-
ásvegi 66. Þar bjuggum við í fjögur
ár. Það var okkur ómetanlegur
stuðningur.
Við Guðrún urðum miklir vinir.
Hennar einstaklega ljúfa viðmót og
hlýja til mín var mér ómetanlegur
stuðningur á fyrstu búskaparárun-
um. Það er mikils um vert fyrir
unga konu að fá slíkt viðmót. Virð-
ing og umhyggja var svo eðlislæg
í fasi hennar. Aldrei blandaði Guð-
rún sér í heimilishaldið hjá tengda-
dótturinni. Svona vill unga fólkið
hafa það sagði hún og þá fékk það
að spreyta sig.
En þegar ég leitaði ráða hjá henni
lét hún mig aldrei fínna að ég vissi
lítið. Hún leiðbeindi eins og góður
kennari af nærgætni.
Þegar barnabörnin fóru að koma
í heimsókn eitt af öðru var ekki lít-
il gleði í ranni afa og ömmu. Hveiju
einstöku þeirra var tekið fagnandi.
Aldrei hækkaður rómur þó oft væri
líflegt.
Tengdamóðir mín var ákaflega
vandvirk og velvirk í öllum sínum
verkum. Þegar ég orðaði þetta við
hana þá sagði hún að amma sín
hefði sagt við hana þegar hún var
ung stúlka: Guðrún mín, það spyr
enginn hversu lengi þú varst að
þessu, heldur skoðar viðkomandi
bara hvernig þetta er gert.
Það má því með sanni segja að
líf tengdamóður minnar hafi verið
mótað af þessum orðum ömmu
hennar. Allt sem hún gerði, gerði
hún vel.
Þegar heilsan fór að bresta, síð-
ustu árin, dvaldi hún á hjúkrunar-
deild Hrafnistu. En ávallt um helg-
ar ef heilsan leyfði fór hún út með
einhveiju af börnum sínum. Og oft-
ar en ekki sagði hún við mig: Þetta
er alltof mikil fyrirhöfn fyrir ykkur.
Þið eruð alltaf svo góð við mig.
Þá fékk hún svarið. Þegar sáð
er góðu kemur gott upp.
Eg þakka fyrir að hafa fengið
að kynnast þessari elskulegu konu
sem hafði meiri áhrif á mig en flest-
GUÐRUN
FARESTVEIT
ir aðrir. Ég kveð hana með sökn-
uði, en minning hennar lifir í hjart-
anu í mér. Guð blessi minningu
hennar.
Dröfn.
Ég vil gjarnan í nokkrum orðum,
fá að lýsa þakklæti mínu fyrir að
hafa fengið að kynnat tengdamóður
minni Guðrúnu Farestveit. Kynni
okkar hófust fyrir nær 30 árum,
kynni sem áttu eftir að þróast yfir
í gagnkvæma vináttu sem aldrei
brá skugga á. Fyrir mér var Guðrún
fremur hæglát kona sem réð sínum
málum án nokkurs hávaða. Þetta
fann ég svo vel þegar konan mín
og ég hófum búskap. Þá átti fyrir
okkur að liggja að fá að búa í lít-
illi íbúð sem tengdaforeldrar mínir
áttu, í húsi þeirra við Laugarásveg-
inn. Þrátt fyrir nærveru þeirra,
varð ég aldrei var við neina af-
skiptasemi eða tilraunir til að
blanda sér í okkar mál í basli fyrstu
búskaparáranna. Hins vegar fann
ég fljótt að hvenær sem ég þurfti
á tengdamóður minni að halda, var
hún tilbúin að rétta mér hjálpar-
hönd, í smáu og stóru. Þetta skap-
aði mér og fjölskyldu minni ómetan-
legt öryggi í amstri lífsins. Þrátt
fyrir hógværð í daglegu lífí var mér
fljótt ljóst að Guðrún hafði skoðan-
ir á hlutunum og kom þeim á fram-
færi þegar hún vildi það við hafa.
Hún var skarpgreind og gat skoðað
fleiri hliðar á málum sem upp komu
og oftlega var hún fljót að sjá skop-
legar hliðar á tilverunni sem lyfti
okkur samferðafólki hennar upp úr
gráu hversdagslífinu.
Ég get með sanni sagt, að með
Guðrúnu kveð ég manneskju sem
ég gat ávallt leitað til og sem sýndi
mér virðingu og vinarhug.
Gunnsteinn Gíslason.
Það er sárt að horfa á eftir góðri
og mikið elskaðri manneskju hverfa
frá manni. Það er yndisleg kona
sem ég kveð núna, það er hún
amma mín, Guðrún. Allar mínar
minningar um ömmu mína eru ynd-
islegar og mun ég alltaf geyma þær
í hjarta mínu. Amma var alltaf bros-
andi og syngjandi, alltaf komst ég
í gott skap í kringum hana. Mínar
fyrstu minningar um ömmu er góða
lyktin sem var alltaf heima hjá
henni og afa því þar voru alltaf
nýbakaðar vöfflur og pönnsur á
boðstólum. Alltaf var gaman að
setjast inn í eldhús hjá ömmu og
rabba um allt milli himins og jarð-
ar. Amma kunni svör við öllum
spurningum, sama hversu barna-
legar þær voru. Ég man eftir því
að fara öll á ið þegar ég vissi að
ég var að fara til ömmu á Laugar-
ás, þar var alltaf gott að koma í
heimsókn. Elsku amma mín, ég
sakna þín óendanlega mikið en samt
er gott að þú ert aftur sameinuð
afa. Þið eruð með því besta fólki
sem ég hef kynnst og tel ég það
forréttindi að vera skyld þér. Fáar
konur sem ég hef kynnst hafa ver-
ið jafn elskulegar og indælar og
reynst mér jafnvel og þú, elsku
amma mín. Það hefur verið erfitt
að horfa á þig veikjast og verða
meira veikburða með árunum og
geta ekkert gert við því en nú eru
þjáningar þínar á enda og er ég
þakklát fyrir það.
Elsku amma mín, ég kveð þig
núna með söknuð í hjarta og von-
andi fáum við að hitta þig aftur
seinna. Þakka þér, amma, fyrir allt
sem þú kenndir mér og gafst en
þá einkanlega fyrir pabba minn.
Bless elsku amma mín,
Þín
Anna Sif.
Mágkona mín, Guðrún S. Farest-
veit, lést á hjúkrunardeild Hrafnistu
hinn 11. þ.m. liðlega 83 ára að aldri
og verður kvödd hinstu kveðju í dag
frá Dómkirkjunni í Reykjavík.
Guðrún ólst upp á Hvammstanga
og hlaut þar sína barnaskólamennt-
un en síðar stundaði hún nám við
Flensborgarskólann í Hafnarfirði.
Árið 1934 gekk Guðrún að eiga
Einar Farestveit, sem nokkru áður
hafði ráðið sig hingað til lands sem
loðdýraræktarráðunautur og