Morgunblaðið - 21.12.1996, Síða 4
4 LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Morgunblaðið/Jón Karl Snorrason
Fjármálaráðherra um lífeyrisréttindi ríkisstarfsmanna
Engin rök fyrir að öðr-
um beri sömu réttindi
FJARMALARAÐHERRA segir
engin rök vera fyrir því að breyting
á lífeyrisréttindum opinberra starfs-
manna veki rétt hjá öðrum aðilum.
Fyrir lá í gærkvöldi að ný lög
yrðu samþykkt á Alþingi um líf-
eyrisréttindi starfsmanna ríkisins.
Fram kom hjá Grétari Þorsteins-
syni, forseta Alþýðusambands ís-
lands, í Morgunblaðinu í gær að
hann tryði því ekki fyrr en hann
sæi löggjöfma afgreidda að hún
ætti ekki að ná til félagsmanna ASÍ
sem starfa hjá ríkinu. Einnig kom
sú skoðun fram hjá fulltrúum Þing-
flokks jafnaðarmanna í efnahags-
og viðskiptanefnd Alþingis að
stjórnvöldum beri að sjá til þess að
starfsmenn ríkisins innan ASI fái
sömu lífeyrisréttindi og aðrir ríkis-
starfsmenn.
Engin ný réttindi
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra sagði að forsenda breytingar á
lífeyrisréttindum opinberra starfs-
manna væri sú að framlag launa-
greiðandans væri jafnhátt fyrir og
eftir breytinguna. Hann bendir á að
eftir breytinguna starfí tveir þriðju
hlutar ríkisstarfsmanna við óbreytt
skilyrði hvað lífeyrisréttindi varðar;
þeir öðlist engin ný réttindi frekar
en aðrir. Þeir ríkisstarfsmenn, sem
verða eftir sem áður í gamla sjóðn-
um, B-deildinni, muni hafa sambæri-
leg réttindi. Það eina sem verið sé
að gera með breytingunni sé að opin-
bera þann mun, sem frá upphafi
hafí verið á lífeyrisréttindum ríkis-
starfsmanna og annarra sem alltaf
hafí verið metið til uppbótar launa-
kjara ríkisstarfsmanna. Engin verð-
mætabreyting eigi sér stað með
breytingunni, segir Friðrik.
Onnur umræða um frumvarpið fór
fram aðfaranótt föstudags og voru
greidd atkvæði um einstakar greinar
þess í gærdag. Felldar voru breyt-
ingartillögur frá Pétri Blöndal, Sjálf-
stæðisflokki, og greiddu aðeins hann
og Einar Oddur Kristjánsson flokks-
bróðir hans atkvæði með tillögunum.
Við lokaafgreiðslu frumvarpsins var
Pétur fjarverandi og greiddi Jón
Baldvin Hannibalsson einn þing-
manna atkvæði gegn frumvarpinu.
Greinarskrif í Morgunblaðið
Synjað um opinbera rannsókn
RÍKISSAKSÓKNARI hefur stað-
fest þá niðurstöðu Rannsóknarlög-
reglu ríkisins að synja um opinbera
rannsókn á því hver hafi skrifað
grein sem birtist í Morgunblaðinu
þann 21. ágúst undir nafni Björns
V. Ólasonar.
Þann 21. ágúst. sl. birtist grein
í Morgunblaðinu undir fyrirsögn-
inni „Hafnfirðingar krefjast meiri-
hluta jafnaðarmanna" og var höf-
undur hennar tilgreindur Björn V.
Ólason. Viku síðar birtist afsökun-
arbeiðni frá Birni, þar sem hann
sagði að Sverrir Ólafsson væri hinn
raunverulegi höfundur greinarinn-
ar, en hann hefði lánað nafn sitt
á hana. Sverrir Ólafsson mómælti
þessari fullyrðingu og kærði rit-
stjóra Morgunblaðsins til siða-
nefndar Blaðamannafélags ís-
lands.
Árvakur hf., útgáfufélag Morg-
unblaðsins, óskaði opinberrar
rannsóknar á því hver hefði raun-
verulega verið höfundur greinarin-
ar, á þeim forsendum að það hefði
verulega þýðingu fyrir starfsemi
Morgunblaðsins að höfundar aðs-
endra greina væru rétt tilgreindir
í blaðinu. Varðaði þetta bæði al-
menna tiltrú blaðsins, auk þess sem
þetta réði úrslitum um ábyrgð á
efni aðsendra greina skv. 15. gr.
laga nr. 57/1956 um prentrétt. Þá
sýndist það geta varðað beint við
1. mgr. 155. gr. almennra hegning-
arlaga nr. 19/1940 að tilgreina
rangan höfund að grein.
Rannsóknarlögreglan taldi ekki
efni til opinberrar rannsóknar og
var sú ákvörðun borin undir emb-
ætti ríkissaksóknara. í bréfi emb-
ættisins þann 17. desember sl. seg-
ir, að ekki þyki efni til þess að
mæla fyrir um lögreglurannsókn
og er ákvörðun rannsóknarlögregl-
unnar þar með staðfest.
Búsældar-
legtum
að litast
ÞAÐ er búsældarlegt um að
litast í reykkofanum að Húsum
í Fljótsdal enda hefur Hákon
Aðalsteinsson bóndi þar haft
mikið að gera við að reykja
fyrir fólk nú fyrir jólin. í
reyknum má sjá spikuð lamba-
læri sem væntanlega verða að
hangikjötssneiðum á borðum
margra fjölskyldna um hátíð-
irnar og girnileg heimabjúgu
sem sjálfsagt verða borðuð á
eihhveijum þeirra fáu virku
daga sem framundan eru. Það
er Hákon sjálfur sem hér’er
að huga að afurðunum, en
ekki ketkrókur að laumast í
bjúgun.
Héraðsdómur vísar frá máli vegna meintra meiðyrða um ríkisstarfsmann
Opinber málshöfðun stríðir
gegn stj órnarskránni
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur vís-
aði í gær frá dómi máli sem ákæru-
valdið höfðaði gegn Hrafni Jökuls-
syni, ritstjóra Alþýðublaðsins, vegna
ummæla um Harald Johannessen,
forstjóra Fangelsismálastofnunar
ríkisins. Dómurinn telur að ákvæði
í almennum hegningarlögum, sem
kveður á um að opinberir starfsmenn
geti krafíst þess að ærumeiðandi
móðgun eða aðdróttun gegn þeim
sæti opinberri ákæru, samrýmist
ekki jafnræðisreglu stjómarskrár-
innar, þvi mönnum sé mismunað
eftir starfsstétt. Ákæruvaldið kærir
úrskurðinn til Hæstaréttar og krefst
Sækjandi málsins kærir til Hæsta-
réttar og telur ósamræmi milli úr-
skurðarins og refsiákvæða vegna
brota í opinberu starfi
Opið í dag.
10-22
KRINGMN
jra morgni til kvöhls
þess að lagður verði efnislegur dóm-
ur á málið. Felli Hæstiréttur hinn
kærða úrskurð úr gildi verður mál-
inu vísað aftur til héraðsdómara til
efnislegrar umfjöllunar.
í úrskurðinum em raktar þær
breytingar sem gerðar vom á al-
mennum hegningarlögum og stjóm-
arskránni á síðasta ári. Þá var sú
grein hegningarlaga, sem kvað á
um refsingar fyrir skammaryrði, eða
móðganir í orðum eða athöfnum
gegn opinberum starfsmanni, felld
brott. Í greinargerð með fmmvarpi
til laga um breytingar á hegningar-
lögum sagði m.a., að færa mætti
að því rök að greinin samrýmdist
ekki hinni almennu jafnræðisreglu
stjómarskrárinnar og almennum
viðhorfum til tjáningarfrelsis og
jafnræðis í nútíma þjóðfélagi. Hins
vegar þætti rétt með tilliti til stöðu
opinberra starfsmanna og aukinnar
refsiábyrgðar, sem á þá væri lögð í
hegningarlögum, að móðganir og
aðdróttanir sem störf þeirra vörðuðu
sættu opinberri ákæm að kröfu
þeirra sjálfra.
Dómarinn, Guðjón St. Marteins-
son, bendir á að ákvæði stjómar-
skrárinnar um jafnræði hafi verið
breytt eftir að hegningarlög breytt-
ust. Nú hljóðar ákvæðið svo, að all-
ir skuli vera jafnir fyrir lögum án
tillits til kynferðis, trúarbragða,
skoðana, þjóðemisuppmna, kynþátt-
ar, litarháttar, efnahags, ættemis
eða stöðu að öðm leyti.
Dómarinn segir ákvæði hegning-
arlaganna um opinbera málshöfðun
ganga gegn stjómarskrá, „vegna
þess að aliir aðrir en opinberir starfs-
menn þurfa að höfða slík mál sjálf-
ir, þótt ærumeiðandi móðgun eða
aðdróttun hafi verið beint að við-
komandi undir sömu kringumstæð-
um og lýst er í þessari lagagrein,
þ.e. vegna starfs viðkomandi, að því
undanskildu að viðkomandi er ekki
opinber starfsmaður."
Þá bendir dómarinn á að fjárhags-
leg áhætta samfara málarekstri hvíli
ekki á opinbera starfsmanninum,
heldur á ríkissjóði, en einstaklingar
sem tilheyri öðram starfsstéttum
beri fjárhagslega áhættu og kostnað
sjálfir. Aðrar starfsstéttir en opin-
berir starfsmenn geti ugglaust sýnt
fram á nauðsyn þess að þær njóti
sömu lagaverndar að þessu leyti.
Þá megi benda á að opinber
starfsmaður sem hafí komið því til
leiðar með kröfu um ákæru að mál
væri höfðað, geti síðar sjálfur höfðað
mál vegna annarra æmmeiðandi
ummæla en þeirra sem ákæran lúti
að, sem e.t.v. hafi birst í sömu blaða-
grein og eftir atvikum einnig krafíst
bóta og megi vísa í þessu sambandi
til þess að Haraldur Johannessen
hyggist ekki að svo stöddu hafa
uppi bótakröfu í málinu. Dómurinn
telur þessa mismunun eftir starfs-
stétt ekki samrýmanlega jafnræðis-
reglunni.
Úrskurðurinn kærður
Jón H. Snorrason, deildarstjóri
RLR, flutti málið fyrir hönd ákæm-
valdsins og sagði hann að úrskurð-
urinn yrði kærður til Hæstaréttar
og þess krafíst að efnislegur dómur
yrði lagður á málið. „Ef talið er rétt
að umrætt ákvæði hegningarlaga
gangi gegn stjómarskrá, þá hlýtur
hið sama að eiga við um 14. kafla
hegningarlaganna. Þar er sérstak-
lega kveðið á um refsingar vegna
brots í opinbem starfí og tekið fram,
að heimilt sé að auka við refsingu
allt að helmingi hennar, á þeirri for-
sendu að brotið sé alvarlegra en ella
vegna þess að hinn brotlegi er opin-
ber starfsmaður.“
Jón sagði ekki hægt að leggja
auknar skyldur á opinbera starfs-
menn að þessu leyti, en telja jafn-
framt að aukin réttindi gangi gegn
jafnræðisreglu. „Þá er ekki eðlilegt
að opinberir starfsmenn reki mál af
þessu tagi sjálfir. Þeir em bundnir
trúnaði í starfi og geta ekki haft
sjálfdæmi um hvaða upplýsingar
þeir nota til að skylmast með í meið-
yrðamálum. Trúnaði yrði þá stefnt í
voða.“
-i.