Morgunblaðið - 08.01.1997, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 8. JANÚAR 1997 35
SVEINNA.
SÆMUNDSSON
+ Sveinn A. Sæ-
mundsson blikk-
smiðameistari
fæddist á Eiríks-
bakka í Biskups-
tungum 24. nóvem-
ber 1916. Hann lést
á heimili sínu í
Kópavogi fimmtu-
daginn 2. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Arnleif
Lýðsdóttir, f. 10.8.
1877, d. 2.5. 1960,
húsmóðir frá Ei-
ríksbakka, og Sæ-
mundur Jónsson, f.
8.5. 1876, d. 16.6. 1926, bóndi í
Hrauntúni og Torfastaðakoti
sem nú heitir Vegatunga, en
Sæmundur var frá Stritlu sem
í dag heitir Dalsmynni. Systkini
Sveins voru Lýður, f. 1.7. 1904,
d. 1979, bóndi og húsasmiður,
fyrri kona hans var Guðlaug
Guðnadóttir, látin, þau eignuð-
ust eitt barn, seinni kona Lýðs
var Helga Karlsdóttir, þau
eignuðust þrjá syni; Kristrún,
f. 16.2.1907, d. 1997, hennar
maður var Kristinn Sigurjóns-
son, látinn, þau eignuðust sex
börn en Kristrún átti eitt barn
fyrir; Jón, f. 20.5. 1908, d. 1956,
múrari, kona hans var Guðlaug
Sigfúsdóttir, þau eignuðust
tvær dætur; Kristinn, f. 23.8.
1909, d. 1956, húsasmiður, hans
kona var Kristín Ogmundsdótt-
ir, látin, þau eignuðust eitt barn;
Sigríður, f. 14.12. 1911, d. 1932;
Guðbjörg, f. 11.5. 1914, d. 1920;
Ingibergur, f. 20.6. 1920, d.
1994, lögregluþjónn og síðar
garðyrkjubóndi, hans kona var
Sigríður Halldórsdóttir, látin,
þau eignuðust þrjú börn.
Sveinn kvæntist 22. júlí 1944
Ingibjörgu Guðrúnu Kristjáns-
dóttur, f. 12.11. 1914 á Kirlgu-
bóli í Korpudal í Önundarfirði,
d. 6.4. 1980, klæðskerameistari
og húsmóður. Hún var dóttir
Kristjáns Björns Guðleifssonar
frá Bakka í Dýrafirði og Ólínu
Guðrúnar Ólafsdóttur frá Ket-
ilseyri í Dýrafirði. Börn Sveins
og Ingibjargar eru Alda, f. 12.3.
1945, forstöðumaður Dagdvalar
aldraðra í Sunnuhlíð í Kópa-
vogi, gift Jóni Inga Ragnarssyni
málarameistara og eiga þau
þrjú börn; Ólína Margrét, f. 2.3.
1948, skrifstofustjóri Sparisjóðs
Kópavogs, gift Trausta Finn-
bogasyni prentara og á hún þrjú
börn en tvö þeirra
eru á lífi. Langafa-
börn Sveins eru nú
tíu talsins.
Seinni kona
Sveins var Jónína
Rannveig Þorfinns-
dóttir, f. 16.9. 1921,
d. 10.4. 1992, kenn-
ari. Þau gengu í
hjónaband 20. febr-
úar 1982. Hún var
dóttir Þorfinns Guð-
brandssonar frá
Hörglandskoti og
Ólafar Runólfsdótt-
ur frá Hólmi.
Sveinn lauk námi í Barna-
skólanum í Reykholti í Biskups-
tungum 1930, var í Bændaskól-
anum á Hvanneyri 1936-38, í
Iðnskólanum i Reykjavík
1945-46, lauk sveinsprófi i
blikksmíði 1947 og öðlaðist
meistararéttindi 1950. Þá sótti
hann ýmis námskeið í stjórnun
og rekstri fyrirtækja. Sveinn
stundaði landbúnaðarstörf til
1941, þar af eitt ár sem fjósa-
meistari á Hvanneyri. Hann
stofnaði ásamt fleirum Blikk-
smiðjuna Vog 1949 og veitti
henni forstöðu til 1983. Sveinn
var formaður Félags blikk-
smiða 1948-49, sat í stjórn Fé-
lags blikksmiðjueiganda í tutt-
ugu ár og var formaður þess í
tíu ár, sat í stjórn Sambands
málm- og skipasmiðja í sex ár,
þar af forseti í fjögur ár, sat í
stjórn Landssambands iðnaðar-
manna í sex ár, þar af varafor-
maður í fjögur ár, og í stjórn
Norðurlandasambands blikk-
smíðameistara í tíu ár, þar af
formaður í tvö ár. Hann var
stofnfélagi Rotaryklúbbs Kópa-
vogs, var í Karlakór iðnaðar-
manna 1945-48, í Karlakór
Reykjavíkur 1963-68, síðan með
eldri félögum Karlakórs
Reykjavíkur til dauðadags,
söng með Árnesingakórnum um
árabil og nú í vetur með Kór
aldraðra í Kópavogi. Hann sat
í stjórn Framfarafélags Kópa-
vogs frá 1950 og var formaður
þess frá 1954. Sveinn gaf úr
ijóðabókina „Stiklað á stuðlum"
1989. Hann var einn af frumbýl-
ingum Kópavogskaupstaðar en
hann flutti þangað 1948 og átti
heima þar til dauðadags.
Útför Sveins fer fram frá
Kópavogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Þegar göngu þrýtur mína
Þá er fátt sem gleður andann
meir en vita að máttug skína
mánaljósin fyrir handan.
(S.A.S.)
Hann afí í Vallargerðinu er dáinn.
Um huga okkar allra flögra ljúfar
minningar af bemskuárum okkar hjá
afa og ömmu í Vallargerði. Flest
fengum við þeirrar gæfu að njóta að
búa í risinu í þessu stóra húsi, geta
hlaupið milli hæða, skríða í fangið
hjá ömmu og afa og jafnvel athugað
hvort eitthvað betra væri í matinn
hjá þeim. Löngu eftir að foreldrar
okkar fluttu úr Vallargerðinu vor þær
ófáar heimsóknir okkar til ömmu og
afa í þetta stóra ævintýralega hús
þar sem alltaf var hægt að fínna
nýja felustaði og skúmaskot. Og ekki
var stóri fallegi garðurinn síður
spennandi þar sem hvert okkar fékk
sitt eigið blómabeð hjá afa og þar
sem við fylgdumst hugfangin með
fallegu rósunum hans og grænu vín-
beijunum sem voru þau bestu í heimi.
Áldrei fórum við í heimsókn til
afa öðruvísi en svo að okkur væru
boðnar afaskonsur í stöflum og
mjólkurglas, og svo var iðulega grip-
ið í spilin, þar sem afi vann oftast
með miklum yfirburðum. Alltaf um
jól þegar fjölskyldan safnaðist sam-
an var sest niður við að spila Triv-
ial, þar sem allir vildu vera með afa
í liði, því öðruvísi komst maður ekki
skammlaust frá bókmennta- og
söguspurningunum. Til þess að
lægja öldurnar var brugðið á það ráð
að draga í lið og var svo nú um
þessi jól sem og önnur að liðið hans
afa var það sem ætíð spjarað sig
best í bókmenntafróðleiknum. Og
mikil var tilhlökkun okkar um hver
jól og á afmælisdögum þegar kortin
frá afa voru opnuð og nýrri vísu var
bætt í safnið. Vísurnar hans afa, sem
eru okkur ómetanlegur fjársögur,
voru fastir liðir í jólahaldi og skipst
var á að lesa upp vísurnar fyrir hina
í fjölskyldunni.
Með hans eigin orðum og söknuð
í hjarta kveðjum við afa sem ætíð
var klettur í ölduróti lífs okkar og
nú er kominn til ömmu og Sævars:
í faðmi blárra fjalla
með fanna og jökulskalla
hún liggur landsins perla
mín Ijúfa bemskusveit
um bijóstin fossar falla
á flúð og hamrastalla
og eigi veit ég gerla
neinn unaðslegri reit.
Þótt leiðin liggi víða
um landsins byggðir fríðar
mér finnst ég hvergi finna
neinn fegri gróðurreit
þvi læt ég hugann liða
um leiti og Qallahlíðar
sé fegurð fossa þinna
mfn fagra æskusveit.
Elsku afi, ástarþakkir fyrir allt.
Ragnar, Ingibjörg, Berglind,
Dómald og Linda.
Tæp tvö ár eru liðin síðan við
héldum upp á fjörutíu ára afmæli
Kópavogs sem kaupstaðar.
Þrátt fyrir það eru framundan
merkileg tímamót í sögu þessa bæj-
ar, ef til vill ennþá merkari en af-
mæli kaupstaðarins.
Á þessu ári á Kópavogur hálfrar
aldar afmæli sem sjálfstætt sveitar-
félag, á komandi hausti eru liðin
fimmtíu ár frá síðari skiptingu hins
forna Seltjarnarneshrepps í tvö
sveitarfélög, Kópavogshreppur varð
til.
Það er full ástæða til að minnast
þessara tímamóta um leið og Sveinn
A. Sæmundsson blikksmíðameistari
er kvaddur hinstu kveðju, þeim
fækkar nú óðum sem ruddu brautina
og lögðu grunninn að því að Kópa-
vogur er í dag fjölmennasta sveitar-
félag landsins á eftir höfuðborginni.
Þó við Sveinn værum báðir iðnað-
armenn var það ekki á þeim vett-
vangi sem leiðir okkar lágu saman.
Ef minnið bregst mér ekki var það
1956 sem Sveinn hafði samband við
mig, en þá var ég í forystu Breiða-
bliks en hann formaður Framfarafé-
lagsins, þess félags sem stóð í fylk-
ingarbijósti við að byggja upp viðun-
andi mannlíf á þessum gróðurvana
hálsum og nesi sem Kópavogur var
þá. Erindi hans var að félög starf-
andi í Kópavogi, sem auk fyrr-
nefndra félaga voru Kvenfélag
Kópavogs og Skátafélagið Kópar,
tækju höndum saman og stæðu fyr-
ir útihátíð á Rútstúni í þeim tilgangi
að þjappa bæjarbúum saman og
gefa þeim tækifæri til að lyfta sér
upp við margs konar skemmtun,
dans og söng.
Er ekki að orðlengja það að allir
forystumenn félaganna hrifust af
eldmóði Sveins, samþykktu að ráð-
ast í verkefnið og er skemmst frá
því að segja að hátíð þessi tókst
með miklum ágætum, þar var sung-
ið og leikið, knattspynuleikur háður
milli giftra og ógiftra, dansað fram
á nótt á blíðu ágústkvöldi.
Það fór auðvitað ekki hjá því að
við allan undirbúning útihátíðar á
Rútstúni varð þungamiðjan í húsinu
sem enn stendur á horni Urðarbraut-
ar og Vallargerðis, heimili Sveins
og konu hans Ingibjargar Guðrúnar
Kristjánsdóttur. Allir þeir sem að
undirbúningi unnu höfðu þar allan
beina, þaðan var leitt vatn og raf-
magn til hátíðasvæðis.
Þetta hús var þá orðið reisulegt
eins og það er enn þann dag í dag,
en það hafði átt sér nokkuð Iangan
aðdraganda, lengi vel stóð þar að-
eins kjallari en þar var Blikksmiðjan
Vogpir stofnuð og þegar hér var
komið sögu var hún enn starfrækt
í kjallaranum en fjölskyldan bjó þá
orðið i hæðinni og risi hússins.
Sú svipmynd sem hér er dregin
upp er aðeins örlítið brot af félags-
málastörfum Sveins A. Sæmunds-
sonar og gægist ögn inn í störf hans
sem iðnaðarmans, en ekki skal þar
farið lengra, til þess eru aðrir hæf-
ari. Þessi svipmynd gefur ef til vill
svolitla innsýn í störf þess samhenta
hóps manna og kvenna sem voru í
forystusveit okkar sveitarfélags á
bernskuárum þess, en þar lagði
Sveinn svo sannarlega hönd á plóg-
inn. Svo vill oft verða að athyglin
beinist að þeim sem kjörnir eru til
trúnaðarstarfa, en þeir kæmust ekki
langt ef þeir hefðu ekki að baki sér
vaska sveit sem léti til sín taka. í
þeirri vösku sveit vann Sveinn
ótrauður og það framtak hans að
efna til samkomu um höfuðdag í
Kópavogi, ungum sem öldnum til
óblandinnar ánægju, var aðeins lítið
brot af farsælum félagsstörfum á
langri ævi en segir talsvert um
manninn.
Snemma fóru ungir piltar og
stúlkur í Kópavogi að iðka margs-
konar íþróttir, voru þá gjarnan not-
aðir allir sléttir blettir sem fundust
og ekki voru yfirfullir af gijóti,
reyndust þeir furðu fáir. En einmitt
um það leyti sem Kópavogsbúar
dönsuðu á ágústnótt á Rútstúni var
búið að byggja iítinn völl, Vallar-
gerðisvöll, sem enn er notaður og
full þörf er fyrir. En lengi vel var
þar engin aðstaða til eins eða neins,
ekkert skýli og þegar þörfin sagði
til sín þótti ekkert sjálfsagðara en
að banka uppá hjá Sveini og Ingi-
björgu og fá að bjarga sér. Má því
segja að heimili þeirra og blikksmiðj-
an í kjallaranum hafi verið búnings-
klefi og aðstaða fyrir ungmenni
Kópavogs sem komu saman á Vall-
argerðisvelli undir merkjum Breiða-
bliks lengi vel, eða þar til búnings-
klefarnir, sem enn standa, voru
byggðir.
Tæpum tveimur áratugum síðar
lágu leiðir okkar Sveins saman aft-
ur, þá tóku sex félög að sér að reka
Félagsheimili Kópavogs en það hafði
sveitarfélagið gert fram að því sem
leiðandi aðili. Þó saga þess heimilis
sé mikil hrakfallasaga er hægt að
fullyrða að árin sem félögin ráku
heimilið ein og næstum óstudd frá
1970 til 1980, hafí verið eini tíminn
sem félög og menningarstarf fékk
að njóta sín innan veggja þess. Fé-
lögin skipuðu rekstrarstjórn án
nokkurra áhrifa frá pólitískum full-
trúum, allir unnu þar án endurgjalds
og Sveinn lét sig ekki muna um að
færa bókhaldið í hjáverkum og án
þess að taka fyrir það einn eyri.
Saga Kópavogs er til á mörgum
heimilum hér I bæ. Þrátt fyrir það
er saga Kópavogs, eða réttara sagt
saga frumbyggjanna í Kópavogi, að
glatast. Sagan sem stendur í bóka-
hillunni er að mestu leyti hin opin-
bera saga sem er til í skjölum emb-
ætta og stofnana. En um sögu ein-
staklinganna sem skópu þennan bæ
í upphafí er ekki hirt, hún er að
glatast á hveijum degi.
í dag kveðjum við einn af frum-
heijunum, Svein A. Sæmundsson,
sem lagði dijúgt lóð á vog uppbygg-
ingar þessa bæjar. Þau örfáu artiði
sem hér hefur verið minnst á í störf-
um hans að uppbyggingu Kópavogs
eru þó ef til vill ekki minna virði en
margt annað, en vissulega aðeins
örfá brot.
Ég votta minningu Sveins A.
Sæmundssonar virðingu mína og
dætrum hans, tengdasonum og öðr-
um vandamönnum samúð.
Sigurður Grétar
Guðmundsson.
Sveinn Sæmundsson blikksmíða-
meistari, einn ástsælasti félaginn í
klúbbi okkar, er nú lagstur til hinstu
hvílu. Hann var einn af stofnfélögum
klúbbsins, forseti hans árið 1971-
1972, útnefndur Paul Harris-félagi
1986 og gerður að heiðursfélaga
klúbbsins árið 1989. Hann gegndi
margvíslegum störfum fyrir klúbb-
inn enda var hann þjálfaður félags-
málamaður af öðrum vettvangi þar
sem hann var einnig bæði forystu-
maður í Framfarafélagi Kópavogs
og í ýmsum samtökum innan járn-
iðnaðarins.
Sveinn var hress og kátur félagi,
glettinn og gamansamur sem oft
kom öðrum í gott skap. Hann var
þungur á bárunni, fylginn sér,
traustur og opinn fyrir nýjungum.
Hans er ekki síst minnst fyrir það
hve gott var að leita til hans. Hann
fékk síma á undan flestum öðrum í
Kópavogi og er mér kunnugt um að
nágrannar hans gátu þá, hvort sem
var á nóttu eða degi, bankað upp á
til þess að notfæra sér það.
Hann var söngvinn og var í mörg
ár forsöngvari klúbbsins þegar fé-
lagarnir tóku lagið.
Hann var góður hagyrðingur og
átti auðvelt með að slá fram stöku
algjörlega fyrirvaralaust. Oft flugu
ferskeytlur frá honum á fundum um
málefnið sem þá stundina var til
umræðu. Skrifaði hann þær gjarnan
á servíettu sem síðan gekk um sal-
inn þangað til einhver afhenti hana
stjórnanda fundarins sem þá las
hana upp í heyranda hljóði. Fer-
skeytlurnar fuku hjá honum við flest
tækifæri. Þessi mun hafa orðið til í
ferð klúbbsins austur fyrir fjall:
Þótt við sjáum skúraský
skulum vera teitir.
Það rignir ei á Rótarý
í reisu austur um sveitir.
Kveðskapur hans var að vísu
miklu meiri að vöxtum. Hann orti
oft tækifærisljóð, m.a. af ýmsu til-' '
efni í Rótarý. Einnig samdi hann
ljóð um Rótarý sem Fjölnir Stefáns-
son, skólatjóri Tónlistarskóla Kópa-
vogs, annar félagi í klúbbnum, samdi
lag við og raddsetti og er nú oft
sungið innan hreyfingarinnar. Hann
gaf út safn ljóða sinna í ljóðabókinni
Stiklað á stuðlum árið 1989.
Við kveðjum heiðursfélaga okkar
með söknuði og sendum aðstandend-
um samúðarkveðjur.
F.h. Rótarkýklúbbs Kópavogs,
J. Ingimar Hansson.
Með Sveini A. Sæmundssyni er
genginn einn virtasti forystumaður t
Félags blikksmiðjueigenda. Hann'**’
var mörg ár i stjóm félagsins, þar
af formaður í tíu ár og traustur leið- |
togi sinnar greinar hér á landi auk
þess sem hann var formaður Nordisk |
blikkenslagermesterforbund um
tíma. Áhugi hans og ósérhlífni að j
efla hag blikksmíðagreinarinnar
vakti athygli langt út fyrir raðir
hennar enda var hann formaður
Sambands málm- og skipasmiðja i
fjögur ár og einnig í stjórn Lands-
sambands iðnaðarmanna. Þannig
var hann vakandi og sofandi við af^ ■
efla íslenskan iðnað auk þess að
stjórna stærstu blikksmiðju landsins
til margra ára.
Sveinn A. Sæmundsson bjó yfir
þeim góða eiginleika að geta hrifið
menn með sér, hvort heldur var í
leik eða starfí. Eftir langar funda- •
setur og ítarlegar umræður um allt
sem horfði til bóta í blikkgreininni
var hann fyrstur manna til að söðla
um og skemmta sér og öðrum með
söng og kveðskap. Hann átti mjög
létt með að yrkja og fiutti okkur
félögunum oft stuttar vísur eða
langar drápur eftir því sem við átti
hveiju sinni. Þannig fléttaði hann
saman alvöru og gleði og treysti
með því samstöðu hópsins. Slíkir
menn eru ómetanlegir i samtökun*T
eins og okkar: þeir eru í senn for-
ingjar og gleðigjafar, alvörugefnir
þegar það á við, leggja gott til
mála og kætast síðan að loknu góðu
dagsverki.
Fyrir hönd Félags blikksmiðju-
eigenda vil ég þakka Sveini A.
Sæmundssyni ómetanleg störf fyrir
félag okkar og faggrein og enn-
fremur fyrir allar ánægju- og gleði-
stundirnar, sem hann veitti okkur
félögunum. Aðstandendum vottum
við djúpa samúð.
F.h. Félags blikksmiðjueigenda,
Kolviður Helgason, formaður.
+
Elskuleg mófiir okkar,
ÁLFHILDUR GUÐMUNDSDÓTTIR,
Borgarsíðu 33,
Akureyri,
sem lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri sunnudaginn
5. janúar, verður jarðsungin fró Akureyrarkirkju föstudaginn
10. janúar kl. 13.30.
Jarðsett verður á Möðruvöllum ( Hörgárdal.
Guðmundur Guðmundsson,
Margrét Jóhannsdóttir
og fjölskyldur
Lokað
Lokað í dag vegna jarðafarar.
Heildverslun Eirfks Ketilssonar
Vatnsstíg 3.