Morgunblaðið - 13.03.1997, Qupperneq 1

80 SÍÐUR B/C
60. TBL. 85. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 13. MARZ 1997
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Auglýst í
leigubílum
London. Reuter.
BRESK auglýsingastofa hefur
gert samning við nokkra leigu-
bílstjóra í London um að þeir
ræði um ágæti Siemens-far-
síma við farþegana. Segja tals-
menn stofunnar þetta vera
nýja aðferð til að ná til neyt-
enda, en það verði æ erfiðara.
Leigubílstjórarnir fá ókeyp-
is síma í bifreiðina auk þess
sem þeir fá greitt fyrir að
kynna símann fyrir farþegum.
Þátttakendur í þessari tilraun
fóru í áheyrnarpróf og þeir
sem stóðust það, fá handrit í
hendur með setningum til að
hefja samræðurnar. Þeim er
uppálagt að hætta um leið,
sýni farþegarnir að þeim sé
auglýsingin á móti skapi.
Sali Berisha samþykkir myndun bráðabirgðaríkisstj órnar níu flokka í Albaníu
Andstaða Rússlands við stækkun NATO
Rússar fái aukið
vægi á fundum
iðnveldanna sjö
London, Helsinki. Reuter.
LIKUR hafa verið leiddar að því
að Rússum verði veitt aukið vægi
á fundum iðnveldanna sjö, svo að
þeir fallist á stækkun Atlantshafs-
bandalagsins (NATO) í austur.
Sendifulltrúar iðnveldanna fullyrða
hins vegar að tæpast komi til
greina að veita Rússum fulla aðild
að fundum iðnveldanna. Rússar
hafa sóst mjög eftir því að verða
áttunda iðnríkið en hingað til hafa
þeir aðeins fengið pólitískan að-
gang að fundunum. Stækkun
NATO í austur verður aðalum-
ræðuefnið á leiðtogafundi Borís
Jeltsíns Rússlandsforseta og Bills
Clintons Bandaríkjaforseta, sem
haldinn verður í Helsinki í næstu
viku.
Sjö helstu iðnríki heims eru
Bandaríkin, Kanada, Bretland,
Þýskaland, Frakkland, Ítalía og
Japan. Jeltsín vakti máls á mögu-
legri aðild Rússa á fundi sem hann
átti nýlega með Helmut Kohl,
kanslara Þýskalands og nánasta
bandamanni Rússa í Evrópu, og
tengdi aðildina stækkun NATO,
sem Rússar eru algerlega andvígir.
Styðja Þjóðverjar að Rússar verði
áttunda iðnveldið.
Að sögn erlendra sendifulltrúa
iðnríkjanna eru leiðtogar flestra
hinna ríkjanna hikandi við að veita
Rússum fulla aðild vegna gríðar-
legra vandamála í efnahags- og
stjórnmálalífi. Hins vegar komi vel
til greina að veita Rússum þátt-
tökurétt hvað varði mál á borð við
baráttuna gegn glæpum og hryðju-
verkum og í kjarnorku- og um-
hverfismálum. Nú taka Rússar þátt
í þeim hluta fundá iðnríkjanna sem
fjalla um póiitísk deilumál. Sem
dæmi um ávinninginn af aukinni
aðild Rússa hefur verið bent á að
rússneska mafían sé æ meira
áhyggjuefni utan Rússlands og því
sé betra að Rússar séu með í ráðum
er ræddar séu aðgerðir gegn henni.
Dregið úr andstöðu Rússa
með öllum ráðum
Ekki er talið ólíklegt að Clinton
muni tílkynna opinberlega um
þessa ákvörðun á fundi sínum með
Jeltsín í Helsinki. Næsti fundur
iðnveldanna verður í Denver í maí,
hálfum mánuði áður en leiðtoga-
fundur NATO verður haldinn í
Madríd en þá stendur til að gefa
út formlega yfirlýsingu um hvaða
löndum verði boðin aðild að NATO.
Nokkrar evrópskar aðildarþjóðir
NATO, sér í lagi Frakkar, hafa af
því áhyggjur að Clinton muni jafn-
vel semja við Jeltsín um stækkun
NATO, án samráðs við aðildarríkin.
Bandaríkjamenn hafa reynt að slá
á þennan ótta en engu að síður er
búist er við því að gerður verði
formlegur samningur NATO og
Rússa um öryggismál en slíkur
samningur hefur verið ræddur á
fjölmörgum fundum Rússa og emb-
ættismanna og leiðtoga aðildarríkja
NATO. Þá er talið líklegt að sam-
þykktur verði frekari niðurskurður
herafla og aukin efnahagsaðstoð
Vesturlanda við Rússland.
Reuter
Þrýstihópar þrengja að Kohl
HELMUT Kohl, kanzlari Þýzka-
lands, virðist nú eiga sífellt erfið-
ara með að framfylgja málamiðl-
unarstefnu sinni, sem reynzt hefur
honum happadrjúg í gegnum árin.
Þetta stjórnarlag Kohls virðist
ekki duga til, þegar kanzlarinn
berst við að skera niður ríkisút-
gjöld og endurbæta efnahag
Þýzkalands, til að uppfylla skilyrð-
in fyrir stofnaðild að Efnahags-
og myntbandalagi Evrópu, EMU.
Þessa dagana kemur varla fram
tillaga um lækkun niðurgreiðslna
án þess að upp rísi hávær mót-
mælasöngur þrýstihópa. Kola-
námumenn eru dæmi um það en
síðan á mánudag hafa þeir mót-
mælt við sljórnarbyggingar í
Bonn áætlunum um lækkun niður-
greiðslna til innlendrar kolafram-
leiðslu, sem þeir segja munu leiða
til þess að meira en helmingur
þeirra 90.000 manna sem starfa
við hana missi vinnuna. Jafnframt
hafa þeir lokað höfuðstöðvar
fijálsra demókrata, FDP, af, en
Giinter Rexrodt, ráðherra efna-
hagsmála úr röðum FDP, hefur
þrýst manna mest innan stjórnar-
innar á um að draga úr niður-
greiðslunum.
Hér sjást nokkrir verkamann-
anna við veggspjald með mynd
Wolfgangs Gerhardts, formanns
FDP, við höfuðstöðvar flokksins.
Fjölmiðlum þótti áberandi munur
vera á því hvaða tökum mótmæl-
andi námamenn og til dæmis
kjarnorkuandstæðingar væru
teknir. Hinir síðarnefndu hafa
sætt harðri meðferð af hendi lög-
reglu og yfirvalda, en nokkur
þúsund námamenn hafa komist
upp með að lama Bonn. Þykir
þetta greinilegt merki um að
stjórnvöld óttist áhrifamátt þrýsti-
hóps kolanámumanna.
Fino vill
ræða við upp-
reisnarmenn
Reuter
HERMAÐUR reynir að stöðva blæðingu úr fæti manns sem var
skotinn þegar hann hugðist ræna vopnabúr hersins í Elbasan.
bíður fyrrverandi konungur landsins,
Leka, átekta í Suður-Afríku en hann
segist munu halda til Albaníu, telji
hann tíma kominn til þess.
Ráða þrettán borgum
Uppreisnarmenn náðu í gær borg-
inni Cerrik á sitt vald, en hún er
aðeins 35 km frá Tirana. Að sögn
vitna skaut lögregla tvo menn er
vopnaður mannfjöldinn nálgaðist
borgina.Uppreisnarmenn ráða nú
þrettán borgum í suðurhluta Albaníu
og ríkir víða algert upplausnar-
ástand, þrátt fyrir að uppreisnar-
menn hafi stofnað borgarráð á hveij-
um stað, því víða fara vopnaðir hóp-
ar um með ofbeldi og ránum.
Tirana. Reuter.
NÝSKIPAÐUR forsætis-
ráðherra Albaníu, Bashkim
Fino, sagðist í gær vera
fylgjandi því að gengið yrði
til viðræðna við uppreisnar-
menn í suðurhlutanum. Þeir
ráða um þriðjungi landsins
og færast æ nær höf-
uðborginni Tirana. Var
sagt frá því að gripdeildir
væru hafnar í vopnabúri
hersins í borginni og í gær-
kvöldi tilkynntu grísk stjórnvöld að
flugvél hefði verið snúið frá flugvell-
inum í Tirana, þar sem hann hefði
verið lokaður og skothríð heyrst.
Fino, sem er sósíalisti og því póli-
tískur andstæðingur Sali Berisha,
forseta landsins, skipaði í
gær bráðabirgðastjórn,
sem í eiga sæti fulltrúar
níu af tíu flokkum á þingi.
Samþykkti Berisha skipun
hennar. Fino segir helstu
verkefni nýrrar stjórnar
verða að ná aftur vopnum
sem fallið hafa í hendur
almennings, að hefja við-
reisn efnahags landsins
sem er í rúst, og að boða
til kosninga.
Kröfum um afsögn Berisha linnir
ekki og staða hans hefur veikst
mjög, þótt margir erlendir stjórnar-
erindrekar telji að ástandið myndi
aðeins versna, færi hann frá. Þá
Bashkim Fino
100.000
skilaboð til
geimvera
París. Reuter.
YFIR 100.000 manns nýttu
sér tækifæri sem þeim gafst
til að senda skilaboð út í geim-
inn. Þeim verður komið fyrir
í eldflaug, sem senda á tii
Títan, tungls reikistjörnunnar
Satúrnúsar, að sögn Evr-
ópsku geimferðastofnunar-
innar.
Fólki gafst kostur á að
senda skilaboð eða undir-
skriftir sínar á alnetinu til
stofnunarinnar og verður
þeim komið fyrir á geisladiski
sem settur verður um borð í
geimflaugina. Áætlað er að
hún komi til Títan árið 2004
en henni verður skotið á loft
í október.
Skilaboðin sem menn kusu
að senda voru af ýmsum toga,
menn heilsuðu „litlu grænu
körlunum“, sumir buðu geim-
verum til kvöldverðar og enn
aðrir lögðu fram óskir um
frið í himingeimnum.